Morgunblaðið - 25.10.1934, Blaðsíða 2
2
MOKGUN BLAftíD
i
Ötgeí.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rltstjórar: Jðn KJartansson,
Valtýr atefáneson.
Rltstjórn og afgrelðsla:
Austurstræti 8. — Slml 1*00.
AuglýstrtgaséíiSH: E. Hafberg.
/ Auglýsingaskrlfstofa:
Austurstrætl 17. — Stmi S7U0.
Heitnaslmeeo:
J6n KJartansaon nn. S742.
Valtýr Stefártsson nr. 42S0,
] Arni Óla nr. SU'45.
E. Hafberg nr. S770,
Áskrlf tagjajfl:
Innaníands kr. 2.00 á mánuCi.
Utaniands kr. 2.50 á mánuBl
J lausasölu 10 aura etntakiö.
20 aUra meS Eesbök.
íslensku
Gyðingarnir.
I íslenskum blöðunfi og útvarpi er
oft minst á Gryðingaofsóknirnar í
Þýskalandi. Seinast er að þessu vik-
ið í dagblaði Tímamanna í fyrrad.
Öftast er málið þannig sett fram,
að þeir, sem orðið hafa fyrir
„grimdaræði nazistanna“ sjeu dýrð
lingar einir, sem ekkert hafi til saka
urjnið annað en það að vera af
öðrum þjóðflokki en nazista-„böðl-
arnir“.
Nú er það vitað að þýska þjóðin
stendur í fremstu röð um mentun
alla og menningu. Þess vegna verður
Gyðingahatur þeirra n;önnum al-
gerlega óskiljanlegt, ef því er trú-
að, að hinir ofsóttu hafi eklcert til
saka unnið. Hjer er ekki tilætlunin
að bera blak af þýskum stjórnar-
völdum hvorki fvrir meðferðina á
Gyðingum nje á pólitískum and-
stæðingum sínum.
Bn hafa þá Gyðing-arnir í Þýska-
landi ekkert unnið til saka ? Er það
bara „kvalaþorsti nazistanna“, sem
kemur þeim til að svala sjer á al-
saklausum mönnum?
Það mætti mikið vera, ef heil
þjóð íyltist slíku liatri algerlega
tilefnislaust. Sannleikurinn er sá,
að Gyðingarnir í Þýskalandi hjeldn
saman og mynduðu öfluga hags-
ralinaklíku, ríki í ríkinu. Þótt þeir
væri aðeins örlítið brot af þýsku
þjóðinni, höfðu þeir komið ár sinni
svo fi'rir borð, að þeirra menn voru
I æðstu stöðum.
Þjóðverjar litu á Gyðingana eins
og aðskotadýr, nokkurskonar „setu-
]ið“, sem hafði lag á að ota sínum
tota altaf og alstaðar þar sem feitt
'var á stykkinu. Og aðferðir þessara
aðkomnu manna þóttu oft á tíðum
ekki allskostar drengilegar. Almenn
ingi sveið yfirgangur þeirra. Fleix-i
og fleiri stofnanir lentu í höndum
þeirra , bankar, samgöngufyrirtæki,
skólar o. s. frv.
Hatrið á þjóðflokknum stafar af
því að einstakir menn af Gyðinga-
ætt höfðu misbeitt á ýmsan hátt,
þeirri aðstöðu, sem þjóðfjelagið
veitti þeim. Það er í rauninni hatr-
ið á klíkusTcapnum, sem hjer er
orðið að þjóðhatri. v
Bn það þarf enga Gyðinga til,
að vekja á sjer andúð, þegar þess
eins er gætt, að sjá hagsmunum fá-
mennrar klíku borgið. Höfum við
ekki sjeð eitthvað þessu líkt hjer á
landi? Hefír ekki Tímaklíkan að
ýmsu leyti leikið líkt hlutverk og
Gyðingarnir í Þýskalandi? Klíkan
hefir fyrst af öllu hugsað um það,
að koma sínum eigin trúbræðrum í
sem flestar stöður. Hún þurfti að
ná sem mestum umráðum yfir fjár-
málum landsins. Þess vegna varð
að umsteypa hankana. Hún þurfti
að ná sem mestum tökum á æsku-
Landlæknir birti rann-
sóknir Vestdals vegna
umræðanna á Alþingi.
