Morgunblaðið - 20.04.1960, Blaðsíða 1

24 síður
47. árgangur
89. tbl. — Miðvikudagur 20. apríl 1960
Stórfellt tjón Crindavíkur
báta af völdum ísL togara

Landhelgisgœzlan telur
bátana ekki hafa sýnt
varfœrni
ALVARLEGUR árekstur hefur orðið á Selvogsbanka
á milli báta úr Grindavík og togara, sem þar stunda
nú veiðar á „opnu" svæði. Grindvíkingar hafa borið
togaramenn þeim sökum að þeir hafi farið með botn-
vörpur yfir netalagnasvæðið og hreinsað burtu nær
500 þorskanet sem Grindvíkingar áttu þar í sjó.
-fr Skýrslur teknar
Rannsókn máls þessa, sem er
ekkert einsdæmi, en er meðal
hinna alvarlegustu árekstra sem
orðið hafa um langt árabil, er
hafin. Jóhann Þórðarson fulltrúi
við bæjarfógetaembættið í Hafn-
arfirði, hefur haft rannsókn máls
ins með höndum að því ieyti sem
hún snertir Grindvíkinga. í gær
kvöldi sagðist Jóhann vænta þess
að sér myndi takast að taka
skýrslu af þeim formönnum sem
eftir eru og eiga einhvern hlut
að máli. Hafði Jóhann þá tekið
skýrslur af 8—10 formönnum og
bjóst við að taka skýrslur af þrem
til fjórum í gærkvöldii. Jóhann
kvað það hafa komið fram, við
yfirheyrzlur að Grindvíkingarn-
ir telji sig hafa merkt netalagn-
irnar með ljósum. Þeir telja sig
og hafa átt fulltingis að vænta
við gæzlu netanna frá varðskip-
um. Sá Grindavíkurbátanna sem
fyrir mestu tjóni varð er Sæljón
er missti öll sín net. Jóhann sagði
að það væru einkum togarnir
Gerpir og Egill Skallagrímsson,
sem Grindvíkingarnir hefðu
nefnt í sambandi við netatjónið.
Ekki hafa þeir lagt fram neinar
bótakröfur.
Ummæli togaranna
Togararnir sem voru þama að
veiðum, segja að nóttina sem
veiðafæratjónið varð, hafi ljósin
á baujunum, sem afmarka áttu
netasvæðið, verið slokknuð, því
svo Iengi voru þau búin að vera
í sjó. Togarasjómenn segja, að
bátarnir hafi hreinlega ætlað
með lögnunum sínum, að hrekja
togarana út af þessu veiðisvæði,
sem bátarnir hafi aldrei stundað
fyrr en eftir 1958. Við eigum
erfitt með að sætta okkur við að
verða þannig hraktir út af svæði,
sem við höfum ætíð skoðað sem
veiðisvæði togaranna, sagði hinn
8:6
FJÓRTÁNDA einvígisskákin um
heimsmeistaratitilinn var tefld í
Moskvu í gær. Botvinnik hafði
hvítt og var tefld óregluleg byrj-
un. 1 10. leik urðu uppskipti á
drottningum og síðar á fleiri
mönnum.
í 10. fl. bauð Tal jafntefli, sem
Botvinnik hafnaði. En aðeins
tveim leikjum síðar bauð heims-
meistarinn jafntefli.
Staðan í einvíginu er því sú
að Tal hefur 8 vinninga en
Botvinnik 6, því þrettándu skák-
inni, sem tefld var fyrir páska,
lauk einnig með jafntefli, eftir
73 leiki.
15. skákin verður tefld á
fimmtudag.
kunni togaraskipstjóri Auðunn
Auðunsson á Fylki, en hann var
á Selvogsbanka þessa örlagaríku
nótt, þó ekki muni skip hans
hafa komið við sögu. Togarinn
Egill Skallagrimsson er nú á út-
leið. en Gerpir er á veiðum.
200—250 veiðiskip
— Vissulega ber að harma
slíka árekstra, sagði Pétur Sig-
urðsson, íorstjóri Landhelgisgæzl
unnar í samtali við Mbl. í gær.
Þetta er ekkert einsdæmi. Á Sel-
vogsbanka eru nú líklega 200—
250 fiskiskip stór og smá. Innan
12 mílna markanna er svæði, sem
allt árið um kring er opið fyrir
hvers konar veiðum íslenzkra
skipa inn að 8 mílna línu. Þetta
svæði, sagði Pétur, var frá upp-
hafi ætlað íslenzkum togurum til
veiða er togararnir misstu öll
beztu veiðisvæðin á Selvogs-
banka.
Á yfirstandandi vetrarvertíð
nær netasvæði bátaflotans alla
leið frá Hornafirði til Vestfjarða,
því sem næst samfellt alla þessa
leið. Netin eru þéttari á þeim
netasvæðum, þar sem aflavonin
er mest, t.d. á svæðinu vestur af
Vestmannaeyjum, á Selvogi að
Reykjanesi. Auk þess eru miklar
netalagnir vestur af Reykjanesi.
