Morgunblaðið - 15.12.1977, Blaðsíða 16
16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1977
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiSsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavlk.
Haraldur Sveinsson.
Matthias Johannessen.
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjorn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, simi 10100.
Aðalstræti 6, simi 22480.
Áskriftargjald 1 500.00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 80.00 kr. eintakið.
Tillögur
ríkisst j órnarinnar
Matthías Á Mathiesen,
fjármálaráðherra, gerði
Alþingi i fyrradag grein fyrir
þvi, hvernig ríkisstjórnin
hyggst brúa það bil, sem
myndazt hefur við afgreiðslu
fjárlaga ársins 1978 Kaup-
haekkanir opinberra starfs-
manna og annarra, valda þess-
um mun Eftir ýmsar breyting-
ar á tekjuhlið fjárlaga stendur
eftir að afla þarf nýrra tekna,
sem nema um 7.6 milljörðum
króna og skýrði fjármálaráð-
herra frá því, að rikisstjórnin
hefði ákveðið að leggja til, að
helmingi þessarar upphæðar
verði náð með niðurskurði og
helmingi með tekjuöflun. Þetta
er mikilsverð yfirlýsíng, sem
sýnir að ríkisstjórnin hefur lagt
áherzlu á að beita niðurskurði
að mjög verulegu leyti við
lausn þessa tiltekna fjárhags-
vanda.
Jafnframt þvi að skýra frá
þessari niðurstöðu lagði fjár-
málaráðherra fram lánsfjár-
áætlun fyrir árið 1978, þar
sem boðað er að erlendar lán-
tökur vegna opinberra fram-
kvæmda og fjárfestingarlána-
sjóða verði lækkaðar um helm-
ing á næsta ári frá því sem nú
er. Jafnframt skýrði fjármála-
ráðherra frá því, að meginhluti
lánsfjáraukningar á næsta ári
mundi renna til einkaaðila og
mætti gera ráð fyrir, að lán til
þeirra mundu hækka um 43%.
Lánveitingar til opinberra aðíla
verða samkvæmt lánsfjár-
áætluninni aðeins þríðjungur
þess, sem er á yfirstandandi
ári. Þessi lánsfjáráætlun og til-
lögur ríkisstjórnarinnar til
lausnar fjárhagsvandans sýna,
að ríkisstjórnin vinnur mark-
visst að því að draga úr opin-
berum umsvifum i því skyni að
draga úr þeirri yfirspennu, sem
ríkt hefur í efnahags- og at-
vinnumálum og m.a. hefur
stuðlað að verðbólgunni
Gert er ráð fyrir að skera
útgjöld ríkissjóðs niður um 3.7
milljarða á næsta ári. Morgun-
blaðið er þeirrar skoðunar, að
æskilegra hefði verið að ganga
enn lengra í niðurskurðí ríkisút-
gjalda þannig að hlutföllin
hefðu verið 2/3 niðurskurður á
móti 1 /3 í nýrri tekjuöflun, en
það skal fúslega viðurkennt, að
hér er hægar um að tala en í að
komast og full ástæða til að
meta þá viðleitni, sem þarna
kemur fram. Megintillagan um
nýja tekjuöflun byggist á tvö-
földun sjúkratryggingagjalds,
sem er brúttóskattur á alla
skattgreiðendur í landinu og er
þannig, að þeir greiða hæst
sjúkratryggingagjald, sem
mestar hafa tekjurnar. Skiljan-
legt er, að ríkisstjórnin leggi
þetta til, þegar haft er í huga,
að heilbrigðiskerfið er orðið
gífurlega kostnaðarsamt og
hefur þanizt út á undanförnum
árum með ótrúlegum hraða.
Nauðsynlegt er, að almenning-
ur geri sér grein fyrir þessum
vexti heilbrigðiskerfisins og að
þjónusta, sem það veitir, kosti
mikla fjármuni Önnur mesta
tekjuöflunarleiðin er 10%
skyldusparnaður á hátekjur.
