Morgunblaðið - 12.05.1956, Blaðsíða 10
10
MORGUNBLABIB
Laugardagur 12. maí 1956
Hagsýnar húsmæður nota ávallt beztu
fáanlegu efnin í baksturinn. — Royal
lyftiduft er heimsþekkt gæ*5avara, sem
nýtur hinna mestu vinsælda.
ROYAL tryggir öruggan
bakstur
y
Vélbátur til sölu
mb. Gísli Johnsen, VE 100, er til sölu.
Uppl. gefur
Arsæll Sveinsson, Fögrubrekku Vestmannaeyjum.
Solrík 3ja herb. ibúð
í nýlegu húsi við Hringbraut til sölu. — íbúðin er í góðu
standi. — Hitaveita. — Uppl. gefur
STEINN JÓNSSON hdl.
Kirkjuhvoli — Sími 4051
Opið frá kl. 10—12 og 1—3.
Stúlka óskast í vélasal
Vinsamlegast talið við verkstjóra í vélasaí.
ísafoldarprentsmiðia h.f.
Hjálmar
Fæddur 4. nóv. 1883
Dáinn 5. maí 1956.
„Hugprúður Hjálmar er
af hreysti og stilling ríkur.
Hann með þreki þiautir ber,
þar til yfir lýkur'.
ÞESSI ferskeytlu orti níræður
maður um stofufélaga sinn, á
Landsspítalanum í Reykjavík.
Og sannari lýsingu er vart hægt
að gefa af Hjálmari Ólafssyni í
banalegunni, Æðrulaus og róleg-
ur beið hann sinnar hinztu stund-
ar. Ein vikan leið af annarri, og
bæði hann og aðrir vissu, að
hverju fór. En Hjálmat bar
þrautir sínar með þreki, þar til
yfir lauk. Sakramentisins neytti
hann á skírdag, vel vitandi um
það, hvað íramundan var. Og
sönnuðust á honum orð spá-
mannsins: í rósemi og trausti
skal styrkut' yðar vera. Nánustu
vinir hans heimsóttu hann oft í
legunni. Hann gat fátt mælt, en
hið fasta handtak hans sagði
meira en mörg orð um það. hvað
inni fyrir bjó. Þannig minnist
ég hans síðast.
Þegar ég í huganum rifja upp
persónuleg kynni mín af Hjálm-
ari Ólafssyni, finn ég, að hann
muni vera einn þeirra manna,
sem mér sízt munu gleymast, af
þeim, er ég hefi kynnst á lífs-
leiðinni. Hann var um marga
hluti merkur maður, og þó hygg
ég, að mér verði minnisstæðust
í fari hans hin hreina og fals-
lausa tryggð trúmennskan við
starf og vini, og ósérhlífnin og
áhuginn við það, sem hann hafði
með höndum.
Hjálmar var borinn og barn-
fæddur á Austurlandi, en Vest-
firðingur í báðar ættir. Hann var
fæddur 4. nóv. 1883 Loðmund-
arfirði, en fiuttist kornungur til
Norðfjarðar með forcldrum sín-
um og þar átti hann heima til
dauðadags
Foreldrar Hjálmars voru Ólaf-
ur Ásgeirsson trésmiður og Helga
Jónsdóttir. Ásgeir, faðir Ólafs,
var Magnú^son presL á Hrafns-
eyri Þórðarsonar. Helga, móður
Hjálmars, var Jónsdóttir Þor-
steinssonar prests í Gufudal, en
hann var bróðir séra Magnúsar á
Hrafnseyri Bróðir Jóns var Þor-
steinn, faðir Davíðs Schevings
Thorsteinssonar. Séra Magnús og
Þorsteinn voru þremenningar við
séra Jón Benediktssoo á Hrafns-
eyri, föður Hildar, móður Ásgeirs
Sigurðssonar ræðismanns. Ætt
og frændlið Hjálmars fyrir vest-
an þarf eigi framar að rekja.
Hjálmar Ólafsson ólst upp hj
foreldrum sínum á Norðfirði,
þeim tímum, er kaupstaðurinn
var óðum að rísa, og var hann
því einn þeirra Norðfirðinga. sem
voru ekki aðeins þaulkunnugir
allri þróun athafnalífsins, heldur
höfðu sjálfir lagt þa’- fram sinn
skerf með óþreytandi kostgæfni
og iðjusemi Hann mun vart
hafa verið eldri en átján ára, er
hann gekk í þjónustu Sveins Sig-
fússonar kaupmanns, og var síð-
an starfsmaður þeirrar verzlun-
ar í tíð þriggja ættliða. Svo sem
kunnugt er, tók Sigíús Sveins-
son við verzluninni al föður sín-
um, og eftir hann Guðmundur
sonur hans.
