Morgunblaðið - 22.10.1947, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 22. okt. 1947
MORGVJSBLABIÐ
7
PERÓN, NÝJASTI
FASISTALEIÐTOGINN
Þýskir fangar
hjálpa
skæruEiðum í Balkanlöndum
FYRIR FJÓRUM árum var
gerð stjórnarbylting í Argen-
tínu og við völdum tók hernað-
arklíka, en foringi hennar bak
við tjöldin var dularfullur höf-
uðsmaður, Juan Domingo Per-
ón að nafni. Aðalmenn klíku
þessarar eru nú að mestu leyti
hprfnir úr opinberu lífi, en
Perón hefur löglega verið kjör-
inn forseti Argentínu, hefur
borið hærri hlut í hörðum utan-
ríkismáladeilum við Bandarík-
in og á mikla framtíð fyrir sjer
sem einræðisherra. Land það,
sem hann ræður yðir, er eina
landið, sem kom ríkara úr stríð
inu en það var áður. Það „gekk
í Iið“ með bandamönnum að-
eins sex vikum áður en Þýska-
land gafst upp. Nú er Argen-
tíma að framkvæma Fimm ára
áætlun, sem á að koma á í rík-
inu nokkurs konar ríkisrekstri,
sem að nokkru leyti er sniðinn
eftir Sovjetríkjasambandinu.
Lítill vafi er á því að tilgang-
ur áætlunarinnar er sá að
styrkja yfirráð Peróns og und-
irbúa jarðveginn fyrjr áleitinni
utanríkisstefnu, satt að segja
svo áleitinni, að friðnum við
Bandaríkin — og jafnvél allan
heiminn — stafar hætta af
henni.
Sennilega auðugasta land
heims.
Argentína er ekki aðeins rík-
asta land Suður-Ameriku nú,
heldur sennilega ríkasta land
heimsins’, að tiltölu við fólks-
fjölda. Þeir örfáu landeigendur
og iðnrekendur, sem altaf hafa
ráðið yfir Argentínu, högnuðust
mjög á stríðinu á verslun með
korn, kjöt, ull og ýmis konar*
önnur Jiráefni, sem þeir seldu
til Evrópu og annara landa í S.-
Ameríku, sem vegna stríðsins
gátu ekki skift við sín venju-
legu viðskiftalönd. Argentína
hefur raunverulega engar land
skuldir, og er ekki á nokkurn
annan fjárhagslegan hátt háð
nokkrum. Þetta gerir aðstöðu
hennar betri en Bandaríkjanna,
sem burðast með 260 billion
dollara ríkisskuldir og þurfa
þar að auki að leggja drjúgan
skerf til viðreisnar Evrópu.
Ómögulegt er að segja um
•
Perón, að hann sje „bara enn
einn Suður-Ameríku einræðis-
herrann," og tala svo ekki
meira um hann. Hann er ákaf-
lega greindur og úrræðagóður
maður, sem hefur hvorki laga-
legt nje siðferðilegt samvisku-
bit og svífst einskis í tilraun-
um sínum til að ná takmarki
sínu. Markmið hans er afar ein
falt og hann og talsmenn hans
hafa verið furðu hreinskilnir og
látið alla vita um það. Það er
að koma á algeru einræði í efna
hagslegum málum Argentínu
og láta fjármálin algerlega
lúta hernaðarþörfum hins nýja
stjórnarfyrirkomulags. —- Þær
þarfir eiga svo aftur að greiða
fyrir „Voldugri Argentínu“, er
þýðir sameining eða innlimum#
ríkjanna, sem einu sinni voru
í ríkinu La Plata, sem Bolivia,
Uruguay og Paraguy voru í, og
fasistiskt stjórnskipulag, sniðið
Eftir Stephan Naft
1 stríðinu var Stephen Naft höfundur þessarar greinar
yfirmaður ranrisóknardeildar innanríkismálaskrifstof-
unnar í New York. Hann hefur ferðast mikið um Suður
Ameríku og er höfundur bókarinnar „Fasimsi og komm
únismi í Suður-Ameríku“, sem var gefin út 1939.
Fyrri grein
Hegntagarlímabil þeirra er stylf, ef þeir
fallast á að gerasl „sjéiffeoáafiðar"
í FREGN, sem þirtist fyrir skömmu síðan í Berlinske Tidende,
er frá því sagt, að töluvert af Þjóðverjum sjeu nú sendir frá
rússneska hernámssvæðinu til Grikklands, þar sem þeir sjeu inn-
limaðir í herdeildir skæruliðanna eða látnir starfa sern bif-
reiðastjórar bak við víglínurnar. Menn þessir, segir blaðið enn-
fremur, eru ýmist pólitískir fangar eða hafa verið dæmdir tU
nauðungarvinnu. Með því að bjóða sig fram sem „sjálfboða!iða“
í skæruliðasveitirnar, fá þeir refsitímabil sitt stytt til muna.
Peron
að nokkru leyti eftir skipulagi
Hitlers, Mussolinis og Stalins.
