Morgunblaðið - 03.01.1978, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. JANUAR 1978
13
Þrjú hlutu rit-
höfundastyrk
útvarpsins
Á gamlársdag fór að venju
fram styrkveiting úr Rit-
höfundasjóði ríkisútvarps-
ins við athöfn í Þjóðminja-
safni að viðstöddum for-
seta fslands, ráðuneytis-
stjóra forsætisráðuneytis
útvarpsstjóra þjóðminja-
verði, rithöfundum o.fl.
gestum. Tekjum Rithöf-
undasjóðsins, sem að þessu
sinni komu til úthlutunar,
900 þúsund krónum, var
skipt milli þriggja rithöf-
unda, þannig að þr jú hund-
ruð þúsund komu í hlut.
Hafði sjóðstjórnin sam-
þykkt einróma að veita þau
þremur rithöfundum,
Grétu Sigfúsdóttur, Helga
Sæmundssyni og Sigurði
Róbertssyni, og afhenti
formaður sjóðstjórnar,
Jónas Kristjánsson, þeim
verðlaunin.
Fréttamaður Mbl. ræddi stutt-
lega við rithöfundana að athöfn-
inni lokinni. Gréta Sigfúsdóttir
kvaðst þakklát og ánægð með að
hafa fengið styrkinn, sem kæmi
sér vel. Spurð að þvi hvað hún
væri að starfa um þessar mundir,
kvaðst hún vera að þýða fram-
haldssögu fyrir börn eftir norska
rithöfundinn Gunnvöru Stornes.
Það er framhald af sögu, sem hún
þýddi og las i útvarp í fyrra, um
Katrinu á Króki.
Þá kvaðst Gréta vera að ganga
frá smásögunum sínum til útgáfu,
en hún ætti um 15 smásögur, og
vildi helzt gefa þær út með eigin
teikningum. Bók hennar ,,Sól ris í
vestri“ kom út nýlega og kvaðst
hún vera farin' að hyggja að því að
þýða hana á norsku. En önnur
bóka hennar, „I skugga jarðar“,
bíður þýðingar í Noregi, og kvað
Gréta ekki alveg ljóst hvort hún
þyrfti að þýða hana sjálf. En
ákveðið hefur verið að gefa hana
út þar. Kvaðst Gréta e.t.v. þurfa
að fara út í vor og þá kæmi sér að
sjálfsögðu vel að hafa fengið
styrkinn.
Helgi Sæmundsson vildi lítið
láta eftir sér hafa um það að
hverju hann væri að vinna. A
undanförnum 3 árum hafa komið
út eftir hann tvær ljóðabækur,
„Sunnan í móti“ og ,,Fjallasýn“.
Hann lét lítið yfir því að hann
lumaði á óbirtum ljóðum sem gef-
in yrðu út. Kvað þó ekki fjarri
lagi að hans væri von i útvarp.
Hann sagðist hugsa til þess að
fara utan, en hvort af þvi yrði
væri annað mál.
Helgi þakkaði með stuttri ræðu
fyrir hönd rithöfundanna þriggja
ríkisútvarpinu og sjóðstjórninni.
Minntist gamals málsháttar:
„Öðru vísi mér áður brá“, þar sem
hann hafði fyrr setið í sjóðstjórn
og úthlutað, en nú lægi styrkur-
inn í hans eigin lófa.
Sigurður Róbertsson kvaðst
vera með í smiðum framhaldsleik-
rit fyrir útvarp sem hann varð að
leggja á hilluna fyrir nokkrum
mánuóum. Hann starfar í bóka-
búð, Bókinni á Skólavörðustíg 6,
og haustmánuðirnir og fram yfir
jól er erfiður timi, svo ekki er
hægt að hafa fleira í takinu á
meðan. Hann kvaðst vonast til að
geta nú farið að taka til hendi
aftur. Nú gæti hann ef til vill
leyft sér slíkt. Framhaldsleikritió
er nútímaleikrit i frekar léttum
tón í sex þáttum. Ekki kvaðst
Sigurður vita hvenær það yrði
leikið, hann ætti eftir að semja
um það við útvarpið og það þyrfti
nokkurn aðdraganda.
Sigurður er útvarpshlustendum
kunnur af fyrri leikritum. Bú-
mannsraunir eftir hann er t.d.
flutt sem framhaldsleikrit. Einn-
ig Hans hágöfgi Stormar og
Höfuðbólið og hjáleigan. Skaga-
flokkurinn tók það til sýningar í
haust undir stjórn Hauks
Gunnarssonar og skilaði því með
sóma, að því er Sigurður sagði.
Dimmu borgir var sýnt á sviði
Þjóðleikhússins 1963 og Stormar
var leikið 1974 af Leikfélagi Sauð-
árkróks.
Sigurður kvaðst glaður og þakk-
látur fyrir að hafa hlotið styrk
Rithöfundasjóðs. Ekki aðeins
peninganna vegna, heldur væri
það líka viðurkenning og uppörv-
un.
