Morgunblaðið - 28.07.1973, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ — LAUGARDAGUR 28. JÚLl 1973
23
Lára Árnadóttir — Minning
FRÚ Lára Árnadóttir, kcxna
Steingríms Jónssonar, fyrrv. raf-
Wiagnsstjóra í Reykjavík, andað-
iist át Landspítalanum fimmtudag
inn 19. þ.m. Hún hafði um langt
skeið átt við vanheilsu að striða,
en þó haft allia fótavist. En degi
fyrir and'iát sitt missti hún
skyndilega og án sérstaks ytra
tilefnis meðvitund. Var hún
þegar flutt á spltala, en kom
ekki til meðvitundar eftir það.
Lára Árnadóttir var fædd á
ísafirði 13. október 1892, dóttir
Árna Sveinssonar, kaupmanns
þar og útgerðarmanns, og konu
hains, Guðrúnar Brynjólfsdóttur.
Hún var næst elzt fimm barna,
átti þrjá bræður og eina syst-
ur. Hinn elzti bræðranna, Ragn-
ax, fór til Ameriku 1910 og varð
siíðar háttsettur í lögregliu Winni
pegborgar. Hann er nýlega iát-
dnn. Annar bróðirinn er Brynj-
ólifur Árnason, lögfræðingur,
fyrrum deildarstjóri í Stjórnar-
ráðinu. Yngstur var Árni Áma-
son, kaupmaður, er átti „Vöru-
húsið“ lengi, dáinn fyrir fáum
árum. Systirin, Nikólina, nokkru
yngri en Lára, giftist fyrst Jó-
hanni Jónssyni, skáldi, en síðar
Sören Sörenssyni, efnafræðingi
hér I bæ. Hún er látin fyrir nokk
uð mörgum árum.
Lára Árnadóttir ólst upp hjá
foreldrum sinum á Ísaíirði. Hún
hneigðist strax sem bam að
sönglist og hljóðfæraslætti. Gat
hún haft það frá föður sínum,
því Árni var söngvinn og átti
meðal annars frumkvæði að því,
að koma upp karlakór á Xsafirði.
Strax sem barn aðstoðaði Lára
föður sinn vicj að þjálfa söng-
menn kórsins. I barnaskólanum
lék hún við ýmis tækifæri á
hljóðfæri, jafnvel áður en hún
þekkti nótur. Síðar fékk Lára
nokkra tiisögn I píanóspili, en
meira varð ekki úr músiknámd
þótt hæfileikar gæfu full tilefni
og hugur hennar stæði tiil. Síðar
á ævinni gerði Lára þó nokkuð
að því að semja sönglög, ein hún
hélt því ekki á loft og mun
látið hafa hirt um að varðveita
þau.
Meðan Lára átti enn heima á
Isafirði fór hún til Reykjavíkur
og var þar um tíma i húsi hjá
Oddi Gíslasyni, lögfræðingi,
frænda sinum, en síðar hjá Hann
esi Hafstein, ráðherra, sumarið
sem Ragnheiður kona Hannesar
dó, 1913. Árið 1915 fluttist Árni
faðir hennar með fjölskylduna
alla alfarið til Reykjavíkur. Eftir
það fékkst Lára allmikið við pl-
anóleik, var píanóleikari í hljóm-
sveit Bernburgs, sem lengi lék
við miklar vinsældir hér i Reykja
vík. Jafnframt lék hún undir
við myndasýningar í Gamla biói,
svo sem tíðkaðist á tímum þöglu
myndanna.
Þann 26. október 1918 giftist
Lára eftirlifandi manni sínum,
Steingrimi Jónssyni, rafmagns-
verkfræðingi, þá starfsmanni
hjá rafvélafyrirtæki J.L. la Cour
í Stokkhólmi. I>au höfðu þekkzt
frá bernskuárum á Vestfjörðum.
Steingrimur kom til Reykjavík-
ur í sumarfrii þetta haust og
fóru þau Lára vestur að Lokin-
hömrum i Arnarfirði tii móður
hanis og stjúpa og giftu sig þar.
En þegar til Reykjavikur kom
lagð ist Lára i inflúensunni
m ikiu, sem þá geisaði, og fór
svo að Steingrímur varð að fara
í bili e on til Stokkhólms en hún
komst ekki fyrr en nokkrum mán
uðum seinma. Búseta þeirra í
Stokkhókni varð bó ekki löng.
