Morgunblaðið - 11.07.1929, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Höfum til:
Umbúðapappír i rúllum,
Umbúðapoka, ýmsar stærðir.
Ðindigarn,
Skógarn.
Gúmmlbönd.
Kveðja frá Færeyjnm.
Á íþróttamótinu við Þjórsárbrú
Ibar lýðskólastjóri Simun av
Skarði frá Fæyeyjum — sem er nú
gestur ungmennafjelagamui hjer
á landi og fjelagsins Grímur Kamb-
an hjer í bæ — fram kveðju þessa :
Fyrir 3 vikum lagði jég af
•stað frá Færeyjum í þeim tilgangi
íið vitj'a jókunnugs lands og ókunn-
ugrar þjóðar; .því aldrei á æfi
minni hefi jeg komið hingað til
íslands áður. En núna, þegar jeg
er búinn að vera hjerna nokkra
■daga, finst mjer, að þjer íslend-
ingar sjeuð landar mínir, og pijer
finst alls ekki, að jeg sje á meðal
útlendrar þjóðar, miklu fremur á
j.ieðal góðra kunningja og gam-
alla vina.
Öðru vísi er með landið yðar.
Að rísu eru fjöllinjijerna svipuð
fjöllunum okkar í Færeyjum; en
hjema er alt miklu stærra. Og svo
bætist við ís og eldur: Skínandi
hvítir jöklar hátt á móti himni,
sjóðandi heitir hverar upp úr yfir-
borði jarðar, og í iðrum landsins
logaudi eldur. Þetta er æfintvri.
Á meðan jeg var barn, las jeg
--oft æfintýri, og mig langaði til
þess að koma einu sinni í ríki
æfintýrsins og að fá kóngsdótt-
urinnar. Nú er jeg í ríki æfintýr-
isins, og hjerna er kóngsdóttirin,
og hjerna á hún æfinlega að bera
kórónu sína.
Leyfið mjer að færa yður kveðju
frá fósturlandi mínu, frá Færeyj-
nm og frá þjóðinni þar. Sú kveðja
er í Ijóðum, orturn undir göiúluin
færeyskum bragarhætti og auk
þess með stuðlasetningu:
Forlög vóru fornum sett
frægdarverk at. inna;
nornan bendi norður-vestur
nýlendu at vinna.
Stev: Lívshuga langtar at málum;
hátt hevjist songur úr sálum.
Upp í ljós, upp í Ijós!
Lívshuga langtar at málum.
Skútur lögdu um skerjagarð,
skolar brim á flesjum.
„8iglnm brátt og siglum fljótt,
siglnm at íslands nesjum “
Öndvegissúlur Tngólfs
aHar halga landið,
haiga flötur, halga fjöll,
imlga jöklabandið.
•Tökulsgler er oman á,
eldar undir brenna:
úir heljarkaklar og heitar
út í havið renna.
Eyðkennt land og ognin góð,
æingin eigur slíka.
Heil veri tú, hetjutjóð!
hevj tú skattin ríka.
Eyðkcnnt. land og ognin góð,
Ingólfs ætt tað eigur.
Jngólfs aút! tú royndist reyst,
l rótleggur var seigur.
Forlög eru Fróni sett,
fagrar eru vónir; *
Ingólfs börn so ung og revst.
eiga sögusjónir.
Ueil veri tú. hetjutjóð!
hátt beri tú merki.
; Veri tær so eitt og alt
Islands heiður sterki.
i«
Stev: Lívshuga langtar at málum;
hátt hevjist songur úr sálum.
Upp í ljós, upp í Ijós!
Lívshuga langtar at málum.
II
lffirður laga ög riettar
býður bílstjóra í tugthúsið.
