Morgunblaðið - 10.09.1940, Blaðsíða 6
6
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 10. sept. 1940,
Mannabein Irá
16. eða 17. öld
grafln upp I
Klrkjustræti
egar verkamenn frá Hitaveit-
unni voru aS grafa gryfju í
Kirkjustrætinu (beint á móti
iTjarnargötu) í gær, komu þeir
iniður á mannabein. Fundust
þarna alls fjórar kistur og auk
þess nokkuð af lausum beinum,
þar á meðal tvær hauskúpur.
Verkamennirnir höfðu grafið
tæpa tvo metra niður, er þeir
rákust á beinin. Þeir Matthías
Þórðarson fornminjavörður og Jón
Steffensen prófessor tóku að sjer
að hafa eftirlit með uppgreftri
beinanna og voru þau flutt suður
í Háskóla. Mun Jón Steffensen
prófessor rannsaka beinin, en ekki
er afráðið hvað síðan verður gert
við þau. Prófessorinn hefir und-
anfarið unnið að rannsókn á
mannabeinum úr Þjórsárdal.
Matthías Þórðarson sagði blaða-
manni frá Morgunblaðinu í gær,
að það væri ekki nema sem bú-
ast hefði mátt við að þarna var
komið niður á mannabein.
Gamli kirkjugarðurinn í Rvík
var einmitt þar sem nú er skrúð-
garðurinn milli Aðalstrætis og
Landsímastöðvarinnar nýjú, og
þegar nýja landsímahúsið var
bygt fanst mikið af mannabein-
um og minningartöflum, og voru
minningartöflurnar múraðar i
vegginn á porti landsímahússins
vestanverðu.
Um aldur þeirra beina, sem
fundust í gær, verður ekki full-
yrt, með vissu að svo stöddu, en
Matthías Þórðarson telur þau
vera frá 16. eða 17. öld. Kisturn-
ar voru einfaldar, eins og tíðkað-
ist á þeim tímum.
Ein höfuðkúpan var af konu.
Voru tennur allar mjallahvítar
og heilar, og óskemdar.
Fjöldi manns var allan daginn
í gær við gryfjuna og varð að,
hafa þar lögregluvörð til þess að
verkamenn hefðu frið til að vinna.
Bræðslu loklð I Hdsa-
víkurverksmiðjo
Bræðslú lauk í Húsavíkurverk-
smiðjunni s.l. laugardag og
þar með vinslutíma á þessari síld-
arvertíð, símar frjettaritari vor á
Húsavík.
Alls hefir verksmiðjan unnið úr
20.850 málum og bræðsla stöðv-
aðist aldrei. Gekk vinsla yfirleitt
ágætlega, enda er þetta mikið
síldarmagn, þegar tekið er tillit
til að verksmiðjan á að vinna úr
einum 400 málum síldar á sólai'-
hring.
HJALTEYRI.
Á Hjalteyri hafa landað þessi
skip í gær og í fyrradag: Ár-
mann 64 mál, Útver 460, Fróði
531, Erlingur I. og Erlingur II.
325, Pólarfarið 554 og Yvonna
422 mál.
Hjá Eyjólfi
á Hvoli
ann 31. ágúst s.l. var mann-
kvæmt að Hvoli í Mýrdal,
er Eyjólfur Guðmundsson hrepp-
stjóri og sýslunefndarmaður átti
sjötugsafmæli. Höfðu samstarfs-
menn hans í hreppi og hjeraði, og
fleiri vinir hans annarsstaðar, á-
kveðið að færa honum minning-
argjöf sem vott þakklætis fyrir
nnnin störf. Var þar komin hrepps
nefnd Dyrhólahrepps og enn fleiri
samverkamenn Eyjólfs þaðan, svo
og sýslumaður Skaftfellinga og
ýmsir mætír menn úr Víkurkaup-
túni.
Eyjólfi var þá afhent skrifborð
og skrifborðsstóll sem heiðurs-
gjöf, enda hefir hann með öðru
allmikið unnið að skriftum og
fræðasöfnun. Hafði sýslumaður
Gísli Sveinsson orð fyrir gefend-
um og árnaði jafnframt hinum sjö-
tuga merkismanni, konu hans og
heimili allra heilla og blessunar
í framtíðinni. Þakkaði Eyjólfui*
gjöfina hið besta.