Ári síðar 1920, réðst Steimgrím-
ur til Reykjavíkurbæjar, I fyrstu
sern eftirlltsmaður með raflögn-
um, en síðar rafmagnsstjóri í
Reykjavík. Þau komu tll Reykja
víkur i april 1920 með fyrsta
barn sitt, dóttur, sem þeim hafði
fæðzit í Kaupmanmahöfn i febrú-
air það ár. Fyrstu árin í Reykja-
vik bjuggu Steingrímur og Lára
I húsi Árna, föður Láru, við
Laugaveg en 1929 fluttustþau 5
hús það, er þau byggðu að Lauf
ásvegi 73 og hafa búið í æ sið-
an. Átti móðir Steingrims og
stjúpi heimili sltt hjá þeim þar
uppfrá því.
Börn þeirra Steimgrims og
Láru eru Guðrún Sigriður, gift
Klemenz Tryggvasyni, hagstofu-
S'tjóra, Sigríður Ólöf, gift Óttari
Eilimgsen, kaupmanmi, Þóra, gift
Sigurði Þorgrímssyni, .hafnsögu-
manni, Jón, dei'ldarverkfræðintg-
ur hjá Landsvirkjun, kvæntur Sig
riði Löwe, og Anndis, píainökenn-
ari í Reykjavík.
Lára Ármadóttir tók alla
tíð miikimn þátt í fé-
lagslífi. Hóf þá þátttöku strax
sem unglingur á ísafirði og lét
þá þegar að sér kveða. í Reykja-
vik hefur hún m.a. verið mikið
starfandi I Rebekkustúku Odd-
feilowa og haft þar formenmsku
með höndum. Formaður var hún
í stjórn Landspítalisisjóðs um
margra ára skeið og hefur starf-
semi henmar við þanm líknarsjóð
verið lofuð af mörgum einstakl-
ingum, sem þangað hafa þurft
að leita og bera 1 ökk í huga til
hennar. Lára vann jafnian að
margvíslegum mannúðarsitörfum,
m.a. fyrir blinda, og ávann sér
miklar vimsældir fyrir.
I félagsMfi okkar verkfræð-
inga og rafmagmsfræðimga hef-
ur Lára jafnan látið að sér
kveða sem hrókur alls fagnaðar
á hátiðum okkar. Hún hefur
ávallt átt sérstaklega auðvelt
með að vekja söng- og dans-
stemmningu og óteljamdi eru þau
skiptin, sem stemmnimgin hefur
náð hápunkti, er hún sjálf sett-
ist við píanóið og lék fyrir dans-
inum. Lára var einmig mjög vel
máli farin, og hún flutti snjallar
tækifærisræður, sem jafnan
munu hafa verið óundirbúmar,
en fluttar í stemmnimgu og
vöktu stemminingu.
Allir við, sem höfum átt sam-
leið með frú Láru á ldfslelðinni
og kynntumst henni náið, minn-
umst hennar sem m'kWs og sér-
stæðs persónuleika, sem okkur
hefur verið miki'ls virði að kynm
ast og eiga samleið með.
Ofarlega í huga mínum er að
minríast sérstaklega á beiman og
óbeinan hlut hennar í þróun raf-
orkumála þessa lands. Eigin-
manni sinum, Steingrími Jóns-
symi, hinum þekkta brautryðj-
anda I raforkumálumum, var hún
hin góða eiginikona, sem stóð við
hlið manns síns í blíðu og striðu,
5 áhugamálum hans, önnum og
baráttu, tók þátt í áhyggjum
hans á tímum erfiðleika og
gladdist með honum yfir unn-
um sigrum og góðum starfsár-
anigri. Hún studdi manm simn vel
í hans mikia starfi. Fyrir það
bera henni þakkir.
En jafnframt á hún þakk-
ir skildar fyrir alilt það, sem hún
hefur verið okkur hinurn, sem að
raforkumálum landsins umnum
samtímis manni hennar, ýmist
undir hans leiðsögn og stjórn
eða í nánu samstaríi við hann
á annan hátt. Höfðinglegrar
gestrisni og veitulsemi þeirra
hjóna nutum við einatt, bæði
heima á heimili þeirra og utan
þess. Sú mikla gestrisni og alúð-
iegar móttökur, sem þau hjónin
létu í té, bæði imnlendum og er-
'lendum gestum, sem við sögu
raforkumálamna hafa komið,
urðu þeim málum til mikils
gagns og okkur öMum, sern not-
ið hafa, margar og miklar
ánægjustundiir.
