Morgunblaðið - 25.05.1974, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. MAÍ 1974
Einar Vigfússon selló-
leikari — In Memoriam
Einar Vigfússon vakti nemend-
um sínum svo harðar kröfur um
nákvæmni og prúömennsku í lífi
og list, að mér er mjög til efs, að
sá hafi orðið samur eftir, sem
hafði þá hamingju að njóta leið-
sagnar hans lengur eða skemur.
Engin furða, þótt slíkur maður
hafi uppskorið hvað mestan
árangur af erfiöi sínu þeirra tón-
listarkennara íslenskra, sem nú
eru á dögum. Ég skal ekkert vera
að vefja það: Lærisveinahópur
Einars er orðinn bæði stór og
stæðilegur, þótt starfsævin yrði
ekki löng. enda var hann fæddur
kennari. Hann gekk ríkt eftir
réttri aðferð, en vildi þó einlægt
hafa það er sannara reyndist.
Enginn hljómur, engin hending,
engin smánóta var í augum hans
lítilvæg, heldur óþrjótandi upp-
spretta línnulausrar fágunar og
natni. Svo mjög rann virðing hans
fyrir viðfangsefninu í merg og
blóð nemandanum, að hann dirfð-
ist ekki síðan að sýna af sér hroð-
virkni eða skeytingarleysi.
Sama gilti um manninn sjálfan.
Hann var óskeikult snyrtimenni á
alla grein og öðrum mönnum
kurteisari. Fegurstar hendur
hafði hann allra, sem ég hefi séð.
I návist hans duttu mér oft í hug
orðin „hver fær að stíga upp á
fjall Drottins, hver fær að dvelja
á hans helga stað? Sá, sem hefur
óflekkaðar hendur og hreint
hjarta, og eigi sækist eftir hé-
góma". En hann hafði lika stórt
hjarta, var höfðingi heim að
sækja og gjafmildur, vildi hvers
manns vandræði leysa. Hugul-
samur var hann við konu mína
og börn og vék góðu að þeim.
Margoft stakk hann að mér heil-
um strengjasamstæðum af vönd-
uðustu gerð, lét þetta í kápuvasa
minn þegar við kvöddumst á
tröppunum á Fjólugötunni, svo
mátti ekki tala meira um það.
Frímerki þá ég af honum, fáséð
og fémæt. Og úr utanför færði
hann mér íburðarmikla hátíðarút-
gáfu af samstæðum Jöhanns Se-
bastíans Baehs fyrir einsamla
knéfiðlu, bæði ljósprentað eigín-
handrit höfundarins og skýríngar
og athugasemdir erlends stór-
meistara þessa hljóðfæris. Báðir
unnum við þessum svítum um
önnur tónverk fram, og stundirn-
ar, sem við vörðum saman til þess
að rýna þær og njóta þeirra, eru
meðal þess, sem ég gleymi síðast.
Eg geymi enn skólaútgáfu þess-
ara verka, með gjörhugulum
minnispunktum hans sjálfs, skrif-
uðum fagurri rithendi, og hefi
ekki komist hjá því, bæði hér og
erlendis að bera aðferð hans sam-
an við túlkun og metóðu annarra
snillinga, og það hefur orðið mér
æ ljósara með árunum, hve við-
horf hans einkenndust af óþreyt-
andi trúmennsku við höfundinn
og anda hans, ásamt með gagn-
gerri viðleitni til þess að leyfa
þeirri opinberun að njóta sín, sem
fimmti guðspjallamaðurinn hafði
af alheiminum.
Minnisstæðir eru mér hljóm-
leikar, sem hann hélt í samkomu-
sal Melaskólans, þar sem hann lék
einmitt m.a. þá þriðju þessara
samstæða í C-dúr. Einbeitni, inn-
lifun og alúð, auk undanbragða-
lausrar samviskusemi, leyndu sér
ekki í leik hans, þeir eðliskostir,
sem hann hlaut svo ríkulega í arf
frá forfeðrum sínum, vammlaus-
um embættismönnum. Hann var
sonur Vigfúsar ríkisráðsritara
Einarssonar, prófasts Jónssonar á
Hofi í Vopnafirði, en kona síra
Einars var Kristin Jakobsdóttir,
prests í G' umbæ Benediktssonar.