Hann ætlaði að vinna að.undirbún-
ingi laga í kyrþey fyrir næsta þing.
Iðnrekendur vilja bætta löggjöf og eftirlit.
Stjórn fjelags iðnrekenda
hjelt fund í gær, til þess að
ræða ,um matvælarannsóknirn-
ar. —
Eftir því sem frjest hefir, ætl
ar fjelagsstjórnin að mælast til
þess mjög eindregiÖ, að gerS
verði gamgskör að því að fram-
vegis verði ákveðnart reglur, en
nú eru fyrir hendi, sem styðjast
við lagafyrirmæíi, úm ’ það
hvernig hver einstök matvöru-
tegund skuli vera, og hv«*nig
hún skuli nafngreind eftir efna-
mmhaidi sínu.
Því það er öllum ljóst, að
eíiis og það er hið mesta áhuga-
mál fyrir almenning að til mat-
vöru sje vandað sem best, óg
kaupendur hafi tryggingu fyrir
því, að rjett sje skýrt frá um
matvörutegundir og efnainni-
hald þeirra ; eins er það og ekki
síður áhugamál iðnrekenda, að
kem tryggilegast sje frá öllu
.gengið í þessu efni, svo hin inn-
lenda framleiðsla jafnist fylli-
lega við erlenda framleiðslu á
sömu sviðum, og enginn geti
haft svik í tafli.
Landlæknir skýrir frá
afstöðu sinni.
í gærkvöldi átti blaðið tal við
Vilmund Jónsson landlækni um
matvælarannsóknirnar.
— Er ekki nauðsynlegt, að
halda þessu máli áfram, spurði
blaðið landlækni, svo almenn-
ingur fái að vita hvaðan þær
vörur eru, sem reynst hafa öðru
vísi en vera ber?
— Það var í raun og veru
ekki ásetningur minn að birta
niðurstöðumar af rannsóknum
lýðnum. Þess vegna var um að gera
að kennararnir væri „rauðir' ‘. Hún
gætti þess altaf að skipa í embætti
fyrst og fremst með tilliti til póli-
tískra skoðana. Ef hið „rjetta hug-
arfar“ var í lagi gerði ekkert til
þótt embættismaðurinn væri áhuga-
laus, óreglusamur og trassafenginn.
Og klíkan heldur áfram uppteknum
hætti. Alstaðar eiga, klíkubræðurnir
að vera instu koppar í búri. Til
hvers eru borin fram öll einokun-
arfrumvörpin, ,sem nú liggja fyrir
Alþingi? Til þess að koma verslun
inni að sem mestu levti í hendur
tslensku Gyðinganna.
Þýska Gyðingahatrið er sprottið
af því, að einstakir menn þess þjóð-
flokks, þóttu hafa rangt við í leikn-
um. —
Það er erfitt að fyrirbyggja það,
að andúðin snúist til öfga, ef því
fer fram að ranglátir menn og ó-
þjóðhollir vaða uþpi í þjóðfjelög-
unum. Og í því efni skiftir það
engu máli, hvort þeir eru ættaðir
frá Jerúsalem eða Hriflú.
Jóns Vestdal fyrri en heilbrigð-
•isskýrslur koma út um áramót-
in. —
Jeg fjekk Jón til að gera
rannsóknir þessar, til þess að fá
einhverja vitneskju um, hvort
ekki væri tími til kominn að
setja hjer eftirlit með fram-
leiðslu mátvæla eins og tíðkast
í öðrum löndum. Alstaðar, þar
sem jeg þekki til hafa komið
fram ýmsar meiri og minni mis-
fellur á fr-amleiðslu matvæla
uns gerð hefir verið gangskör
að því, með, lagafyrirmælum og
eftirliti að koma í veg fyrir
slíkt. ’
Rannsóknir þessar eru gerð-
ar þannig, að tekin voru sýn-
ishom til reynslu af handa-
hófi. Jeg tel því vafasamt að
rjett sje að birta nöfn þeirra
framleiðenda, sem gert hafa
vörur þær er Jón rannsakaði,
því það gæti orðíð til þess að
almenningur fengi rangar hug-
myndir um málið.