Mimnisstætt er okkur, sem þátt
höfum tekið í þimigum Sambands
íslenzkra rafveitma viðs vegar
um landið, hversu gott iag Lára
gat haft á því að koma okkur á
óvart með því nákvæmlega á
réttri stundu og einatt á völdum
stað að bjóða hópnum að gæða
sér á ýmiss konar lostætu nesti,
sem hún hafði sérstaklega búið-
út og tekið með handa hópnum.
Hvort sem þetta gerðist á Kiifi
í Hamarsfirði, með fögru útsýni
yfir tignarlegt hérað eða I rjóðri
i skógivöxnum hlíðum Vatns-
fjarðar, hafði Lára lag á því að
gera þessar ánimigarstundir að
ógleymanlegum þáttum í þinga-
ferðum okkar.
Um llkt leyti og Steingrímur
og Lára byggðu hús sitt á Lauf-
ásvegi, voru þar reist allmörg
hús í röð. Sum þeirra áttu fyrrí
kunningjar þeirra, en önnur
þeim áður ókunnugt fólk. Með-
al þeirra voru tengdaforeldrar
míniir, Ásmundur Guðmundsson,
síðar biskup, og Steinunn, kona
hans. Með þessum nágrönnum
tókst fljótt góður kunningsskap-
ur, sem varð ævilöng vinátta.
Börríin urðu heimagangar, hvert
á hinna heimiCi. Börnin, sem nú
erú orðiin hálfroskið fólk, minn-
ast með ljúfum endurminnimg-
um og þakiklátum huga vináttu,
umhyggju og móðuríegs umburð
arlyndis, sem Lára lét ölium
hópnum í té frá fyrstu tíð.
Frú Lára er af öllum, sem
hana þekktu, kvödd með hlýj-
um hug og þakklæti. Steingrími
og börnum, barnabörnum og öðr
um aðstandendum, eru sendar
hugheilar samúðarkveðjur.
Jakob Gislason.
Kveðja frá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur og Sanibandi
íslenzkra rafveitna.
„Sérhver sönn kona er drottn-
ing á heimili sínu“. Svo mælti
franska skáldið Ana'tole France.
Heimili þeirra merku hjóna,
frú Láru Árnadóttur og Stein-
gríms Jónssonar, var ekki skorð-
að innan húsveggja við Laufás-
veg. Umfang þess var miklu
meira. Það náði til Rafmagns-
veitu Reykjavíkur og raunar
allra rafveitna landsins, en Stein
grímur var rafmagnsstjóri í
Reykjavík um ára-tuga skeið,
jafnframt formaður Sambands is
lenzkra rafveitna frá stofnun
þess, þar til hann lét af störf-
um fyrir aldurs sakir.
Á þessu stóra heimili var Lára
Árnadóttir sannkölluð drottning.
Heimilisfólkið var starfsfólk Raf
magnsvei'tu Reykjavíkur og ann
arra rafveitna ásamt fjölskyld-
um þeirra. Lára leit á ailt þetta
fólk sem „sitt fól'k". Hún talaði
oft og tíðum um „rafmagnskarl-
ana sína“. Þeim og konum þeirra
sýndi hún einlæga vináttu við
fjölmörg tækifæri á löngum ævi
ferii.
Fyrir þennan áhuga á lífi og
starfi rafveitufólksins og ekki
síður fyrir staðfestu sína og skör
ungsskap við hlið manns síns
vann Lára sér aðdáun og vin-
áttu allra. 1 augum okkar raf-
magnsmamna var hún sérstæð
og litrík persóna. Þegar hún birt-
ist á mannamótum, var sem and
rúmsloftið breyttist, fengi á sig
nýjan ferskleilk. Hún var kona
sviphrein og svipsterk, augnráð-
ið fast, en grunnt var á glettni.
Kímni hennar var rík og frásagn
argleði svo einlæg að hún hreif
áheyrendur með sér. Orð henn-
ar í veizlugleði leiftruðu af stolti
og hvatningu, jafnframt bjuggu
þau yfir innileik og umhyggju.
Þrátt fyrir langvarandi sjúk-
leika tók hún eins viirkan þátt í
fundum og samkomum rafveitu-
manna og henni var frekast
unnt. Fyrir réttum mánuði sótti
hún aðalfund Sambands íslenzkra
rafveitna. Orð hennar ti'l sam-
komugesta voru sem fyrr magn-
þrungin og hnitmiðuð.
