Morgunblaðið - 28.06.1956, Blaðsíða 6

MORCZJNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 28. júní 1GC6
Blómaplöntur í garba
Fjölbreytt úrval af margs
konar sumarblómum, sumt
nýjar tegundir, dálítið af
fjölæru. —
GrófSrarstöðin Grænahltð
við Bústaðaveg.
Einnig selt á Blóma- og
grænmetistorginu við Hring
braut. —
SILICOTE
Househoia Glaze
Húsgagnagi jáiim
með töfraefninu
,,SILICOIVE“
Heildsölubirgðir:
Ólafur Gíslason & Co. h.f.
Sími 81370.
RACNAR JONSSON
hæstaréttarlögmaður.
Laugavegi 8. — Sími 7752.
Lögfræðistörf. — Eignaumsýsla.
Hilmar Carðars
héraðsdómslögmaður.
Málf lutningsskrif stof a
Gamla-Bíó. Ingólfsstræti.
Minningarorð um skáldið
Sigurð Júl. Jóhannesson
FYRIR nokkru er látinn mann-
vinurinn og vestur-íslenzka góð-
skáldið Sigurður Júlíus Jóhann-
esson. Var hann 88 ára að aldri,
fæddur 9. janúar 1868 að Læk í
Ölfusi, en hann lézt 12. maí s.I.
í Winnipeg.
Vestur-íslenzka blaðið Lögberg
birti minningargrein um Sigurð,
skrifaða af Finnboga Guðmunds-
syni prófessor og leyfum vér oss
hér með að birta hara.
ÉG sé fyrir mér tvo menn, stadda
í Reykjavík fyrir tæpum 60 ár-
um, báðir ungir íslenzkir hug-
sjónamenn og skáld, ritstjóri og
aðstoðarritstjóri Dagskrár, er
snúið var um hríð í fyrsta dag-
blað á íslandi — vegna nauð-
synjar landsins og gagns þjóð-
arinnar. íslendingar sætta sig við
ekkert minna en fullt frelsi, allt
annað er svik við hinn íslenzka
málstað. Ég þarf ekki að taka það
fram, að mennirnir, sem hér um
ræðir, voru þeir Einar Benedikts
son og Sigurður Júlíus Jóhann-
esson. Er ekki að efa, að Sig-
urður, er þá var ungur lækna-
nemi í Reykjavík, hefur dáð Ein-
ar, glæsimennsku hans, einurð og
orðfimi og tekið hann sér til fyr-
irmyndar um margt. Og jafnvíst
er það, að Einar hefur brátt séð,
hvað í Sigurði bjó, því að varla
hefði Einar annars ráðið hann sér
til aðstoðar.
Ég las nýlega grein eftir Einar
Benediktsson, er hann ritaði í
Dagskrá árið 1897 og heitir Nýir
menn. Lýsir hann m. a. ungum
manni, er hann hafði rekizt á af
tilviljun á gönguferð út úr bæn-
um (Reykjavík) einn fagran vetr

Fokheld hæð
við Hjarðarhaga
160 ferm. 6 herbergi, eldhús og bað Sérinngangur og verð-
ur sér hitalögn. Herbergi í kjallara og tvær geymslur
og bílskúr fylgir. Upplýsingar ekki gefnar í síma.
IVýja fasteignasalan
Bankastræti 7.
Mófurháfur
21 smálest til sölu.
Báturinn er með 150 ha. G. M. Dieselvél og öllum öðrum
fullkomnasta útbúnaði.
Upplýsingar gefa Gísli Halldórsson H.F. Hverfisgötu
50 — sími 7000.
Til leigu
Húsnæði ca 100 ferm., fyrir léttan iðnað.
RÆSIR
sími 82550.
