Morgunblaðið - 23.05.1973, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, MiÐVIKUDAGUR 23. MAl 1973
Bjarni Guðbjörns-
son gekk af fundi
hjá fastanefnd þingmanna-
sambands NATO í mótmæla-
skyni við yfirgang Breta
Á FUNDI þing-mannasamhands
Atlanfcshafsbandalagsins í Briiss
el sl. sunnudag- gekk Bjarni
Guðbjörnsson, fulltrúi Íslands
hjá sambandinn, af fundi eftir að
Iiafa flutt ræðu áður en gengið
var tii dagskrár í fastanefnd sam
bandsins, þar sem hann mót-
mælti harðiega yfirgangi brezkra
herskipa á íslandsmiðum.
I samtali við Morgunblaðið í
gær sagði Bjarni, að hamn hefði
fen-gið íréttirnar u;m flotaihlutun
Breta á laugárdagskvöldið en
fund-ur í fastanefndin-ni átti að
hefjast fcl. 9 á su-ninfudagsmorgun.
Kvaðst hann þá hafa talið sig
skyldugan til að mótmæla á ein
hvern hátt yfirgangi Breta og
setzt niður til að seonja ræðu, þar
sem hann kaemi mótmæl-um á
frajmfæri. likki var ætlunin áð-
ur að Bjarni héldi þama ræðu,
enda málið ekki á dagskrá í
neíndinni, heldur dagskráin þeg
ar fastbundin.
Bjami s&gði, að eina ráðið til
að koma þessum mótmælium að
hefði verið að flytja ræðuna áð-
ur en gengið var til dagskrár.
Allir aðrir nefndarfundir voru
búnir þagar hér var komið, þar
eð ályktanir frá hinum nefndun
«m fara ti'l þessarar nefndar. „1
forsæti á fundum fastanefndar-
innar var formaður þingmanna-
sambandsiins, Breti að nafni John
Peei og skömmu eftir að ég
hafði hafið mál mitt, greip hann
fram í fyrir mér og spurði hvort
ég væri ekki að verða búinn,“
sagði Bjarni. „Ég sagði honurn
að ég þyrfti ekki nema eina mín-
útu til að ljúka máli mínu en þá
sagði hann að það væri enginn
timi til ræðuhalda hér. Ég hélt
þó áfram og hann sagði ekki
meira og eftir það fékk ég stein
hljóð í salnum. En þegar ég
hafðl lokið máli mínu stóð ég
upp og gekk þegjandi út. Ég
heyrði það svo um leið og ég
gekk út, að forsetinn sagði eitt-
hvað í þá átt að það væri leiðin
legt að Íslendingurinn skyldi
hafa tekið þessu svona og gæti
ekki setið á fundi með þeim en
þetta mál yrði ekki tekið tii um
ræðu á þessum fundi. 1 sama
streng tók hinn Bretínn á fund
inum — kvaðst sammála for-
mannimuim um að ekki væri haegt
að takia þetta mál til umræðu,
enda ekki til þess ætlazt af mér.“
Bjarni endaði ræðu sina á fund
inum á eftirfarandi orðum: „Ég
vii leggja áherzlu á þessi mót-
mæli mín vegna framkomu Breta
með því að lýsa yfir að meðan
brezki flot'nn stumdar þá iðju
að brjóta íslenzk lög og vernda
ólöglegar veiðar við Island mun
ég ekki sitja fundi þessarar
nefndar, sem er undir forsæti
brezks þi;mgmanns.“
Lúðvík Jósepsson og Níels P. Sigurðsson a flugvellinum í London í gær, áður en þeir héidu
heim.
„Við megum ekki sjálf
ir bila á taugum“
sagði Lúðvík Jósepsson
við heimkomuna í gær
SENDIHERKA íslands í Lond-
on, Níels P. Sigurðsson kom
helm i gær. Við komuna sagði
Níels að koma hans væri m.a.
í mótmælaskyni við aðgerðir
Breta á íslandsmiðum. Ennfrem
ur kom heim í gær eftir að hafa
stytt opinbera heimsókn sína í
Austur-Evrópu Lúðvík Jóseps-
son, sjávarútvegsráðherra, sem
m.a. sagði við komuna að ákvörð
un Breta að senda flotann inn
í ísienzka f'iskveiðilögsögu væri
„fádæma heimskuleg". I»á var
tilkynnt í gær að Einar Ágústs-
son, utanríkisráðherra myndi
fresta opinberri heimsókn sinni
til Tékkóslóvakíu og koma heim
vegna landhelgismálsins. Morg-
unblaðið átti í gær viðtal við
Lúðvík Jósepsson, skömmu eft-
ir heimkomuna og fer það hér á
eftir:
„Ég tel að síðustu atburðir í
I:;nd helg'smálinu séu fyrsta op
iubera viðuirkenninigin af hálfu
Breta á því að þeir séu að gefast
UPP °g við séum að vinna í þes®
ari deiCu,“ sagði Lúðvík Jóseps
son, sjávarútvegsráðherra við
heimkomiuna í gær er Mongiun-
biaðið leitiaði áilits hans á mái'un
um. Ráðherrann sagðist hafa
haldið því fram strax um það
leyti, sem við færðum landheig
ina út, að það væri útilokað fyrir
Breta að hadda hér áfram veið
uim til lengdar við þessar aðstæð
ur, nema í fuilkomnu áramgurs
ieysi og að það hlyti að koma að
því að þeir gæfust upp á slítou.