I ræðu sinni við afhendingu
verðlaunanna sagði formaður
sjóðstjórnar, Jónas Kristjánsson
m.a.:
Einn af kunnustu bókmennta-
fræðingum okkar segir svo í inn-
gangsorðum að einni bók sinni:
„Tímabundið og hverfult er
verk bókmenntarýnandans. Eftir
skamma stund heyrir það til lið-
ins tíma og er varla kunnugt öðr-
um en fróðleikmönnum. En hið
mikla listaverk varðveitist og lif-
ir. Ödysseifur stendur af sér öll
siðaskipti. Hamlet prins lifir af
allar byltingar. Á Don Quixote
bítur ekki þó að heimsveldi
hrynji í rústir. Jafnvel lítið kvæði
getur varðveist og lifað þrátt fyrir
breytingar timanna, eins og kvæð-
ið sem Hóras orti fyrir tveimur
þúsundum ára um úlfinn sem
flýði hann vopnlausan.
Vammlausum hald og vftalausum fleina
vant er ei, boglist þarf hann ei ad revna ..
Við getum vafalaust tekið undir
þau orð Einars Ólafs Sveinssonar
að verk bókmenntarýnandans sé
tímabundið og hverfult, en í
orðunum felst engan veginn að
það sé fánýtt eða litils vert. Sum-
ar byggingar eru gerðar úr varan-
legu efni, aðrar standa aðeins
skamman tíma, en gera þó sína
nytsemd meðan þær endast. Áhrif
rýnandans og annarra samtíðar-
manna skáldsins geta verið varan-
leg, gengið að erfðum frá kynslóð
til kynslóðar. Oft er sagt að dóm-
ur sögunnar sé réttlátur, þau verk
lifi sem verðskuldi það, en hin
falli í gleymsku. En mér er nær að
halda að dómur sögunnar geti
stundum hallast nokkuð frá réttu
mundangshófi. Stundum virðist
svo sem annarleg öfl eða jafnvel
duttlungar skáldatimans ráði
milu um langlífi eða skammlífi
verkanna, hefji sum til vegs, en
láti önnur hverfa í skuggann. Það
er vafamál — eða öllu heldur
mjög ósennilegt að við mundum
enn syngja Integer vitae ef Hóras
hefði ekki verið ástmögur þjóðar
sinnar og kveðið á heimstungu
síns tíma, og ef ljóð hans hefðu
ekki síðan verið borin áfram af
ofurvaldi latínunnar meðan hún
var tungumál hins svokallaða
menningarheims.
Á fundum í stjórn Rithöfundar-
sjóðsins ber að sjálfsögðu mörg
skáldanöfn á góma, og við fáum
að sannreyna það orðtak að „sá á
kvölina sem á völina". Það sjónar-
Jónas Kristjánsson (lengst til hægri) fonnaður Rithöfundasjóðs ríkisútvarpsins, ásanit rithöfundunuin
þremur, sem lilutu styrk sjóðsins í ár. Frá vinstri: Sigurður Róbertsson. Gréta Sigfúsdóttir og Helgi
Sæmundsson.
mið kemur oft fram að við eigum
ekki, af vanefnum þessa sjóðs, að
styrkja hina mestu eða kunnustu
rithöfunda, enda hafi þeir nú að
öllum jafnaði hlotið nokkra
umbun sinna afreka. Talað er um
að hlynna heldur að hinum sem
að vísu séu vel frambærilegir, en
ekki alveg í fremstu röð. Og á
þetta mega þeir hlusta fulltrúar
úr flokki rithöfunda sem sæti
eiga í sjóðstjórninni! Þá er reynt,
að hughreysta með því að segja
sem svo að bókmenntastarfsemin
þurfi að vera almenn, stórskáldin
lifi á smáskáldunum, lággróður-
inn sé nauðsynlegur til að stóru
trén megi vel þrífast.
En hvaða skáld eru stór, hvaða
verk eru mikil, þegar öll kurl
koma til grafar? Skyldum við
ekki ofmeta margt sem hin svo-
kölluðu höfuðskáld láta frá sér
fara af því að við skoðum verk
þeirra með glýju í augum? Skyld-
um við ekki í verkum ófrægari
höfunda geta fundið mörg glamp-
andi korn ef augu okkar væru
óhaldin? Eg leyfi mér að van-
treysta dómi sögunnar og enn
frekar vantreysti ég dómi dutt-
lungafullra og stundum vilhallra
samtíðarmanna. Því treysti ég
mér ekki til að halda því fram að
þeir mörgu rithöfundar sem
aldrei hljóta styrk úr þessum
sjóði séu örugglega meiri rithöf-
undar heldur en þeir fáu sem
styrkinn hljóta.
GREIÐENDUR
vinsamlega veitið ef tirfarandi
erindi athygli:
Frestur til aö skila launamiöum
rennur út þann 19. janúar.
Það eru tilmæli embættisins til
yöar, að þér ritið allar upplýsingar
rétt og greinilega á miðana og
vandið frágang þeirra. Með því
stuðlið þér að hagkvæmni í opin-
berum rekstri og firrið yður
óþarfa tímaeyðslu.
RÍKISSKATTSTJÓRI