Vanan
háseta vantar
á mb. ÁSGEIR RE. 281, sem verður á hringnót fyrir Norð-
urlandi í sumar. Uppl. hjá skipstjóranum um borð í
bátnum við Grandagarð.
armorgun. Og þar sem mér finnst
lýsing Einars geta nær í öllum
atriðum átt við Sigurð, eins og
ég mundi hugsa mér hann ungan
— og reyndar alla sína daga, birti
ég hér kafla úr henni í minn-
ingu þeirra Einars:
„Við höfðum þagað nokkra
stund og gengið hratt fram hjá
efstu húsunum. Nú víkur hann
aftur að umtalsefninu, sniðug-
lega og með lipru orðfæri.
Það má heita svo, að við séum
málkunnugir. — Ég hitti hann
fyrsta sinn fyrir nokkrum árum
í félagsskap með ungum „nem-
anda“, er ég þekkti vel. Ég sá
þá oft saman síðar, ýmist á göngu,
við hljóðfæraslátt eða lestur, en
aldrei við drykkju né spil.
Ég átti stiwidum tal við þá og
tók eftir því, að þessi unglingur
hafði næmar taugar og skilning
og lét sjaldan af skoðun sinni um
hvað sem var. Hann var fremur
þaulræðinn, rakti mál sitt út í
æsar og karpgjarn, þó um smá-
muni eina væri að tala.
Svo missti ég sjónar af honum
svo árum skipti, og hef nú fyrst
fyrir skömmu uppgötvað hann
aftur með gljáandi, nýja fálka-
mynd yfir húfuderinu.
Hann er orðinn nokkuð skarp-
leitari, horfir fastar á mann, þeg-
ar hann talar, og sýnist vita bet-
ur en fyrr, hvað hann á undir
sér.
Hann virðist halda sjálfur, að
hann sé fullorðinn, en er þó ung-
lingur enn. Augun eru skýr og
dökk, en það sést vel á honum,
að hann hefur lagt að sér við
lestur eða annað, sem eldir
manninn fljótt. — Það finnst á
öllu, að hann er maður, sem ætl-
ar sér að komast áfram.
Við höfum hitzt af tilviljun á
sömu leið þennan morgun og höf-
um deilt um það stundarkorn,
hvort hollara sé, eins og nú stend-
ur, að yrkja „fast“ eða „laust“
hér á landi.
Ég hef ekki getað verið honum
samdóma nemaað nokkru leyti og
eins og hans er venja til, hefur
hann sótt fast að sannfæra mig.
Ég hef reynt tvívegis að víkja
samtalinu í aðra átt, en hann hef-
ur haldið sér fast við efnið. Svo
hef ég látið hann einan um að
tala, og við höfum þagað nokkra
stund, en nú er hann byrjaður
aftur“.
En greininni lýkur Einar á
þessa leið, er hann hefur lýst á
mjög skemmtilegan hátt viðræð-
um þeirra um skáldskap og ann-
að, er á góma hafði borið:
„Við göngum lengra upp eftir
og snúum fyrst aftur, þegar bær-
inn er horfinn, og tölum um hitt
og þetta.
Félagi minn á eftir að vita það,
að fólkið er ekki einasta dómari,
heldur löggjafi, og að þankalaus
gleði „á góðra vina fundi“ er jafn
rétthá og hin djúpsetta íhugun
um rangindastjórn gullvaldsins í
þesum heimi. Og ég á ef til vill
eftir að sjá, að það er rangt að
láta af að gjöra það, sem sjálf-
ur maður álítur réttast — hvað
sem fjöldanum eða þeim fáu
líður.
Við eigum allan daginn fyrir
okkur. Það er ekki langt síðan að
vinnuljóst var. En nú heyrist
grjóthögg í holtunum og vagna-
skrölt á veginum.
