Morgunblaðið - 12.12.1930, Blaðsíða 3
iiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiMimHiiiiimiMmimmiiiiiiui
orgn nblaMft
Ötgef.: H.f. Árvakur, Heykjavík
Kltstjórar: Jón Kjartansson.
Valtýr Stefánsson.
Hltstjðrn og afgreiCsla: :
Austurstræti 8. — Sfmi 500. [
Auglýsingastjóri: B. Hafbergr. :
Auglýsingaskrifstofa: :
Austurstræti 17. — Slmi 700. :
Helmaslmar:
Jón Kjartansson nr. 7<2.
Valtí’r Stefánsson nr. 1220. :
E. Hafberg nr. 770.
Áskriftagjald:
Innanlands kr. 2.00 á mánuBi. =
Utanlands kr. 2.50 á mánuOl. :
f Iausasólu 10 aura elntakiO.
20 aura meS Lesbók. |
«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimitiH
Yalleniusmálin í Finnlandi.
Helsingfors,. 11. des.
United Press. PB.
Rjettarhöld eru byrjuð í máli
'Valléniusar lierforingja fyrverandi
liöfuðsmanns finska herforingja-
jáðsins. .Taskair fylkisstjóra og
Vallenius.
■'annara. 'S'em voru viðriðnir brott-
mám dr. Stahlbergs. Voru þeir flutt-
iir í fangetei í gær. Riddaralið er
i .verði við fangelsið. Aðeins ætt-
Sngjar hmna ákærðu og blaða-
anenn fá að'gang að rjettarsalnum.
Ákæru.skjölin eru alls 800 síður
vjelritaðar og er búist við að lest-
:ur þeiiTa i rjettinum taki tvo til
Jo'já dagw
Hyer myndar stjórn
í Frakklandi?
París, 11. des.
United Press. PB.
Samkvæmt áreiðanleguin heim-
'ilduni ætlar Doumergue að fela
Painlevé eða Briand að mynda
stjórn, en mishepnist tilraunir
þeirra, þá Poincaré. — Hafa þeir
allir þrír verið' forsætisráðherrar
áður.
Forseti Sviss.
Bern 11. des.
United Press. PB.
Þjóðþingið hefir kjörið Henry
Daeberiain fyrir forseta lýðveld-
isins árið 1931. Br hann sem
stendur varaforseti. Hlaut hann
öll atkvæðin — 158. — Enginn
lireyfði mótmælum gegn því, að
hann væri kjörinn forseti.
Œöfnin. í fyrradag fór ^ fisk-
:uskip með fiskfarm frá Ásgeir
pirðssyni.
M O RGUNBLAÐIÐ
Tilvalin bók fyrir börnin yðar er
Þegar ljónið fjekk tannpínu
Sagan hefir þegar náð mikluni vinsældum, og myndirnar í
henni eru edns og bomin teikna sjálf, og knnna þau því einnig-
að meta þær.
Bókin fæst hjá öllum bóksölum og kostar aðeins 50 aura
Hiupdella og uinnustfiðvim
Stjórn verkakvennafjelagsins „Framsókn“ fyrirskipar
verkfall í Garnastöð Sambands ísl. samvinnufjelaga við
Rauðarárstíg.
Kjeðinn Vaidimarsson og Ólafur Friðriksson safna liði og
varna með valdi vinnufólkinu aðgang að stöðinni.
Samband ísl. samvinnufjelaga
hefir Garnastöð við Rauðarárstíg
hjer í bærium. Verksmiðjan starf-
ar venjulega 5—6 mánuði á ári,
frá októberbyrjun og til síðari
hluta vétrar. Starfar alls 36 manns
á stöðinni, 34 kvenmenn og tveir
lcarlmenn.
Svo sem venja er, var samið við
starfsfólkið um kaupið, áður en
verksmiðjan tók til starfa í haust.
Var kaup kvenna 70 aurar um
klst. Var fult samkomuiag um
kaup þetta í haust.
Nú nýlega hefir stjórn verka-
kvennafjelagsins „Pramsókn“ hjer
í bænum krafist þess, að verk-
smiðjan greiði konum, sem þarna
vinna 80 aura um klst. — Sam-
bandið vildi ekki ganga að þessu.
Þá fyrirskipar stjóm verkakvenna
f jelagsins, að verkbann verði hafið
í verksmiðjunni frá og með deg-
inum í gær. Tilkynningin kom til
verksmiðjunnar kvöldið áður (á
miðvikudag).
Hjeðinn snemma á ferli.