Síðan var sest að hófi, er gest-
um var búið, og dvalið þar í góð-
um fagnaði fram á kvöld. Auk
þessara, sem nefndir voru, fluttu
þar þakkarávörp til húsbóndans:
Sóknarpresturinn síra Jón Þor-
varðsson í Vík, Stefán Ilannes-
son kennari í Litla-Hvammi, sýslu
nefndarmaður Páll Ólafsson frá
Heiði og Guðbrandur vitavörður
Þorsteinsson í Loftsölum.
Kveðjur og heillaskeyti bárust
afmælisbarninu unnvörpum frá
fjarstöddum velunnurum.
Tvö gagnstæð
sjónarmið
FRAMH. AF. FIMTU SÍÐU.
Á hverju eiga syndugir menn
að byggja sáluhjálparvon sína'?
Á sínum eigin þroskamöguleikum,
svarar spíritisminn hiklaust, — og
á því, að haldið verði áfram að
biðja fyrir okkur eftir að við er-
um komnir í gröfina. Syndugir
menn, sem ekki geta hjálpað sjer
sjálfir, hlaupa til í eigin krafti
að rjettlæta framliðna menn fyr-
ir Guði, með bænagerð fyrir þeim.
Og þegar við svo komum sjálfir
yfir um höldum við þesari bæna-
gerð áfram á heilsubótarhælum
himnaríkis uns við getum gert
alla hólpna og „helvíti tæmist“,
eins og stendur í Júlíu-brjefum,
trúarbók spíritista.
Þá er og möguleikinn fyrir aft-
urhvarfi eftir dauðann þægilegur
svæfill fyrir sofandi samviskur.
Og enn huggar spíritisminn með
því, að okkur miklu fullkomnari
verur taki okkur í skóla strax
og yfir um er komið og leiki okk-
ur stig af stigi uns við stöndum
fullþroskaðir frammi fyrir Drotni.
Þannig verða allir menn sínir
eigin frelsarar, einn fyrir alla og
allir fyrir einn. — Sá eini, sem
þar kemur hvergi nærri, er Mann-
kynsfrelsarinn sjálfur, af því þess
gerist ekki þörf.
Ólafur Ólafsson.
Áheit á Háskólakapelluna. Frá
S. Þ. 5 kr. Frá ónefndum 3 kr.
Þakkir M. J.
Vígsla Hauka-
dalskirkju
Þórður Hjarfar
stýrimaður
HIN nýja, endurbygða
Haukadalskirkja var
vígð s. 1. sunnudag. Biskupinn,
herra Sigurgeir Sigurðsson
framkvæmdi vígsluna.
Fjórir prestar aðstoðuðu við
vígsluna, þeir síra Gísli Skúla-
son prófastur, síra Guðmundur
Einarsson Mosfelli, sóknarprest-
urinn síra Eiríkur £tefánsson
Torfastöðum og síra Ólafur
Magnússon fyrv, prófastur.
Kirkjan var fullskipuð fólki.
Meðal gesta voru dr. Jón Helga
son biskup, sendiherra Dana og
frú, Kofoed Hansen fyrv. skóg-
ræktarstjóri.
Kirkjan rúmar 70 manns í
sæti og er prýðileg að öllu leyti.
Hún kostaði um 9 þús. kr. Bygg-
ingameistararnir Björn Rögn-
valdsson og Böðvar Bjarnason
stóðu fyrir byggingunni.
Að lokinni vígslu var sest að
kaffidrykkju í stórri tjaldbúð,
er reist hafði verið þarna. Þar
fluttu ræður þeir Sigurgeir bisk-
up og Hákon Bjarnason, skóg-
ræktarstjóri; hinn síðarnefndi
mintist hins látna gefanda,
Kristian Kirk.