Tilviljun ein r.jeði hvaðan
vörurnar voru. Ef nöfn fram-
leiðenda væri birt gæti það orð-
ið til þess, að fóík drægi þær
ályktanir að ékkert væri at-
hugavert við samskonar vöfur
frá öðrum framleiðendum.
Að .jeg birti niðurstöður þess-
ar kom til af því, að á Alþingi
komu fram ummæli um það, ao
íslenskar efnagerðavörur væru
sjerstaklega vandaðar yfirleitt.
En það tel ieg ekki rjett vera,
enda sýna rannsóknirnar að svo
er ekki.
Ennfr. ér' þess . að gæta, að
gera má ráð fyrir að innflutn-
ingshömlur hafi gert það að
verkum að ferfitt hafi verið að
fá þau efni sem þurft hefði að
nota í vörurnar.
Hitt er annað mál, að meðan
lagafyrirmælum og reglum er
hjer mjög ábótavant er ekki
von á því, að þessi iðnaður okk-
ar sje á háu 'Stigi.
— En er þá ekld með birting
rannsókna þessara beinlínis ver
ið að hnekkja þessari atvinnu-
grein, og gera samkepnina erf-
iðari við erlenda framleiðslu?
Og hvað hugsar landlæknir
sjer að gera, til þess að draga
úr því að svo verði?
Þarf ekki að hraða því, að
lög, reglur og nauðsynlegt eftir-
lit, komi hjer á?
— Jú, vissulega. En ekki er
hægt að semja lög og reglur
um þetta á nokkrum dögum.
— En heilbrigðisstjórnin get-
ur vafalaust fengið góðan^stuðn
ing einmitt hjá framleiðendum
í því verki, er ekki svo?
— Jeg býst við því, segir
landlæknir. Enda mun jeg
vinna að því að semja frumvarp
til almennra laga, sem veitir
heimild til þess að gefnar verði
Vfirlýsing.
ut af orðrómi, sem borinn hefir verið út síðustu dagana
það, að þingflokkur Sjálfstæðismanna stæði óskiftur gegn Mjólk-
urlögvmum er fyrir Alþingi • liggja, var þess óskað á fundi þing-
flokks Sjálfstæðismanna í gærkvöldi, að því yrði lýst yfir að sfá
orðrómur væri ósannur og að svo margir þingmenn Sjálfstæðis-
fiokksins í báðum deildum væru málinu fylgjandi, að því væri
trygður framgangur á Alþingi ef þingmenn Framsóknarflokksins o»-
Bændaflokksins fylgdu því.
Út af því skal hjermeð yfirlýst að mál þetta er ekki flokksmáí
í Sjálfstæðisflokknum og að málið hefir fylgi svo margra þingmanna
flokksins í báðum deildum Alþingis, að framgangur þess veltur al-
gjörlega á fylgi Framsóknarflokksins og. Bændaflokksins við það.
Ólafur Thors.
Olrikl og elnræði sósfallsta
á fllhinsi.
Sveitar- og bæjar-
gjöldin.
Athyglisverðar -umr. fóru fram í
Nd. í sambandi við frv. G. Isbergs
um þæjargjöld á Akureyri.
Frv. ]ietta fer fram á, að heimila
bæjarstjórn Akureyrar að leggja
nokkurt gjald á vöruflutning til og
frá Akureyrarhöfn. og þess getið í
grg., að bæjarst-jórn sjái engin ráð
til þess að ná inn nauðsyulegum
tekjum með álagning útsvara, eins
og nú væri komið.
Vestmanriáeyjakaupstáður hefir
áður fengið samskonar heimild.
Eysteinn Jónsson lagði á móti
frv. þessu, og taldi að bæjarstjórnir
gætu náð samá marki með því að
fara einhverja ' „leynda leið“, sem
sje að leg-gja á rekstursútsvör.
Jakob Möller gat ekki sjeð að
neitt væri hagkvæmara fyrir skatt-
greiðendur, að lijer væru farna
leynigÖtur;, væri vissulega nær að
setja um þetta lög, svo menn vissu
að hverju þeir ættu að ganga.