Pétur Sigurðsson hélt áfram
lýsingu sinni á veiðisvæðinu. —
Flest netanna liggja innan 12
mílna markanna, eða þeirra veiði
svæða, sem ætluð eru togurun-
um til veiða.
ýc Árekstur
Þegar varðskipin hafa verið á
þessum slóðum, hafa þau ætíð
tekið það fram við þá bátafor-
menn, sem leggja netin innan
veiðisvæðis togaranna eða utan
12 mílnaf markanna, að þeir verði
að gæta sín vel vegna togaranna.
Formönnunum er og tjáð að þeir
verði sjálfir að gæta neta sinna
á þessu svæði, því varðskipin
geti ekki legið yfir netum ein-
stakra báta.
í byrjun páskavikunnar fóru
nokkrir bátar frá Grindavík að
leggja net sín svo djúpt undan
landi að þau lágu aðeins útá tog-
svæði togaranna, út af Grinda-
vík. Varðskipið Ægir veitti þessu
þá þegar athygli og benti Jón
Jónsson skipherra bátamönnum á
þetta, og jafnframt á þá hættu,
sem þessu fylgdi fyrir netin. Það
Framhald á bls. 23.
Þannig leit brúin á Hvalfelli út,
eftir stefnið á togaranum Ólafi
Jóhannessyni.
Sjá frétt á bls. 24.
Prentsmiðja Morgtinblaðsins
í 9.
sinn
SAN FRANCISCO, 19. aprtl.
— (NTB — Reuter). —
Fred Dickson forstjóri San
Quentin fangelsisins, skýrði frá
því í dag að hann áliti að Caryl
Chessman yrði í þetta sinn tek-
inn af lífi samkvæmt áætlua
hinn 2. maí n. k.
Samkvæmt lögum verða 12
vitni aðvera viðstödd aftökuna,
og eru þegar fengnir sjálfboða-
liðar til þess. Venjulega hefði
verið erfitt að fá menn til þess
starfa, en í þetta sinn stóð fólk
í biðröð eftir að vera valið. •
Caryl Chessman er nú 39 ára
gamall og var dæmdur til dauða
fyrir tólf árum, en átta sinnum
hefur hann fengið aftöku sinni
frestað.
Þögult í Genf
Genf, 19. apríl. —
Einkaskeyti frá fréttaritara
Mbl. Þorsteini Thorarensen.
ALLSHERJARFUNDUR
hófst í dag á ráðstefnunni um
landhelgi og fiskveiðilögsögu,
en þar sem ekkert nýtt hafði
Sýður upp úr í S-Atríku
Seoul, Suður Kóreu, 19. apríl.
(NTB, Reuter).
HEHI.IÐ, stutt skriðdrekum og
brynvörðum bifreiðum, streymdi
til Seoul í dag og tókst loks að
koma á bráðabirgðafriði í borg-
inni eftir að um 100.000 stúdent-
ar fóru mótmælagöngu til að
sýna andúð sína á stjórn Syng-
mans Rhees forseta. Talið er að
60 manns hafi fallið í þessum
átökum og hundruð særzt.
Undir forystu stúdenta hafa
tugþúsundir manna tekið þátt í
mótmælum gegn ríkisstjórninni
og ásakað forsetann m. a. fyrir
að falsa úrslit forsetakosning-
anna, sem fram fóru fyrr á ár-
inu. Ríkisstjórnin svaraði þessum
mótmælum með því að lýsa neyð
arástandi í mörgum héruðum
landsins, og kvaddi m. a. herlið
og skriðdreka, sem staðsett var
nálægt landamærum Norður-
Kóreu, til að koma í skyndi til
höfuðborgarinnar.
Bardagar.
Lögreglunni lenti margsinnis
saman við stúdentana og notaði
vélbyssur, skammbyssur, tára-
gas, brunaslöngur og brynvarðar
bifreiðir gegn þeim. Ekki tókst
þó að koma á friði fyrr en herinn
kom til skjalanna, en þá höfðu
stúdentarnir m. a. setið um for-
setahöllina, brotizt inn í vopna-
geymslu og náð þar vopnum,
skorið niður síma- og rafmagns-
línur, kveikt í bifreiðum og lagt
í rúst 10 lögreglustöðvar, auk
þess sem þeir áttu í sífelldum
bardögum við lögregluna.
100.000 manns.