Þegar starfsfólk verksmiðjunnar
kemur til vinnu sinnar snemma í
g’ærmorgun, var Hjeðinn Valdi-
marsson þar mættur með fólk með
sjer og varnaði starfsfólkinu að-
gang að stöðinni. — Urðu
'einhverjar stimpingar þeg-
ar forstöðumaður verksmiðj-
unnar, Ari Eyjólfsson, kom þai'
að, því að aðkomumenn vildu
einnig varna hdnum inngöngu. En
Ari slapp inn og tvær stúlkur
með honum.
Hinar starfsstúlkurnar urðu að
hverfa frá. Hjeldu þeir svo vörð
til skiftis. Hjeðinn og Ól. Fr. í
allan gærdag og höfðu flokk
fslands minst srlendls.
Pimtudaginn 13. nóvember flutti
dr. B. J. Brandson erindi um ís-
land á Fort Garry Hotel í Winni-
peg og sýndi jafnframt kvikmynd-
ir frá íslandi og Alþingishátíð-
inni. Þótti livort tveggja sjerlega
tilkomumikið, segir Lögherg.
Hinn I. nóvember hjelt norræni
klúbburinn í háskólanum í Kali-
forníu samkomu til minningar um
1000 ára afmæli Alþingis. Var sam
lcoman haldin í „danska húsinu“ í
Oakland og var þar fult hús, og
meðal gestanna fjöldi Islendinga.
Prófessor Arthur Brodeur við
Kaliforníuháskólann flutti erindi
um ísland á víkingaöldinni, en
Clir. Jensen, afgreiðsluforstjóri
Austurasíufjelagsins í San Prane-
isko söng íslenska söngva, en við
hljóðfærið var íslensk kona, frú
Ránnveig Schmidt að nafni. Fje-'
lagar í norræna khibbnum ljeku
sjónleik í einum þætti eftir
Masefield. Heitir hann „Tlié
mánna með sjer. Var því ekkert
unnið í Garnastöðinni í gær.
Lögreglan skerst í leikinn
Bíll kom í gær að Garnastöð-
iimi hlaðinn gærum, sem Sam-
þandið ætlaði að geyma þarna.
— - Hjeðins-menn vörnuðu mönn-
um að taka gærurnar af bílnnm
og er þá lögreglan beðin að að-
stoða. Komu lögregluþjónar og
hjeldu liði Hjeðins frá á meðan
gærurnar voru teknar af bilnum.
*
Hvessir aftur.
Klukkan um 5 síðdegis í gær
lcom salt-bíll þarna að og var
lögregluþjónn í bílnum. Gekk vel
að ná saltinu af þessum bíl. En
skömmu síðar kom annar bíll
með saltfermi og rjeðust Hjeðins-
menn þá að honum og bönnuðu
að taka saltið af. Eru þá fleiri
lögregluþjónar kvaddir til aðstoð-
ar og tókst með talsverðum rysk-
ingum að afferma bílinn. Rysk-
ir.gar hjeldu áfram eftir að búið
var að afgreiða bílinn; voru
nokkrar rúður brotnar í Garna-
stöðinni, Komust menn Hjeðins
inn í stöðina og liöfðu í hótunum
við stúlkuí’nar, sem inni voru.
Skipuðu þeir stúlkunum að
ganga út, og ef þær færu ekki
með góðu. yrði þeim kastað út.
Stúlkurnar fóru síðan út og fylgdu
þeim lögregluþjónar.
Annað gerðist ekki sögulegt í
gær.
,.AIþýðublaðið“ skýrir frá því
í gær, að „Dagsbrún“ liafi til-
kynt verkbann á upp- og farm-
sfdpun á vörum til og frá, Sam-
bandi íslenskra samvinmifjelaga.
ked Cliest“ og er bygður á Lax-
dælasögn.
„Ekstrabladet“ danska, sem
segir frá þessu. getur þess enn-
fremur, að þetta sje fyrsta ís-
lenska skenitunin, sem haldin hafi
verið í Kaliforníu, og liafi orðið
af henni talsverður ágóði, sem
remiur í sjóð, sem stofnaður er
til þess að koma á fót kenslustól
í norrænu við háskólann í Kali-
forníu.
f „Aarhus Amtstidende“ er sagt
frá fyrirlestri, sem Cliristensen
Morsöe lýðskólastjóri flutti um ís-
land seint í nóvember fyrir Hinne-
rup fyrirlestrafj elag í Hinnerup.
Fyrirlesarinn sýndi margar ágætar
skuggamyndir frá íslandi og lýsti
landi og þjóð. Meðal annars sagði
liann: „íslenslca þjóðin er stolt og'
æi’ukær, og í uppgangi. Sem fag-
urt dæmi þess má nefna að þá 3
daga. sem Alþingishátíðin stóð,
voru þar allar búðir lokaðar, en
tjalda vorvi reist til
afnota fyrir gestina. Á
Iþessn má sjá, að. það var ekki í
gróðaskyni að íslendingar hjeldu
þessa þjóðhátíð“.