Móðir Einars er frú Guðrún kenn-
ari Sveinsdóttir verzlunarmanns
Hallgrímssonar á Akureyri,
bónda á Skeiði í Svarfaðardal
Jónssonar, en kona Sveins og
móðir Guörúnar var Matthea,
dóttir síra Matthíasar skálds Joeh-
umssonar.
Einar hafði á verkefnum sínum
heiða heildarsýn þess manns, sem
+
Móðir okkar og systir,
GUÐLAUG HELGA
GUÐBRANOSDÓTTIR KYLLO
lézt 1. maí s I í Stjördal, Noregi
Börn og systkini.

Hjartkær eiginmaður minn,
ÓSKAR ARNGRÍMSSON,
Oldugötu 24, Hafnarfirði
lést í Landspítalanum aðfaranótt
24. þ m
Guðrún Sigurgeirsdóttir.
býr yfir hinni fíngerðu menningu
hjartans og oft fannst mér það
eiga við hann versið eftir síra
Hallgrím, sem letrað var yfir
skrifborðinu hans heima í Fjólu-
götu, um manninn, sem er lærður
og f lyndi glaður og ber lof hjá
þjóðum. Fingrasetningar hans
voru gjörunnar og miðuðu að lág-
marksáhættu, intónasjónin hrein,
tæknin fullkomin, tónninn til-
gerðarlaus, djúpur og ríkur.
Hann kom margsinnis fram sem
einleikari með Sinfóníuhljóm-
sveit Islands, en konsertmeistari
hennar var hann frá upphafi, og
lék þá mörg vandasömustu verk
knéfiðlubókmenntanna, svo sem
selló-konserta Haydns og Schu-
manns, Rókókó-varíasjónir
Tsjækovskís, tvöfaldan konsert
Brahms handa fiðlu og sellói, þre-
faldan konsert Beethovens handa
pianói, fiðlu og sellói. Síðast hafði
hann framsöguhlutverk í Canto
elegiaco eftir Jón Nordal. Öll
þessi \»erkefni leysti hann af
hendi með þeirri prýði og vand-
virkni, sem honum var innborin
og eðlileg. Það er margra ára púls-
vinna að læra þótt ekki væri
nema eitt þessara stórverka, hvað
þá að halda þeim við á einu bretti.
Hann lék sér að þvl, hvenær sem
var, að líkt og hrista fram úr
erminni sónötur Brahms, og flutti
F-dúr sónötuna opinberlega, þar
sem ég var nær. Þessu afkastaði
hann við hliðina á miklum
önnum á vettvangi kennslu,
hljómsveitarleiks og smá-
konserta, og auðvitað voru ótelj-
andi þau tækifæri, þegar leit-
að var til hans um sellóleik, bæði
brúðkaup og jarðarfarir, að ó-
gleymdu tfmafreku starfi í Þjóð-
leikhúsinu. Útvarpið á upptökur
hans á sónötum Bachs fyrir selló
og harpsíkord, Tilbrigðum um ís-
lenskt þjóðlag eftir Jórunni Viðar
og fleiri um daginn frétti ég af
upptöku eftir hann hjá danska
útvarpinu. Hann var traustur fé-
lagi Strokkvartetts Tónlistarskól-
ans, sem fjöldi verkefna liggur
eftir, t.d. kvartettarnir ópus 18, 59
og 95 eftir Beethoven og Mors et
vita eftir Jón Leifs, auk sál-
manna, sem við heyrum í útvarp-
inu á jólunum, en mörgum finnst
hátíðin ekki gengin í garð, fyrr en
þeir hljóma. Þá lék hann í tríóum
með Birni Ólafssyni, Arna Krist-
jánssyni og Rögnvaldi Sigur-
jónssyni, sem fluttu meðal
annars bæði Pianótríó Schuberts í
B-dúr og Es-dúr, auk verka eftir
Haydn, Mozart og Beethoven.
