Morgunblaðið - 17.01.1963, Blaðsíða 1

24 slftur
50 árgangtir
13. tbl. — Fimmtudagur 17. janúar 1963
Frentsmíðja Morgunblaðsins
Gaitskell fársjúkur
PfPJry*. *&>' x ISj%. „ ,»• H ^ » < -nm—r-’r-i.-i.-it.Tr.'m-i.u::. - ..utr • mr ' • .••v.Tfv. ••..*
> íáí>\,a’?Y? ^,\í>.*ií*.V>.‘>n>y»í5>ff>^SrI».’*‘■v»>tóS{iAÍ«.D*lwaii\iA'2|lra3V.rf.»>Ml!ferf?^í .> W9&(k>.>« &w',\J>.'>f®‘.>>. ^W''r>'>.,. >' -.ðo' -ui " '**Ni ,
Myndin hér að ofan var teki n sl. mátnudag á Eyrarsundi. Rússneskt gufuskip siglir í farar-
broddi austur-þýzkrar togaralestar. — Sjá bls. 2.
London, 16. jan. — (AP-NTB) J
H U G H Gaitskeli, foringi
brezka verkamannaflokksins,
liggur nú fársjúkur í Middle-
sex-sjúkrahúsinu í London.
Síðustu fregnir, er bárust um
líðan hans í kvöld, hermdu
að honum hefði svo mjög
hrakað, að vænta mætti hins
versta, ef ekki brygði til bata
innan 24 klst.
Gaitskell var fluttur í sjúkra
húsið fyrir tveim vikum vegna
vírus sjúkdóms í hjarta og lung
um, en í morgun hrakaði honum
skyndilega. Héldu fregnir um
versnandi liðan hans áfram að
berast í allan dag, og í kvöld
sögðu læknar hans, að hann væri
einnig haldinn sjúkleika í maga
og nýrum. Allar aðgerðir hinna
færustu sérfræðinga hafa reynzt
árangurslausar, en þeirra á með
al eru hjartasérfræðingurinn,
Walter Somerville, og nýmasér
fræðingurinn L. P. Le Quesne
sem talinn er með færustu mönn
um í sinni grein.
GaitskeXl hefur frá upphafi
sjúkrahúsvistarinnar notið lyfja
meðferðar og er henni haldið á-
fram. í dag var sjúklingnum einn
Kenningar albanskra kommúnista
eiga ekkert skylt við marxisma
— sagði Krúsjeff 1 hófsamlegri ræðu d
flokksþingi a-þýzkra kommúnista.
Þingið lokað vestrænum fréttamönnum
Berlín, London, 16. jan. — (AP-NTB)
• Nikita Krúsjeff, forsætisráðherra Sovétríkjanna, flutti
ræðu á flokksþingi austur-þýzkra kommúnista í Berlín í morgun
og talaði hálfa þriðju klukkustund. Stjórnmálafréttaritarar í
Berlín eru sammála um, að ræða hans hafi einkennzt af hófsemi
— og þótt hann lialdi fast við fyrri stefnu sjáist ekki nein merki
þess, að hann hyggi á aðgerðir, er geti aukið bilið milli Austur-
og Vesturveldanna.
• Krúsjeff ræddi um nauðsyn þess, að kommúnistaríkin
béldu einingu sinni, en lagði á það áherzlu að sannur marxist-
lenínisti kærði sig ekki um að byggja sósíalismann á rjúkandi
rústum heimsmenningarinnar. Hann hvatti til þess að þjóðir
heims leystu deilumál sín með samningum og sagði lausn Berlínar-
málsins meginforsendu þess að samningar tækjust um önnur
dcilumál austurs og vesturs. ttrekaði hann fyrri tillögur sinar um
að Berlín yrði „fríborg". Væri sjálfsagt að frelsi borgarinnar væri
tryggt, Vesturveldin gætu um hríð haft setulið sín í borginni, en
þá aðeins undir fána Sameinuðu þjóðanna.
• Að ræðu Krúsjeffs lokinni var fundum frestað, en er þeir
bófust að nýju síðdegis, var vestrænum fréttamönnum tilkynnt, að
þeir fengju ekki að sitja fleiri fundi þingsins. Kom þessi ráðstöfun
mjög á óvart og hafa fréttamenn AFP, DPA, AP og TJPI, sent þing-
atjórninni harðorð mótmæli og krafizt skýringa. Benda þeir á, að
fréttastofnunum þeirra hafl verið boðið að senda fréttamenn til
þingsins og hafi það boð átt að gilda frá upphafi til loka þess. •
Krúsjeff lýsti í úpphafi and-
etöðu sinni við þann vana-
bundna hugsunarhátt, að aðeins
væru tvær ríkjaheildir til í
heiminum, Austurveldin og
Vesturveldin. — Menn skyldu
minnast hins þriðja afls, „óháðu
ríkjanna" svonefndu, sem ættu
mikilvægu hlutverld að gegna í
elþjóðamálum. Á hinn bóginn
sagði hann, að eklci gæti gengið
til lengdar, að þessi rílci væru
svo reikandi í stefnu sinni sem
hingað til, þannig að þau reyk-
uðu milli kapitalisma og sósíal-
isma. Sá dagur kæmi, að þessi
ríki yrðu að taka ákveðna af-
etöðu til málanna og halda henni
til streitu.
