Morgunblaðið - 12.05.1956, Blaðsíða 8

8
MORGlJlVtsLAtítÐ
Laugardagur 12. maí 1956
\ \t
Gtg.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Framkv.stj.: Sigíús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjamason frá Vigss.
Lesbók: Ámi Óla, sími 3041.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinaaoa.
Ritstjóm, auglýsingar og aígraiðai*;
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriíiargjald kr. 20.00 á mánuði innMilaada.
í lausasölu 1 króna eintakUJ.
ÚR DAGLEGA LÍEi^U
^ar&arbúar eni nú
°9 f/jö^ar nm
2652 mi (&
3 7 miííi
'jomr
ijonu
a an
lin stórfellda atkvæða-
heildsala hræðslubandalagsins
MARGA íslendinga hefur áreið
anlega rekið í rogastanz er
þeir sáu upplýsingarnar um hina
stórfelldu atkvæðaheildsölu, sem
flokkar Hræðslubandalagsins
hafa samið um sín í milli. Er það
áreiðanlega einsdæmi í lýðræðis-
landi, að slíkt brask og verzlun
með atkvæði íólksins eigi sér
stað.
Samkvæmt upplýsingum Al-
þýðublaðsins hafa Framsóknar-
flokkurinn og Alþýðuflokkurinn
samið um „sölu“ á samtals 9000
atkvæðum sín í milli. Alþýðu-
flokkurinn á að afhenda Fram-
sókn 2 þús. atkvæði af þeim 12
þús. atkvæðum, sem hann hlaut
við síðustu alþingiskosningar.
Framsóknarflokkurinn á hins
vegar að afhenda Alþýðuflokkn-
um 7 þús. atkvæði af þeim tæp-
lega 17 þús. atkvæðum, sem hann
hlaut við síðustu kosningar.
Ekki einn einasti
kjósandi spurður álits
Það er athyglisvert, að báðir
hafa þessir flokkar gert þessa
samninga án þess að spyrja um
álit svo mikið sem eins kjósanda
síns á þeim fyrirfram. Á s.l.
hausti setjast tveir prófessorar,
annar úr Alþýðuflokknum, hinn
úr Framsóknarflokknum, niður
hér í Reykjavík til þess að reikna
út, hvernig atkvæðum flokkanna I
í einstökum kjördæmum skuli
skákað til og útreikningamir eru
síðan lagðir fyrir miðstjórnirnar.
Þær gera síðan út um kaupin án
þess að bera atkvæðabraskið und-
ir kjósendurna í hinum einstöku
kjördæmum og flokksfélögum
víðs vegar um land.
Samningarnir um „sölu“
9 þús. atkvæða Alþýðuflokks-
manna og Framsóknarmanna
eru með öðrum orðum gerðir
og framkvæmdir án þess að
leitað sé álits nokkurs annars
en þröngra miðstjórnarklíka í
Reykjavík.
Einstæð stjórnmála'
spilling
Um það getur engum frjáls-
lyndum og vitibornum manni
blandast hugur, að þetta atkvæða
brask Framsóknar og Alþýðu-
flokksins ber vott einstæðri
stjórnmálaspillingu. Tveir flokks
formenn hér suður í Reykjavík
taka sér vald til þess, ásamt fá-
mennum miðstjórnum flokka
sinna, að ákveða stórfellda sölu
á atkvæðum þess fólks, sem
greiddi frambjóðendum þeirra
atkvæði við síðustu alþingiskosn-
ingar. Þeir ákveða, að í einu kjör
dæmi skuli allir Alþýðuflokks-
menn kjósa Framsóknarframbjóð
anda og í öðru skuli allir Frm-
sóknarmenn kjósa Albvðuflokks-
frambjóðanda. Si álfsákvörðunar-
réttur kjósandans er bóksaflega
að engu hafður. Haral^ur Guð-
mundsson og Hermann Jónasson
hafa allt í einu afnumið hann.
Þetta jafngildir í raun og veru
því, sem Þórbergur Þórðarson
kallar að „afklæðast persónuleik-
; anum“.
(■ '
Krafa Hermanns og
' Haraldar
Hermann pg Haraldur hafa því
í raun og veru borið þá smávægi-
legu kröfu fram við 9 þús. kjós-
endur flokka sinna, að þeir „af-
klæðist persónuleikanum", kasti
til hliðar persónulegu mati sínu
á mönnum og málefnum og láti
selja atkvæði sín á torgi.