Afll síldveiðiskipanna
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
7653, Keflvíkingur (242) 11400, Keil-
ir (385) 9903, Kolbrún (552) 6816,
Kristján (300) 12387, Leó (408)
8(502, Liv (592) 7172, Már (606)
8981, Marz (501) 4169, Meta (226)
6639, Minnie (692) 9723, Nanna
(971) 7508, Njáll (559) 4467, Olivette
(658) 5590, Pilot (595) 5314, Rafn
12873, Sigurfari (449) 12222, Sildin
(440) 8601, Sjöfn (703) 5533, Sjö-
stjarnan (916) 6564, Sleipnir (286)
7258, Snorri (416) 5002, Stathav
(397) 7158, Stella (259) 10038, Súl-
an (245) 14002, Sæbjörn (439) 8849,
Sæfinnur (287) 15257, Sæhrímnir
(505) 12494, Sævar (485) 5897, Val-
bjöm (716) 7948, Vjebjörn (671)
8649, Vestri (762) 5190, Víðir (482)
4394, Vöggur (201) 6214, Þingey
(405) 4424, Þorgeir goði'(427) 5565,
Þórir (586) 5159, Þorsteinn (489)
11146, Dagsbrún (632) 1916, Guðný
(475) 3632, Valur (892) 1408, Sæ-
unn (559) 5392, Sævar (559) 3402.
Mótorskíp (2 um nót) :
Aage, Hjörtur Pjetursson (738)
6798, Alda, Hilmir 6260, Alda, Stat-
hav (721) 6037, Anna, Einar Þveræ-
ingur (653) 7153, Ásbjörg, Auðbjörg
(591) 7324, Baldur, Björgvin (687)
5840, Barði, Vísir (516) 8135, Bjarni
Ólafss., Bragi (644) 5835, Björg,
Magni (436) 5155, Bjöm Jörundsson,
Leifur (648) 10086, Bliki, Muggur
(326) 6837, Brynjar, Skúli fógeti
(685) 3146, Cristiane, Þór (613)
6883, Eggert, Ingólfur (839) 8700,
Einar, Stuðlafoss (325) 4688, Erling-
ur I., Erlingur II. (698) 10089,
Freyja, Skúli fógeti (803) 6796,
Frigg, Lagarfoss (660) 7838, Fylkir,
Gyllir (208) 5826, Gísli Johnsen,
Veiga (598) 8351, Gulltoppur, Haf-
alda (232) 6302, Haki, Þór (142)
2317, Hannes Hafstein, Helgi (532)
6937, Hvanney, Síldin (788) 3486,
íslendingur, Kristján (444) 5758, Jón
Finnsson, Víðir (693) 7605, Jón
Stefánsson, Vonin (721) 8168, Karl,
Svanur (262) 1391, Muninn, Þór 1138,
Muninn, Ægir (680) 7116, Óðinn, Ó-
feigur (290) 9262, Reinir, Víðir (718)
5005, Snarfari I., Villi (631) 7725,
Stígandi, Þráinn (709) 5593.
Idag verða til grafar bornar
jarðneskar leifar Þórðar
Hjartar stýrimanns.
Við fráfall hans er á bak að
sjá einum þeirra atorkusömu og
efnilegu manna úr íslenskri far-
mannastjett, sem ástæða var til
að mega vænta mikils af um
dugnað og reglusemi við ábyrgð-
armikil störf sjómannsins.
Þórður heitinn var fæddur 24.
mars 1894 að Gerðhömrum í Mýra
hreppi í Dýrafirði, þar sem for-
eldrar hans, Hjörtur Bjarnason og
Steinunn Guðlaugsdóttir, þá
bjuggu. Þaðan fluttist hann með
foreldrum sínum vorið 1897 að
Klukkulandi í sama hreppi, en
vorið 1905 fór hann að Söndum
í Þingeyrarhreppi til síra Þórðar
Ólafssonar og lconu hans, frú
Maríu ísaksdóttur. Hjá þeim ólst
hann upp til þess hann 16 ára
gamall fór á ný til foreldra sinna,
sem þá höfðu sest að á Þingeyri.
Þórður heitinn var þegar á
æsku- og unglingsárum sínum
námfús og bókhneigður, en jafn-
framt trúr og ötull við hvert
starf er hann hafði með höndum.
Um tvítugsaldur tók hann að
stunda sjómensku og ávann sjer
brátt álit sem efni í dugandi sjó-
mann. Þrátt fyrir örðugan fjár-
hag rjeðst hann í að stunda nám
við Stýrimannaskólann í Reykja-
vík og lauk þaðan prófi 1920.
Hin næstu ár var hann háseti á
skipum Eimskipafjelags íslands
og ávann sjer bæði traust og vel-
vild yfirboðara sinna, jafnframt
því sem hann naut vináttu og
samhuga samstarfsmanna sinna.
