Morgunblaðið - 30.05.1967, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 30.05.1967, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. MAÍ 1987. Útgefandi: Fr amkvæmdast j óri: Ritstjórar: Ritst j órnar f ulltr úi: Auglýsingar: Ritstjórn: Auglýsingar og afgreiðsla: í lausasölu kr. Áskriftargjald kr. 105.00 Hf. Árvakur, Róykjavík. .Sigfús Jónsson. Sigurður Bjarnason frá Vigur. Matthías Johannessen. Eyjólfur Konráð Jónsson. Þorbjörn Guðmundsson. Árni Garðar Kristinsson. Aðalstræti 6. Aðalstræti 6. Sími 22480. 7.00 eintakið. á. mánuði innanlands. 1 A TVINNUKÚGARAR Sá fáheyrði atíburðuir gerðist á Fáskrúðsfirði sl. föstu- dag, að kaupfélagsstjórinn á staðnum, Guðjón Friðgeirs- son, beitti seskufólk á Fá- slkrúðsfirði atvinnukúgun til þess að koma í veg fyrir að það tæfci þátt í stofmin Fé- lags ungra SjálÆstæðismaima á Fáskrúðsfirði. Sl. föstudagskvöld var fyr- irhugað að efna til stofnfund- ' ar félags ungra Sjálfstæðis- manna á Fáskrúðsfirði og var fundiurinn auglýstur í Ríkis- útvarpinu. Frumkvæði að þessari félagsstofnun höfðu nokkrir ungir menn á Fá- skrúðsfirði og höfðu þeir safn að á félagaskrá nöfnum 24 ungra manna og kvenna, sem var nægilegt til þess að félag- ið yrði löglega stofnað. — Á föstudag greip kaupfélags- stjórinn til þess ráðs að hóta nokkrum þeirra, sem að fé- lagsstofnuninni stóðu brott- rekstri úr vinnu hjá kaupfé- laginu ef þeir tækju þátt í fé- lagisstafnuninni. Var þá á- feveðið að fresta stofnun fé- lagsins. Kaupfélagið á Fáskrúðs- firði er allsráðandi í atvinnu- , mlálum á staðnum og rekur það verzlun, sláturhús, síldar bræðslu, síldarsöltun og frysti hús. Eiga því Fáskrúðsfirðing ar afkomu sína að verulegu leyti undir kaupfélaginu. Sú aðstaða hefur nú verið notuð á öheyrilegan hátt. Ástæða er tiO. að ætla, að kaupfélagsstjórinn sé hér éfeki einn að verki. Á fimmitu dag voru Eysteinn Jónsson og fylgdarmenn hans á ferð á Fáskrúðsfirði og er rökstudd ástæða til að ætla, að þá hafi feaupfélagsstjóranum verið gefin fyrirmæli um að hóta því æskufólki brottrekstri úr vinnu, sem hugðist taka þátt í stofnun félagsins. Þetta fláheyrða athæfi hef- ur feaupfélagsstjórinn sjálfur staðfest í viðtali við Mhl. sem birt er í dag, þar sem hann segir: „En min sfeoðun er sú, að það sé ekki hægt að vera starfsmaður í kaupfélaginu og „agitator“ fyrir Sjálfstæð- isfiokkinn.... ég vil enn- fremur taka það fram, að ef á að nota kaupfélagið, sem áróðunsstöð fyrir íhaldið þá er mér að mæta. Ef á að fara að reka áróður fyrir Sjálf- stæðisfllokkinn í kaupfélag- inu og ala þar upp eitthvert pólitískt hreiður, hvað á ég þá að gera við fólkið? Ef á að rækta upp Sjálfstæðisfliokk- inn af starfsliðinu hjá mér, þá rek ég það eða fer sjálf- ur“. ^ Sveitarstjórinn á Fáskrúðs- firði, sem jafnframt er einn helzti forustumaður Fram- sófcnar á staðnum, sagði í við- tali við Mbl., sem einnig er birt í dag: „Við skulum segja, að kaupfélagsstjórinn hafi þrúgað tvær til þrjár mann- eskjur....