Þeir stjórnmálamenn, sem slík-
ar kröfur bera fram við kjósend-
ur eru vissulega fjarri því að
skilja hugsunarhátt almennings í
landinu. Fólkið lítur réttilega á
samkvæmt stjórnarskrá landsins
það sem frumstæðasta rétt sinn
að velja og hafna að eigin geð-
þótta í einrúmi kjörklefans. Þess
um rétti getur enginn flokksfor-
ingi eða flokksmiðstjórn svipt
kjósandann.
Það sætir engri furðu
þótt andúð almenning
á hinni stórfeildu atkvæða-
heildsölu Hræðslubandalags-
ins sé mikil og vaxandi. Þessi
atkvæðaverzlun byggist á svo
grófri fyrirlitningu á dóm-
greind fólksins, að íslenzkur
almenningur hlýtur að svara
henni með stórkostlegu fylgis-
tapi þeirra flokka, sem að
henni standa.
.Snertur af geggjun'
ÞEGAR Alþýðuflokkurinn beið
mikinn kosningaósigur fyrir
nokkrum árum komst orðheppinn
maður þannig að orði, að flokk-
urinn hefði „fengið snert af bráð-
kveddu".
Nú verður ekki annað séð af
Tímanum undanfarna daga, en að
hann hafi fengið „snert af geggj-
un“. Vegna þess að Morgunblað-
ið hefir birt ýtarlegar og sannar
fregnir af samþykktum Atlants-
hafsráðsins í París og skrifum
erlendra blaða um hina nýju af-
stöðu Islands til varnarmálanna
ætlar Tíminn bókstaflega að ær-
ast. Hann velur Morgunblaðinu
og Sjálfstæðisflokknum öll gróf-
ustu skammaryrði íslenzkrar
tungu og glatar um leið öllum
hæfileikum til þess að rökræða
málin.
Vitanlega kemur það Fram-
sóknarflokknum og blaði hans
illa, að athygli skuli vakin á því
að utanríkisráðherra landsins er
orðinn að algeru viðundri. Allir
íslendingar sjá það, að eftir þögn
dr. Kristins Guðmundssonar á
NATO-fundinum í París og undir
skrift hans undir yfirlýsingu um
það að lýðræðisþjóðirnar megi í
engu slaka á vörnum sínum, er
hann kominn í algera mótsögn
við sjálfan sig og yfirlýsingar
flokks síns. Hann þorir að tala
fyrir kosningar heima á íslandi
en hann þegir og situr eins og
hrúka, þegar komið er á NATO-
fund í París.
Það sýnir í senn barnaskap og
hroka Tímaritstjóranna að þeir
skuli dag eftir dag ásaka Mbl.
fyrir rangan fréttaflutning vegna
gagnrýni þess á hinni tækifæris-
sinnuðu utanríkispólitík Fram-
sóknarflokksins.
Leiðtogar Framsóknar hafa
gert öryggismál íslands að
kosningabitbeini. Fyrir það
hljóta þeir nú harða gagnrýni,
ekki aðeins í dálkum Mbl. held
ur meðal yfirgnæfandi meiri-
hluta íslenzku þjóðarinnar.
Með það verður Tíminn að
sitja hversu sárt, sem hann
klæjar undan því.
■Á HJÓL tímans verður ekki
sröðvao Pau snýst og það snýst,
já —- allt of hratt finnst sumum.
Það, sem í gær var nýtt, er orðið
gamait í dag, og það er eins með
mennina — milljónir þeirra
hverfa fyrir ætternisstapann ár-
lega. En þrátt fyrir það eykst
íbúatala jarðarinnar um einn af
hundraði á hverju ári. — Ein
milljón mannsbarna fæðist í
heiminn á hverjum hálfum mán-
uði, sem líður. Það koma nú höf-
uð og nýir munnar, til þess að
seðja, þegar þeir gömlu hverfa.
Fram til ársins 1950 óx íbúafjöldi
jarðarinnar um 25,4 milljónir ár-
lega, en síðustu fimm árin hefur
fjölgunin vaxið enn, og er nú kom
in upp í 37 milljónir árlega.
Þessar tölur gaf sérstök nefnd,
sem starfað hefur á vegum Sam-
einuðu þjóðanna að undanförnu.
Samkvæmt þeim er fólksfjölgun-
in lang örust í Asíu, en hægust
hefur hún verið í Evrópu. Árlega

Þrír fjórðu hlutar mannkyns eru
taldir búa við ófullnægjandi lífs-
skilyrði. Hér er japönsk fjöl-
skylda, sem tilheyrir þeim stóra
hluta.
fæðast 21 millj. börn umfram
látna í Asíu. í Suður- og Mið-
Ameríku er aukningin um 4
millj. árlega, en aukningin í
uu andi óhrifar:
Meira um Þjóðleikhús-
flygilinn.