Enda fór saman hjá honum reglu-
semi, dugnaður og trúmenska
sameinuð vingjarnlegu og lát-
lausu viðmóti í umgengni.
Árið 1927, 2. okt., kvæntist
Þórður heitinn ungfrú Auróru
Hall, dóttur fyrv. bókhaldara Jón-
asar Hall og konu hans Jónu
Örnólfsdóttur. Næsta ár fluttust
þau Þórður heitinn og kona hans
frá Þingeyri til Hafnarfjarðar,
þar sem hann, hin næstu ár, hafði
á hendi skipstjórn á fiskiskipum,
þar á meðal á línuveiðaranum
Pjetursey. Árið 1931 fluttust þau
til Reykjavíkur og rjeðst Þórður
heitinn sama ár sem stýrimaður á
millilandaskipið „Eddu“, sem gert
er út af Eimskipafjelaginu ísa-
fold, og þeim starfa hjelt hann
áfram, þar til hann 9. nóv. síð-
astliðinn varð, sakir veikinda, að
láta af starfi sínu. Bæði hann og
vinir hans væntu þess, að bót
mundi fást við sjúkleika hans, svo
hann gæti á ný hafist handa við
störf er honum voru svo einkar
hugþekk. En hjer varð, svo sem
oft vill verða, að vonin brást og
þungstíg sorgin vitjaði huga elsk-
enda og vina, við sviplegt frá-
fall, því hjer er á bak að sjá
nýtum manni og góðum dreng,
sem sárt er saknað af hverjum
þeim er honum kyntist, þó sár-
astur sje harmurinn elskandi eig-
inkonu og ungri dóttur, sem í svo
ríkum mæli höfðu reynt ást hans
og umhyggju og aldurhniginni
móður, sem í honum hafði átt
ekki einungis vel gefinn, nýtan
og uppbyggilegan borgara, held-
Þórður Hjartar.
ur og það er henni eðlilega var
enn kærara, ástúðlegan og um-
hyggjusaman son, og svó systkin-
um hans, er sakna elskaðs og
ræktarsams bróður.
Blessuð veri minning hans.
Vinur.
40 skipbrots-
mönnum bjargað
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
þeirra myndu ekki vera fjarri þar
sem við vorum, en líklega nokkru
sunnar.
Eftir hálfrar stundar leit fund-
um við annan þessara tvéggja
báta og voru 14 manns í honum.
Fyrirliði í þeim bát var 3. stýri-
maður á „Yille de Hasselt“, norsk-
ur að ætt.
Allir voru skipbrotsmenn illa.
búnir og hálf þvældir eftir veru
sína í bátunum, enda höfðu þeir
sloppið nauðuglega, þar sem
tundurskeytið hitti skip þeirra,.
er það var á 16 mílna hraða og^
skipstjóri hafði flýtt sjet svo
mikið að komast í besta björgun-
arbátinn (vjelbát), að hann hafði
ekki gefið sjer tíma til að gefa
skipun í vjelarrúm um að stöðva
skipið.
Stýrimönnunum af „Ville de
Hasselt“ kom saman um, að
þriðji björgunarbáturinn frá
skipi þeirra myndi vera um 8—
10 sjómílur fyrir austan okkur og
þar sem jeg vissi af togaranum
Hilmi á þeim slóðum, þar sem við
höfðum haft samflot, taldi jeg
víst að hann myndi finna bátinn,
enda varð sú raunin á. I þeim bát,
sem Hilmir var með, voru 14
manns.
Eftir rúmlega sólarhrings sigl-
ingu skiluðum við skipbrotsmönn
unum í skoskri |iöfn.
Mikið voru skipbrotsmenu
gramir út í skipstjóra á „Ville
de Hasselt". Sögðu þeir að hann
hefði fyrstur manna hugsað um
að forða sjer og komast í besta
bátinn, sem var vjelbátur útbú-
inn með miðunarstöð, morsestöð,
talstöð og olíuforða til 240 míln3
siglingu, að því er skipverjar
sögðu. Töldu þeir skipstjóra mjög
hafa brugðist skyldum sínum.
Allmikið hafði kveðið að að-
gerðum þýskra kafbáta þarna
undanfarið, að því er okkur var
tjáð, og sagt að á þessum sömu
stöðvum hefðu þýskir kafbátar
skotið niður 10 stór skip á 7 dög-
um.