Morgunblaðið - 08.12.1974, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. DESEMBER 1974
31
systrunum Dagnýju og Elísabetu,
börnum hennar og eiginmanni.
Hér hefur verið stiklað á lífs-
ferli konu, sem lifði sínu hljóðláta
lifi, en hafði þó talsverð umsvif.
Hún var aldrei auðug af veraldar-
auði, en þeim mun ríkari af
manngæsku og rausn og var mest
i mun að gefa öðrum og gleðja.
Síðustu árin, er heilsan fór fyrir
alvöru að bila, var það hennar
mikla og alvarlega áhyggjuefni að
geta ekki glatt og sent gjafir til
allra hinna mörgu bama í stórri
fjölskyldu. Er mikill ættbogi frá
þeim Sigríði og Júliusi, en afkom-
endur Dagnýjar eru nú tólf.
Mér, sem rita þessi kveðjuorð,
eru minnisstæðir jólapakkar frá
Döggu frænku, sem var sérstakt
nafn i hugarheimi bernsku
minnar. A fyrstu ferðum hingað
til Rvíkur var þar alltaf húsa-
skjól. A skólaárum mínum hér i
borg var ég og bestu vinir mínir
og bekkjarbræður á heimili
Dagnýjar í fæði og húsnæði, og er
margs að minnast frá þessum ár-
um. Dagný hafði þá vegna fóta-
veiki dregið saman matsöluna, en
við matborðið í Bjarkargötu
vorum við fjögur ungmenni. Þar
var oft glatt á hjalla; Amma-Sigga
— en svo kölluðu allir heimilis-
vinir og ættingjar Sigríði, ömmu-
systur mina — gerði að gamni
sínu við kaffikönnuna og
kartöflurnar, sem hún flysjaði
alla jafna, en okkur unglingunum
var Dagný alltaf jafn hlý og góð.
Mér var hún sem besta móðir.
Hún var einkar gestrisin og hafði
yndi af að taka á móti gestum
enda var gestkvæmt á heimilinu.
Fylgdi mörgum gestanna hress-
andi andblær I námsbókalestri
okkar herbergisfélaga. Sérstakt
snið var yfir heimilinu á kvöldum
lönguföstu. Amma-Sigga kunni
visur um allt eins og krakkarnir
sögðu, og við lestur Passíusálma
fór hún alltaf með sálmana upp-
hátt ásamt lesara, og komum við
félagarnir þá iðulega yfir í stof-
una og hlýddum á lesturinn með
mæðgunum.
Dagný var bókhneigð og las,
þegar tími gafst til, frá dagsins
önn. Hún var trúuð kona og trúði
á framhald þessa lífs. Að kvöldi
hins 1. desember s.I. andaðist hún
að Heilsuverndarstöðinni hér í
bæ eftir langa og erfiða sjúk-
dómslegu þar, og áður á Borgar-
sjúkrahúsinu.
A landi ódáinsakra bíður
hennar fjölmennt lið vina og
ættingja, en hjá þeim var oft hug-
urinn síðasta árið.
Handtak hennar var sem lund
hennar þétt og styrkt, en þó
óvenju hlýtt og mjúkt. Kvödd er
góð og hjartahrein kona. Ég
þakka henni allar þær góðu
minningar, sem hún gaf mér. Ég
veit að undir það getur margur
tekið við andlát Dagnýjar Júlíus-
dóttur. Hún var vinamörg og gaf
hverjum manni, sem kynntist
henni, góðar og kærar minningar,
enda lifði hún alla tið í anda
þeirra orða frelsarans, að sælla sé
að gefa en þiggja.
„Vertu nú sæl, þótt sjónum
mínum falin sértu, ég alla daga
minnist þin“.
Guðjón Armann Eyjólfsson
Mönnum verður yfirleitt ekki
hugsað til þess daglega, hversu
mjög lífshlaup þeirra ræðst af til-
viljunum. Slíkar hugsanir vekjast
upp með mér nú, þegar hin góða
vinkona min og fjölskyldu
minnar, Dagný Júlíusdóttir,
hefur kvatt þennan heim, áttræð
að aldri. En það var fyrir rúmum
tuttugu árum, að mig bar að
hennar garði — nánast fyrir til-
viljun.