Að vísu er hjer dálítið orðum
aukið, en það gleður meun þó að
lieyra svo lilýleg orð um íslensku
þjóðina frá Daumörlcu.
f „Berlingske Tideude“ stendur
10. nóvember: Lýðskólinn í Bo-
"rup ætlar í vetur að hafa í) ís-
lensk kvöld, þar sem vorir fremstu
rithöfundar og listamenn lýsa ís-
laudi — náttúru þess, sögu og
bókmentum.
Byrjað verður fimtudaginn 13.
þ. m. Þá segir Guðmundur Kamb-
an rithöfundur frá fslandi og sýn-
ir skuggamyndir þaðan. Síðan
verða íslensk kvöld á hverjum
fimtudegi. Vilh. Andersen prófess-
or talar næst uni Völuspá, Johs. \'.
Jensen síðan um Egils sögu Skalla
grímssonar (sem .nú er komin út í
danskri þýðingu, ög með myndum
eftir Johaimes Larsen máiara).
Næst les Joliennes Poulsen lýsingu
Snorra SturlusÖnar á Stiklastaða-
onistn. Þá les leikkonan Bodil
Ipsen „Galdra-Loft" Jóhanns Sig-
urjónssonar, Anna Borg „Pjalla-
Eyvind“, Clara Pontoppidan
„Höddu pöddu“ Guðm. Kamkalis.
og. Thorkild Roose „Leg med
Straa“ eftir Gunnar Gunnarsson.
Seinast, syngur Gagga Lund nokk-
ui íslensk þjóðlög.
Krabfeamein.
1929 dóu íleiri menn af krabba-
meini í Oanada en úr lungnabólgu
og tæringu, og fer þeim stöðugt
fjölgandi. sem deyja af þessum
sjúkdómi: Árið 1926 dó 81 af hverj
um .100.000; árið 1927, 83; árið
1928, 88; og síðast.liðið ár, 90. Ein
ástæðan fyrir því, að dánartala
kmhbameinssjúklinga er svona há,
er sú, að sjúkdómurinn byrjar lijer
um bil æfinlega þjáningarlaust. —
Moynihan lávarður Ijet, svo um
mælt í fjTÍrlestri er hann hjelt
fyrir The Canadian Clnb í Tor-
onto, að ef hann ætti völ einnar
bænheyrslu viðvíkjandi sjúkdómi
þessum, mundi hann óska að hann
hyrjaði með meiri sársauka. Því
að ef svo væri að sjúklingarnir
kæmu til læknis strax í byrjun
meinsins, þá mundi dánartalan
stórlækka. Enda þótt hann segði
tilheyrendum sínum, að sjötti hver
maður, sem væri yfir 35 ára mundi
deyja úr krabbameini, þá færði
hann mönnum þó nm leið heim i
sanninn úm það, að krahbamein
væri vel læknanlegt á hvrjunar-
stigum. Til þess að færa niður
dánartöluna væri því æskilegt, að
hver einasti sjúklingur, sem allra
minsta grun hefði um það, að
liann væri búinn a.ð taka sjúkdóm-
Umsagnir nokkurra hús-
mæðra um
Álfa drotningar kökumar.
„Einu kökurnar, sem maðurinn
minn smakkar."
„Það er reglulega gaman að
baka Álfa kökurnar.“
„Vil í'áðleggja hverri húsmóðir
að kaupa sjer strax í dag einn
pakka af Álfa drotningar köku-
efninu.* ‘
„Þær eru svo handhægar að
grípa til, ef að gestir koma.“
..Baka nú ávalt Álfa drotning-
arkokur í staðinn fyrir pönnu-
kökui'/ ‘
„ — — eru kökurnar, sem að
herraritir vilja.“
„ — — eru mun ódýrari en
aðrar kökur.“
Advr.
Gerið sto toI að
Ifta á gálflampana
sem fyrsl.
Við getnm ekki
fengið fleiri lampa
fyrir jól, en nn sem
stenðnr er mikið
nrTai.
Við gelnm geymt
seláa lampa til jála.
lúlíus Björnsson,
rsftækjaverslnn.
Anstnrstr. 12.
íiiiiiiiiiimiiiuiiiiiiiiiimmiiimmmimimmiiimimmiimfni
Hjúkrunardeildin
| 60 teynnðir §
nl ilmvötnnm.
Verð 0.25—85.00.
s= ==
Austurstræti 16. Sími 60 og 1060.
niiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimiMimiimiiimiiiuiiiiiimiimimimim
þúsundii’
John | frjálsra,
Loc-