En þótt hann væri i fararbroddi
íslenzkra sellóleikara, þá var
hann tildurslaus, sóttist aldrei
eftir hégóma og hafði til að bera
fullkomið raunsæi að þvf er varð-
ar hugmyndina um að sigra þús-
undir erlendra manna ofan af
pallinum, og þessu raunsæi miðl-
aði hann nemendum sínum í rík-
um mæli. Hann átti þá knéfiðlu,
sem var stærri og meiri en ann-
arra manna og sú, sem fyrst var
smíðuð í veröldinni, eftir að sú
stökkbreyting varð á gömbunni,
sem leiddi til knéfiðlunnar sem
sjálfstæðs fyrirbæris í strengja-
fjölskyldunni. Hann sparaði
hvorki fé né fyrirhöfn til þess að
hljóðfæri hans mættu vera í ólast-
aniegu ásigkomulagi og búnaðist
vel á því sviði sem öðrum, enda
var hann handlaginn og sýnt um
að dytta að sjálfur. Hann var góð-
ur meðalmaður á hæð og föngu-
legur og óvenju vænn álitum, þar
sem hann sat með sitt mikla hljóð-
færi á háum pinna. Hann átti söfn
bóka og frímerkja, en var líka
umhugað um líkamsrækt og úti-
veru, iðkaði sund reglulega, fyrst
í Gömlu laugunum svo vestur i
bæ, og sóttist eftir útivinnu á
sumrum, var a.m.k. eitt sumar við
garðrækt hjá föður mínum.
Hann var aristókrat að ætterni
og uppeldi og ljúflegur séntilmað-
ur fram í fingurgóma, hlaut enda
framhaldsmenntun sína á Royal
College í London, þar sem hann
bjó hjá frú Miller í VesturKens-
ingtonstrætí, aldraðri gæðakonu,
sem fékk slíkt dálæti á leigjand-
anum unga frá Islandi, að hún
hefur síðan, fyrir tilstuðlan Ein-
ars og milligöngu, hýst fjölmarga
islenzka náms- og tónlistarmenn í
góðu yfirlæti. Prófi lauk hann frá
hinum rómaða skóla 1949 og var
strax þegar heim kom ráðinn
sellóleikari Ríkisútvarpsins og
tveimur árum síðar kennari við
Tónlistarskólann á Reykjavík.
Þessi störf rækti hann með sjald-
gæfum ágætum, var áreiðanlegur
hljómsveitarmaður, traustur leið-
togi knéfiðlanna. Og svo ástund-
unarsamur kennari var hann, að
hann var jafnan óðfús að bæta
nemendum sínum upp þær
kennslustundir, sem þeir gátu
ekki sótt af einhverjum ástæðum
og tók þá nemendur gjarna heim
til sín. Þá flaug tíminn óðara en
varði og einatt urðu þessir tímar
æði miklu lengri en stundaskrá
sagði til um. Yfirkennari kamm-
ermúsíkdeildar skólans var hann
mörg hin síðustu ár. Hann var
mjög ötull að afla nótnabóka er-
lendis frá og dreifa þeim meðal
nemenda sinna og lagði mikla á-
herzlu á að auka hæfni þeirra til
þess að lesa nótur beint upp af
blaðinu prima vista. Sjálfur lék
hann þá undir á píanó.
Við kveðjum fágætan mann og
góðan dreng. Skarð hans er vand-
fyllt. Innilegustu samúðarkveðjur
til móður og eiginkonu.
Gunnar Björnsson.
María Guðmunds-
dóttir — Minningarorð
Kveðja að austan.
SÚ fregn barst yfir Fjall að
kveldi 13. mai, að Maria Guð-
mundsdóttir, Safamýri 63, hefði
orðið fyrir alvarlegu sjúkdóms-
áfalli, sem síðar dró hana til
dauða hinn 15. sama mánaðar.
Þetta kom eins og reiðarslag
yfír fjölskyldu hennar og ætt-
ingja, því maður vissi ekki annað
en hún væri tiltölulega hraust.
Allt var gert, sem í mannlegu
valdi stóð til, að bægja dauðanum
frá en allt kom fyrir ekki.
Það sannast þar orð Hallgríms
Pétursonar: "Hvenær sem kallið
kemur kaupir sér enginn frí."