Dagný hafði fyrr á árum aflað
sér lífstekna með rekstri matsölu,
og mun hún hafa haft tugi kost-
gangara, þegar flest var. En þegar
hér var komið sögu, var kost-
gangara hópurinn ekki stærri en
irieðalfjölskylda, enda húsnæði af
skornum skammti, þar sem hún
bjó með aldraðri móður sinni að
Bjarkargötu 12.
Ég stundaði um þessar mundir
menntaskólanám hér sem
utanbæjarpiltur og hagaði þannig
til, að ég varð oft samferða einum
bekkjarbræðra minna úr skól-
anum. Sá var frændi Dagnýjar og
hafði hjá henni fæði og húsnæði.
Kom ég stundum við hjá honum i
Bjarkargötunni, og varð það til
þess, að ég slóst i hóp kostgang-
aranna. Borðuðum við þar báðir
tvo síðustu veturna í menntaskól-
anum og bjuggum þar raunar lika
hinn síðari. Ekki voru þar þá
aðrir í fæði en við og tvær
stúlkur, komnar af öðru lands-
horni. Er nú margs að minnast frá
þessum árum, enda oft glatt á
hjalla við borðið í Bjarkargöt-
unni. Drýgastan þátt í þvi átti
húsfreyjan sjálf. Var hún ekki
einasta matselja svo sem best
varð á kosið, heldur kunni hún og
einkar vel að umgangast ungt
fólk. Yfir allri hennar framgöngu
var einstæð reisn og þokki og
frásagnargleðin létt og leikandi.
Hún var raunar búin flestum
þeim kostum, ' sem góða konu
mega prýða. Þessa fengum við
ekki aðeins að njóta unga fólkið á
þeirri tíð, heldur hef ég, kona mín
og börn allar götur siðan orðið
aðnjótandi órofa tryggðar Dag-
nýjar, og hefur enginn óvanda-
bundinn staðið okkur nær en hún.
Ekkert mun hafa verið Dagnýju
fjær skapi en að kvarta um sinn
hag, og ávallt leit svo út sem nóg
Minning:
„Mfnir vinir fara f jöld
feigðin þessa heimtar köld“.
ÞANNIG kvað Bólu-Hjálmar á
efri árum. Og þannig mun margur
hugsa og finna til, þegar vinirnir
hverfa, aldurinn hækkar og lokin
nálgast. Einn mesti ókosturinn
við ellina er ef til vill sá, hversu
oft hún þarf að sjá á bak þeim,
s-jm henni eru kærir. Það gerist
svo oft, að við, sem aldraðir erum,
stöndum eftir á veginum sárir og
saknandi vegna fráfalls góðra
vina. Hin sigildu orð BóluHjálm-
ars komu mér því í hug, er ég
heyrði lát vinar míns Jóns Sig-
tryggssonar, fyrrum fangavarðar
og dómvarðar hér i Reykjavik. En
hann lést í Borgarspitalanum 3.
þ.m., eftir fremur skamma en
þunga vanheilsu, og verður jarð-
sunginn á morgun frá Fossvogs-
kirkju. Þessa einkavinar míns er
mér bæði ljúft og skylt að minn-
ast með nokkrum orðum.
