Morgunblaðið - 20.12.1949, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 20.12.1949, Blaðsíða 9
Þriðjudagur 20. des. 1949. MORGTJIS BLAÐIÐ 9 NOKKRAR BÆKlíR Á JÓLAMARKABNUM Ferskevflur» Jón S. Bergmann: Ferskeytlur og far- mannsljóð. Klónni slaka jeg aldrei á undan blaki og hrinu, þótt mig hrakið hafi frá - síðasta óðinn söng hann í,hæsta takmarkinu. ! banalegunni. Þessi ljóðabók Jóns Berg-' JeS er fremur fótasár’ Útg.: Guðrún Jónsdóttir mann, sem nú er nýkomin út, forna þrekið brestur; heiði, fá nýjan sleða og hlusta skólalífinu. í bókina er ætlað á sögur gamla fólksins, eða þá rúm nöfnum og fæðingardögum j að fá að fara í kaupstáðinn. En skólasystkina, vísum og brög- j til stórtiðinda telst þegar þrumú |um’ minningum, einkunnum, ; veður geisa, þegar stórhríðar stundaskrám og myndum f.x J skella á og fje fennir og þegar Bergmann. Rvík 1949. j lætur ekki mikið yfir sjer — het samtleytt seytján ár Prentsmiðjan Hólar h.f. ' aðeins 160 bls.. Hafa þeir valið sofnað næturgestur. ÞAÐ ER mikið talað um bóka- ljóðin til prentunar Bjöm H, flóðið nú fyrir jólin, og mætti Jónsson kennari, Sigurður Nor- j hef Sengið grýtta slóð segja, að með hverri nýrri bók dal prófessor og Yngvi Jóhann- væri verið að „bera í bakka- esson, tengdasonur skáldsins. fullan lækinn“. En um ljóð- Og fer vel á því, að dóttir Jóns, mæli Jóns Bergmanns gegnir ■ frú Guðrún, er útgefandinn. . öðru máli, því að þau grugga J Eins og nafnið bendir til, er aldrei upp, jafnvel hinar tær- meginþáttur bókarinnar ustu lindir íslenskrar ljóð-! skeytlur, enda lagði Jón sjer- snilldar. Að þeim er því mikill staka rækt við það ljóðform. bókmenntafengur fremur en að Til ferskeytlunnar yrkir hann: þeim sje ofaukið. Þar er ekki j borið á borð neitt hljómlaust (Hlu skáldum arnfleygum og rímsvikið rugl eins og stund- j æðri leiðir kunnar. um á sjer stað, sem síðan er ! En jeg vel mjer veginn um glapinn lengi sýnum, skal þó enginn harmahljóð heyra í strengjum mínum Aflinn minn varð ekki stór, jer_ j.oft mjer lá við strandi, eftir hálfa öld jeg fór öngulsár að landi. reynt að telja fákænu fólki trú um að sje skáldskapur — jafn- vel bragsnilld. Jón Bergmann fekk aldrei fjárstyrk úr rikissjóði til þess, að sitja við andlitið leirburðar- skraf í kaffisölum eða verðlaun fyrir að gera bragsnilli og Ijóð- mennt íslands háðung. Hver einasta hending í Fer- skeytlum og farmannsljóðum Jóns Bergmann er ekki aðeins fáguð og meitluð, heldur án undantekningar gaílalaus. — Hann hafði mikla ást á fögru máli. Og stundum, þegar vel lá á honum, var eins og orðin endurspegluðu leiftrið, sem brá fyrir í augunum. Og gaman hafði hann af, þegar horxum var ljóst, að honum hafði tek- ist að hitta naglann á höfuð ið. En óneitanlega gat stund- um komið fyrir að sviði undan hendingunum. Hann hafði næman skilning á skáldskap og hagmælskan var honum eins og meðfædd. Ljóðdísin tilbað hann og hann bar djúpa lotning fyrir henni. Ástúð þeirra entist tíl æviloka veldi ferskeytlunnar. Þegar skyggði þjóðarhag þrældóms myrkrið svarta, ferskeytlunhar ljetta lag lagði yl í hjarta. Meðan einhver yrkir brag óg íslendingar skrifa, Þetta gamla þjóðarlag •— það skal alltaf lifa. Fyrsta stakan í bókinni er svona: Tíminn vinnúr aldrei á elstu kynningunni. Ellin finnur ylinn frá æskuminningunni. Verða hjer svo gripnar nokkrar fleiri af handahófi: Margt af heimskra manna dóm mjer var aldrei hlífið, hef jeg þó með krepptum klóm komist gegn um lífið. Alla mundi undra að sjá — eftir skilyrðunum. — hvaða fjöldi að jeg á enn af björtum vonum. Veislan á höfninni skáldsagan, er hlaut fyrstu verðlaun á Norðurlanda- samkeppninni 1947. Höfundurinn er Arne Skouen, ungur Norðmaður. Eitt af fyrstu verkum hans var leikritið „Barn sólarinnar", sem leikið var 114 sinnum í röð í Oslo, og er slíkt einsdæmi í allri sögu norskra bókmennta. Sagan gerist á norsku skipi suður í höfum. Þýðandi er Brynjólfur Sveinsson. Verð bókarinnar er aðeins kr. 22.50 og kr. 32.50 ib. Bókaútgáfan BS Ástin