Morgunblaðið - 20.08.1948, Blaðsíða 2

MORGLISBLAÐIÐ
Hvað þýðingu hefir kirkjan
fyrir umhverfið?
Og hvernig eru kirkj-
urnar hirtar?
VÍÐAST Á ÍSLANDI mim
Ycra sama sagan, að kirkjusókn
sje heldur dauf, og taka þá sum
ir sjer þau orð í munn, að
presta- og kirkjustarfið sje til
lxtils gagns.
Sú var tiðin að ein helsta upp
lyfling fólks í sveitum var að
fara til kirkju og þá voru líka
þúslestrar lesnir á flestum bæj
'Um, enda þá áberandi hve jnarg
ir voru Biblíufróðir. Með því að
jöldinn af fólki kemur sjaldan
kirkju og því síður að hús-
lestur heyrist lesinn, og tæp-
jist að guðsorðabækur sjeú al-
taeuni: mikið teknar til lestrar,
hlýtur kynning-fólksins á Ritn-
íngunni og kenningum henn-
ftr að minnka. Einhver vill
taáske segia, að útvarp komi
þar annars í stað, en því mið-
ur held jeg að messur í útvarp
inu sjeu ekki heyrðar sem
skyldi.
(Ilia hirtar kirkjur.
Er svo útlit kirknanna til að
laða til sín fólkið? Það er mála
sannast, að því fer harðla fjarri
Yfirleitt líta kirkjurnar útum
land þannig út, að þjóðarósómi
er að, ekki aðeins kirkjunum
sjálfum, heldur og öllu um-
hverfi þeirra er svo ábótavant
að þar sem mikið er nú lagt
uppúr því að hæna ferðaínenn
vítt úr um-heiminum hingað til
lands, *verðum við að koma sem
allra fyrst svo í lag opinbevum
stöðum að hægt sje að sýna þá.
Viðhald kirknanna sem iiúsa
er heldur ekki ódýrara þó það
sje dregið svo lengi sem mögu-
legt er að framkvæma það, því
að þeim mun tilfinnaníegra
verður það þá. Hitt ætti' ekki
að hafa minna gildi, frá sjón
armiði kirkjunnar, að líti mað
ur heim að slikri kirkju, vxrðist
mjög vafasamt, hvort hún sje
nokkurn tima notuð, og þvi
minni líkur fyrir trúarlegu lífi
í sókninni. Jeg hef sökum at-
vinnu minnar, kynnst aílmörg
um kirkjum á undanförnum ár
urn, og eins og gengur pess-
vegna orðið að líta frekar á
þær utan og innan, þar sem jeg
hef átt þess kost.
Svo ömurlegar ,sem margar
kirkjur eru að utan, til að sjá,
því skammarlegra er að sjá
sumar þoirra irman. Sem betur
fer eru margar kirkjur vel hirt
ar, og get jeg ekki látið vera
að nefna eina sem er orðin
nokkuð gömul, en hefur svo
lengi jeg hef þekkt og víst mik
ið lengur, verið hirt svo yel,
að af ber, og er það Eyrarbakka
kirkja. Það verk ber það með
<sjsr, að það er ekki unnið
vegna launanna.
Mjer fróðari monn, sem ferð
ast hafa út um heiminn, telja
yfirleitt maira safnaðarlíf i ná-
grannalöndum okkar, en hjer
er, og þó sjerstaklega kirkjurn
ar vinalegri utan og innan.
Það sem hver prestur þarf að
fyrst og frest fyrir utan eigin-
hæfileika til þess áð hafa aðlað
andi messu,. er aðlaðandi húsp
kostur. Hver kirkja þaif að
hafa svo viðunandi sæti að
menn geti haldið út að sitja
venjulegan messutíma þrauta ■
Norðurhlið hinnar fyrirhuguðu Selfosskirkju.
lítið og þá upphitun að ekki sje’
lífsháskalegt vegna kulda í
kirkjuna að fara, þó ekki sje
á sumartíð.
Meira lifandi samstarf presta
og safnaðar, nú en áður var,
má sennilega ekki síst þakka
góðu samstarfi presta og söng
flokka, því að þar er oft unnið
mikið og gott starf, ög því fjöl
mennari sveit sem er að virku
starfi, því meiri lífsskilyrðí fyr
ir hvern fjelagsskap. hvort sein
hann starfar að andlegum eða
veraldlegum málum, enda
kirkjusöngurinn eitt af hófuð-
skilyrðum til að geta gert mess
urnar hátíðlegar.. Bindipdis- og
ungmennafjelög hafa sína sam
bönd sem vera her, og svo er
um fleiri menningarfjelög, en
nú alveg nýlega hefur fyrst
bólað á kirkjukórasamhöndum.