Við förum heim hvor heim til
sín, en vel má vera, að við finn-
umst aftur seinna á samleið —
þó nokkur ár séu á milli okkar.“
Dagskrá Einars Benediktssonar
varð ekki langlíf, leið undir lok
1899, eða sama árið og Sigurður
Júl. Jóhannesson fór vestur um
haf. En þó að íundum þeirra
bæri ekki saman nema einu sinni
eftir þetta, sumarið 1921, þegar
Einar ferðaðist um íslendinga
byggðir vestan hafs, skipti það
ekki máli, því að þeir hlutu allt
af að eiga samleið sem íslenzkir
hugsjónamenn og skáld. Þeir
höfðu ungir markað sér stefnu,
er þeir síðan fylgdu ljóst eða
leynt, hvað sem annars á daga
þeirra dreif. Einar fór um síðir
allur yfir í skáldskapinn og fram
kvæmdi það í kvæðum sínum, er
hann fékk ekki áorkað í lífinu
sjálfu. Fegurstu bragur Sigurðar,
aftur á móti, varð líf hans sjálft
og ævilöng þjónusta við og bar-
átta fyrir æskuhugsjónum hans
um frelsi, réttlæti og mannúð, er
aldrei spyr að verkalaununum og
unnir sér engrar hvíldar, meðan
dagurinn endist. Og því var það
ekki nema eðlilegt, að hjarta Sig-
urðar skyldi enn slá marga daga
eftir að lífsþrekið hafði fjarað út
að fullu.
Ég kom snöggvast heim til frú
Halldóru, daginn eftir að Sigurð-
ur dó, og þar ríkti sami friður-
inn og ævinlega áður þau mörgu
skipti, sem ég hef komið á heimili
þeirra undanfarin ár. Og einmitt
þá rann upp fyrir mér greini-
legar en nokkru sinni fyrr ein
aðalskýringin á hinu langa og far
sæla ævistarfi Sigurðar. Hann
átti alltaf öruggt athvarf heima,
er hann kom úr sínum mörgu
kröppu siglingum á lífsins ólgu-
sjó.Og því hljótum við vinir Sig-
uröar, bæði ungir og gamlir að
votta Halldóru og dætrum þeirra
hjónanna þakkir okkar og virð-
ingu, um leið og við blessum
minaingu Sigurðar Júlíusar Jó-
hannessonar.
Finnbogi Guðmundsson.
BÍLDUDAL, 2f>. júní — í dag
kom hingað vinnuflokkur frá
Reykjavík til þess að leggja há-
spennulínu yfir Hálfdán í sam-
bandi við Mjólkurárvirkunina.
—Friðrik.
sferifar úr
daglega lífinu
Velvakandi og konan hans ....
Sól úti — sól í sinni.
LOKSINS kom blíður og bros-
andi sumardagur. Tveir und-
anfarnir dagar voru greinilega
þeir beztu, sem runnið hafa upp
yfir okkur hér í Reykjavík á
þessu herrans vori — hitinn var
18 stig um miðjan daginn. —
Og fólkið notaði sér þá svo sann-
arlega. Kvenfólkið fleygði af sér
kápunum á götum úti og gekk
um á léttum kjólum, rétt eins og
Reykjavík væri horfin nokkra
gráðutugi suður á bóginn. Jafnvel
sá maður bregða fyrir krökkum
á sundbolum, sem hoppuðu ogl
skoppuðu um í sólskininu og réðu |
sér ekki fyrir kátínu og fegin-1
leik. — Já, það væri synd að
segja, að við kynnum ekki að
meta góðviðrisdagana, sem for-
sjónin sendir okkur. Okkur finnst
þeir bara hafa verið of fáir það
sem af er sumrinu.
Stína tók fram fína sól-kjólinn
sinn, sem hún hafði keypt fyrir
sumarfríið sitt í fyrrasumar —
en aldrei komið í! — Hún hafði
keypt sér regnhlif í staðinn! —
Nú kom hann sér aðeins vel —
alveg vita ermalaus og vel fleg-
inn á bak og fyrir. Hvílík unaðs-
semd að geta hlaupið út á blett-
inn í matartímanum sínum og
sólað sig, jafnvel þótt klukkan
og vinnustaðurinn kallaði eftir
aðeins eitt alltof stutt korter.
Hver er „galnari“?
