Morgunblaðið - 08.04.1979, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. APRÍL 1979
Björg
Þorsteinsdóttir
Hafi einhver verið í vafa um
það, að Björg Þorsteinsdóttir sé
ein af dugmestu listakonum
þjóðarinnar, hlýtur sá efi að
hverfa sem dögg fyrir sólu er
viðkomandi skoðar sýningu frú-
arinnar í sýningarsölum Nor-
ræna hússins. Björg er ekki
einasta afkastamikil heldur
vinnur hún myndir sínar mjög
vel og hnitmiðað og er ófeimin
við stærðirnar. Vissi maður ekki
betur gaeti maður ályktað, að
það væri karlmaður á bak við
myndirnar því að hér er gengið
óvenju vasklega til verks.
Myndir Bjargar eru margar
hverjar byggðar upp á frum-
formum og geta því ekki kallast
óhlutlægar með öllu þótt þær
séu unnar á huglægum forsend-
um því að hvað er hlutlægara en
einmitt frumform? Björg hefur
tamið sér stíl sem virkar bæði
harður og óvæginn og er hér
bæði átt við form og lit. Hún
stefnir t.d. saman litum, sem
eru á mörkum þess, að vera
óþægilegir fyrir augað, reynir
samt að milda áhrifin með
ýmsum tæknibrögðum og ferst
það vel úr hendi. Samt saknar
maður meiri hlýju í myndunum,
léttari og óþvingaðri vinnu-
bragða og finnst þetta stundum
of mikil alvara og blákaldar
staðreyndir — hér mætti koma
til meira af því sem við gætum
nefnt ákavíti eða ódáinsveigar
sálarinnar. Á sýningunni eru
nokkrar myndir unnar í acryl og
klipp og sem stinga í stúf við
aðrar myndir hvað lífræn
vinnubrögð snertir en eru þó
sem myndverk alls ekki betri en
mörg önnur verk á sýningunni.
Af þeim þykir mér nr. 10 „Cald-
er í nágrenni Reykjavíkur" sýnu
hrifmest.
Annars þótti mér myndin
„Tígull í tvennt" (22) verða mér
hugstæðari því oftar sem ég
kom á sýninguna en það er
áberandi að mörg verkanna eru
seintekin. Eg varð fyrir sams-
konar áhrifum af myndum svo
sem nr. 18, 23 og 24, sem mér
finnst allar sterkari verk en það
sem Listasafnið festi sér þótt
það gefi máski betri hugmynd
um vinnubrögð Bjargar en þó
ekki þau vinnubrögð hennar,
sem ég vildi frekar halda fram.
Það er erfitt að bera saman
þessa sýningu við fyrri sýningu
Bjargar, því að fyrir sumt eru
vinnubrögðin harðari (formin)
en fyrir annað mýkri og fjöl-
þættari (liturinn) þó er óhætt að
slá því föstu að Björg sé vaxandi
listakona sem hefur skipað sér í
fremstu röð íslenzkra myndlist-
armanna af hennar kynslóð um
alvarleg og markviss vinnu-
brögð.
Björg hefur mikinn sóma af
þessari sýningu — myndirnar
eru vel settar upp, sýningar-
skráin er einföld og til fyrir-
myndar, á henni er alþjóðlegur
menningarbragur og reyndar
yfir sýningunni allri. Til baga er
að mörg verkanna munu njóta
sín betur í dagsljósi en þau
munu öll máluð við náttúrulega
birtu og liturinn breyttist
óþægilega mikið við að koma í
rafmagnsbirtu. Þrátt fyrir að
myndir Bjargar séu óþægilega
stórar fyrir almennan markað
og hafi yfir sér „monumentalan"
blæ virðist hún eiga erindi í
minni stærðir það sýna litiu
myndirnar nr. 33 og 34. Hér fer
bersýnilega listamaður, sem vill
mála málverk málverkanna
vegna en ekki fyrir hagnaðar-
vonina. Það ber mjög að meta og
virða.
Björg Þorsteinsdóttir á sýningu sinni í Norræna húsinu.
Hrefnu Matthíasdóttur, Sess-
elju Níelsdóttur, Ingvari Kjart-
anssyni og Magnúsi Sigurðssyni.
Nýrri myndirnar eru sætari í lit
og hafa yfir sér pólerað yfir-
bragð sem mér fellur öllu síður.
Myndin af Kjarval er hressi-
lega máluð og það eru taktar í
myndinni „í sólbaði" (148) frá
1937.
Engin ártöl eru í sýningar-
skrá sem er mjög bagalegt um
yfirlitssýningu, listamaðurinn
hefur hér sjálfur ritað formála
og er brokkgengur í máli að
venju. Ég vil sérstaklega skjóta
því hér að, að persónulega sé ég
lítinn skyldleika með myndum
Ásgeirs og amerísks „súperreal-
isma“, forsendurnar eru allt
aðrar og myndhugsunin önnur,
sömuleiðis málunarmátinn. Svo
er það frá mínum bæjardyrum
séð.
Ég minnist þess að faðir minn
tók mig á opnun sýningar Ás-
geirs í Listamannaskálanum
1946 eða 47. