Morgunblaðið - 14.03.1919, Blaðsíða 1

Fðstudag
14
marz 1910
6. argangr
121.
tölublað
Bitstjórnarsínui nr. 500
Ritstjóri: Vilhjllmnr Pin**n
ís»fold*rpr*ntsrni5j«
lÍpdMniad nr. 66®
Hér með tilkynnist að okkar bjirtkæri sonur og bróðir, I
lendur J. Hvannberp, andaðist að heimili okkar, Laugaveg 76
á miðvikudag. Jarðarförin ákveðin siðar.
Margrét Jónasdóttir. Jónas Hvannberg.
Leikfétaa Heijklavlkur.
Skuggar
leikrit i 4 þáttum, eftir Pál Steingrímsson,
verður leikið sunnudaginn 16. marz kl. 8 síðdegis.
Aðgöngumiðar seldir í Iðnó á laugardag frá kl. 4—7 með hækkuðu
verði og á sunnudag frá kþ 10—12 og eftir 2, með venjulegu verði.
aðarákvæði undirréttarins staðfest,
Samkomuhús
í höfuðstaðnum
Fyrir utan gistihúsleysið er vönt-,
un á húsi til almenura funda og
samkvæma orðin óþoiandi. IJað
vantar samkomuhns og' hótel, og
úr þ'eirri vönttui verður að bæta hið
bráðasta. Bn liverjir oiga að gera
það ?
1 öðrum löndum er gástihúss- og
samkomuhúshald sömu iögum lnið
og' hver annar atviunurekstur. En
það virðist svo, sem að sú skoðun
sé ofarlega á baugi lijá mörgmn
•
bæjarbúum, að gistilnis og' veitinga-
hús geti eig'i borgað sig', vegna að-
flutningsbannsins. Að vísu er á-
fengi neyzluvara, sem hcntugri er
til álagningar en margt annað, en
þó er eig'i ])ar með sagt, að hún
sé neih nauðsyn fyrir tilveru veit-
ingaliúsa. I’að er eins og' hver önn-
ur fásinna, sem stafar af því, að
margt veitingafólk það, sem starf-
að hefir í bænum síðustu áriu, hefir
alls enga kunijáttii íiaft í starfi-
sínu. T’að halda margir, að enga
kunnáttu þurfi til, og veitingafólk-
ið sjálft virðist haf'a verið þeirrar
skoðunar. J’ar cr ástæðaii.
Menn eru að tala um, að bærinn
— eða jafnvel landið — eigi að
byggja liér samkomniiús. En til
þess er engin ástæða, meðan ömi-
ur atvirinufyrirtæki cru látin vera
í einstakra mánna höndum. Sam-
komuhús's- og gistihússrekstur lýt-
ur alveg' sömu lögum og' aðrar at-
vinnugreinar. En vegna undanfa'r-
andi forsómunar, er það orðið svo
mikið, sem vinna þarf upp, að ein-
um einstökmn manni yrði ofvaxið
að framkvæma það. Hér á að rísa
Upp hlutafélag, stórt og öflugt, sem
taki nxálið í sínar hendur og' r<ú.si
veglegt samkomuhús og gistihús,
Með því að sameina í einni byg'g'-
ingu gistihús með veitingasölmu og'
samkomustað, fengist veglegt og'
myndarlegt. stórhýsi. Bæinn vantar
gistihús með 100 gistiherbergjum,
veitingasali fyrir 3—400 manns og
samkomusal fyrir 6—800 manns.
Mönnum finst þetta kanske höfuð-
órar, sji það skal sannast, að minna
dugir ekki og að þetta reynist
fremur of lítið en of stórt. Líklega
er allsendis ómögulegt að koma
upp veglegu gistihúsi fyfir minna
en hálfa miljón króna, þó að bygg-
íngarefni félli stórum í verði frá
því sem nú er. Upphæðin þykir ef
f
'mmmm — 111................. " ■
Kanpirðu gððan hlut,
Í>á mundu hvar pú fékat hann.
Sigurjdn Pétursson.
til vill mikil, en engan þarf þó að
óa við, sem liugsar til þess, að ein-
stakir menn eða fámenn félög
kaupa skip og byggja liús fyrir
aðrar eins upphæðir og' nieiri. Það
er að vísu óreynt, hversu arðvæn-
legir þeir peningar yrðu, er í fyrir-
tækið væri lagðir, og' áhættan því
meiri en á þeim sviðum sem Islend-
ingai' rcka síiia arðmestn atviimu-
grein, fiskiveiðárnar. En nú eru svo
niargir Reykvíkingar orðnir efna-
monn, að lnisið gæti vel komist upj),
án þess að nokkxxr legði sig' í liættu.
Féð ætti að koma frá sem flestum.
Hins vegar væri gott, að stjórn
bæjarins léti þe.tta fyrirtæki ekki
afskiftalatist. Þegar stórhýsi eru
reist, þarf að vanda sem mest til
þeirra, svo að þau geti orðið bæjar-
prýði. Þau þurfa sinn ákveðna stað
í bænum, ákveðið útlit o. þ. h. Og
bæjarstjórnin þarf að beita sér fyr-
ir því að húsið komist upp, úr því
að aði'ir liafa ekki átt frumkvæði
að því enn þá, alveg eins og hún
þarf að gæta liagsmuiia og' virð-
ingar hæjarins á öðrum sviðuin.
