Morgunblaðið - 16.10.1977, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. OKTOBER 1977
KOLNAR-
DÓMURINN:
MYNDIR OGTEXTI:
ÁGÚST ÁSGEIRSSON
EIN HEILD, EITT MEISTARAVERK
Dómkirkjan í Köln er mesta gotneska kirkjan í Norður-Evrópu
- Mestu gotnesku kirkju Nord-
ur-Evrópu, dómkrikjuna í Köln
í Vestur-Þýzkalandi, eða Köln-.
ardóminn eins og margir kalla
hana, kannast sjálfsagt margir
Islendingar við. Þetta mikla
meistaraverk gnæfir yfir mið-
borg Kölnar eins og borgarís á
jakalausum sjó. Hún er ekki
aðeins tákn Kölnar heldur um
langan veg kennileiti vegfar-
enda á hraðhrautum Ruhr-
héraðsins og fljótahátanna á
Rín, en Dómurinn stendur ein-
mitt svo til á hökkum þessarar
miklu lífæðar Evrópu og sögu-
frægu elfar.
Kölnardómurinn er engin
smásmíð. Hver smáhluti henn-
ar og fermetri er meistaraverk
sem krafist hefur mikillar hug-
kvæmni og listræns hand-
bragðs í hönnun og byggingu.
Langan tfma tók að byggja
þetta mikla verk. Hornsteinn-
inn var lagður árið 1248 á
grunni krikju sem Hildehod
borgarstjóri Kölnar hafði látið
reisa á 9. öld. Kór núverandi
krikju var fullgerður árið 1322,
þ.e. 74 árum eftir að smfði
hófst. Áfram var haldið með
smíðina, sem öll er úr til-
höggnu grjóti, en ekki var að
fullu lokið við Dóminn fyrr en
fyrir um hundrað árum, þ.e.
1880. Að vfsu var ekkert unnið
að byggingunni á árunum
1510—1820, þar sem áhrif End-
urreisnarrfmans réðu þá mestu
f list og sköpun, en á þeim tíma
gerðust menn fráhverfir gotn-
eskri byggingarlist.
Mikilleiki meistaraverksins
gerir það að verkum að ósam-
ræmið f innri hlutföllum ein-
stakra byggingarhluta verður
vart numið af auganu. Kölnar-
dómurinn er ein heild, hann er
eitt meistaraverk. Hann er 144
metrar að lengd að utan og
lengd innri gólfflatar er 136
metrar. Að utan er kórskipið 86
metrar en 75 að innan. Loft-
hæðin innan f skipinu er um 60
metrar. Að gólffleti er kirkjan
6166 fermetrar, en hinir mörgu
og marglitu gluggar hennar,
sem hver fyrir sig er listaverk,
eru um 10 þúsund fermetrar að
flatarmáli. Turnarnir tveir eru
Ffngerð listaverk utan á Kölnar-
dóminum.
einkenni kirkjunnar. Þeir eru
hvor um sig 157 metrar að hæð,
mælt frá kirkjugólfi, og 160
metra tróna turnarnir yfir göt-
unni og torginu fyrir neðan.
Gotneska byggingarlistin
barst til Þýzkalands frá Norð-
ur-Frakklandi, því áður en
hornsteinn var laðgur að Dóm-
kirkjunni í Köln höfðu Frakk-
ar byggt hinar vfðfrægu kirkj-
ur í Chartres, Amiens og
Reims. Enn í dag, á dögum
himinhárra skrifstofu- og
fbúðaturna, gnæfa gotneskar
kirkjur yfir marga bæi, svo
sem Freiburg og Ulm, Frank-
furt og Múnchen. Lff gotneska
stflsins er sennilegast þvf að
þakka að hann var umbreytan-
legur og tók á sig nokkrar
myndir, þótt grundvallaratrið-
Efstí hluti turnspfrunnar. Krón-
an á toppnum er 160 metrum ofar
torginu fyrir neðan.
um væri haldið. Hin sagan seg-
ir að vísu að prestum og munk-
um hafi fundist gotneska bygg-
ingarlistin hæfa sér einna bezt
og því lagt hina mestu áherzlu
á að byggja f þeim stíl.
Byggingin sjálf er ekki að-
eins listaverk, heldur eru einn-
ig varðveittir margir merkir og
verðmætir hlutir í krikjunni.