II
I gær kom Sigurbergur EJísson
bílstjóri inn í skrifstofu Morgun-
bJaðsins, og hafði eftirfarandi sögu
að segja:
Jeg Iiefi vinnu við gistihúsið
nýja og Jiefi undanfarið verið að
aka sandi úr sandgryfjunni í Ár-
túnsbreldai. Síðastliðijm mánudag
vaj- jeg á leið inn í grj'fju eftir
sandi; sat í framsætinu hjá mjer
verJcamaður, Kjartan Ólafsson að
nafni, og tveir aðrir verkamenn
stóðu aftan á Mlnum. Jeg var
kominn inn undir EJliðaár, að
syðri brúnni og sje hvar skraut-
legur fólksflutningsbíll kemur á
hraðri ferð á móti mjer á veg-
inum millí brúnna. Jeg el-c yfir
brúna og 'oevgi svo strax út á
vegarkantinn til vinstri og hægi
ferðina. VegUrinn er mjór þarna
og engin leið fyrir bíla að mætast.
Bjóst jeg við, að bíll sá, er á móti
mjer kom, mundi bíða þar til
jeg var kominn af þrengslunum
við bi'úarendann. Svo varð ekki,
JieJdur ekur bíllinn á hraðri ferð
áfram, og stöðva jeg þá alyeg, en
hinn elcur áfram beint á bíl minn
og skemdi töluvert. Jeg geng út úr
bílnum og sný mjer að komu-
matini og sje að þar Situr við stýr-
ið Hjörtur nokkur Ingþórsson, lög-
gæslumaður stjórnarinnar, en aft-
ur í situr dómsmálaráðherrann
og frú hans.
Jeg spyr Hjört hv.að hann meini
jneð þessu athæfi, en hann kemur
út og fer að athuga bíl minn, og
skemdir þær sem á honum höfðu
orðið.
I sama augnabliki kemur dóms-
málaráðherrann út úr bílnunr og
snýr sjer lir'analega að mjer og
skipar mjer búrtu með bílmn. —
Jeg kveðst eldci mundi fara fj'r
en Hjörtur hefði játað sína sök,
eJla yrði lögreglan látin rannsaka
rtaðinn og skera úr hver ætti söJv
á. árekstrinum.
Varð dómsmálaráðSierraun þá
reiðtir og segir við mig með þ.fósti
miklum: „Leyfið þjer yðu" að
st.öðva mig; jeg er að verða of
seinn og verð íið halda áfram.“
•Jeg sagði ráðherranum, að mjer
kæmi ekkert við hans ferðalag.
Skipaði þá ráðherrann Hir'ti að
flytja bíl minn á sína ábyi'gð, en
jeg sagði lxonum að bíllinn yrði
þarna k.yr þar til Jögreglan lcæmi
á staðinn, ef Hjörtur vildi ekki
játa sína sök.
Ætlaði nú dómsmálaráðherrann
gersamlega að tryllast, varð æfa-
reiður og sagði við mig: „Slcamm-
ist þjer burtu; — jeg sJcal sjá um
að þjer fáið að lcomast fyrir rjett-
inn í lcvöld og að þjer verðið
settur í tugthúsið.“ Þet.ta marg-
endurtók ráðherrann log varð ó-
frýnn á að Jíta. Hafði hann staf
í liendi, hjelt með liendinni um
miðjan stafinn og reiddi til höggs.
Jeg ljet sem jeg heyrði elclci hót-
anir ráðherrans; en elclci veit jeg
lfvernig viðureign olclcar liefði
lyktað, ef Hjörtur hefði eklci Jjoðið
mjer sætt. Bað hann mig að lcoma
og tala við sig þegar jeg lcæmi
aftur niður í bæinn. Fer jeg svo
upp í bílinn og ætla að bíða eftir
að fjelagi minn (Kjartan) kornist
í sæti sitt; en dómsmálaráðherr-
ann beið ekki eftir því, heldur slcell
ir hann hurðinni af afli á eftir
mjer svo að verkamaðurinn lcomst
ekki inn í bíJinn. Ók jeg því næst
spölkorn austur á veginn og stöðv-
aði þar og tók Kjartan upp í bíl-
dnn og hjelt síðan upp í sand-
gryfju.