'Annars væri frv. þetta bein af-
leiðing hinnar óviturlegu skatta-
stefuu núv. ríkisstjórnar og stjórn-
arflokka, að vera sí og æ að ganga
á aðnltekjustofn sveitar- og bæ.jar-
fjelaga, með síhækkandi tekju-
skatti. Afleiðing þesSarar stefuu
yrði óhjákvæmilega sú, að sveitar-
og bæjarfjelögin yrðu litundan og
hefðu engin ráð til þess að afla
tekna til sinna þarfa.
Jónas Gutfmuhdsson sagði að svo
væri komið í flestum kaupstöðum,
að ómögulegt væri áð ná nauðsyn-
legum tekjum bæjanna með útsvör-
um einum. Og ekki nóg með það,
heldur væri rekstrar-útsvörin einn-
ig orðin svo há viðast hvar, að
út ákveðnar reglur um hvernig
matvælin eigi að vera, sem hjer
eru framleidd, hvernig meðferð
þeirra á að véra og hvernig
þau eigi að nafngreina.
En að þessu ætlaði jeg að
vinna í kyrþey, og hafa frum-
varp þetta til fyrir næsta þing.
Það verður ekki hægt að
hraða þessu máli meira en svo.
En umtal það, sem rannsókn-
ir þessar hafa komið á stað,
ætti að vera nægileg áminning
til þess, að menn brjóti ekki
ákvæði almennra hegningar-
laga um vörusvik.
þau yrðu ekki hækkuð. Því ræri
eðlilegt að fíeiri leiðir væru farnar,
þ. á. m. sú, sem stungið væri upp
á í frv. Ekki síst væri það eðlilegt,
þar sem samvinnufjel. hefðu ná8
miklum vexti, því þau nytu stör-
feldra ívilnana hvað skatta- og út-
svarsálagningu sirerti. Þar yrði því
að fara aðrar leiðir; en þörfin fyr-
ir slíka löggjöf væri allsstaðar.
Jón á Reynistað dró einnig mynd
af ástandinu í sveitunum. Sveitár-
og sýslufjelög væru að verða ger-
samlega ráðþrota. Alþingi væri &í
og æ að leggja auknar kvaðir á
sveitarfjelögín, án þess að sjá þeim
fyrir nokkrum tekjum til þess á‘á
st.andast kostnaðinn. Afleiðing þeS«
arar síefnu yrði óhjákvæmilega sú,
;ið sveitarfjelögin gæfust upp (ög
befðu nokkur þegar gert það) óg
færu á sýslufjelögin. Og þegár
sýsluf jelögin ekki gætu lengur risiS
undir byrðunum, þá yrðu þau einri-
ig til neydd að gefast upp — óg
þá yrði ríkissjóður að taka við.
Jóh. Þ. Jós. tók mjög í sama
streng og þeir Jónar G. og J. Sig.
Frv. fór til 2. umr. og allshn.
Vinnumiðlunar-
skrifstofan.
Það fór svo enn, að ekki dugJSi
dagurinn í gær til þess að Ijúka 2.
umr. um þetta mál.
Gísli Sveinsson flutti um mál
þetta snjalla og ýtarlega ræðu á
þriðjudag. Sýndi’ hann fram á, að
það væri einkum tvent sem ein-
kendi núv. stjórnarflokka. I fyrsta
lagi það, að þeir vildu ráðast á og
‘sölsa undir sig atvinnurjettindi ein-
staklinganna, enda þótt stjórnar-
skráin fyrirskiþaði, að hjer skyldi
atvinnufrelsi vera og engin bönd
mætti á það leggja, nema „almenn-
ings þörf“ krefði. Spurði svo G.
Sv. hvort almennings þörf krefðist
þess t. d., að ríkið einokaði eld-
spýtur, vindlingapappír, ilmvötn o.
s. frv.
Hitt einkenni stjórnanflokkanna
væri það, að ganga á rjett sveitar-
og bæjarfjelaganna, svifta þau um-
ráðarjetti sinna mála, enda þótt
stjórnarskráin hyði að þau skyldm
þar ein ráða.
Þessi stefna .stjórnarflokkamia
væri því furðulegri, þar sem þeir
væri sí og æ að skreyta sig með lýð-
ræðisnafninu.
Einræði og frekja þeirra manna
’ •.»