Þjóðnýting.
Perón er smám saman að þjóð
nýta ailan iðnað, járnbrautir,
námur, síma og ritsíma. Þegar
hann hafði lokið þjóðnýtingu
Unión Telefónica, aðalsímafje-
lagsins í landinu, sagði hann
þjóðinni:
„Þannig munuiii við halda á-
fram að endurheimta tekjulind
ir þjóðarinnar, til handa þjóð-
inni og í nafni þjóðarinnar . . .
I stjórnarskrá okkar er efling
,,alþjóðarheilla“ aðalskilyrði
stjórnar. Á slíkum forsendum
munum við flýta fyrir áform-
um og ráðagerðum stjórnar
okkar“.
Perón hefur einnig heitið því,
að þjóðnýta læknastjettina, svo
að læknar verði „látnir vinna
þar, sem þeirra er mest þörf“.
Hann hefur heitið allri tækni-
legri mentun. Hann hefur jafn
vel heitið því, „að verkamenn
fái hlutdeild í utanríkisþjón-
ustunni. Áætlun um slíka hlut-
deild er þegar hafin“.
Hann hefur einnig sjeð um
,,menntamennina“. Kennarar í
háskólum og mentaskólum, sem
hafa dirfst að spyria hann, hafa
verið sviftir embætti og í stað
margra þeirra hafa komið menn
sem hafa engin háskólapróf. —
Enn eru nokkur blöð, sem þora
að gagnrýna hann, einkum í
! stærri borgunum. Perón þreng
ir haga þessara þrákálfa meira
og meira með því að neita þeim
um lán og takmarka pappír til
þeirra. Málfrelsi og prentfrelsi
er „trygt“ i stjórnarskrá Arg-
entínu, eins og það er ,,trygt“
í stjórnarskrá Sovjetríkjanna,
en Borlenghi, innanríkisráðh.,
hefur aðvarað menn með hinni
sjerkennilegu einræðisrökvísi“:
„Með aílri virðingu fyrir blöð
unum, verð jeg að segja, að
sum blöð, sem talin eru gætin
. . . . prenta frjettir, sem hafa
engan annan lilgang cn bann
að koma á*glundroða . . . Þeim
ætti að skiljast, að rikisstjórnin
hefur algerlega virt prentfrels-
ið, en . . . þessi blöð munu á-
reiðanlega neyða stjórnina til
að grípa til sinna ráða, ef þau
halda áfram á sama hátt til að
blekkja þjóðina. Við erum svo
hreinskilnir að segja þetta fyrir
fram, því að það er ósk okkar
að beita engum takmörkunum,
heldur leyfa fullkomnasta
prentfrelsi. En engin stjórn get
ur leyft, að blekkingar sjeu
hafðar í frammi undir yfirskyni
frelsisins“.
Ætt og uppeldi Peróns.
Perón sjálfur er af ítölskum
ættum. Afi hans, sem er sagður
hafa heitið Peroni, flutt'ist til
Argentínu frá Sardiníu. Juan
Domingo Perón fæddist 8. okt.
1895 á búgarði föður sins ná-
lægt lítilli borg hjer um bil 65
mílum fyrir sunnan Buenos
Aires. Ilann fór í þjóðlega her-
skólann árið 1910 og útskrifað-
ist þaðan fjórum árum síðar, án
þess að hafa sýnt nokkurar
sjerstakar lærdóms- eða hern-
aðargáfur. Hann gegndi herþjón
ustu sem liðsforingi og varð
meistari í skylmingum og vann
nafnbótina besti skylmingamað
ur hersins. Árið 1938, eftir lát
fyrri konu sinnar, var hann
sendur til Þýskalands og seinna
til Italíu til að kvnna sjer að-
ferðir í fjallabernaði. Koman
til Italíu hafði mikil áhrif á
hann. Þegar hann kom aftur
til^ Argentínu, talaði hann mik-
ið um nauðsyn á „krossferð and
legrar endurvakningar".
Bráðiega var hann orðinn að-
almaðurinn í Grupo Officales
Unidos, sem venjulega er kall-
að GOU. Þegar GOU gerði
stjórnarbyltinguna í júnímán.
1943, var Perón höfuðsmaður
enn i skugganum GOU var í
orði kveðnu stjórnað af tveim-
ur hershöíðingjum, og annar
þeirra, Rawson, var bráða-
birgðaforseti í nokkra daga, en
Ramirez, sem einnig var í hern
um, bolaði honum burt. Perón
var útnefndur atvinnu- og fje-
lagsmálaráðherra og byrjaði
þegar að koma fótunum undir
sig.
Byrjaði ó verklýðshreyfing-
unni.
Hann byrjaði með því, að
(Framhald á bls. 8)
K.B. vann
Watsonkeppnina
ÚRSLITALEIKUR Watson-
keppninnar fór íram s.l. sunnu-
dag, en hann var á milli KR og
Vals, og lauk eftir mjög jafnan
leik með sigri KR 1:0. Watson-
keppnin er úrfellniskeppni, og
var stofnað til hennar 1945, er
breski aðmírállinn Watson gaf
bikar til keppni 1 knattspyrnu,
sem bundinn yrði við annan ald-
ursflokk. 1945 vann KR bikar-
inn en í fyrra bar Fram sigur
ár bítum.
