Morgunblaðið - 10.01.1950, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 10. janúar 1950.
MORGUNBLAÐIÐ
H
Minningarorð
Kj artari Sveinsson
Að ýmsu Kjartan vaskur vann,
völd og skartið smáði.
Örugt hjarta átti hann,
aldrei kvarta náði.
hana iðulega:
ÞAÐ HEFUR lengi verið siður
hjer á landi að minnast opinber-
lega nýlátinna manna, og hafa
glíkar minningargreinar komið
að góðum notum fyrir þá eða
þann, sem síðar meir hefir viljað
fá frekari fræðslu um þann látna,
æfistarf hans og ætt. Enda leita
nútímamenn iðulega að upplýs-
ingum í slíkar minningargreinar
eða gamlar likræður, sjeu þær
fyrir hendi. Þessi minningargrein
um Kjartan verður samt hvorki
líkræða nje æfisaga, því höfund-
urinn er hvorki prestur nje sagn-
fræðingur. Áður en þessi prent-
svertuöld gekk yfir landið, voru
það einmitt skrifuðu líkræðurn-
ar, sem varðveittust frá glötun,
faestu og gleggstu heimildarritin
lim ætt og æfistörf einstakling-
anna. Eigum við gömlu prestun-
um að þakka þann fróðleik, eins
og svo margan annan. Vel sje
þeim fyrir slíkt.
Nóttina milli þess 25. og 26.
sept. síðastliðinn andaðist á
Landakotsspítala Kjartan Sveins-
son af Skagaströnd. Hann fjekkst
meiri hluta æfi sinnar við sjó-
mensku, og var svo árum skipti
yjelamaður á ýmsum mótorskip-
um og bátum í íslenska flotan-
um og fórst það verk prýðilega
úr hendi, að nákunnugra manna
Sögn. Enda var maðurinn bráðlag
inn til allra verka og sjerstaklega
gefinn fyrir að fara með mótor-
vjelar, og lærði hann þá iðn
ungur. Um skeið átti Kjartan
sjálfur mótorbát og hjelt honum
út við anstanverðan Húnaflóa og
Var sjálfur ýmist hvorttveggja
formaður og vjelstjóri.
Kjartani heitnum ^var margt
Vel gefið. Hann var atgervis-
maður bæði til líkama og sálar
þá hann beitti því. Hagmæltur
var hann prýðilega og beitti oft
fyrir sig þeirri gáfu og kvað
Stundum veraldlega. Hneykslaði
hann þá iðulega ýmsa samborg-
ara sína. Aftur voru aðrir, sem
hjeldu vísum.Kjartans á lofti og
möttu meira fyndnina í þeim, en
þótt meira hefði verið af kristi-
legu orðavali. Meðal annars er
þessi landskunna vísa af sumum
Oft er mínum innra strák
ofraun þar af sprottin:
Að í mjer tefia altaf skák
Andskotinn og Drottinn.
firði Jónssonar. Af þessu sjest,
að góðar ættir stóðu að Kjartani,
og má því rekja frændsemi hans
við margt stórmenni, en því skal
sleppt hjer.
Annars gæti margur heimfært
þessa vísu upp á sjálfan sig, því
svo oft á einstaklingurinn í stríði
við hið illa og góða í sínum innra , .
• -n u ■ • , * ur-Hunavatnssvslu, og að jeg
manm. Bera þar ýmsir skarðan I n r A x x o *
hlut frá borði, þrátt fyrir nútíma-
hygg fyrst vinnumaður að Sauða
nesi. Þar mun hann hafa verið í
tvö ár. Úr því fór hann til Blöndu
óss og byrjaði stuttu seinna að
fara suður til sjóróðra á vetrar-
vertíðum. En strax eftir að út-
mikið á, að jeg gæti skrifað sagn-
ir um hann svo í lagi væri; til
þess þarf miklu færari og kunn-
ugri mann en mig.
setja mótorvjelar í báta sina,
lærði Kjartan að fara með þær,
og af þeim starfa er hann kunn-
astur í íslenska bátaflotanum.