Lára unnii tónlist og lék sjálf
á hljóðfæri. „Rafmagnsfjölskyld
an hennar fékk oft að njóta
þessa með því að hún lék undir
söng á samkomum. Hún tók,
ásamt manni sínum, ríkan þátt í
skógræktarstarfinu í Elliðaár-
hólma. 1 einu verki hennar tvinn
ast saman tónlistaráhugi ásamt
umhyggju fyrir starfsfólki Raf-
magnsvei'tunnar og skógræktinni
við E'lliðaár. Hún samdi lag við
ljóð eftir einn af starfsmönnum
Rafmagnsveitunnar, „Skógrækt-
ardagur", og var það fyrst sung
ið við undirleik hennar I Félags-
heimiili starfsmanna Rafmagns-
veitunnar við EUiðaár.
Eldri starfsmenn Rafmagns-
veitunnar muna margar frásagn
iir af ýmsu varðandi rafmagnið
í Reykjavík og þátttöku Láru í
starfi manns síns. Minnisstæðar
eru tvær.
1 rafmagnsleysi hér áður fyrr,
þótti húsmæðrum hlýða að
kvarta við rafmagnsstjórafrúna.
Kom það þá fyrir, og mun ekki
hafa verið einsdæmi, að húsmóð
ir sú er kvartaði gerðist all að-
gangshörð í símann. Lýsti hún
þvi, að fjölskyldan væri stór og
bóndi hennar væntanlegur í mat
innan tíðar, en engin tök á að
elda sakir rafmagnsleysis. Lauk
svo viðsk'.ptum þeirra, að Lára
bauð konunni að koma með fjöl
skylduna til sin, enda ætti hún
nóg af skyri, slátri og öðru gó3-
gæti.
Starfsfólk Rafmagnsveitunnar
bar m'kla virðingu fyrir Láru.
Lotning Eyjólfs gamla, sem var
verkamaður hjá Rafmagnsveit-
unni, kom fram í þeim ósjálif-
ráðu viðbrögðum að hefja simtal
við Láru með því að þurríoa
skegg sitt, taka ofan húfuna og
hneiigja sig fyrir simanum.
Lára Árnadóttir var mikil láns
kona að eignast slíkan ágætis-
mann sem Steingrímur Jóns-
son er. Orð þar um eru óþörf.
Alkunnugt er hvílíkt gæfuheimiiii
þau áttu saman. Á því heimili
naut hún einstakrar tryggðar og
nærgætni af hendi manns sins,
allt til síðustu stundar.
„Rafmagnsheimilið“ kveður
þessa sönnu konu með þakklæti,
þakklæti fyr.'r áhuga hennar á
staríi rafveitna í landinu, þakk-
læti fyrir vináttu hennar og hlý-
hug tll allra starfsmanna og
fjölskyldna þeirra.
„Sérhver sönn kona er drottn-
ing á heimiii sínu.“
Aðalsteinn Guðjohnsen.
Minning:
Magnús Einars-
son, Munaðarnesi
F. 19. júlí 1893. — D. 2«. júlí 1973.
ÞANN 20. þ.m. l'ézt í sjúkrahús-
inu á Akranesi Maignús Einars-
son, bóiradi í Muna'ðarnes'i, Staf-
holtsturagum, Mýrasýs’lu. Magn-
ús var fæddur í Blöðuitúnii í
sömu sveit 19. júlií 1892, en flutt-
iisit með foreldruim sinum að
Munaðarnesl árið 1894 og hefur
búið þar síðan.
Foreldrar hans voru Máifriður
Krisitjana Björnsdöttir frá Svarf-
hóli og Einar Hjáimsson frá
Þiingnesi.
Maginiús kværatist tvisvar, en
missti báðar koinur sínar. Fyrri
kona Magmúsiar, móðir Helgu
Ingvairsdótitiur, sem Maginús ól
upp, var Soffía Stefánsdótitir frá
Móskógum. Soffíu kvæntist
Maignús þann 10. ágúst árið
1928. Þau eignuðusit tvö börn,
sem bæði dóu: Einar, sem aðeins
lifði i sex daga, og seinna barn-
ið fæddist 23. janúar árið 1930
og dó í fæð’imgu. Þremur dögum
seiinina dó svo Soffía, móðir
Helgu. Var þá Helga sex ára.