Þessi keppni hefur nú í ár ver-
ið mjög spennandi og mikill á-
hugi meðal knattspyrnuunnenda
fyrir því hvaða f jelag sigraði að
þessu sinni, þar er 2. flokkar
fjelaganna eru nú tiltölulega
mjög jafnir að styrkleika. Fyrsti
leikurinn var milli KR og Fram
og lauk honum með sigri KR
1:0. Annar leikurinn var milli
Víkings og Vals. Valur bar þar
sigur úr bitum 2:1.
Langur úrslitaleikur
Til úrslita kepptu svo IvR og
Valur, varð þar að keppa tvo
leiki, þar eð í íyrri leiknum var
ekki hægt að fá úrslit, því jafn-
tefli var er myrkur var skollið
á. Kept var því aftur eins og
áður er sagt. Leikurinn stóð 0:0
í hálfleik, en er síðari hálfleik-
ur var rúmlega hálfnaður gerði
KR mark úr mjög laglegu upp-
hlaupi upp vinstri kantinn. —
Vinstri útherjinn gaf knöttiiin
snöggt fyrir markið til miðfrh.,
sem sendi knöttinn í mark Vais
með lausu skoti fram hjá mark-
manninum, er var á leið út úr
markinu.
Góð knattspyrniiejni
Það er álit flestra knattspyrnu
unnenda að leikmenn þeir er yf-
irleitt skipa lið fjelaganna í þess
um aldursflokki sjeu einhver
þau bestu efni, sem sjest haía
hjer á vellirmm nú undanfa. in
ár. Leikmenn liða þessara ei-u
yfirleitt ekki sterklega byggðir,
cn þeir hafa gó£a boltameðíérð,
og leikur þeirra er ljettur, leik-
andi cg dreifour samfara góð-
um staðcetningum. Þeír uppfj llá
leik sinn með margvíslegum og
vel gerðum „trickum", án þess
þó að nota þau í óhófi. Ef ekki
verður því meira skarð í bði
þessara knattspyrnumanna á
Iiomandi ári, er ekki nokkur vafi
á þvi að meistaraflokkarnir
munu eiga þar marga liðtæka
menn. — A. A.
Fyrirskipun MWD. »
Samkvæmt skipun, sem
MWD, hin rússneska öryggis-
lögregla hernámssvæðisins, gai
út í ágúst, fá allir Þjóðverjar,
sem handteknir hafa verið fyr-
ir stjórnmálaleg ’ afbrot, og
dæmdir til meir en fimm ára
fangelsisvistar, margvísleg tæki
.færi til að ajfplána refsingu
sína, og oft kemur það fyrir,
að þeir fá sjálfir að velja leið-
ina.
Hegningiini minkuð.
Þeir geta afplánað hegning-
una í fangelsi eða fangabuðum,
en þá er líka sjeð til þess, að
þeir fái ekkert af hegningar-
tímanum eftirgefið. Ef þeir
kjósa starfa í flutningaílokk
um, er hver starfsdagur reikn-
aður sem tveir dagar af refsi-
vistinni. Mismunurinn er
þannig tveir á móti einum.
Kjósi • þeir námurnar, verður
mismunurinn fimm á móti ein-
um, og ef þeir bjóða sig fram
til vinnu í Austur-Prússlandi,
sem nú nefnist Kaliningrad-
hjerað, er hver dagur reiknað-
ur sem fjórir dagar. Maður, sem
dæmdur er til átta ára hegning-
arvinnu, getur þannig afplánað
refsingu sína á tveimur árum,
ef hann fer til Kaliningrad. í
áðurnefndri MWD-skipun er
ekki t.ekið fram, hversu mikls
sakaruppgjöf þeir menn fái,
sem bjóðast til að berjast :neð
grísku skæruliðunum, en sam-
kvæmt áreiðanlegum heimild-
um er mismunprinn þar átta á
móti einum.
Leyft að velja.
Ungir ög hraustir pólitískir
fangar eru altaf öðru hvoru
sendir til Rússlands. Það eru
þessir menn, sem leyft er að
velja á milli Ukraínu og Balkan
landa. Ef umsóknir þeirra um
herþjónustu hjá skæruliðunum
eru teknar til greina, eru þeir
sendir til Gross Born í Pomm-
ern, en þar er það gaumgæfi-
lega rannsakað, hvort chætt
sje að treysta þeim og hvaða
hernaða.rk unnáttu þeir búi yfir.
----------------
Washington.
CHAílLES Luckman formað
ur matvælaráðuneytis Banda-
ríkjanna, tilkynnti hjer í dag,
að samband brauðsöl uma r na í
Bandarikjunum hefði ákveðið
að spara nálega 3 milljon
skeppa af hveiti á mánuði.