Samsöngur kirkjukóranna aust
anfjalls og í Beykjavík ætti að
geta varðað veginn. Það þarf
að búa betur að kórunum. Söng
málastjóri á mikla þökk cKÍlið
fvrir dugnað sinn að koma
kirkjukórunum á stað og k.oma
þeim, en það þarf meira starf
þar til, en einn maður orkar,
og þó fleiri væru.
Það er enginn efi á því að
kirkjukórarnir gætu átt ennþá
meiri þátt í kirkjulifinu, en
þeir eiga, ef þeir nytu meiri
kennslu, og heimsæktu aðrar
sóknir. Það skapaði þeim sjálf-
um meiri keppni til æfinga, og
hvatningu mundi það skapa
kirkjukór þeirrar sóknar sem
I heimsótt væri, og vafalaust örfa
þar kirkjusókn, og skapa þar
sameflingarhug til þess áð sá
kirkjukór endurgjaldi heim-
sóknina.
Fyrirhuguð Selfosskirkja.
Selfoss er miðstöð flestra
mála í Árnes- og Rangátvalla
sýslum, og væri þvl líka jafn
eðlilegt að kirkjumálin ættu
þar sína miðstöð, stóra, tignar-
lega kirkju, ekki til samkeppni
og sundurgerðar, heldur til fyr
irmyndar og sameiningar bestu
krafta hjeraðsins, stóra kirkju,
þar sem- fjölsóttar guðsþjónust
ur gætu farið fram, og hvers-
konar aðrar kirkjulegar alhafn
ir; og ekki síst söngmót kirkju-
kóra og slíkir hljómleikar,
hvort sem þeir eru aðkoanandi
eða úr heimahjeruðum, og
fleiri slíkar samkomur menn-
ingarsamtaka.
Við Selfosshúar eigum vigð-
an grafreit og glæsilega kirkju-
lóð vestur á Selfosstúninu.
Teikningu af hinni væntan-
legu kirkju hafa þeir teikni-
meistararnir gert: Þórir Bald
vinsson og Árni Hoff-Möller,
og telja þeir sem vit hafa á
slíku, að þeim hafi þar vel tek-
ist. Kirkjan er eins og myndin
sýnir, teiknuð í hinum forna
Skálholtsstíl, og færi vel a þvi
að þar varðveittust að nokkru
kirkjulegar fornmenjar, þó e'kki
væri nema að stílnum til, og sá
blær og andi sem honum ætti
að geta fylgt.
Þótt að á Selfossi vanti að
vonum ýmsar byggingar, sem
bráð þörf kallar að með, svo
sem sjúkrahús, fjelagsheimili
o. fk, mun þó ekki deilt um
nauðsyn kírkju á jafnstórum og
hraðvaxandi miðsvæðisstað.
Þótt ekki fengist fjárfesting
arleyfi í ár til að hefja fram-
kvæmdir við kirkjubygginguna
er vonandi að betur gangi með
það næsta ár. Selfosskirkja verð
ur að .mestu að byggjast af
frjálsum framlögum, . og þar
sem ljóst er af framansögðu
að telja verður að allstórt svæði
varði mikið framgang þessa
máls, vil jeg að nokkru minn-
ast á þær fjáröflunarleiðir sem
sú nefnd sem til þess var kosin,
hefur hugsað sjer. Það fyrsta
er hlutavelta í Selfossbíó á höf
uðdaginn, núna 29. ágúst og
jeg veit að allir velunnarar
þessa máls styðja að, að takist
sem bfest.
I smíðúm er svo mikil bók
sem „Nafnabók Selfosskirkju“
mun kallast, og hefur að geyma
forsögu kirkjunnar sem öðlast
á sínum tíma annálsgildi. Einn
ig skal hún geyma nöfn þeirra
er hana styrkja að einhvorju
Krónutölu skal samt ekki skrá
i þá bók, heldur i kassabók
hennar, sem nú þegar er tekin
til starfa og er í höndum Karls
Eiríkssonar starfsmanns K. Á.,
Selfossi. Hann tekur einnig á
móti og skráir i bók öll áheit og
slíkt, sém kirkjunni kann að
berast. Mörgum hefur ekki síð
Framh. á bls. 8.
Konan, sem strauk
frá Arnarholli
FYRIR nokkrum dögum birti
Þjóðviljinn smáfrjettaklausu
um hælið í Arnarholti. er seg-
ir: „Reykvíkingur kom á rit-
istjórn Þjóðviljans í gær, og
skýrði svo frá að kona sín sem
læknir hefur úrskurðað geð-
bilaða, hafi strokið frá Arnar-
holti í fyrradag og óvíst væri
hvað um hana hefði o.rðið“.
Síðan hefur Þióðviljinn birt
tvo svipaða pistla.
Hjer mun átt við konu, er
ráðstafað var á hælið 28. júlí
s.l. vegna siðferðislegra vanda-
mála.