Jón Sigtryggsson var fæddur að
Syðri-Brekkum í Blönduhlíð í
Skagafirói 8. mars 1893 og kvaddi
því þennan heim tæplega 82 ára
gamall. Foreldrar hans voru hjón-
in Sigtryggur Jónatansson og
Sigurlaug Jóhannesdóttir, síðar
lengi búandi að Framnesi i sömu
sveit. Bæði voru þau hjón kjarna-
kvistir af sterkum stofni sprottn-
ir, hann sonarsonur Jóns prests
og skálds að Bægisá, hún af hinni
þekktu Svaðastaðaætt i Skaga-
firði. Vel stóðu því ættir að Jóni
báðum megin frá, og bar lif hans
allt því glöggt vitni. 1 umsvifa-
miklum foreldragarði og einn í
hópi margra mannvænna systkina
lærði hann ungur að beita hug og
hönd við margvísleg, aðkallandi
verkefni. Lagðist þá þegar orð á
verklagni hans, karlmennsku og
afkastagetu til starfa. En snemma
hneigðist hugur hans til fróðleiks
og mennta. Vorið 1913 lauk hann
búfræðiprófi við bændaskólann
að Hólum í Hjaltadal. Því næst
gerðist hann bóndi á föðurleifð
sinni Framnesi og bjó þar árin
1913—1920. Jafnframt var hann
barnakennari í Akrahreppi
1915—1917. Þá hleypti hann að
fullu heimdraganum og hvarf
utan til frekara náms. Nam hann
við lýðháskólann i Askov í Dan-
mörku veturna 1921—1923. Heim-
kominn sat hann i eldri deild
Samvinnuskólans í Reykjavík
1923—1924. Eftir nám við 3 skóla,
utanlands og innan, kom hann því
sem gagnmenntaður maður út i
lífið og starfið. Hófst hann fyrst
handa sem bústjóri að Hjarðar-
holti í Dölum 1924—1925. Þá
hvarf hann aftur norður til átt-
haganna og var m.a. forstöðu-
maður og kennari við unglinga-
skóla á Hofsósi 1925—1926. Litlu
væri í búi. Ég hygg þó, að hún
hafi ætíð haft lítil efni, a.m.k.
hlutu tekjur að vera litlar nú síð-
ustu áratugina. Annað kom líka
til, að hún safnaði ekki gulli. Hún
var gædd einstakri gjafmildi, og
var áreiðanlegt, að það sem henni
áskotnaðist fram yfir brýnustu
þarfir, gaf hún jafnóðum. Og
aldrei var hún glaðari en þegar
hún hafði gefið sem mest. Þetta
fengum við vinir hennar best að
reyna, ekki síst börnin. Aldrei bar
hana svo að garði, að hún hefði
ekki með sér gjafir handa börn-
unum, sem hún miðlaði þeim með
glaðværð og glettinni frásögn af
einhverju þvi, sem á dagana hafði
drifið. Það var þvi ævinlega dá-
lítil hátíð, þegar Dagný kom i
heimsókn. Að því munu börnin
búa allan sinn aldur og trúlega
meta þeim mun meira sem lengra
líður á ævina.
Þar sem Dagný var, fóru
saman bæði gáfur og fríðleiki sem
hún hefur hvort tveggja hlotið í
vöggugjöf, en auk þess mikil
fágun og kurteisi. Raunar þarf
ekki að leita þess sérstakra skýr-
inga, að slikt fari saman, en ég
síóar eða i byrjun kreppuáranna
urðu svo ný þáttaskil I lífi hans,
sem leiddu hann hingað suður.
Frá 1. júli 1929 var hann skipaður
fangavörður við fangahúsið í
Reykjavik. Hélt hann þvi starfi
óslitið til 31. des. 1947. Þá gerðist
hann dóm- og skjalavörður i
Hæstarétti og stundaði það starf
til 1. júlí 1959, er hann sagði þvi
lausu. Hafói hann þá jafnframt
verið varastefnuvottur Reykja-
vikur frá 1945 og aðalstefnu-
vottur frá 1957. Auk þessa hafði
Jón á hendi ýmis önnur trúnaóar-
störf, meðan kraftar leyfðu. Var
hann m.a. í stjórn Fasteigenda-
félags Reykjavíkur frá 1952 og
formaður þess 1954—1957.
Ennfremur sat hann í stjórnskip-
aðri nefnd 1957 við að semja regl-
ur um fangelsi landsins og fanga-
hjálp.