“ Eins og fram kemur í þess- um tilvitnunum í viðtöl við forráðamenn kaupfélagsins og Framsóknarfliolfefcsins á staðn um, viðurkenna þeir, að beitt hafi verdð atvinnukúgun gagn vart æsfeufóiki á Fáskrúðs- firði til þess að feoma í veg fyrir þátttöku þess í stofnun félags ungra SjáLfstæðis- manna. Hér er um svo fáheyrt at- hæfi að ræða og jafnframt blygðunarliausa ósvífni í af- stöðu íorráðamanna kaupfé- lagsins og Framsóknarflokks- ins, að menn þurfa að láta segja sér tvisvar að slíkt hafi gerzt á íslandi á árinu 1967. En því miður er þessi atburð- ur óhagganleg staðreynd og rökstudd ástæða er til að ætla, að sjálfur formaður Framsóknarflolfeksins hafi átt hér verullegan hlut að máli. Þessi fláheyrði atburður hef ur opinberað herfilega mis- notkun Framsóknarflokksins á samvinnuhreyfingunni. — Þetta athæfi mun verða for- dæmt af öllum aknenniingi svo sem vera ber. En það er lærdómsríkt að þetta skuli gerast einmitt í þeim lands- Muta og á þeim stað, þar sem veldi Framsóknar er sem mest. Framsóknarflokkurinn hefur haft yfir helming greiddra atfevæða í Austur- landskjördæmi. Nú er það feomið rækilega í Ljós, hvern- ig Framsókn notfærir sér siika aðstöðu. Grímunni hef- ur verið svipt burtu. Gamla Framsóknarafturhaldið stend ur eftir afhjúpað: Atvinnu- feúgarar. ÞEIR HAFA LOFAÐ ÁÐUR Eiátt er í meiri andstöðu við * bjartsýni og framsækni íslenzku þjóðarinnar en sá hjáróma móðuharðindasöng- ur, er hljómar nú úr herbúð- um stjórnarandstæðinga. — Meðal þess, sem þeir telja sig umlkomna að gagnrýna er á- stand efnahagsmálanna og lofa þeir mifelum umbótum, ef þeir fái valdaaðstöðu eftir faosningar. Vert er að gefa því gaum, að hér eru á ferð- inni sömu hátíðlegu loforðin og gefin voru áður en vínstri stjórnin var mynduð en flest- ..»VV-v i«í J UTAN ÚR HEIMI GAFNALJOS Eftir Theodore A. Ediger Miami, Flórída (Associa.ted Press). FJÓRTÁN ára að aldri, þeg- ar flestar stúlkur eru í ungl- inagskóla, og ef til vill með hugann allan við stráka, er Edith Stern í háskóla. Hún sækir tíma í námsgreinum eins og síðari hluta stærð- fræði, þótt hún hafi aldrei sótt fyrirlestra í fyrri hluta stærðfræði. Hún vonast til að eignast kærasta einhvern tíma. Editlh lærði að lesa tveggj a ára gömul. Hún sleppti úr menntaskólas'tiginu, og tólf ára að aldri varð hún einn yngsti fevenstúdent þjóðarinn ar í háskóla, ef til vill sá yrngsti. Við margvísleg próf hefur greindarvísitala henn- ar mælzt frá 154 stigum upp í 201. Hvernig er að vera gáfna- Ijós? „Ég er hamingjasöm,“ sagði þessi brúneygða stúlka frá Brooklyn. Hvernig á ég að vita hvernig það er að vera í menntaskóla á öðrum aldri? Þetta er mér eðlilegt.