Morgunblaðið - 14.05.1961, Blaðsíða 3

r Sunnudagur T4. maí 1961 M O R C IIN B L A ÐIÐ
Myndina tók ljósmyndari Mbl. Ól. K. M. daginn fyrir viðtalið. Þar eru mennirnir að vinna
að lengingu bryggjunnar.
Gólf handa kdnginum
Staður: Loftsbryggja síðdeg-
is í fyrrad. Við bryggju liggur
Gissur hvíti frá Hornafirði og
er að búa sig á síld. Þeir eru
búnir að negla netið á síðuna
og klæða hekkið undir nót-
ina. Auðséð er að þeir ætla að
vera með kraftblökk. Það er
háflóð og bryggjan marar í
hálfu fcafi. Á baiusnum flýtur
splunkuný nælonnót.
Á bryggjunni er ekkert að
ske og blaðamaðurinn er að
velta því fyrir sér, hvort þetta
sé bryggjan, sem snekkja Ól-
afs könungs eigi að leggjast
upp að.
Úr þessu rætiist þó brátt,
því hér kemur maður í vinnu-
slopp. Hann er með nagla og
hamra í hverjum vasa og sög
og vinkil í höndunum.
SINFÓNÍUHL J ÓMS VEIT ís-
lands heldur tónleika í Þjóðleik
húsinu n. k. þriðjudag, 16. maí,
kl. 9 síðd. Stjórnandi hijóm-
sveitarinnar verður Bohdan
Wodiczko, sem verið hefur að-
alstjórnandi Sinfóníuhljómsveit-
ar íslands og Hljómsveitar ríkis-
útvarpsins sl. ár, og löngu kunn-
iir orðinn hér sem afbragðs lista
maður og öruggur stjórnandi.
— Einleikari á þessum tónleik-
um verður, pólki píanóleikarinn
Tadeusz Zmudzinski. Hann er
fædur árið 1924, lærði korn-
ungur að leika á píanó og kom
fyrst fram opinberlega á tón-
leikum aðeins 9 ára gamall. Að
loknu tónlistarnámi heima í
Póllandi hélt hann til fram-
haldsnáms í Budapest og síðan
til PaPrísar, þar sem hinn heims
frægi píanóleikari Walter Giese-
king var aðalkennari hans. —
Zmudzinski hefur haldið tónleika
víða um Evrópu, m. a. í flest-
um Austur-Evrópulöndunum,
Hollandi, Frakklandi og Dan-
mörku, og hvarvetna hlotið hina
égætustu dóma. Á tónleikunum
á þriðjudaginn leikur Zmudz-
inski tvö verk með hljómsveit-
inni. Hið fyrra er píanókonsert
nr. 2 í f-moll, op. 21 eftir
Friederic Chopin. Píanókonsert-
— Er ekki verið að rifa
þessa bryggju?
— Onei, við erum bara að
lengja bryggjuna, svona eins
og milli stauranna þarna.
— Er það ekki hérna, sem
kóngurinn á að koma upp að?
— Jú-ú-ú, einhversstaðar
hérna. Þeir segja að hann
komi hingað upp að í smá-
bát, það þykir víst fínna.
Snekkjunni verður líklega
lagt á ytri höfninni. Fyrst var
talað um að leggja henni upp
að kæjanum, en I ljós kom að
það var ekki hægt, því bát-
arnir standa svo langt út af
síðunum. En ég held nú þeim
þyki það bara fínna að koma
í land á bátunum.
— En hefur ekki verið tal-
inn hefur verið fluttur hér áð-
ur, og er hér sem annars stað-
ar ætíð mjög vinsælt viðfangs-
efni í tónleikasal. Síðara verk-
ið, sem Tadeusz Zmidzinski leik
ur með Sinfóníuhljómsveit ís-
lands, er „Nætur í görðum
Spánar“ eftir Manuel de Falla,
sem var eitt af merkustu tón-
skáldum Spánar. — „Nætur í
görðum Spánar“, sem er talin
með beztu tónsmíðum de Falla,
hefur ekki verið flutt hér á
tónleikum áður. — Tvö önnur
verk verða einnig á efnis-
skránni: Forleikur að óperunni
„Iphigenie in Aulis“ eftir
Gluck, og svo „Tilbrigði um
stef éftir Paganini" eftir eitt
helzta nútímaskáld Þjóðverja,
Boris Blacher, og er þetta ann-
að verkið á þessum tónleikum,
sem nú er flutt hérlendis ífyrsta
sinni. —.