í því sambandi ræddi forsætis-
ráðherrann þær kenningar
albanskra kommúnista, að
kommúnisma yrði aðeins komið
á í heiminum með byltingum •
og sagði Krúsjeff, að þessar
kenningar ætti ekkert skylt við
marxisma. Sannur marxist-len-
inisti hefði engan áhuga á því að
byggja sósíalismann á rjúkandi
rústum heimsmenningarinnar.
Þ>að væri staðreynd, sem allir
yrðu að gera sér ljósa, að
Bandaríkin ættu 40.000 kjarn-
orkusprengjur og Sovétríkin
meira en nóg af slíku. Jafnt
værd ljóst, að eining allra ríkja
kommúnismans væri nauðsynleg.
Hann sagði, að ýmsir hefðu þá
hugmynd að halda bæri ráð-
stefnu allra leiðtoga kommún-
ísku ríkjanna um ágreininginn
innan hins kommúníska heims,
en ekki hefði hann trú á því, að
slík ráðstefna bæri góðan ár-
angur — hún yrði fremur til að
auka erjurnar. Sagði Krúsjeff
nauðsynlegt að leita aðstoðar
tímans, þegar svo mikdll tilfinn-
ingahiti væri í deilum sem í
þessu tilfelli. — Kommúnisminn
er ekki eins og kirkja, þar sem
maður er rekinn út, ef hann
ekki fylgir öllum siðareglum",
sagði Nikita Krúsjeff. „Ágrein-
ingur hefur verið milli okkar og
Júgóslava, en sú þjóð er þó enn
sósíalísk. Og þrátt fyrir ágrein-
inginn við Albani, getum við
ekki neitað því, að þeir eru sósí-
alískt ríki. Það sem mestu máli
skiptir, er hverjir eiga fram-
leiðlutækin“. Krúsjeff nefndi
kínverska kommúnista aldrei
berum orðum.
Krúsjeff hrósaði Austur-Þjóð-
verjum mjög fyrir það átak, er
Framh. á bls. 23
Hugh Gaitskell
ig gefið blóð og sögðu læknat
hans í kvöld, að sæist ekki á hon
um batamerki innan 24 klst. verði
honum vart hugað líf.
Eiginkona Gaitskells og dætut
voru við sjúkrabeð hans í allan
dag. i
Veikindi Hugh Gaitskell kunna
að hafa afdrifarík áhrif á gang
stjórnmála í Bretlandi á næst-
unni, því að hann hefur verið
talinn líklegur til verulegs
stjórnmálasigurs í næstu kosn-
ingum.
Bretland og Saudi-Arabía
taka upp stjórnmólasamband að nýju
London, 16. jan. AP-NTB
Talsmaður brezka utanríkic-
ráðuneytisins skýrði frá þvi í
dag, að stjómir Bretlands og
Saudi-Arabíu hafi ákveðið að
taka að nýju upp stjórnmála-
samband og skiptast á sendi-
herrum. Munu bráðlega hafnar
viðræður milli ríkisstjórnanna,
undir yfirumstjórn Sameinuðu
Þjóðanna, um Buraimi-vinina og
ýmis vandamál varðandi það
landssvæði, sem báðir aðilar
hafa gert lcröfu til. Það var
stjórn Saudi-Arabíu, sem sleit
stjómmálasambandinu milli rikj
anna árið 1956, vegna Súez-máls
ins.
Haft er eftir áreiðanlegum
heimildum í London, að það hafi
verið stjórn Saudi-Arabiu, sem
átti frumikvæðið að þvi, að sam-
band yrði tekið upp að nýju.
Enntfremur, að þessi áikvörðun
hafi í engu áihrif á þá stefnu
Breta að hlutast ekiki til um
málefni Saudi-Arabíu.
Tveir menn komu i gærkvöldi til Reykjavíkur úr fjögurra daga hringferð um landið á jeppa. —
Hér sést, er þeir leggja út i Sandgígjakvisl. Lóm agnúpur er lengst til hægri. — Sjá blaðsíðu 8. —