Fyrir þessa konu var beðið
um pláss í des. 1947, en þá
neitaði jeg að taka hana á hæl-
ið. Síðan hefur þrásinnis verið
beðið um pláss, en ekki verið
veitt fyr en þetta, og það ein-
göngU vegna beiðni frá utan-
ríkismálaráðuneytinu.
Þegar ' ekki virtist lengur
hægt að neita um hælisvist fyr
ir umrædda konu, setti jeg á-
kveðin skilyrði um dvöl hennar
á hælinu, en þau eru sem hjer
greinir:
1. Mátti ekki fá heimsókn.
.2. Fjekk ekki bæjárleyfi'
þann tíma er hún kynni
að dveljast á hælinu.
3. Leit yrði ekki hafin, þótt
hún færi í óleyfi af hæl-
inu.
Hinsvegar var umsamið að
jeg ljeti lögregluna í Reykja-
vík vita um brottför hennar,
ef hún færi án leyfis, og gerði
jeg það þegar í stað. Þessari
konu fylgdi ekki læknisvottorð
um geðbilun og var hún því lát
in á dvalardeild og hafði fullt
leyfi til að ganga út án eftir-
lits.
Út af skrifum Þjóðviljans
um þetta mál o'g fl., er jeg hirði
ekki um að svara, virðist Al-
þýðublaðið vakna, og vill nú
bæta um fyrir hönd Arnar-
boltshælisins, og pantar viðtal
við mig um hælið í heild og
einnig áðurgreint mál.
Þetta viðtal veitti jeg blaða-
manni Alþýðublaðsins í því
trausti að hann færði það í let-
ur, er jeg upplýsti hann um.
En svo virðist sem blaðamað-
urinn hafi meirí áhuga fyrir
óheppilegu orðavnli og skrumi
um mál er engu skiptir, heldur
en fylgja rjettu máli, og er
þetta svo lúaleg aðferð til að
setja þlett á hælið og sjúkling-
ana í skjóli þeirra upplýsinga
er jeg hefi átt að gefa, að undr-
un sætir.
Þarf ekki annað en að lesa
skrumið í fyrirsögninni með
allskonar ljótum orðum um
sjúklingana, svo þegar sjálf
greinin er lesin, fara orðin að
vera meira í samræmi við það
sem rætt er um, en þó sumt
rangfært.
Sjúklingar í Arnarholti hafa
ekki unnið til þess, að slíkur
óhróður væri skrifaður um þá,
enda hæli^ ekki undanskiljð.
Það, sem blaðamaður Al-
þýðublaðsins virðist hafa áhuga
fyrir, er að láta hrósyrði í tje,
mjer og starfsfólkinu til hánda,
en þau hrósyrði eru harla hjá-
róma eftir það dæmalausa við-
tal, sem hann ber mig að öllu
jleyti fyrir.
Föstudagur 20. ágúst 1948* t
niiHiiiiiiitiiintimiiimiiniiiiifiiiiiiiimiiiiiiiiiififinv
Herbergi
óskast til geymslu á hús-
°ögnum um óákveðinn
tíma. Uppl. í síma 3874.
y i »* --
i Ungur reglusamur maður
= óskar éftir herbergi nú
1 begar eða fyrir næstu nán
= aðamót. Má vera lítið. —-
i Tilboð sendist afgr. Mbl.
§ merkt: ..Rólyndur—713“.
•H
1111111«
j Herber
i Lítið herbergi óskast fyrir
i verslunarskólanemanda. -
í Æskilegt fæði á sarna stað. |
i Uppl. í síma 6539.

Merfee:
Tveir reglusamir menn
| óska eftir góðu herbergi
; nú þegar, helst í Miðbæn-
■ um. Fyrirframborgun. —
i Tilboðum sje skilað á af-
. oreiðslu blaðsins fýrir 25.
þ. m., merkt: ,;Tveir reglu
s.amir—714“.
SJúlka óskar eftir
Hearbei
helst á hitaveitusvæðinu.
Uppl. í síma 71-64 eftir kl
5 í dag.
a 4» s ar«w * uWu-. í-

ivííiiuniiiSlllKínil
til smáviðgerða, þjetta !
Mugga o. s. frv. —- Uppl. =
í síma 4009 kl. 5—7.
iriimnMnmininiPKmmiuniiiiiii iim'imnnnimn
Gólfteppi
Stærð 390x320 tii sölu,
einnig þvottapottur, á Víf-
ilsgötu 4.
ll■■lllll■lllllllll■lllllllltlllllllllllllllllllll■
itiinnmiri
uisutni •
ÍJfsaE
CDi
Útsala á stráhöttum og
filthöttum í öllum litum.
HATTABÚÐ
REYKJAVÍKUR
Laugaveg 10.
nmiMiituuiainnf'-’«ii.^n»iM
Gísli Jónsson.