Þegar jeg Jcom aftur niður f bæ-
inn, sá jeg livar bíll Hjartar stóð
fyrir utan lögre^glustöðina. Jeg
fer inn á lögreglustöð iotg hitti þar
Hjört í samtali við yfirlögreglu-
þjón bæjarins. Fær hann yfirlög-
regluþjónimi til Jjess að lcoma með
oklcur inn að Elliðaám til þess að
mæla staðinn, þar sem áreksturinn
varð. Verkstjóri minn var og með
í þeirri för. Þegar þangað lcom,
sá yfirlögregluþjónninn þegar að
jeg átti enga sök á árekstrinum, og
Hjörtur mun nú hafa fallist á að
svo væri, því hann segir mjer
að láta gera við bílinn á sinn
(rílcissjóðs?) kostnað. En dóms-
málaráðherrann hefi jeg ekki hitt
síðan og ekki hefir hann enn látið
setja mig í tugthúsið.
Molar
frá fundumim á Norður-
landi
Niðurlag.
Erlingur. Það leit elclci út fyr-
ir, að „liöfuðstaðjir Norðurlands“
væri hreykinn af þingmannnium
sínum eftir Akureyrarfundinn. —
Það var heldur varla von.
Erlingur hóf ræðu sína á þessa
leið: „Jeg kom nú eiginlega nestis-
laus á þennan fund. (Svo hló Er-
lingur). Jeg bjóst. við, að fá, hjer
nesti. (Nú hló hann dátt). .Jeg
hefi eiginlega ekkert fengið, og
hefí eiginlega elckert að segja.“
Þegar hjer var komið, var Er-
lingur nætfur að hlæja en flesfir
aðrir byrjuðu á því. Síðan hálf-
tæmdist salurinn.
„Það er þó gott við Erling,“
sagði fyndinn fundarmaður, ,,að
þegar hann talar, batnar loftið í
salnum, því flestir fara út.“
Norðlingui' lýsir ræðu Erlings
ágætlega. „Hann byrjaði illa. Hann
endaði illa. Og miðlcaflinn var
eins.“
Ræða Erlings var talin verri en
liajis er vandi. Þá er mikið sagt.
„Ef 6 menn ættu allar jarðir j'
Eyjafirði, Jivað mundu bændur þá
segja ?“ spurði Einar Olgeirsson
á Hrafnagilsfundinum. Var Einar
að tala um ánauð þeiri-a, er ynnu
lijá stærstu atvinnufyríftækjuin
landsins.
Einar svaraði sjálfur spurningu
sinui. „Frjálslyndir bændur mundu
rísa upp og hrista af sjer ’klaf-
ann“.
„Já, en ef eigandinn væri nú að-
eins einn, og er það ekki það, sem
þið viljið, að rílcið eigi allar jai'ðir
ba>ði í Eyjafirði og annarsstaðar ?“
skaut þá einn fundarmanna fram
í, „hvað mundu frjálsbomir menn
þá gera?“
Einari varð orðfall, og það er
von.
Framsókn og vinnudómurinn.
Eitt þeirra mála, sem þingmenn
Frainsóknar eiga örðugt með að
hreinsa sig af lieima í hjeraði, er
meðferð Jjingsins á vinnudóms-
frumvarpinu.
Þeir hafa reynt hvert ráðið eft-
ir anuað, til þess að séfa reiði
kjósenda; beitt röngum skýringuin
og beinlínis vísvitandi ósannind-
um. En „upp komast svik um
síðir,“ og svo hefir farið hér. —
Sjálfstæðisblöðin hafa upplýst
málið, og nú á undangengnum
fundum hefir það verið ítarlega
rætt, svo að þjóðin Jcann óvenju
vel slcil á inálinu.
Síðasta úrræði Framsóknar
reyndi Bernhai'ð Stefánsson á
Hrafnagilsfundinum.