Eins og sjá má af framanskráðri
upptalningu kom Jón Sigtryggs-
son víða við á langri ævi. Hann
var maður gæddur mjög góðri
greind, næmri réttlætistilfinn-
ingu og frábærri samviskusemi.
Hann var í rauninni atgervis-
maður bæði til líkama og sálar.
Stefnufesta hans, áreiðanleiki og
trygglyndi, duldist engum, sem til
hans þekkti. Þess vegna sótti lifið
á hann með svo margvisleg
trúnaðarstörf fyrr og síðar. Og
hann leysti þau yfirleitt þannig af
hendi, að almenn vióurkenning
og virðing fylgdi. Jafnvel
fangarnir, sem tekið höfðu út
refsivist á Skólavörðustig 9, komu
ósjaldan til hans eftir á i leit að
hlýrri hendi og höilum ráóum.
„Jón Sigtryggsson er mjög ágætur
ANNAÐ kvöld heldur Dag-
mar Simonkova tónleika á
vegum Tónlistarfélags
Reykjavíkur. Tónleikarnir
verða í Austurbæjarbiói og
hefjast kl. 9.
Hallgríms-
kirkja
Messa kl. 11 árd. í dag. Dr.
Jakob Jónsson. Messa kl. 2
siðd. Sr. Ragnar Fjalar Lárus-
son.
hef þó ávallt hugsað mér, að hún
hafi notið góðs af þvi að hafa alist
upp á Seyðisfirði á velmektarár-
um þess staðar um og upp úr
aldamótunum. Þá er og þess að
gæta, að' Dagný umgekkst fjölda
fólks um dagana, ekki síst þar
sem hún hafði hóp kostgangara
viðs vegar að af landinu, og kunni
hún margt frá þeim kynnum að
segja. En einnig tókust að sjálf-
sögðu innbyrðis kynni með því
fólki, sem til hennar sótti, og voru
þess nokkur dæmi, að þar
hnýttust bönd fyrir lífstíð. Má ég
best þekkja eitt slíkt dæmi
sjálfur, en um önnur hef ég frá-
sagnir hennar eða annarra. Mun
því margur blessa minningu
þeirrar góðu konu, sem á morgun
verður borin til hinstu hvildar frá
Dómkirkjunni í Reykjavik.
Heimili okkar var Dagný
sannur verndarvættur. Henni ber
því öll sú þökk sém hægt er að tjá
I orðum, ekki sist frá bömunum,
sem hún var svo kær. Við vottum
einnig Helgu, dóttur hennar,
börnum hennar og barnabörnum
okkar innilegustu samúð.
Einar Sigurðsson
Þannig féllu orð eins hæstaréttar-
dómarans, samstarfsmanns hans,
í min eyru. Og þannig mun mönn-
um yfirleitt hafa legið orð til hans
og þá fyrst og fremst þeim, sem
þekktu hann best.
Hinn 17. maí 1925 kvæntist Jón
Ragnhildi Pálsdóttur Levi frá
Heggstöðum í Húnaþingi. Var
hún hin mætasta kona, sem stóð
örugg og traust við hlið hans
meðan lifið entist. En hún lést 13.
febr. 1970. Eftir það dvaldi Jón
einn í hinni snyrtilegu íbúð
þeirra að Kleppsvegi 20, studdur
og styrktur af dætrum og tenda-
sonum. Þaðan fluttist hann fyrir
fáum vikum i Borgarspítalann og
háði þar lokastríðið eftir upp-
skurð við illkynjuðu innanmeini.
Jón Sigtryggsson var um flest
eftirminnilegur maður. Hann var
ósvikinn fulltrúi hinna fornu
dyggða, heiðarleika, drengskapar
og samviskusemi, bæði i orði og
verki. Trú hans á framlifið og
æðri völd var heið og hrein og
hvergi þrúguð af þrengri
játningaböndum. Hann var
maður prýðilega pennafær og
ljóðhagur vel, þótt lítt væri á loft
haldið. Bókasafn átti hann mikið
Dagmar Simonkova hóf nám í
pianóleik þegar hún var fimm ára
að aldri. Siðar stundaði hún nám
við Tónlistarskólann í Prag, en er
hún hafði lokið námi þar, hóf hún
nám við Listaakademiuna þar, en
árið 1961 hlaut hún fyrstu verð-
laun i tónlistarkeppni við aka-
demíuna.