„Nú hefur greinilega komið í
ljós að mínuim dómi,“ sagði Lúð-
vik, „að skipstjóramir og sjó-
mennimir neita að taka lengur
þátt í þessuim sýnimgarlei'k. Jafn
vel þótt stór skipafloti geti náð
nokkru fiskmagni á stuttum
Mikill grásleppu-
afli í Grímsey
GKÁSLEPPUVERTfÐINNI í
Grímsey er nú lokið og er hún
hin mesta í mörg ár, að því er
Alfreð Jónsson, fréttaritari Mbi.
í Grímsey sagði í gær. Alls voru
fimm út-höld á grásieppuveiðiim
frá Grímsey og afraksturinn er
180 tunnur — betri útkoma en
menn eiga að venjast þar.
Sameinuðu þjóöirnar;
BRETAR BOÐUÐU
ÓÐAR TIL FUNDAR
eftir að íslenzka fastanefndin
hafði skýrt málstað íslend-
inga á f jölmennum
blaðamannafundi
ÍSLENZKA fastanefndin hjá
Sameinuðu þjóðunmn efndi í
gær til blaðamannafundar í
blaðamannaherberginu í aðal-
stöðvunum í New York, þar sem
Iiaraldur Kröyer, sendiherra,
gcrði grein fyrir síðustu atburð
um í landhelgisdeilunni. Á fund
inn vorii mættir blaðamenn frá
belzt-u blöðum og fréttastofum
heims, og urðu fjörugar fyrir-
spurnir eftir yfirlitsávarp sendi-
herrans. Mest var spurt um
hvort íslendingar myndu leggja
málið fyrir öryggisráðið og áhrif
valdbeitingar Breta í íslenzku
Iandhelginni á vern íslands í At-
lantshafsband'laginu. Strax að
fundt íslenzk* 1’ nefndarinnar með
bl&ðahiönnum loknum, boðaði:
blaðnfulltrúi brezku fastanefnd- í
arinnar þá á sinn fund og gerði
þeim grein fyrir sjónarmiðum
brezkra stjórnvalda í þessu máli.
Morgunblaðið hafði í gær
samband við Gunnar G. Schram,
aðstoðarfastafulltrúa Islands hjá
Sameinuðu þjóöu-n-uim og spurði
hann um blaðamannafundinn.
„Fundurinn var haldinn í blaða
mannaherbergi Samein-uðu þjóð
anna,“ sagði Gunnar, „og þar
voru mættir mil-li 25 og 30 blaða
menn frá helztu blöðum og
fréttastofum. Sendiherra-nn gerði
grein fyrír því i stuttu máli sem
gerzt hefur síðustu þrjá dagana,
og las upp mótmælaorðsendingu
forsætisráðherra, en henni var
einnig dreift á fundnum. Jafn-
framt greindi Haraldu-r frá öðr-
um skrefum frá því á laugardag
— þ.e. heimköllun sendiherrans
í London og fiugbann’iiu.
E -n« saigði Haraldur að það
væri til athu-gunar hér hjá ís-
lerízku fastaneíndinni að fá þetta
mál tekið upp hjá öryggisráði
Sam-ein-uðu þjóðanna í samráði
við stofn-s-krá SÞ, þvi hér væri
greinilega um að ræða árás
brezks sjóherliðs inn á íslenzkt
yfirráðasivæði og þess vegna hiyti
það að túlkast sem friðspi-llandi
framferði og ógnun við þjóðir
Sam-einuðu þjóðanna.
Eftir þetta yfirlit voru fyrir-
spurnir og komu fram margar
fyrirspumir. Það hefur aukið
mjög á áh-uigann að í dag var
stór grein um landhel'gisdeiluna
i New York Times, þar sem m.a.
var sia-gt frá ályktun Alþýðu-
bandalagsins að fara úr NATO.
Spurningar snerust auðvitað
fyrst og fremst um það hvort
okkur væri heimilt að færa ein-
h’.iða út landhelgina, þar sem A1
þjóðadómstóllinn hefði kveðið
upp úrskurð í málinu og hvort
við gætum nokkuð sagt, ef
Bretar veiddu minna en þessi
170 þúsund tonn, sem dó-m.stóll
Framhald á bls. 20.