Tl/ffÉR haía borizt allmörg bréf
IfJ. út af grein þeirri um Þjóð-
leikhús-flygilinn, sem birtist fyr-
ir skömmu hér í dálkunum. Er
alls staðar tekið í sama strenginn:
•—■ að ekki megi una við núvef-
andi ástand í þessu efni. „Það er
ekki vanzalaust — segir einn bréf
ritari minn — að á meðan fjöldi
heimila á fyrsta flokks Steinweg
og aðrar góðar tegundir hljóð-
færa, skuli sjálft musteri listanna,
Þjóðleikhúsið bjóða upp á þnðja
flokks hljóðfæri. — Og ekki má
gleyma gamla Bliithner flyglin-
um í Austurbæjarbíói .Hann
þyrfti að hverfa sömu leið og
Þjóðleikhúsflygillinn.“
í öðru bréfi er Háskólaflygill-
inn tekinn í sama númerið og
er þar stungið upp á, að skipuð
verði enn ein nefndin, 3—5
manna sem sjá skuli um val og
kaup á hljóðfærum til opinberra
stofnana. — Víst er, að þeirri
nefndinni yrði ekki — fremur en
mörgum öðrum — ofþjakað af
erfiði því að ekki er hér ráðizt
í slík kaup á hverjum degi.
Ónotaleg uppgötvun.
EN hvað sem því líður, verðum
við að vona, að Þjóðleikhús-
ið — og helzt Austurbæjarbió
einnig sjái sér fært að festa kaup
á nýjum og betri hljóðfærum sem
fyrst, því að við höfum blátt
áfram ekki efni á að sóa svo
hinum dýrmætu kröftum, hvorki
okkar íslenzku píanóleikara né
annarra komandi erlendis frá,
sem gestir okkar. Það hlýtur að
vera heldur ömurleg uppgötvun
fyrir tónlistarmann, sem kominn
er langa vegu til tónleikahalds,
er hann kemst að raun um, að
hann á að glíma við gallað eða
hálfónýtt hljóðfæri. Sízt getum
við ímyndað okkur, að þeim hin-
um sama listamanni sé nokkurt
keppikefli að komast í annað eins
aftur. — Nei, skiljanlegra væri,
að það fældi hann heldur frá okk
ur en hitt.
En hvemig stendur á því, að
okkar unga Þjóðleikhús lét sér
sæma að fá svo ófullkomið hljóð-
færi í upphafi. Var þar fjárskorti
um að kenna, vöruskorti eftir-
stríðsáranna — eða bara hreinni
og beinni handvömm?
þar sem kvartað var yfir póst-
útburðinum á Melunum. Ég átti
til skamms tíma heima í þessu
hverfi og get ekki annað sagt en
að póstmaðurinn þar var alveg
einstakur í sinni röð. Við borð
lá, að hægt væri að setja klukk-
una sína eftir honum, svo stund-
vís og áreiðanlegur var hann í
útburði sínum. Hitt er annað mál,
að stundum virðast blessaðir karl
arnir á sjálfu pósthúsinu nokkuð
lengi að flokka póstinn í hendur
útburðarmannanna. — Og þó að
einu bréfi af hundruðum eða
þúsundum kunni að hlekkjast á,
hvort sem það er nú fundarboð,
ástarbréf — eða bara reikningur
frá tannlækninum — þá er ekki
þar með sagt, að það sé endilega
sök póstmannsins.
Með þökkum kveð ég þig.
Ab.“
K
Eins og klukka!
ÆRI Velvakandi!
Þú birtir um daginn bréf
Gömlu hjónin afgirt.
OG nú þarf enginn að óttast
lengur gömlu álftina við
Tjörnina. Búið er að afgirða
gömlu hjónin á hólmanum sín-
um, svo að nú verður enginn til
aðgera þeim átroðnins og erta
þau til neinna óhappaverka.
En nú er eftir að vita, hvort
þau verða eins heppin með egg-
in sín og ungana og s.l. ár. Mað-
ur einn, sem ég átti tal við var að
gera því á fæturna, hve falleg
svanahjörð yrði komin þarna við
Revkjavíkurtiörn eftir 5—10 ár
með sömu viðkomu og hjá þess-
um álftahiónum. Hann gerði sér
einnig í hugarlund, að heldur
myndi ófriðvænt um þessar slóð-
ir, ef niðjarnir gerðust allir jafn
harðskevttir og illvífdr á full-
orðins árum og þau gömlu. Kríu-
tetrin og endurnar hefðu þá víst
ekki mikið að gera í slíkum fé-
lagsskap.