Kjartan heitinn var með hærri
meðalmönnum og þrekinn. Hann
var afskaplega barngóður og
Enginn var Kjartan bindindis- ekki síður, er hann var við skál.
maður og fjekk sjer því oft á Á hans vegum voru um tíma
vasapelann, að minsta kosti fram- tveir drengir, sinn í hvert skipti,
an af æfinni, eins og íslendinga °S fórst honum prýðilega við
HÖGNI JÓNSSON
mál fl utningsskrifs'ofa
Tjamargötu 10 A. Sími 7739
$?/ Laftur g» ur það akkí
—— Þá hwer?
er siður enn þann dag í dag.
Urðu skamtar þeir stundum ríf-
legir. Þó entist drykkurinn oft
misjafnlega ,ef pelabörn voru á
næstu grösúm. Komu þá oft fleiri
en boðnir voru. En þar sem
Kjartan var aldrei nískur á
drykkjarföng, tæmdist pelinn
iðulega óðara en varði, en fyltist
samt furðu fljótt aftur fyrir at-
beina Kjartans og annara honum
velviljaðra.
Kjartan var fæddur að Klömbr
um í Vesturhópi 23. apríl 1890.
Var því tæpra sextíu ára, er hann
ljest. Foreldrar hans voru Sveinn
Jósepsson og Ingibjörg Sveins-
dóttir. Áttu þau heima í Klömbr-
um hjá Júlíusi lækni Ilalldórs-
syni, er Kjartan fæddist. Ekki
er mjer kunn föðurætt Kjartans
svo jeg geti rakið hana hjer. En
móðurmóðir hans var Margrjet
iSigurðardóttir frá Kárdalstungu
í Vatnsdal, en bróðir Margrjetar
var Bjarni faðir Björns, sem um
skeið var bæjarfúlltrúi í Reykja-
vík nú fyrir stuttu. Bjarni var
garnall, er hann átti Björn, sem
var lítið yngri en Kjartan, en
þeir hafa verið að öðrum og
þriðja að frændsemi. Sigurður í
Kárdalstungu, sem fyr er nefnd-
ur, var fæddur um 1797, sonur
Tómasar Jónssonar, er kallaður
var hinn gamli á Marðarnúpi í
Vatnsdal, merkur maður. Kona
Sigurðar í Kárdalstungu var
Kristín, fædd um 1800, Jónsdótt-
ir bónda í Kárdalstungu, Odds-
báða. Góður var Kjartan við allar
skepnur og yfirleitt við menn og
málleysingja, ef honum var ekki
sýnd áreitni, en hana þoldi henn
illa, og varð þá aðskotaillur og
ekki allra bokki; sást lítt fyrir
hver sem í hlut átti og sparaði
þá engin vopn. Bitu þau oft vel,
enda kunni Kjartan að beita
þeim og gerði það ósleitilega þeg-
ar honum þurfa þótti, en litt var
hann á vegi andstæðinga sinna
og tróð þá ekki urrl tær að nauð-
synjalausu. Býst jeg við að hann
hafi hugsað sem Þórður kakali
er Hákon Noregskonungur spurði
hann að í Túnsbergi, hvort haxrn
mundi vilja vera í himnaríki, ef
Gissur járl væri þar. .,Vera
gjarna herra,“ kvað Þórður, „ok
væri þó langt í milli okkar.“ —
Kjartan heitinn var alla æíi ó-
giftur og aldrei við kvenmann
kendur svo vitanlegt sje og á því
enga afkomendur. Hann var því
vægast sagt, alger einstæðingur
í veröldinni, eins og svo margir
fleiri. Hversu nærri hann hefur
tekið sjer það, veit jeg ekki. En
karlmennska hans, samfara hinu
meðfædda hrjúfa yfirborði,
skyggði á innri viðkvæmni í aug-
um almennings.
Höfum flutt
skrifstofur okkar á Grettisgötu 3. — Sími 80360.
Kjartan heitinn var fermdur á
Breiðabólstað í Vesturhópi. Þar
var þá prestur sjera Hálfdán Guð
jónsson, er seinna varð prestur
og prófastur á Sauðárkróki og
að lokum vígslubiskup. Sjera
Hálfdán sagði mjer og fleirum,
að Kjartan væri eitt hið gáfað-
asta barn, sem hann hefði fermt.