Væri ekki úr vegi, að hún skipaði
nefud þegar í stað, til þess að und-
irbúa málið og gera tillögur um
það, og- gæti verlc þefrrar nefndar
komið þeim að lialdi, sem síðar
framkvæma verkið. En ef einstakir
menu ráðast ekki í það, þá verður
bærinn sjálfur að hefjast handa.
Því að ástandið, sem uú er, er öld-
ungis óforsvaranlegt, og Reykjavík
verður að háðung gagnvart öllum,
sem haua sjá, með sömu stefnu í
bæjarbragnum og' verklegum fram-
kvæmdum og verið hefir hingað til.
Hrafn.
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann
Sigurjón Péturíscn.
Dómsmálafréttir.
Landsyfirdómur 24. febr.
Málið: Metúsalem Jó-
liannssou f. h. Hf.
„Gissur livíti“, gegn
Ingimundi X. Jóns-
syni.
Mál þétta liöfðaði stefndi fyrir •
sjódómi Reykjavíkur til þess að fá
sci' tildæmdar hjá útgerðarfélag-
inu „Gissur hvíti“ eftirstöðvar af
kaupi, að upphæð kr. 164.50, en
stefndi höfðaði aftur gagnsök og
krafðist sýknunár og' að stefnandi
yrði dæmdur til að greiða útgerðar-
félaginu kr. 793.75 fyrir skemdir á
vélinni í mótorbátnum „Geir goði“.
Máliilu lauk svo fyrir sjódóminum,
að Metúsalem Jóhannsson, fyrir
hönd hf. „Gissur hvíti“, var dæmd-
ur til þess að greiða stefnanda hina
umstefndu upphæð og' honum
Aæmdur veðrétttir í „Geir goða“
fyrir upphæðinni. Enn fremur var
Metúsalem dæmdur, fyrir hönd hf.
„Gissnr hvíti“, í 100 kr. málskostn-
að til stefnanda. Dómi þessum
skaut Metúsalem, fyrir hönd hf.
„Gissur hvíti“, til yfirdómsins og'
gerði þær sömu kröfur og fyrir
sjódómnum. Yfirdómurinn komst
að þeirri niðurstöðu, að frá kröfu
stefnda bæri að draga 55 kr„ fyrir
ýmislegt „Geir goða“ tilheyrandi,
sem liann taldi að stefndi liefði
íneðhöndlað þannig, að hann bæri
ábyrgð á eyðileggingu þess, og
enn fremur kr. 1.90, fyrir lög-
skráning. Var liann því dæmdur
til að greiða stefnda kr. 107.60, á-
samt 5% ársvöxtum frá 30. okt.
1917 til greiðsludags. Málskostn-
KaupirSu góðan hhit,
þá mundu hvar þú fékst bann
Sigurjón Pétursaon.
en fyrir yfirdómi var málskostn-
aðiu’ látinu falla uiður.
Landsyfirdómur 3. marz.
Málið: Sturla Jóusson
geg'i) Nathan & Olseu
f. h. Carl Draeger.
Mál þetta höfðaði Nathan & 01-
sen f. h. Carl Draeger í Manehestar
á bæjarjnngi Reykjavíkur g'egn á-
frýjanda til greiðslu á viðskifta-
skuld kr. 720.49, og lauk málinu
fvrir bæjarþingi þannig, að áfrýj-
andi skyldi vera sýkn af kröfum
stefnanda og xnálskostnaður falla
niður, ef liann, eftir löglegan nnd-
irbúniug, syujaði fyrir Jxað með
eiði, að hann lxefði beðið um og
fengið vörur þær, er málið var ris-
ið út af, ella skyldi hann greiða
hina umstefndu upphæð og 50 kr.
í málskostnað. Afrýjandi hélt Jxví
fram, að hann hefði ekki heðið um
xié fengið hiuar umgetnu vöruir,
lieldur hafi þær farið til annarar
verzlunar lxér í bænum, enda þótt
þær liafi verið merktar sér, setn
liafi verið af misgáningi, en stefndu
héldxi ])ví hins vegar fram, að bæði
hefði hanii, áfrýjundi, pantað vör-
urnar og fengið þær. Skýrslu
stefndu uiix viðskiftin milli áfrýj-
anda og' þeirra staðfesti eimx af
skrifstofumönnum stefudu í ötlum
verulegum atriðixixx. Emi fremur
var J>að upplýst, að áfrýjandi
liafði, löngu eftiv að vörurnar
konxxx, greitt uppskipunargjald og
vörutoll af J)einx. Með tilliti til þess
og vitnisburðar skrifstofxxmamxs-
ins, taldi þó yfirdómurinn að ekki
væri fengixi lögfull sönnuu fyrir
kröfu stefnda, en áleit að svo mikl-
ar líkur væni fram komuar fyrir
Jxví, að krafan hefði við rölc að
styðjast, að rétt sé að xxrslit máls-
ins komi undir eiði áfrýjanda. Var
því Iiinn áfrýjaði bæjarþingsdóm-
xxr staðfestur í öllurn greiiium og
áfrýjandi dæmdur í málskostnað
fyrir yfirdómi, 30 kr.
—r —* ■ — i' ~
Loftskeytastöð á Grænlandi.
Á fundi danska þjóðþingsins 21.
janúar hreyfði I. C. Christeiiseii
því, að Danir yrðu að reisa loft-
skeytastöð á Grænlandi og stofna
nýja nýlendu lijá Scoresby-sundi á
austurströnd Grænlands.
Var honum þá beut á það, að
Kaupirðu gó8an hlut,
þá mundu hvar þú fékat hanm
Sigurjón Pótursson.