Við verzlunarstörfin hvíldi
mikið á Hjálmari. Verkstjórn úti
við, umsjón með vör'igeyreslum,
afgreiðsla rkipa, og ótal aðrir
hlutir, smáir og stórir voru
hans verkahring. Og um hann
mátti segja að „á engu vildi hann
níðast, því er honum var ti' trú
að“. Honum var jafnannt um allt
er honum var falið til umsjár,
sem hann ætti það sjálfur Hann
var og óhemjustarfsmaður, og
þegar mikið var að gera á bryggj
unum, mmnti Hjáimar mig
stundum á víkingaforingja sem
brýnir lið sitt til orustu, en geng-
ur þó manna bezt fram sjálfur*.
En undir brynjunni sló hið hlýja
hjarta, og oft glampaði á kýmni
í augunum, þegar mest gekk á,
og í mestu var að snúast. Hjálmar
var starfsmaður „af gamla skól-
Ólafsson í Norðfirði
Minningarorð \
anum“, eins og stundum er kom-
ist að orði Vinna hans líktist
íþróttakeppni þar sem metm eru
í því fólgin að fullnægja sam-
vizkuseminr.i. Koma því af, sem
ljúka þarf. Inna verkið af hendi,
eins og til er ætlast.
En Hjálmar var ekki aðeins
verzlunarmaður í þjónustu fyrir-
tækist, heldur þrautreyndur vin-
ur þeirrar fjölskyldu, sem að
fyrirtáékinu stóð, gladdist með
glöðum og hryggðist með hrygg-
um. Að frátöldum nánustu ást-
vinum hans, geri ég ráð fyrir, að
engir hafi meira misst við fráfall
hans en það fólk, enda er mér
kunnugt um, að starf hans hefir
verið metið og þakkað. Annars
veit ég, að Norðfirðingar munu
minnast hans lengi sem eins
þeirra manna, „er settu svip á
bæinn“. Hinn „gamli“ Norðfjörð-
ur er nú óðum að hverfa, og
margir þeirra, er fyrrum gerðu
garðinn frægan, eru horfnir af
sjónarsviðinu. Þeir voru margir
hverjir sérstæðir menn, sem
höfðu öðlazt sína mótun á sér-
stæðu tímabili landssögunnar, og
eiga það skilið, að yngri kynslóð-
in minnist þeirra sér til lærdóms.
Framarlega í þeim hóp er
Hjálmar Ólafsson.
Ég sagði, að Hjálmar hefði
stundum minnt mig á víking í
orustu, er hann var við vinnu
sína á bryggjunum, en ég kynnt-
ist honum einnig á öðrum stað,
sem sé í kórdyrum kirkju minn-
ar. Hann var fyrsti meðhjálpari
minn, í þeirri kirkju, er ég fyrst
þjónaði sem sóknarprestur. — í
kirkj unni vorum við samverka-
menn í allmörg ár. Síðan hefir
mér alitaf þótt vænt um Hjálmar.
Hann var samvizkusamur um
allt, sem helgihaldið snerti, ög
framkoma hans við bænagjörð-
ina var til fyrirmyndar. Hann vár
blátt áfram og tilgerðarlaus, og
einlægnin ljómaði fráhverju örði.
Það var gott að komast í sam-
band við hann sem áheyranda
undir predikuninni, því að hugur
inn var hlýr og tilfinningin næm
undir hinu hispurslausa yfir-
bragði. Ég varð þess var, bæði þá
og síðar, að hann átti barnshjarta
hins einlæglega trúaða manns.
Hjálmar var kvæntur Bjarn-
eyju Stefánsdóttur frá Ormsstöð-
um í Norðfirði, hinni mestu
myndarkonu. Hún andaðist fyrir
tíu árum. Þau hjón eignuðust
tvær dætur, og ólu auk þess upp
þrjú fósturbörn. Dæturnar eru
frú Helga Gandil og frú Ólafía,
gift Haraldi Á. 'Sigurðssyni leik-
ara, en fósturdóttir þeirra er frú
María Guðmundsdóttir, gift séra
Magnúsi Má prófessor. Fóstur-
synirnir voru Rannver og Ólafur
Bjarnasyhir, systursynir Hjálm-
ars. Urðu þeir móðurlausir 1
bernsku, en þau hjónin unnu
þeim sem sonum sínum og reynd-
ust þeim vel í öllum hlutum. —
Þeir bræður gerðust sjómenn og
eru báðir fallnir frá.
