Morgunblaðið - 13.07.1974, Blaðsíða 1

28 SIÐUR
122. tbl. 61. árg.
LAUGARDAGUR 13. JÚLÍ 1974
Pron tsm i ðj a Mo rg u nh 1 aðsi ns.
Ræðir Kissinger
við fulltrúa
Palestínu-Araba?
Washington, 12. júlf, AP-NTB.
BtJIZT er við þvf, að Henry Kiss-
inger utanrfkisráðherra Banda-
rfkjanna haldi á næstu 6—8 vik-
um fundi með fulltrúum stjðrna
Jórdanfu, Egyptalands og tsraels
og að öllum Ifkindum einnig með
fulltrúum samtaka Palestfnu-
skæruliða, sem hann hefur ckki
haft beint samband við til þessa.
Segir f fréttum frá Washington,
að stjórn Bandarfkjanna geri sér
fyllilega ljóst, að dcilurnar fyrir
botni Miðjarðarhafs verði ekki
leystar til frambúðar nema
ákvörðun verði tekin um framtfð
Palestfnu-Araba. Eftir er nú að fá
úr þvf skorið, hverjir eigi að vera
málsvarar Palestfnu-Araba f þess-
um viðræðum.
I dag var látið að því liggja af
hálfu frelsishreyfingar þeirra,
PLO (Palestíne Liberation
Framhald á bls. 16
Vinstri menn áfram
í stjórn 1 Portúgal?
Vegfararícli vírðir fyrir sér eyðilegginguna í kjötiðnaðarstöð KEA á ,Akureyri
eftir sprenginguna í fyrrinótt. (Ljósm. Mbl. Sv. P.).
Sigur Frelimo í Morrumbala:
Portúgölsku hermennirnir
neituðu að berjast lengur
Lourenco Marques,
Mozambique, 12. júlí, NTB.
HAFT ER eftir hernaðaryfirvöld-
um f Lourenco Marques, að her-
menn frelsishreyfingar Afrfku-
manna, FRELIMO, hafi í dag
dregið að húni fána sinn f bænum
Morrumbala eftir að hafa unnið
sigur f orrustu við portúgalska
herinn og hrakið burt alla hvfta
fbúa bæjarins. Skæruliðasveitir
FRELIMO hafa setið um bæinn f
þrjá daga og er þetta einn merk-
asti sigur þeirra f hernaðarátök-
um þeim, sem staðið hafa milli
þeirra og portúgalska hersins sl.
11 ár. tJrslitum réð hins vegar, að
þrjár herdeildir Portúgala, sam-
tals 70.000 manna lið — neituðu
Nixon viðbúinn
nefndarúrskurði
Washington, 12. júlí, AP.
NIXON forseti Bandarfkjanna og
lögfræðingar hans eru á einu
máli um að búast megi við þeim
úrskurði dómsmálanefndar full-
trúadeildar bandarfska þingsins,
að hún telji ástæðu til að stefna
forsetanum fyrir rfkisrétt, að þvf
er aðstoðarblaðafulltrúi Nixons
skýrði frá f dag — en jafnframt
að berjast lengur og sendu full-
trúa sfna til herstjórnarinnar f
Beira með kröfu um, að hernaðar-
yfirvöld tækju þegar f stað upp
friðarviðræður við FRELIMO —
og þau skilaboð, að hermennirnir
portúgölsku væru orðnir þreyttir
og leiðir á þessu strfði og vildu nú
fara heim.
Hernaðarátökin milli FRELI-
MO og Portúgala hafa
farið harðnandi frá því Andonio
de Spinola tók völdin í Portúgal
og hafa báðir aðilar reynt að
styrkja samningsaðstöðu sína á
vígstöðvunum meðan yfir stóðu
samningaviðræðurnar milli
stjórnarinnar og Frelimo. Spinola
vill, að kosningar fari fram í ný-
sagði hann það mat forsetans og
lögfræðinganna, að tillaga þar að
lútandi yrði felld f atkvæða-
greiðslu innan fulltrúadeildar-
innar.
Áður hafði blaðafulltrúinn,
Gerald L. Warren, sagt, að James
St. Clair helzti lögfræðingur Nix-
ons í Watergatemálinu teldi
óraunhæft að gera ekki ráð fyrir
einhvers konar ályktun nefndar-
innar í þessa átt. St. Clair hefur
áður látið í ljós þá skoðun sína, að
mál þetta verði afgreitt f fulltrúa-
deildinni; það muni aldrei koma
til kasta öldungadeildarinnar.
lendunum áður en þær fá sjálf-
stæði, en forystumenn Frelimo
telja sig hafa það sterka aðstöðu í
Mozambique a.m.k., að þeim beri
völdin þar þegar í stað.
Lissabon 12. júlí,
AP — NTB.