“ Við Florida Atlantic hásikóla í Boca Raton hefur stúlkan frá Miami herbergisifélaga, sem er sjö árum eldri en hún. „Ég hef efeki um.gengizt fólk á mímum aldri í fjögur ár,“ ir muna herfiilegar vanefndir þeirra. Er þó, veigna hinna, þörf á að rifja þær upp, því að á engu ríður þjóðinni meira en að afstýra þvá, að slíkar hörmungar endurtaki sig. Lofað var allsherjarúttekt á þjóðarbúinu, sem fara skyldi fram fyrir opnum tjöldum. Á henni yrðu síðan byggðar varanlegar ráðstaf- anir, sem treysta mundu eÆna hag þjóðarinnar um Langa framtíð. Hvorugt var þetta efnt. Úttektin fræga ®á aldrei dagsins Ljós hjá vimstri stjóm inni. Og allar ráðstafanir, sem hún gerði í efnahagsmái- um voru bráðabirgðaráðstaf- anir, sem engan vanda Leystu, heldur mögnuðu ein- ungis dýrfíð og verðbólgu. MeðaL þeirra bráðabirgða- ráðstafana sem gerðar voru tiil þess að reyna að fLeyta efnahagsiílfinu áfram var „jóiagjöfin“ svonefnda, en í henni fólust 300 miiLj. kr. ný- ir slkattar, eða næstum 10 þús. kr. viðbótarsfcattur á hverja fimm manna fjölskyldu í landinu. Síðar komu svo „bjargráðin“ vorið 1958, með hvor.ki meira né minna en 790 milllj. fcr. álögur. Hafði þá vinstri stjórninni, sem lýst hafði verið yfir, að mundi létta sköttum af og bæta hag almennings, telkizt að bæta á þjóðina nýjum sköttum að uppíhæð 1090 milllj. kr. og voru þá hvergi nærri öfli fcurl komin til grafar. sagði Editlh. „Mér mundi ekki Mða vel í umgengni við krafeka." Edith segist efeki þekkja neina stnáika. „En það kemur seinna. Mér hefur ekki verið boðið úit, en það kemur með tímanum.“ Dansar hún? „Nei, ekki er hægt að segja það.“ Hún reykir tuttugu siígar- ettur á um það bil þremur diögum „og dálítið fleiri með- an á prófum stendur.“ Hún drekkur efeki, en „einn góðan veðurdag þsetti mér gaman að bragða hanastél. Ég er ekki nógu gömul til að sækja vínstúfeur. Foreldrar mínir drekka efeki. Og í heimavisitinni má ekki hafa vín um hönd.“ Stundum fer undrabarnið í bíó. „Eg fer svona einu sinni á hálfum mánuði,“ sagði Ed- ith. „Ég á engan bil, en þeg- ar vinstúlkur mínar langar til að fara, slæst ég í hópinn.“ Mestur tími fer í námið. Edith hetfur ekki átt frí síðan í gagnfræðaskóla. „Ég þarf ekki á því að halda,“ sagði hún. Mér líður betur sivona. Au'k iþess fæ ég Sáeina daga milli náms.misisera.“ Edith talar með vélbyissu- hraða, eins og hún hugsar. Dökfcbrúnt hár hennar fell- ur niður um herðarnar, — sí- gild listamannatízika“, kallaði hún það og glotti kankvíslega. Annað dæmi um óhedllaþró uniina í tíð vinstri stjórnar- innar, var þróun gjaldeyris- málanna. Þegar hún tók við var gjaldeyriseign ofekar 286 millj. kr. en þegar vinstri stjórnin fór f-rá, var gjald- eyriseignin og lánstraustið er lendis þrotið. Alllir yfirdrátt- armöguJleikar íslenzkra banfea erlendis voru nýttir til hins ýtrasta og mjög tiifinnanleg- ar hömlur á gjaideyrisyfin- færslium, jafnvel tii brýnna nauðsynja. Eftir hinar miklu umbæt- ur, sem gerðar hafa verið á efnahagsilífi þjóðarinnar í tíð viðreisnaristjórnarinnar þarf vitesu'lega mifela kokhreysti hjá þeim aðilum, sem ábyirgð báru á skiþbroti vinsitri stjóm arinnar til að koma nú fram fyrir þjóðina með sínar svörtu lýsingar og þykjast geta betur gert. Þeir fengu sitt tækiÆæri 1956 og þá varð þjóðin þess áþreifanlega vör, hvaða mark er