Þessi leið hefur tvisvar sinnum
áður verið valin i fjáröflunar-
skyni fyrir ríkissjóð og er ekki
ástæða til að gera neinar
athugasemdir við hana Þessar
tvær tillögur, sem þyngst vega,
sýna að ríkisstjórnin hefur í
huga þá meginreglu að skipta
skattbyrðinni eftir greiðslu-
getu. Þegar samningar við
opinbera starfsmenn voru
undirritaðir var alveg Ijóst, að
skattgreiðendur í landinu yrðu
að greiða þann reíkning og að
honum yrði framvisað nú fyrir
jól. Nú hefur ríkisstjórnin
ákveðið að leggja til að þessi
reikningur verði greiddur að
hluta með nýrri skattlágníngu
en að hluta með niðurskurði á
útgjöldum, sem í sumum tilvik-
um þýða minnkandi fram-
kvæmdir en í öðrum minni
þjónustu. Þegar litið er á tillög-
ur ríkisstjórnarinnar í heild
ásamt lánsfjáráætlun fyrir árin
1978 er auðvitað alveg Ijóst,
að stefnt er að stórfelldum
samdrætti í umsvifum hins
opinbera í því skyni að draga úr
verðbólgunni Þetta er bezta
leiðin sem völ er á i baráttunni
gegn verðbólgunni ásamt
frjálsræði í vaxtamálum og tak-
ist ríkisstjórninni að halda fast
við þessa stefnu er ekki nokkur
vafi á því, að hún mun bera
verulegan árangur þegar á
næsta ári.
— Særótið við suðurströndina — Særótið við suðurströndi
„Það var ægileg sjón að sjá bátana
fara yfir bryggjuna og síðan upp í
fjöru. Bátarnir voru bundnir við
Þryggjuna að austanverðu, en í sogun-
um fóru þeir upp á hana, slitnuðu
síðan frá og ultu út af bryggjunni að
vestanverðu, síðan lágu þeir á lóninu
um stund en rak síðan upp í fjöru í
næstu brotum,” sagði Gunnar Geirs-
son, ungur Stokkseyringur, þegar
Morgunblaðið tók hann tali í gær, en
Gunnar var einn af fáum, er sáu
Stokkseyrarbátana reka þar upp í fjöru
Sjófyllingin á Stokkseyri í gær er
sögð sú mesta siðan 1925 eða jafnvel
meiri. Á tíunda tímanum var fyllingin
svo mikil, að brotsjóir skullu á húsum,
sem standa í 20 metra fjarlægð frá
sjóvarnargarðinum í einu brotinu fór
t d járnbentur steinveggur úr sjóhúsi
Hásteins og eitt sogið tók með sér
JCB-skurðgröfu af stærstu gerð Graf-
an hafði staðið á sjávarbakkanum, en
að lokum hafnaði hún á hvolfi neðar-
lega í fjörunni, og var i gær hálfgrafin í
sand Stokkseyrarbátarnir þrír, sem
fóru upp í fjöru, heita Jósef Geir,
Vigfús Þórðarson og Hásteinn, eru þeir
mjög mikið skemmdir, jafnvel ónýtir.
Báturinn, sem hafnaði á bryggjunni,
heitir Bakkavík og er frá Eyrarbakka, er
Jóhannes Reynisson sveitarstjóri.
hann mjög mikið skemmdur, þó vart
eins og Stokkseyrarbátarnir, en allir
eru bátarnir i kringum 50 rúmlestir
Voru tveir uppi
_á bryggju er ég kom að
I samtalinu við Morgunblaðið sagði
Gunnar Geirsson, að hann hefði farið
niður undir frystihús rétt um kl 9 í
gærmorgun, en þá var sjófyllingin í
algleymingi „Þegar ég kom að voru
Jósef Geir og Hásteinn komnir í fjör-
una og voru að veltast um i henni, en
Bakkavik og Vigfús Þórðarson lágu
bundnir saman við bryggjuna í sömu
svifum og ég kom, lyftust þeir upp á
Þryggjuna í mikilli öldu, og stuttu síðar
kom önnur alda, sem sleit Vigfús
Þórðarson frá Bakkavíkinni og barst
báturinn síðan upp i fjöru Það er af
Bakkavíkinni að segja. að fyrst varð
hún eftir á bryggjunni, en skömmu
siðar valt hún út af bryggjunni vestan-
verðri og lögðust möstrin i sjóinn
Báturinn rétti sig samt af og í einni
öldunni fór hann aftur upp á bryggjuna
þar sem_hann situr nú
Komust um borS
í Bakkavík —
en urSu frá aS hverfa
Eigendur Bakkavikur eru bræðurnir
Sigfús og Þórður Markússynir frá Eyr-
Gunnar Geirsson
arbakka, og við hlið báts þeirra náðum
við tali af þeim Þeir sögðu, að þeir
hefðu verið inni á Stokkseyri um borð i
bátnum að ganga átta í gærmorun, og
þá verið allt í lagi, hvorki mikil veður-
hæð né sjór hér „Síðan komum við til
baka kl rúmlega 9 og þá voru bæði
Bakkavík og Vigfús Þórðarson uppi á
bryggjunni, en í einni -öldunni fóru
bátarnir fram og Vigfús sleit sig frá. í
eitt skiptið þegar sjórinn þurrkaðist af
bryggjunni notuðum við tækifærið og
stukkum um borð í Bakkavíkina í því
skyni að setja vélina í gang og sigla
bátnum frá byggjunni út á lónið innan
við grjótgarðinn
Skrúfan skemmd
ir bræður sögðu, að vélin hefði strax
farið í gang. „En þegar við ætluðum að
kúpla skrúfunni inn á, korh í Ijós, að
hún var orðin mikið skemmd, þannig
að ekki var hægt að hreyfa bátinn og
jafnvel hefur stefnisörið eða öxlullinn
verið farinn að láta sig. Því drápum við
á vélinni og stukkum í land við fyrsta
tækifæri og báturinn kom litlu seinna á
eftir okkur upp á bryggjuna "
Hafa misst tvo
báta á þessu ári
Sigfús og Þórður sögðu ennfremur
að Ijóst væri, að Bakkavikin væri mikið
skemmd, þótt hún hefði ekki farið upp
í fjöru Kjölur bátsins hefði gengið upp
í miðjunni og eins byrðingurinn stjórn-
borðsmegin neðarlega Því væri Ijóst
að þótt báturinn næðist fljótlega niður
af bryggjunni, kæmist hann ekki strax
á sjó, þar sem hann þyrfti mikillar
viðgerðar við
Þá kom það fram hjá þeim bræðr-
um, að þetta er annar skipsskaðinn
sem þeir verða fyrir á þessu ári. S I
vetur misstu þeir bátinn Boða í mikilli
sprengingu. sem varð í honum við
Bátarnir eins og þeir stóðu í fjörunni í g
Emil Ragnarsson og Ingibjörg Guðmundsdóttir ásamt tveimur barna sinna f
stofunni, þar sem sjórinn braut sér leið inn.
„Sjórinn ko
þegar ég k<
bryggju í Þorlákshöfn Eftir það áttu
þeir engan bát i nokkra mánuði eða þar
til i júni s I að þeir keyptu Bakkavik
Frá þeim tíma hefur báturinn verið i
mikilli klössun og var nú verið að búa
hann á veiðar Fóru þeir bræður með
bátinn til Stokkseyrar fyrir þremur
dögum, þar sem lægi þar er talið mun
öruggara en á Eyrarbakka
Þessi bátur fer
varla á vertíð í vetur
..Stjórnborðssiða Hásteins er öll
brotin og eins er báturinn mikið brot-
inn ofan dekks Meðal annars hefur
frammastrið rifnað upp og bognað,
sama er um afturmastur á brú og
radarskermur og fleiri tæki hafa sópazt
af brúnni Ástæðan fyrir því. hvað
báturinn er mikið skemmdur að ofan,
er að- Hásteinn og Jósef Geir voru
bundnir saman og börðust áður en þeir
slitnuðu frá hvor öðrum og rak upp í
fjöru," sagði Grétar Zópaniasson skip?
stjóri á Hásteini, þar sem hann var að
skoða skemmdir á báti sinum
Hann sagði. að Hásteinn og hinir
tveir Stokkseyrarbátarnir væru búnir
að liggja í tvo mánuði, og nú hefði átt
að hefjast handa við að undirbúa þá
fyrir vetrarvertið „Það er þvi vist að
Bátarnir f óru yf ir bi