Dagmar Simonkova hefur hlot-
ið mörg verðlaun önnur svo og
viðurkenningar fyrir leik sinn.
Hún kennir nú pianóleik við
Listaháskólann i Prag.
A efnisskránni á tónleikum
Tónlistarfélagsins eru verk eftir
Schumann, Debussy, Tomásek og
Chopin.
Dagmar Simonkova leikur með
Sinfóniuhljómsveit Islands n.k.
fimmtudagskvöld.
Góð kona er gengin, Dagga,
æskuvinkona móður minnar frá
Seyðisfirði.
Hún var sem draumsýn hjá okk-
ur systrunum þegar við vorum
ungar að árum, hún sendi okkur
sólargeisla frá Reykjavik til að
lifga upp á skammdegið og færa
birtu í líf barna, sem sorgin hafði
sótt heim.
Svo þegar við fluttumst „suður"
þá var hún hin sama góða indæla
kona, sem öllum vildi gott gera,
einstaklega barngóð og veitti yl
og kærleik til okkar, sem allra
annarra, sem hún kynntist.
Hjartans þakkir frá móður
minni, Kristbjörgu Stefánsdóttur,
öllum systrum minum og mér og
minni fjölskyldu fyrir órofa
tryggð og alla elskusemi.
Við sendum eftirlifandi dóttur
hennar og öllum ástvinum inni-
legar samúðarkveðjur.
Guð blessi minningu hennar.
Lára Þórðardóttir.
og vandað og undi þar löngum,
þegar tómstundir gáfust. Sjálfiír
batt hann oftast bækur sínar og
um leið með þvi handbragði, sem
aðdáun vakti. Sem heimilisfaðir
var Jón hinn sívakandi vörður um
hag og þarfir hvers og eins innan
fjölskyldunnar. Helgasta skyldan
við lífið var honum sú, að geta
sem lengst og best unnið og
stuðlað að velferð hennar. Vit-
undin um það, hvað hann var
þeim og vann, mun nú best koma í
ljós, þegar hann er allur.
Við hjónin áttum margar
ógleymanlegar stundir á heimili
þeirra Jóns og Ragnhildar, bæði
að Asvallagötu 5 og Kleppsvegi
20. Um fjóra áratugi voru þau
okkar einkavinir. Það er þvi
ásamt innilegri þökk, að fjöl-
skylda min vottar dætrum Jóns og
öðrum aðstandendum djúpa
samúð við brottför hans. Við frá-
fall hans finnst mér lífið snauð-
ara, heimurinn dimmari en áður.
Svo sterk itök átti hann i minum
innra manni fram á síðustu stund.
Af 5 mannvænum börnum
þeirra hjóna, Jóns og Ragnhildar,
dóu 2 á unga aldri. Eftir lifa 3
dætur, og eru þær hér taldar eftir
aldursröð.
Ingibjörg Pála, gift Steingrími
Pálssyni, launaskrárritara Rvík.
Sigurlaug, gift Árna Jónssyni,
húsgagnaarkitekt, Rvík. Sigrún,
gift Ingólfi Lilliendahl, lyfsala,
Dalvík, Eyjaf.
Með Jóni Sigtryggssyni er
genginn góður drengur, stað-
fastur og traustur sonur lítillar en
stórhuga þjóðar. Dagsverk hans
var orðið langt og hafði viða
komið við í þjónustunni við lífið.
öllum nánum samferðamönnum
skildi hann eftir'minningar ríkar
af birtu og yl. Sú birta og sá ylur
fylgja honum nú héðan inn á
leiðir æðri heima.
Jón Skagan.
Jón Sigtrgggsson
fgrrv. dómvörður
Tékkneskur píanóleikari
hjá Tónlistarfélaginu