„Við Framsóknarmenn 'erum
millifloklcui'inn. Við verðum að
sefa öfgarnar á báða bóga. Hörð-
ust, er deilan milli útge'rðarmanua
og jafnaðarmanna. Jafnaðarmenn
Jcornu með Jcröfuna uin rannsólcn
á togarana. Við svæfðum Jiana. Út-
g'erðarmenn komu með kröfuna um
vinnudóminn. Við svæfðum liaiiii
líka.“
Þóttist Framsókn nú hafa gert
hreint fyrir sínum dyrum. Adam
var elclci lengi í Paradís, því að
næsti ræðumaður' minti á, að af 5
flutningsmönnum vinnudómsfrum-
varpsins voru 4 bændur og þar af
tveir Framsólcnarbændur.
Varð Bernharð fár við, sem von
er, ]iví ]>á tekur hróður Framsókn-
ai' að ])verra, ef þeir hafa elclci
aiinað að miklast af en að þeim
hafi tekist að „svæfa öfgarnar“,
sem þeirra eigin flolclcsbræðm- bera
fram á þingi.
„Sá er eldurinn heitastur“. í
hinum mörgu bænda-ræðum Har-
aldar, þótti mönnum kenna mestr
ar samúðar og hjýju, þegar Har-
aldur talaði um erfiðleilca unga
fólksins í sveitunum á þvi að gift-
ast og set.ja bú. í kaupstöðunum
væri þetta liægara, þess vegna
streymdi fólkið frá sveitunum til
bæjanna. !
Mayonasie
og Sfldarsalat með Mayoit'
aise, nýkomið í lausri vigt :

„Æ-já! þetta er alveg satt,“
stundi gamall einbúi úti í horni.
„En hvernig er það, giftast þeir nú
allir í bæjunum?“
MÖnnum varð litið á Jiinn Jag-
lega ræðuimuui, — og smnir brostu.
Vestur-f slendin gar
og heimkoman 1930.
Deilan milli vestur-ísIenSlcu blað-
anna í Winnipeg, í sambandi við
lieimlcoimma 1!)30, liarðnar stöð-
ugt. Morgunblaðið gat ]>ess ný-
verið, að þektur íslensJcur læknir
í Winnipeg, dr. Brandson, hafi birt
brjef, er farið liöfðu á milli for-
manns heimfaranefndar Þjóðrælcn-
isfjelagsins og stjórnar Manitoba-
fyllcis, þar sem fullyrt er, • að
styrlcur sá, er stjórn Manitoba
lætur af hendi til lieimfararinnar,
sje veittur því slcilyrði, að hann
verði notaður til þess að anglýsa
Manitoba á ísJandi.
Síðan dr. Brandson birti brjef
þessi hefir rimman í vestanblöð-
untim liarðnað stórum. Hefir heim-
fararnefndin svarað árásum dr.
Brandson í „Heimskringlu“ 1-
maí. Telur hún að árásirnar sjeu
spi’ottnar af gamalli óvild dr.
Brandsons í garð Þjóðræknisfje-
lagsins og starfsemi þess yfirleitt.
Morgunblaðið Jiefir vitanlega
engan dóm á það lagt, Jivort þessi
ásökun Jieimfararnefndar í garð
dr. Brandson er rjettmæt, en veit.
binsvegar að Þjóðræknisfjelagiú
hefir mörgu góðu til leiðar lconiið
vestra og á þaklcir slcilið fyrir
starf sitt.
Jín sje það rjett, að dr. Brand-
son og þeir aðrir mæt.ir íslencling-
ar vestaii liafs. er ráðist hafa á
styrkbeiðni lieimfararnefndar, sjeu
óvildarmenn Þjóðrælcnisfjelagsins,
er oss nieð öllu óskiljanlegt, að
nefndin slcyldi fara að gefa á sjer
annan eins liöggstað, er liún óneit-
anlega liefir ger't, með stjórnar-
styrknum frá Manitobafyllci- Og
hvað sem þessu líður, verður það
að teljast með öllu óverjandi ef
not.a á heimJcomu Vestur-íslend-
inga 1930, til þess að reyna að ía
nýja útflytjendur hjeSan.