Þaimn 4. marz 1932 kvæntist
svo Magnús í aranað sinn, Guð-
rúnu Guðbrandsdótitur frá Brúraa
stöðum, Hraungerðishreppi, Ár-
nessýslu. Eignuðusit þaiu eftirlií-
aindi dótitur, Guðrúnu Katrinu
(eða Kötu, eíns og við köllium
haraa). Kaitia var nýlega orðin
sex ára, þegar hún eónmig missiti
móður sina, er hún amdaðist hér
i Landispítalanum í Reykjavík.
Var þá Magnús orðiran ekkju-
maður í annað sinra.
Helgia og Ka'ta ðlust áfram
upp hjá Magnúsi, Þegar Katrira
hafði lokið gagnifræðaskóiaraámi
hér i Reykjavík og eiraraig námi
I Samviranuisikólara'um, . tók hún
við heimilimiu í Munaðarnesi og
bjó þar með föður sinuim til
dauðadags. Þann rúmia mánuð,
sem Magnús lifði i sjúkrahúsimu
á Akramesii, nauit harain urnönm-
urnar systraamma Heligu og Kötu
daglega.
Magnús rakti ætt síma eliia leið
til Egill.s Skaliliagríimsisonar, enda
kummii hamm íslemdimgasögumar
óven julega vel.
Magmús var fæddur heims-
borgari, þótt hamn hefði aildrei
til útliamda kom(;ð. Hainrn var í
eðli ainu mikiU samikvæmiismað-
ur og naut sin hvergi bet-
ur em á meðal vima og gesta.
Hanm var ættfróður og mjög
skemimitilegur í samræðum.
Miagmús í Munaðarnes; va<r ávall't
gamiam heim að sækja. Hamm var
eiinm af okkar ágætu mömm«m,
sem afiltaf þótti gaman að fá
gesti, enda komu miargir að
Mumaðarnesi.
Magnús var samnur og góður
vinur vima sinma frá fyrstu kynm-
um til æviloka. Það famm ég,
emda var ég viðstaddur þá sitund,
er þú kvaddir þemnain heim.
Blessuð veri minmng þin, kæri
vinur, og þökk fyrir liðnar sam-
verustumdir frá okkur öllum.
Aldrei miunum við g.leyma þér
og þínum mamnkoisitum. Aðisitand-
enduim votta ég eimlæga samúð.
Karl Kristján Karlsson.
ÞEGAR B.S.R.B. leiitaði fyrir
fimrn árum að henfugum stað
fyrir orlofs- og fræðslusetur
samtakanma, þá be'mdi'st áhuginm
snemma að Munaðarnesi i Staf-
halitsitungum.
Maignús Eimarsson hafði frá
bernsku alizt upp í Munaðar-
n.esii og búið þar aSlla sima bú-
skapartíð, svo að eðiMegt var, að
jörðim væri hornum hjartfólgim.
Mikil ásókn var í sumarbústa-ða-
lönd hin síðari árin, en jafnan
án árangurs hjá hoivm.
Það var því sanmarlega mik-
i'ð ámægjiuefni, þegar Magnús
bóndi féllist á það, að leigjia sam-
tökuim okkar hlutia af faMegasta
svæði landareigmar simmar. Þar
réð vissrjilegia ekki úrsliitum
fjárhagslegiur ávimn'ingur, heldur
samnfæringin um, að hann værí
að styðja gott málefni og að
margir myndu njóta góðis af
landjnu, sem honum var svo
mjög aninit um.
Vinátita skapaðist fljótlega
mi'Mlt Magnúsar og forráðamamna
bandialiagsi'ns og lét hamm marg-
sinmiis i ljós áhuga á byggimiga-
framkvæmdum og að fólkið
yndi vel hag sinuim. Hanm var
og óspar á að miðHa fróðleik um
áttihagana og umhverfið.
Það er vissuflega ætið saknað-
arefnt, þegar mætiir menm falla
frá. En minmiingim um Magmús
i Munaðarmesi múri á ökommium
árum eimkennast af þakklæti
þess mikla fjölda fólks, sem á
þess kost fyrir hans tiHverkmað
að njóta friiðsæMar og hreisising-
ar í fögru umhverfi Borgarfjarð-
ar.
Ætibmemnum Magnúsar er votit-
uð djúp samúð.
Haraldur Steinþórsson.