Evrópu, AfrÍKU og N-Ameríku er
ekki nema 3 miuj. árlega. Eru
Vestur-Evropuiondin algerir eft-
irbátar alira annarra landa í þess
um efnum, en ör fólksfjölgun í
Rússlandi veidur því, að Evrópa
stendur jafnfætis ofangreindum
löndum.
o----□-----o
if Heildartala jarðarbúa var
samkvæmt þessum skýrslum 2652
milljónir árið 1954. 55 af hundr-
aði, eða 1451 millj. alls þessa
skara lifir í Asíu — þrátt fyrir að
öll Asíuieppríki Russa að Kína
undanskildu, seu ekki reiknuð
hér með.
í Evrópu lifa 404 milljónir, en
Rússland og þau riki, sem Rússar
hafa að mestu eða öllu leyti inn-
limað, eru hér ekki meðtalin. —
Þar lifa aftur á móti 214 millj.
samkvæmt skýrslunni. Afríkubú-
ar eru 210 millj., og íbúar Kyrra-
hafslandanna eru 14,4 millj. —
Norður- og Suður-Ameríkubúar
eru hins vegar 357 millj
Fólksflestu lönd jarðarinnar
eru Kína, sem hefur 583 millj.
íbúa, Indland 377 millj., Ráð-
stjórnarrÍAÍn 214 millj., Banda-
ríkin 162 millj., Japan 88 millj.,
Indónesía 81 millj og Pakistan
80 millj.
o----□-----o
★ Einnig mætti geta þess, að
New York er íóiksílesta borg
jarðarinnar, og eru ibúar hennar
nú 12,3 millj. London kemur næst
með 8,3 miiij. og Tokyó er {.riðja
í röðinni með 5,3 miilj. íbúa. —
íbúatala Shangnai er aðeins
rninni en Tokyo, en fimmta í röð-
inni er Paris, 4,8 millj. Nauðsyn-
legt er að geta þess í sambandi
við tölurnar, að Raðstjórnaryfir-
völdin íengust eKki til þess að
gefa upp íbúafjölda einstakra
jorga sinna, svo að ekki er vitað
hvort einhverjar af borgum
þeirra mundu rjufa fylkinguna.
Ef íbuataia lóiksflestu land-
anna er borin saman við stærstu
borgirnar sjáum við, að stærstu
borgirnar eru ekki í fólksflestu
löndunum. Þar býr allur fjöldinn
úti á landsbyggðinni, og í Ind-
landi og Pakistan býr t.d. minna
en fimmti hiuti íbuanna í borg-
um. í tveim löndum býr hins
vegar meira en 70% þjóðanna í
borgum og bæjum. Þetta er í
Stóra-Bretiandi og á íslandi.
o-------------□-----o
Þar sem lusaíkoma manna
er einna bezt, svo sem í mörgum
Evrópulöndum og N-Ameríku, er
fæðingatalan lægst. Þar er meðal
aldur manna einnig hæstur. í
Hollandi er meðalaldurinn t.d.
rúmlega 70 ár, en í Indlandi er
hann ekki nema rúm 30 ár.
Þrátt fyrir að barnsfæðingar í
hinum austlægu löndum séu svo
margar, sem raun ber vitni, eru
hjónabönd tiltölulega miklu
færri þar en í vestlægari lönd-
um. Örfáar undantekningar finn-
ast þó frá þessu, því að t.d. giftast
87% af öllum arabískum stúlk-
um. Til samanburðar má geta
þess, að 12% kvenna á Haiti geng
ur í hjónaband. Er hér um kennt
lágu menningarstigi og spillingu,
en þó eru þar undantekningar,
eins og alls staðar, því að í mörg-
um löndum mega konur t.d. ekki
giftast nema einu sinni — og
talar það sínu máli.
o----□-----o
if Þrátt fyrir að tæknin breiðist
nú óðfluga út til allra heimshluta
og alþjóðahjálparstofnanir vinni
mikið og gott starf, er talið, að
75% alls mannkynsins búi við
skort. Þetta lætur ef til vill ein-
kennilega í eyrum okkar, en við
verðum að athuga það, að við
lifum í þeim heimshluta, sem lífs-
afkoman er — og hefur alltaf
verið bezt. Hin öra fólksfjölgun,
sem orðið hefur á undanförnum
árum, og þá aðallega í þeim aust-
lægu löndum, sem skammt eru á
veg komin á tækni- og menningar
Framh. á bk. 9