HERFORINGJAR Portúgals hafa
setið á fundum f allan dag fyrir
luktum dyrum og rætt skipan
nýrrar stjórnar í landinu. Er þess
vænzt, að ráðherralisti verði birt-
ur á morgun, laugardag, en allar
Ifkur benda enn til þess, að Mario
Firmino Muguel ofursti, sem
hafði með höndum embætti land-
varnaráðherra, verði nú forsætis
ráðherra. Sömuleiðis er talið, að
Mario Soares utanrfkisráðherra,
leiðtogi jafnaðarmanna, og
Alvaro Cunhá aðalritari
kommúnistaflokksins sitji áfram
f stjórninni. Kommúnistar hafa
til þessa stutt herforingjana og
þær ráðstafanir, sem þeir hafa
gert til að binda enda á verkföll f
landinu — og f ritstjórnargrein á
forsfðu málgagns þeirra segir f
dag, að ástæða sé til að Ifta á
ástandið f landinu augum bjart-
sýni.
Muguel ofursti, sem talið er að
taki við embætti forsætisráð-
herra, er 42 ára að aldri, tryggur
fylgismaður Spinola og var í
starfsliði hans í fjögur ár, er hann
var herstjóri f portúgölsku
Guineu.
Spinola hefur heitið því að
fylgja eftir fyrri áætlun um að
halda frjálsar kosningar í landinu
fyrir marzlok.
Almenningur virðist taka
stjórnarbreytingunni með ró.
Menn virðast þeirrar skoðunar, að
hver svo sem haldi um stjórnar-
taumana liggi hið raunverulega
vald hjá hernum — her-
foringjarnir viti, hvað þeir vilja
og muni fylgja því eftir.
Handtökur
á Kýpur
•— Nikosiu 12. júlí NTBÍ'
LÖGREGLAN á Kypur gerði vfð-
tæka húsleit f Nikosiu aðfarar-
nótt föstudags og handtók fimm
forystumenn EOKA-hreyfingar-
innar. Meðal þeirra er Lefheris
Papasopoulos, sem lögreglan hef-
ur lagt mikið kapp á að koma
höndum yfir. Samkvæmt upplýs-
ingum stjórnvalda hefur hann
verið tengiliður milli grfsku
stjórnarinnar og yfirmanns
EOKA á Kýpur.
Þá voru handteknir sjö menn
til viðbótar, sem grunaðir eru um
stuðning við EOKA.
Frá Aþenu berast svo þær frétt-
ir, að yfirstjórn gnsk-kaþólsku
kirkjunnar hafi í gær sakað níu
biskupa um sundrungariðju inn-
an kirkjunnar og hafa þeir verið
settir af. Hafa þá alls ellefu grisk-
ir biskupar verið sviptir kjól og
kalli síðustu daga.
Geislavirkum úrgangsefnum sökkt í Atlantshaf:
Fullyrt að sívalningarnir
láti ekki undan þrýstingi
Amsterdam og Bern,
12. júlí, AP.
Einskaskeyti til Morgun-
blaðsins frá AP.
I KVÖLD var væntanleg til
hollenzka hafnarbæjarins
Ijmuiden 20 vagna flutn-
ingalest frá Sviss með geisla-
virk úrgangsefni, sem fyrirhug-
að er að fleygja f hafið á 5000
metra dýpi um 900 km suðvest-
ur af Plymouth. Efnin eru
geymd f steinsteyptum sfvaln-
ingum, sem samtals vega 500
lestir og hafa verið bæði hita-
og styrkleikaprófaðir til þess
að ganga úr skugga um, að þeir
láti ekki undan þrýstingi vatns-
ins. Samkvæmt upplýsingum
hafnaryfirvalda f Ijmuiden
verður þessi farmur settur um
borð f 1597 lesta strandferða-
skip, „Topaz“, frá Glasgow, sem
væntanlegt er til Ijmuiden á
sunnudaginn. Fer ferming
fram annaðhvort á mánudag
eða þriðjudag undir eftirliti
fulltrúa frá heilbrigðis- og um-
hverfismálaráðuneyti Hol-
lands. Skipið, sem flytur úr-
gangsefnin til hafs, er f eigu
fyrirtækisins William Robert-
son Shipowners ltd. f Glasgow.
Úrgangsefni þessi eru fyrst
og fremst hreinsiefni, hlífðar-
klæðnaður og vökvar, sem sagð-
ir eru hafa ,,óhreinkazt“ lítils-
háttar, þ.e. orðið lítið eitt
geislavirkir, af langvarandi
notkun í kjarnorkurannsóknar-
stöð Svisslendinga f Wureling-
en skammt frá Siggenthal, en
þaðan eru þessi efni að mestum
hluta komin. Talsmaður rann-
sóknarstövarinnar hefur full-
yrt í samtölum við svissneska
fjölmiðla, að geislavirkt úrfall
Framhald á hls. 16