Óeirðirnar hófust með því að
um 5.000 stúdentar reyndu í
morgun að ráðast inn í forseta-
höllina. Öflugur lögregluvörður
□-
-□
ari
Síð
fréttir
Seinustu fréttir frá Suður-
Kóreu herma að skortur sé nú á
skotfærum í liði stúdenta og
hafi herinn hrakið þá flesta til
norðurhverfa höfuðborgarinnar,
en í birtingu á miðvikudags-
morgun. (Kóru-tími) dundu
skotin þó enn í Seoul. Fréttirn-
ar bera það með sér að herinn
hefur ekki notað stórskotalið né
önnur þungavopn. Þá er einnig
bersýnilegt að lögreglan var á
hreinu undanhaldi á fleiri stöð-
um er herinn kom á vettvang.
í morgun leit Seoul næstum út
eins og hún gerði á dögum Kór-
eustyrjaldarinnar. Hermenn bún
ir stálhjálmum á verði á hverju
götuhorni, brynvarðar bifreiðir
við allar opinberar byggingar og
víða um borgina rjúkandi rústir.
var við bygginguna, og hóf lög-
reglan skothríð á stúdentana,
með þeim afleiðingum að 15
þeirra féllu, en hinir hörfuðu
undan. Fréttin um að lögreglan
hefði hafið skothríð og drepið
fjölda unglinga breiddist óðfluga
um borgina. Leiðtogar stúdent-
ann óku um göturnar á vöru-
bifreiðum, sem skreyttar voru
blóðugum klæðum hinna drepnu.
Smám saman óx stúdentunum
fylgi, og var þarna brátt saman
kominn 100 þúsund manna hópur.
Eftir að stúdentarnir komust yfir
vélbyssur úr geymslum lögreglu
og hers réð iögreglan ekki við
neitt. Tíu lögreglumenn voru
meðal hinna drepnu.
Eftir að herinn kom á vett-
vang, var sett ritskoðun á allar
fréttir frá borginni, en svo virð-
ist, sem friður sé í bili. Herinn
hefur þó skipun um að hefja
skothríð ef með þarf. Öllum er-
lendum hermönnum, sem aðal-
lega eru Bandaríkjamenn, var
fyrirskipað að halda sig innan
herbúða sinna.
Miðvikudagur 20. apríl
Efni blaðsins m.a.:
Bls. 3: Narfi kominn heim — (blár
rammi).
— 6: Landhelgi (Kristján Alberts-
son). —
Opið bréf til Alþingis.
— 8: Samtal við áttræðan hrepp-
stjóra.
— 10: Á sjó — (blár rammi).
— 12: Forystugreinarnar: Þjóðleik-
húsið — Skattalækkunin.
— 13: Þjóðleikhúsið 10 ára.
— 15: Þegar Sesar rændi einum degi
(blár rammi).
— 22: íþróttir.
-□
komið fram og allir fengið að
tala eins og þeim sýndist í
heildarnefndinni í síðustu
viku, hafði enginn neitt að
segja.
Á árdegisfundi birti Rúmeninn
Glazer, sem er ritari heildar-
nefndarinnar, skýrslu nefndar-
innar, þar sem rakið er í stór-
um dráttum hvað gerðist í nefnd
inni. Var skýrslan í tuttugu og
sjö liðum. En eftir að skýrslan
hafði verið birt bað Glazer um
orðið. Óskaði hann eftir því að
síðasta setningin yrði tekin út
úr skýrslunni, en hún er svo-
hljóðandi: „Höfundur þessarar
skýrslu telur að hann bregðist
skyldu sinni ef hann bendi ráð-
stefnunni ekki á að þótt umræð-
ur og atkvæðagreiðsla í nefnd-
inni hafi sýnt að talsverður
ágreiningur ríkti milli and-
stæðra skoðana, þá eru þó allir
sammála um að viðurkenna
nauðsynina á að ná einhverri
reglu, sem almennt yrði viður-
kennd um hver breidd land-
helgi og fiskveiðisvæðis skuli
vera. Allir voru sammála um að
ef ekki tækist að ná samkomu-
lagi, mundi það hafa slæm áhrif
á alþjóðasamskipti á höfunum.“
Það vakti almenna furðu að
Glazer skyldi taka þessi um-
mæli aftur og virtist sýnt að
Rússar hafi látið hann gera það
því þeir kæri sig ekki um árang-
ur. —
Að lokinni ræðu Glazers
spurði Wan, forseti ráðstefnunn-
ar, hvort nokkur vildi tala, en
enginn bað um orðið.
Síðdegisfundur hófst klukkan
þrjú, en stóð aðeins eina mínútu,
því enginn óskaði eftir að tala.
Það er vitað að aðalfulltrúi
Breta, Hare ráðherra, fór til
London yfir páskana og einnig
Sen frá Indlandi. Hare kemur
ekki fyrr en í kvöld frá Lund-
únum.
Páskarnir hafa verið heldur
leiðinlegir fyrir fjölmarga full-
trúa sem hér biðu og ætluðu út
um sveitir, en veður var svo kalt
og stormasamt að verla var viðlit
að vera úti.
Þ. Th.