Það hlýtur að vera gleðiefni
öllum þeim, sem vilja að stefnt
sé fram á leið í menningarmál-
um okkar, að Sinfóníuhljóm-
sveit Islands hefur nú aftur
starfsemi sína, eftir hálfs þriðja
mánaðar hlé. — Vonandi fær
nú hljómsveitin tækifæri til að
starfa og þroskast án þess að
hlé verði á, svo hún í framtíð-
inni verði æ traustari grund-
að um að fjarlægja Magna
gamla?
— Þeir voru að taka mynd-
ir af honum í gær, blaðamenn
irnir. Svo fóru þéir að tala
úm skemmuna . . .
— Kannski þeir ætli að
rusla öllu burtu?
— Ekki mun af veita. Það
þyrfti að komia kóngur í
heimsókn á hverju ári svo
eitthvað verði lagað til í höfn-
inni. Nú verður sett nýtt gólf
á bryggjuna og rautt teþpi
þar oná. Að minnsta kosti
voru þeir að tala um það í
gær, já, þeir eiga áreiðanlega
eftir að segja eitthvað meira
en lítið um þetta í blöðun-
um . . .
völlur að sívaxandi tónlistarlífl
íslendinga.
Hafskip lif. semur
um smíði nýs skips
5. MAÍ sl. undirrituðu þeir Gísli
Gíslason, stórkaupmaður, Vest-
mannaeyjum, formaður stjórnar
Hafskips hf. og Sigurður Njáls-
son, framkvæmdastjóri, samning
um smíði flutningsskips hjá
skipasmíðastöðinni D. W. Krem-
er Sohn, Elmshorn, Vestur-
Þýzkalandi, en skipasmíðastöð
þessi er að góðu kunn hér á landi
og hefur hún byggt stálfiskiskip
fyrir fslendinga auk m/s LAXÁ,
sem Hafskip hf. lét byggja þar
og afhent var félaginu í desem-
ber 1959.
Hið nýja skip verður byggt
sem „shelterdekkskip“ 1025 tonn
d. w., sem opið og 1700 tonn d. w.,
sem lokað. Lestarrými þess er
áætlað 73000 rúmfet. Skipið verð
ur búið 1050 hestafla Deutz diesel
vél, auk 3 hjálparvéla. Ganghraði
er áætlaður 12 sjómílur. öll ný-
tízku siglingartæki verða í skip-
inu. Áætlað er, að skipið verði
tilbúið í apríl—maí 1962.
ÞVÍ hefir þrásinnis verið opin-
berlega hreyft ,að fækka beri
hjá oss lögboðnum helgidögum.
Uppstigningardagur er einn
þeirra, sem ýmsir vilja láta
hverfa sem helgan dag. En
hvern boðskap ber hann? Má
það líka gleymast, sem hann
hefir að segja?
Hinar helgu heimildir segja
oss, að upprisinn hafi Kristur
verið í 40 daga í nánu sam-
bandi við lærisveina sína og
vini og ekki fjarlægari þeim
en svo, að sýnilegur, heyranleg-
ur og áþreifanlegur hafi hann
margsinnis birzt þeim. Á kross-
inum hafði hann sagt, að þegar
hann skildi við jarðneskan lík-
amann mundi hann samstundis
hverfa inn í heim, sem hann
nefdi Paradís. Og öðrum þeim,
sem með honum voru krossfestir,
hafði hann heitið því, að hann
skyldi þegar á þeim sama degi
vera með sér í þessu nýja heim-
kynni.
Nú voru 40 dagar liðnir og
úr Paradís er Kristur að hverfa
inn í æðri veröld.
Er hægt að draga aðra álykt-
un af þessu en þá, að Paradís
sé heimkynnið, sem sálin hverf-
ur fyrst til eftir andlátið. Og
er það ekki skiljanlegt, að
mannssálin þurfi að dveljast
um skeið, vafalaust mjög mis-
jafnlega lengi, í einhverjum
slíkum landamæraheimi, milli-
bilsheimi efnis og anda, áður
en hún er til þess hæf að lifa
í æðri veröld, þar sem lífið
er gersamlega ólíkt því, sem
maðurinn hafði á jörðinni lif-
að?
Á þessu, eins og mörgu öðru,
sjáum vér, hve handleiðsla Guðs
á oss er kærleiksrík og vitur-
leg, hvernig hann leiðir oss eins
og móðir barn og samhæfir lífs-
aðstæðurnar þroska vorum á
hverjum áfanga tilveru vorrar.