Hin síðustu ár ævi sinnar kom
Hjálmar oft hingað til Reykja-
víkur, og dvaldist þá um tíma
hjá dætrum sínum og fósturdótt-
ur. Á heimili þeirra átti hann
hinu bezta atlæti að fagna og
naut þar stakrar ræktarsemi og
ástúðar. Kunni hann það og vel
að meta, en jafnan dró hugurinn
hann aftur austur til fornra heim-
kynna og til þess verkahrings, er
hann vildi starfa í, svo lengi sem
þrek entist. í vetur var hann
fluttur veikur hingað suður, og
dvaldi síðustu mánuðina á Lands-
spítalanum. Hann var innilega
þakklátur fyrir þá aðhlynningu,
er hann fékk hjá starfsfólki
sjúkrahússins, og þann hlýhug, er
Framh. á bls. 12
Námskeið um hagrœn efni
SÍÐUSTU áratugina hafa oft og
víða um Norðurlönd verið haldin
námskeið um hagræn efni. Þar
hafa verið á dagskrá margs konar
vandamál líðandi stundar, er
snerta fjármuni og notkun þeirra.
Og athuganir og umræður hnigið
að því höfuð markmiði, að freista
þess að skapa sem heilbrigðast
viðhorf til þeirra mála meðal
uppvaxandi æsku.
Til þessara námskeiða er
venjulega stofnað af þeim, sem
gegna forustuhlutverki í s am-
tökum sparisjóðanna, sem þar
eru mjög sterk, ásamt ýmsum
leiðtogum skólanna. Og fengnir
eru til fyrirlestrahalds og leið-
beininga hinir færustu menn á
þeim sviðum. En þeir sem nám-
skeiðin sækja eru þá fyrst og
fremst skólamenn og aðrir þeir,
sem einhvers konar leiðbeininga-
störf hafa með höndum á þessum
vettvangi. Og það fer ekki á milli
mála, að þessi námskeið þykja
gefa góða raun.
Á sl. súmri sótti ég eitt þess-
ara námskeiða, sem „Danmarks
sparekasseforening" gekkst fvrir
að haldið væri í Brandbjerg á
Jótlandi. Var íslandi boðið að
senda fulltrúa þangað. En þar
sem skýrsla, er ég samdi um mót-
ið og það sem þar gerðist, var
birt hér í blöðum, fer ég ekki
frekar út í það.
En nú verður annað Brand-
bjergs-námskeið haldið í sumar,
og mun okkur hafa verið boðið
að senda fulltrúa þangað. Þar
verða þessi efni tekin til með-
ferðar: „Börn og penge“, „De
þkonomiske forhold for land-
boungdommen“, Byungdommens
þkonomiske problemer" „Spare-
kasserne og ungdommen",
„Gammeldags og moderne op-
dragelse" o. fl.
Allt eru þetta málefni, sem
hljóta að vera aðkallandi til at-
hugunar hér. Þó er varla hægt að
segja að þau séu á dagskrá hjá
okkur. Það er eins og okkur sé
meir umhugað um að rífast um
ófarirnar, en að leita að orsökum
þeirra og reyna að fjarlægja þær.
Þó er það nú hin mesta þjóðar-
nauðsyn. Því að þótt unnt kunni
að vera að kippa sumu, sem mið-
ur fer, í eitthvert lag með ein-
hvers konar skyndiráðstöfunum,
fást varla úrbætur í djúpstæð-
ustu ágöllunum nema með bættu
uppeldi. Og einn veigamikill þátt
ur þess, er meiri fræðsla um hag-
ræn efni og gildi ráðdeildar í lífi
og starfi einstaklinga og heildar.
í sumar áettum við ekki aðeins
að senda þennan eina fulltrúa til
Brandbjerg, sem boðinn er þang-
að, heldur líka 3 eða 4 til við-
bótar. T.d. ætti einn fulltrúi að
fara frá sparisjóðunum, og svo
hinir frá barna- og' unglingaskól-
unum. Síðar ætti svo að stofna
til svipaðra námskeiða hér, og
hafa þá til hliðsjónar það, sem
aðrir hafa gert og reynt í þessum
efnum.
Nóg eru verkefnin hér á þessu
sviði, og sennilega fátt nauðsyn-
legra nú en að sinna þéim.
Snorri Sigfússon.