takandi á lof- orðum þeirra. Ekkert bendir till þess, að þeir muni sitanda sig betur nú — heldur má þvert á móti gera ráð fyrir, að reynit yrði að endurtaka vinstri stjórnar ævintýrið á ný °S yrði þá skammt að bíða þess efnahagsöngþveitis — dýrtíðar, skaittpíningar og hvers kyns hafta — sem var í aigiieymingi fyrir einum áratug og þjóðin féfek sig þá fúlfeadda af. Gæfa íslenzku þjóðárinnar er undir því kom in, að sMkt stjórnairfar haldi Þessi stúdiína, sem er 167 sentimetrar á hæð og 69 kg. þung, leggur stund á frönsfcu, efnafræði og sögu auk stærð- fræði. „Hugvísindin eru of aiuð- veild. Þau gera engar kröfur til manns. Ég les þau upp á eigin spýtur hvort sem er,“ segir hún. Edith les um það bil 10 baekur á viiku. Heimavinna hennar er að meðaltali þrjár stundir á dag. „Ég haf fundið uipp kerfi,“ skýrði hún frá. „Þegar ég les kafla, skrifa ég niður minnis- atriði. Þegar líður að prófum, þarf ég ekki að lesa bókina afitur, aðeins minnLsgreinarn- ar.“ „Þegar próifin koma,“ hélt hún áfram, ,,er ég mesti lestrarihestur. Ég vaki mest- al'lar nætur. Sef svona þrjá tíma. Nema um efnafræði sé að ræða, þá les ég í bvo eða þrjá daga.“ Edibh vonast til þess að halfa máð meistaragráðu 16 ára og diototorsigráðu 18 ára eða íyrr. Hana langar til að gifitasit, „en ekki í nánustu framtíð." Finnst ’henni 'hún fiara á mis við eitthivað, vegna þess að hún er gáfnaljós? „Nei, ég hef _ efcki farið á mis við neitit. Ég skil meira en flestir, geri ég ráð fyrir, en ég er ekki viss um hversu mikið ég hef umfram aðra. Ég veit efcki hvað annað fólk hef ur til brunns að bera.“ Faðir Editíhar, Aaron, sem er 49 ára, er öryrki vegna hjartabilunar og lifir á efitir- launum. Hann kom til Banda ríkjanna árið 1949 ásamt Framhald á bls. 21 áfram að tilheyra florfíðinni, og he.nni einni. Á MÓTI FRELSI CJittihvað hefur á síðustu ár- ■ um bent til þesis að meira frjállsræði ríkti nú á ýmsum sviðum í löndum austan járn- tjalds en áður gerði. Og hafa verið bundnar við þá þróun vonir manna um bætta sam- búð við ríki Austur-Evrópu. Það er samt svo, að enn heyr- ast býsna hjáróma raddir úr hópi þeirra manna, sem í mestum hávegum eru hafðir austur þar. Þannig sagði frá þvií í frét-tum nú fyrir helg- ina, að hinn kunná sovéZki rithöfundur Sjolokov hafi á dögumum flutt bvassa og bitra ræðu á þingi rithöÆundasam- taka Sovétrífejanna og mæit þar mjög á móti frelsd nanda sovésikum rithöÆundlum til að sfcriÆa það, sem þeir sjálÆir vdldu. Einnig hefur bæði Sjolo kov og hið sovézka málgagn Pravda nú snúizt gegn Svetl- önu dóttur Stalíns og borið hana þungum sökum fyrir að hverfa frá Sovétríkjunum til hins frjálsa heims. Framan- greind afstaða bendir óneitan Lega tíl þess, að þróunin í frjálsræðisátt sé enn býsna skammt á veg feomin og mega ummælli Sjolokovs á rithöf- undaaþinginu gjarna vera um huigsunarefni þeitn stéttar- bræðrum hans ís'lenzkum, sem mest hafa dásamað ástandið austur þar.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.