Móðirin vakir yfir barninu
og hagar aðstæðum eftir því,
sem aldri þess og þroka hæfir.
Nýfæddu lætur hún því vögg-
una og móðurbrjóstið í té og
skapar því síðar nýjar og nýjar
aðstæður eftir því sem aldri
þess og þroska hentar. Og á
Kópavogsbíó hefur undan-
farnar vikur sýnt amerísku
litmyndina „Ævintýri í Jap-
an“. Myndin er að öllu leyti
tekin í Japan og er óvenju
hugnæm og fögur auk þess
sem spenningin vantar ckki.
líkan hátt virðist vor himneski
faðir annast oss og haga að-
stæðunum, þegar vér kveðjum
jarðneskan heim og fæðumst
inn í aðra véröld. Þá verður
Paradís, landamæraheimur efnis
og anda, fyrsta heimkynni vort,
líkt og vaggan er fyrsta heim-
kynni barnsins á jörðu.
Boðskapur uppstigningardags
er sá ,að Paradís sé ekki loka-
markmið, heldur evtt þrepið í
stiganum, einn áfanginn á
langri leið mannssálarinnar. „í
húsi föður míns eru mörg hí-
býli“ er haft eftir Kristi. Ég
skil þessi ummæli ekki aðeins
svo, að margvíslegar séu þær
vistarverur, sem manna bíða eft-
ir dauðann ,heldur einnig þann-
ig, að um þessar mörgu vistar-
verur, þessa mörgu heima þurfi
mannsálin að fara, unz mark-
mið Guðs með hana sé náð.
Uppstigningardagur minnir
oss á, að eftir krossdauðann lá
leið Krists um Paradís og það-
an til hærri heima. Þótt vér
getum ekki mælt oss við hann,
þá birti hann oss í megindrátt-
um lögmál, sem einnig ráða lífi
voru.
Paradís er ekki endanlegt
heimkynni, heldur áfangastaður.
Vafalaust eru þar eins og hér
möguleikar bæði til Ijóss og
myrkurs, möguleikar bæði til að
stefna upp og leita aftur niður.
Þar eins og hér fylgir hin mikla
áhætta því að lifa, og dauðinn
leysir oss frá þeirri áhættu frem
ur en frá ábyrgð þess, sem vér
höfum gert. En vilji Guðs er
sá, að leið vor liggi áfram frá
Parádís og til hærri heima, þeg-
ar vér verðum til þess hæf. Um
lokatakmarkið getum vér engar
hugmyndir gjört oss. Guð einn
veit — og enginn nema hann —
hversu oft sálin þarf að skipta
um gervi á langri og mikilH
leið, hversu oft hún þarf að
afklæðast hinu gamla, stíga upp
og yfir ný og ný landamærL
Uppstigningardagur sýnis oss
leifturmynd af einum áfanga
mannssálarinnar, brot af örlög-
um þeim, sem henni eru af
eilífum Guði sköpuð. Sú mynd,
það brot, á að vekja oss djúpa
siðferðilega alvöru, en einnig
fögnuð.
Postulasagan segir, að læri-
sveinarnir hafi horft á eftir
Kristi ,er hann hvarf þeim sjón-
úm inn í himin Guðs. Þá blind-
ast dauðleg sjón, er vér horfum
á eftir honum, sem með lífi
sínu og dauða, upprisu sinni og
himnaför hefir sjálfur farið veg-
inn og varðað hann fyrir oss.
En við lausnarmátt kærleika
hans ér bundin von vor um
það, að allt sem lifir, allar sál-
ir muni að lokum eiga sína upp-
stigningu.
Þess vegna ber oss uppstign-
ingardagur boðskap, sem má
ekki gleymast.
Fyrsti forseti
Suður-Afríku
HÖFÐABORG, S-Afríku, 10. mai
—• (Reuter) — Charles Swart
var í dag kjörinn fyrsti forseti
Suður-Afríkulýðveldisins og tek-
ur hann við embætti við lýð-
veldisstofnunina í landinu hinn
31. þ. m.
Swart er éinn af höfundum
kynþáttastefnu Suður-Afríku og
naut stuðnings Verwoerds for-
sætisráðherra og fylgismanna
hans, og var því kosning hans
fyrirfram tryggð. Hann var áður
dómsmálaráðherra Suður-Afríku
og fulltrúi Bretadrottningar þar.
Tónleikar Sinfónáuhljóm-
sveitarinnar á þriðjudag