Alfreð sagði að reikna mætti
hverja tunnu á 14 þúsund krón-
ur, sem gæti gert um 400 þús-
u-nd krónur á bát. Yrði það að
teljast gott fyrir hálfan annan
mánuð. Sem fyrr segir er grá-
sleppuvertíðimmi í Grím-sey lokið
og eru men-n nú að ditta að bát-
um sinum og búa þá uindi-r sumar
vertíð, sem hefst fyrstu dagana
j í júni.
1 framhaldi af þessu hafði
- Morgunblaðið samband við Ólaf
Jónsson hjá sjávarafurðadeild
SÍS og spurði harrn um grá-
sleppuveiðarnar almennt og
markaðshorfur fyrir hrogji. Ólaf
ur sagði, að vertíðimni væri nú
aimennt að Ijúk-a norðanlands en
hér í Fax-aflóa lýkur henni
nokk-ru sei-n-n-a. Ha-nn kvað veiði
og framleiðslu hafa verið mjög
góða það sem af er og söluhorf
ur væru einnig með ágætum.
Féngjust nú 160 doll-arar fyrir
tunnuna og er það 35 doliiurum
hærra verð en va-r í fyrra.
tima, gieta emgir sjómenin búið
við þetta len-gi — að vera aldrei
i friði, vera reknlr af einu veiði
svæðin-u á annað, vera umdir
stjórn gæzluskipa eða anmarra
sííkra — það þýðir það að sjó-
mennirnir -gefast upp og þeir fást
ekki ti-1 þess að taka þátt i slíku."
Lúðvík sagði að nú hefðu Bret
ar ákveðið að senda hingað her-
skip og hann sagði að sí-n skoðun
væri sú að komá herskipanna
breytti þessu ástandi ekki á
neinn hátt. Brezku togara-m-ir
yrðu að halda sér í þéttumn hnöpp
um í kring.-uim herskipin og að
þeir hefðu n-ú jafnvel enn lakari
aðstöðu til veiða en þeir hefðu
haft. „Þeir halda það aldrei lerugi
út. Það er byrjuð ný sýnimg, sýn
ing á valdbeitinigu Breta.“
Sjávarútvegisráðherra sagði að
brezkir útgerðiarmenn hefðu
margsimnis lýst þv-í yfir og þekkt
ir fiskiskipstjórar einnig, að ekki
væri hægt að fiska undir her-
skipavemd, slíkt væri neyðarráð
stöfiun.
„Mín skoðun er því sú,“ sagði
ráðherrann, „að m-eð tilUiti til
þess-a hafi litlar breytimgiar orð-
ið. Þeir eru enn í sömu vandræð
un-um og þeir hafa verið og a-uð
vitað kemur þetta m.a. fram í
því, að þeir eru í algjöru-m vamd
ræðum m-eð að fá sjómenn á skip
in. 1 gær lágu fimm togarar í
Fleetwood, sem áttu að fara til
veiða á Islandsmiðum. Menn
mættu ekki til skips og margir
Framhald á bls. 20.
Lézt í
laugunum
ROSKINN rnaður lézt í sund-
laugi-nnii í Lau-gardal í gærmorg-
un. Ekiki er með öllu ljóst hvem
ig lát hans har að höndum —
hvort hann hefur fengið aðsvif
í 1-augi-nni eða rekið höf-uðið
i botn lau'garininiar, þegar
hann stakk sér til su-nds, en
hann hafði aðeins legið stutta
stund á botninum er honum var
niáð upp. Maðurinn hét Magn-ús
Sigtmundsson, rúmlega át-fcræður
og vi-stmaður að Hraf-mis-tu.
Ægir málaður
Grímsey, 22. mai —
VARÐSKIPIÐ Ægir kom hér
í gærmorgun og lá hér við
eyna alian daginn. Skipverjar
^sleiktu sólskinið og dunduðu
við það að mála skipið hátt
og lágt. 1 viðtöium míniu-m vi-ð
nokkra háseta kom fram, að
skipið hafði verið komið aust
ur o-g soður fyrir Langanes
og voru skipverjar galvaskir
á leið á miðin við Hvalbak,
þar sem landheligisbrjótarnir
halda sig, er skipinu var snú-
ið við og fyrirskipun gefin um
að skipið skyldi máliað við
Grbnisey. Skipverjar voru sár
óánægð'r með þessa fyrirskip
un, þá lanigaði bersýnilega í
sla-ginn, — en kannski Land
heligis-gæzlan hafi haft áhyggj
ur af þvi, að Ægir tæki siig
ekki nógu vel út á miðunum,
er fréttaijósmyn-darai: komia
til að m-ynda. Alfneð.