María var fædd 2. des. 1931 að
Egilsstöðum I Ölfusi, dóttir hjón-
+ Eigmkona mín, INGA JÓNSDÓTTIR, Meistaravöllum 6, lézt að Landspítalanum 24. þ m. Jarðarförm auglýst síðar. Elías Bernburg. + Þökkum innilega samúð og vinarhug við andlát og útför móður okkar og ömmu j HELGU EYJÓLFSDÓTTUR, Bakkarholti, Margrét Gunnarsdóttir, Þorlákur Gunnarsson, Helga G Kristjánsdóttir.

+ Systir mín + Þökkum innilega auðsýnda samúð og kveðjur við andlát og utför
KRISTÍN ARNGRÍMSDÓTTIR, INGIBJARGAR JÓNSDÓTTUR,
fyrrv. kennari, Hávegi 12, Siglufirði.
Vesturgötu 31,
andaðist 2 1. maí. Þráinn Guðmundsson,
Guðjón Arngrímsson. Margrét Guðmundsdóttir,
Baldvina Baldvinsdóttir og sonarbörn.

+ Útför föður míns, + Þökkum auðsýnda samúð og vinsemd við andlát og útför
ÁSGRÍMS GÍSLASONAR, SIGURLAUGAR SIGURÐARDÓTTUR,
bifreiðastjóra, Öldugötu 54, Stapa.
verður gerð frá Dómkirkjunni mánudaginn 27. maí kl 1 .30 HornafirSi.
Fyrir hönd aðstandenda
Ásgeir Ásgrímsson. Aðstandendur.
anna Guðmundar Steindórssonar,
sem látinn er fyrir 9 árum, og
Markússínu Jónsdóttur, en þau
höfðu búið þar frá árinu 1929 og
Markússína býr þar enn komin á
áttræðisaldur, ásamt Steindóri
syni sínum. Tvær systur átti
Marfa aúk bróðurins, en þær eru
Jónína, gift undirrituðum og býr
á Grænhóli, Ölfusi, og Guðrún,
gift Ástþóri Runólfssyni bygg-
ingameistara ættuðum úr Vest-
mannaeyjum.
María ólst upp með fjölskyldu
sinni á venjulegu islenzku sveita-
heimili, þar sem vinna og ráð-
deild voru taldar dyggðir, enda
vöndust þau börnin fljótt við að
hjálpa til við bústörfin.
Á sama tíma og ungmenni
nútfmans setjast á framhalds-
skólabekk að lokinni fermingu,
fór María að vinna utan heimilis-
ins, í fyrstu smátíma í senn, en
eftir þvi sem aldur og þroski
Ieyfðu var hún samfelldara í
burtu, það voru ýmist vistir á
einkaheimilum eða á opinberum
vinnustöðum.
Arið 1959 urðu þáttaskil í lífi
Mariu, en það ár gekk hún í
hjónaband með eftirlifandi eigin-
manni sínum Helga Daníelssyni
vélstjóra, ættuðum frá Grímsstöð-
um í Borgarfirði, öðlingsmanni að
allri gerð.
Þau stofnuðu heimili í Reykja-
vík, keyptu fyrst litla íbúð við
Ægissíðu, en bjuggu sér síðar
glæsilegt hús að Safamýri 63, við
eina fegurstu götu borgarinnar.
Þeim Helga og Maríu búnaðist
vel, enda mjög samhent um hag
heimilisins. Fyrstu búskaparárin
var Helgi í siglingum á skipum
S.Í.S. en þótt honum félli far-
mennskan vel, taldi hann sig vera
ofmikið fjarri heimilinu, einkum
eftir að börnin voru orðin 4 en
þau áttu 2 syni og tvær dætur frá
8—14 ára, svo að hann fór í land
og gerðist vélgæzlumaður fyrst
við Ljósafoss í nokkur ár en síðar
hjá Rafmagnsveitu Reykjavíkur.
Ég átti því láni að fagna að vera
nágranni Egilsstaðafjölskyldu frá
því ég man fyrst eftir mér og man
systkinin frá þvf þau voru lítil
börn, en ég er nokkrum árum
eldri en þau.