blind er lífsins lind, — leiftur skyndivega, — hún er mynd af sælu og synd, samræmd yndislega. Veginn greiðir vonin hlý, viðkvæm eiðast meinin, því að heiði himins í hef jeg leiðarsteininn. Illa berðu fötin fín, flestum hættulegur. Það er milli manns og þín meira en húsavegur. Þegar sveitin sorgarljóð syngur vini liðnum, þá er eins og hrædýrshljóð hlakki í kistusmiðnum. Til Fjallkonunnar. Jeg hef alltaf elskað þig eins og guð á hæðum. Þú munt síðast sveipa mig sumargrænum klæðum. Stökur til sjera Magnúsar Helgasonar skólastjóra, enda svona: Þroskar greind og göfgar sál — gull í bragarlínum, — þetta afl, sem íslenskt mál á í fórum sínum. Eins og sjá má, er hjer á' fátt eitt drepið. En ráðlegast er ;j þeim, sem Ijóðum og listum !|s unna, að eignast og lesa bók- II (ina alla. Og trúað gæti jeg því, áð þeim sem bækur velja til jólagjafa, yrði ekki vanþakkað fyrir Ferskeytlur og farmanns- ljóð Jóns Bergmann. Bókin er í fallegu skinn- bandi. Sig. Arngrímsson. góuharðindin reka hafísinn að landi og hvítabjörn kemur með honum. Af öllu þessu og mörgú fleira, sem kemur fyrir í hinu daglega lifi, má margt læra, sem seinna kemur manni að góðu gagni á lífsleiðinni. Þetta hefir höfundurinn haft í huga og ein-s að frásögnin sje> svo blátt áfram og auðskilin að hvert barn hafi gaman að henni. Hann hefir líka fylgt þeim sið stóru spámannanna, að láta vera stíganda í frá- sögninni, svo að áhuginn fyrir lestrinum aukist eftir því sem lengra dregur. Á. Skóladagar skólanum. Minningar frá skólaárunv eiga uppruna á þeim aldri, e r mannskepnan er á marga lund fær um að lifa og reyna meí> dýrmætari hætti en á öðrum æviskeiðum. Minningarnar eru því og eiga að vera fjársjóður,^ er til má grípa i ýmislegufít kreppum síðar. Menn skrifa yí- irleitt í bækur af þessu tagi með næsta einlægu þeli, þvi eru þær góðar heimildir, er frá líður, um viðhorf og lífsstefnú þeirra, er skráðu þær. Bókíh Skóladagar er handhæg og geð- þekk og hæfir vel markmioi sínu. Nú fuma margir eftir hent- ugum jólagjöfum handa ungl- ingum og er þá gjarna leitrt? bóka. Þessar línur eru skrifað- ar til þess að benda á það, aA Skóladagar- eru bók, sem -víA fer á að gefa skólafólki í jola- gjöf. Broddi Jóhannesson. ÞAÐ GERIST stundum, að bækur eru gefnar út, áður en efni þeirra hefur verið samið að fullu. Hitt er fágætara, að útgefendur og höfundar bóka sjeu svo nærgætnir, að þeir ætli kaupendum sjálfum að ráða efn ínu, sem bókinni er trúað fyr- ir. Það á við um bókina Skóla- dagar. Hún er gefin út af bóka- útgáfunni B. S. á Akureyri Brynjólfur Sveinsson mennta- skólakennari hefur sjeð um út- gáfuna. Jón Ferdinandsson hef- ur skreytt bókina fallegum myndum og Helgi Elíasson fræðslumálastjóri hefur skrifað formála fyrir henni. að hafa starfað fyrir franska*4 Þessi snyrtilega bók er ætluð njósnahring, sem fullyrt er a3 skólafólki, sem geyma vill álsendiráð Frakka í Varsjá hali góðum stað ýmsar minjar frá | staðið að. — Reuter. Rjettarhöld yfir Frökkum í Póllandii VARSJÁ, 16. des.: — í dag höf ust rjettarhöld í máli fjögurra þeirra Frakka, sem fyrir skömmu voru handteknir • -4 Póllandi. Nokkur hluti rjettar haldanna fór fram fyrir luktum dyrum. Frakkarnir eru sakaðir ua Barnabók eftir Eirík Sigurðsson EIRÍKUR SIGURÐSSON kenn ari hefir sent frá sjer nýja barnabók, „Bernskuleikar Álfs á Borg“. Er það framhald á bók inni, sem hann gaf út í fyrra og hjet „Álfur í útilegu". Þessar frásagnir gerast á ár- unum 1910—1920. Það eru í rauninni 25 smásögur og segja frá ýmsum atvikum, sem eru í sjálfu sjer ekki veigamikil, en verða að ævintýrum og stór- viðburðum hjá þeim börnum, sem alast upp í fásinni og eru að byrja að átta sig á lífinu. Það eru til dæmis engin smá- ævintýri þar að fá að ganga1 varpið, lenda í sjóhrakningum, * fara í berjamó langt fram á Víðfrægasta leikspilið sem út hefur komið á íslandi. Ovenju fjölbreytt og spennand*. Heildsölubirgðir ~y4óljöm Ola^ó óóon Heildverslun

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.