HEILDVERSL. BJARNAvÞORÐARSONAR
ÞÓRÐUR II. TEITSSON
►■
íbúð til leigu
Til leigu frá 1. febrúar í Skjóluríum, mjög góð ibúð, 2
stór herbergi og eldhús. íbúðin leigist til 2ja ára með
fyrirframgreiðslu. — Tilboð merkt: „1952“ — 0485, send-
ist afgr. Morgbl. fyrir miðvikudagskvöld.
En baldinn hefur presti þótt
hann. Því til er sögn um það í
Húnaþingi, að prestur hafi átt að
segja við Kjartan þá, að við hann
gæti hann ekkert tjónkað, Guð
yrði að hjáipa honum. Hafi þá
Kjartan átt að svara: „Líklega
verður að treysta því framvegis.“
Mun ekki ofsagt, að margur ein-
staklingur hafi hugsað og hugsi
enn á ýmsum tímabilum æfi sinn
ar líkt og unglingurinn þarna á
Breiðabólstað fyrir 45 árum.
Skagaströnd, í nóvember 1949.
Ludv. R. Kæmp.
IIIHCIIIIIIIIIim
iimiiiHiiiiiimiiiiHiiiiii
LJÓSMYNDASTOFA
Ernu & Eiríks
er í Ingólfsapóteki.
BEST AÐ 4UGLÝSA
I MORGUNBLAÐINU
Skagfirðingafjelagið í Reykjavík.
Árshátíð
eignuð Kjartani, enda kvað hann sonar frá Geldingaholti í Skaga- I
Kjartan mun ekki hafa verið ;
alinn upp hjá foreldrum sínum, ;
en samt í Vestur-Húnavatnssýsl- ■
unni. Kom hann ungur að árum, ;
stuttu eftir fermingu, hjer í Aust- ;
menninguna. Jeg er ekki í nokkr
urn vafa um það, að þegar lengra
líður frá, verður skráður sagna-
þáttur um Kjartan heitinn, þvíj
hann var á ýmsan hátt sjerkenni-1 ^ , . _ _ .
, * , _ ... gerðarmenn byrjuðu almennt að .
legur maður, en það eru emmitt ;
slíkir menn, sem sóst er eftir að
lesa og heyra sagnir um. Þótt jeg
væri kunnugur Kjartani, vantar
fjelagsins verður að Hótel Borg laugardaginn 14. lanúar
og hefst með borðhaldi kl 18.
Til skemmtunar verður:
1. Ræða, Ólafur Jóhannesson, prófessor.
2. Einsöngur, Sigurður Skagfield, óperusöngvari.
3. Frjettir úr Skagafirði, Jón Sigurðsson alþm.
4. Dans.
Aðgöngumiðar seldir í Blómaversluninni Flóru, Aust-
urstræti, sími 3185 og Söluturninum, sími 4175. Áríðandi
er að sækja aðgöngumiða fyrir fimmtudagskvöld 12. jan.
Skagfirðingar fjölmennið!
STJORNIN.
T I L S O L U
Olíukynt miðstöð
með blásara. Miðstöðinni fylgir stór olíugeymir, 2 hellu-
ofnar, 4 element ofnar 150 element. Allar innanhúsleiðsl-
ur með ventlum og öðru tilheyrandi fylgja einnig. —
Til sýnis á Hörpugötu 13 B, virka daga kl. 10—12 og 1—4
Landssamband eggjaframleiðenda,
Sími 2761.
Verksijóri óskasl
kvenmaður eða karlmaður, óskast til að taka að sjer verk-
stjórn á saumaverkstæði.
Tilboð merkt: „Framtíð“ — 0486, sendist afgreiðslu
Morgunbl. fyrir fimmtudagskvöld.
Hnappagatavjel og
hhappaáfestingavje!
óskast keyptar.
Upplýsingar í síma 1555.
StúSka
vön kápusaum óskast nú þegar. Uppl. á kápusaumastofu
okkar, Laugaveg 105 V. h. (inngangur frá Hlemmtorgi).
Feldur h.f.
Duglegur muður
óskast til að annast afgreiðslu, gjaldkerastörf og bók-
hald í skrifstofu Náttúrulækningafjelags íslands.
Umsóknir ásamt upplýsingum um mentun og fyrri
störf og meðmælum, ef til eru, sendist í pósthólf 566,
Reykjavík.
AUGLÝSING ER GULLS í GILÐI
1
■fvríiTí