Gluggarnir eru ólýsanleg lista-
verk, flestir búnir til á önd-
verðri 14. öld. Styttur og líkn-
eski úr steini og málmum eru
meisturum gamalla tíma verð-
ugir minnisvarðar. Og í gull-
skríni miklu og undurfögru eru
geymdar menjar gullsins, reyk-
elsisins og mirrunnar sem vitr-
ingarnir Gaspar, Melkior og
Baltasar færðu Jesúm á sfnum
tíma, en þær voru fluttar frá
HÚSBYGGEJNDUR-Einangrunarplast
Afgreiðum einangrunarplast á
Stór-Reykjavíkursvæöiö frá
mánudegi - föstudags.
Afhendum vöruna á byggingar-
stað, viðskiptamönnum
að kostnaðarlausu.
Hagkvæmt verð
og greiðsluskilmálar
við flestra hæfi
BorqarplartE
iTml 93-7370
lcvltkl •« tolfraUil «3-7355
STEINSTYTTUR

NÝJUNG
í STYTTUGERÐ
Unnar úr fínmuldum
steini, sterkar og
þungar. Áferð og litir
við allra hæfi. Yfir 60
mismunandi gerðir.
VÖNDUÐVARA
ÓSKAGJÖF ALLRA
Eftirmenntunarnámskeið
fyrir málmiðnaðarmenn
og skipasmiði
Námskeið fyrir sveina í málmiðnaði og skipasmíði, verða
haldin í Iðnskólanum í Reykjavík og munu hefjast um
n.k. mánaðamót Námskeiðin fjalla um viðfangsefni
eftirtalinna starfsgreina:
bílasmiða,
blikksmiða,
plötusmiða,
rennismiða,
skipasmiða og
vélvirkja
Hin ýmsu námskeið eru sett saman úr eftirtöldum
þáttum, sem valdir eru saman eftir því, sem við á:
efnisfræði málmiðna.
efnisfræði og reglur i tréskipasmíði,
mælitækni,
némstækni,
plastsuðu,
plötuútflatningar,
rennismíði,
sjálfvirkni loftræstikerfa,
vélahlutafræði,
vökvakerfi
vinna og verðmyndun,
vinnuheilsufræði og
þunnplötusmíði
Þátttöku skal tílkynna á skrifstofu Málm- og skipa-
smiðasambands íslands fyrir 25. þ.m. og greiða jafn-
framt þátttökugjald, kr. 10.000 —
Þann 29 og 30. október er ráðgert að halda kynningar-
fund er fjallar um kennsluefni, og kennslugögn þau,
sem notuð eru til kennslu á námskeiðunum. Iðnskólar og
aðrar verkmenntastofnanir, sem hafa hug á að taka upp i
starfsemi sína eftirmenntunarnámskeið fyrir málmiðn-
aðarmenn og skipasmiði, geta fengið nánari upplýsing-
um um fyrirhugaðan fund hjá Steinari Steinssyni í
Iðnskóla Hafnarfjarðar, sími 51490.
Enn engin
ákvörðun tek-
in í máli
Hauks Guð-
mundssonar
MÁL HAUKS Guðmundssonar,
rannsóknarlögreglumanns í
Keflavfk, eru enn til afgreiðslu
hjá embætti rfkissaksóknara.
Samkvæmt upplýsingum Braga
Steinarssonar vararíkissaksókn-
ara er beðið eftir umsögn varnar-
máladeildar utanríkismálaráðu-
neytisins um mál Hauks, þ.e.
handtökumál og ávisanamálið,
þar eð starfsmenn á Keflavikur-
flugvelli, sem heyra undir ráðu-
neytið, komu við sögu í handtöku-
málinu. Þegar umsögnin liggur
fyrir mun saksóknari taka ákvörð-
un um meðferð á málum Hauks,
en dómsmálaráðuneytið hefur
sem kunnugt er látið þá skoðun
uppi, að málin skuli send dómstól-
um til meðferðar.
Hauki var vikið úr starfi rann-
sóknarlögreglumanns i Keflavík i
desember i fyrra vegna rannsókn-
ar handtökumálsins og hefur það
verið óbreytt síðan. Nýtur hann
aðeins hálfra launa lögreglu-
manns á meðan. Haukur starfar
nú sem vörubílstjóri i Keflavik.