JÁ SVONA er það misjafnt, hvað
fólk er duglegt að færa sér í
nyt sólskinið og góða veðrið.
Sumir þurfa að þeytast alla leið
suður undir miðbaug til að brúna
á sér kroppinn. Aðrir, sem ekki
ferðast út fyrir grasblettinn í I
kringum húsið sitt koma hraust-
ir og bragðlegir tmdan sumrinu
— jafnvel sunnlenzku votviðra-
sumri. Þeir grípa hverja stund,
tylla sér út á svalir, ef þær eru
fyrir hendi, eða út undir húsvegg-
inn, jafnskjótt, sem ský dregur
frá sólu og þeir geta um frjálst
höfuð strokið frá skyldustarfi
sínu. — Já, það er nú ekki að
miða við hana — hún er bókstaf-
lega „sól-galin“ — er stundum
sagt um ungu stúlkuna, sem fer
að eins og hún Stína — en spyrj-
um okkur nú bara, góðir hálsar,
er „galnari" unga stúlkan, sem
notar sinn stutta matartíma til
að drekka í sig sól og útiloft,
þegar hún sér nokkurt færi á
eða hin, sem kúrir inni og svelg-
ir í sig tóbaksreyk og mynda-
blöð?
Brögð í tafli.
IEINNI kjördeild Miðbæjar-
skólans við Alþingiskosning-
arnar s.l. sunnudag kom það fyr-
ir, að kona ein kom þar og
ætlaði að kjósa eins og lög gera
ráð fyrir. En þegar að var gáð
var hún búin að því — eða svo
sýndu öll gögn kjördeildarinnar.
Konan sqr og sárt við lagði, að
hún hefði ekki kosið og kjördeild
armenn vissu vart hvað halda
skyldi. — Allar líkur bentu til
þess, að önnur manneskja hefði
komið áður, siglandi undir fölsku
flaggi, og kosið fyrir þessa konu,
sagzt heita hennar nafni og kom-
izt í gegn með svikin. — Starfs-
fólk kjördeildarinnar mundi ekki
gerla hvernig konan sem kosið
hafði leit út, enda kjördeildin
stór og mörg andlit sem komu og
fóru. Annars er nú einmitt þetta
verkefni þess; að sjá um að eng-
in slík brögð séu í frammi höfð.
Væri ef til vill ekki úr vegi að
skipa einn meðal starfsfólks-
ins sérstakan „mannþekkjara",
sem legði fyrst og fremst áherzlu
á að taka eftir fólkinu sem kem-
ur að kjósa útliti þess og kenni-
merkjum öllum — en auðvitað
ætti þetta að vera sameiginlegt
hlutverk alls starfsfólksins. —
Áhættuspil
KONA sú, sem svikin hafði í
frammi hefir hinsvegar senni
lega ekki gert sér grein fyrir því,
hve þetta tiltæki hennar var mik-
ið áhættuspil. Við kosningasvik-
um munu liggja harðar refsingar,
sektir og jafnvel fangelsisvist, ef
alvarleg brot eru annars vegar.
Mikil bót
AKAFLEGA reyndist mikil böt
að hinu nýja fyrirkomulagi
við kosningarnar hér í Reykja-
vík, frá því sem áður hefir tíðk-
azt að nú var raðað niður í kjör-
deildir eftir götum í staðinn fyr-
ir stafrófsröð áður. Nú gat fjöl-
skyldan farið öll og kosið á sama
stað án þess að rjúfa hópinn.
Áður lenti hún einatt í flækingi
og vandræðum. Fólk týndi hvert
öðru í troðningnum er það kom
frá kjörborðinu hvert úr sinni
áttinni og óþarflega mikill tími
fór í þetta vandalitla verk að
setja einn kross fyrir framan einn
bókstaf — því að væntanlega
renna ekki tvær grímur á neinn
háttvirtan kjósenda, er að því
kemur að hann staðfesti með at-
kvæði sínu stjórnmálaskoðun
sína.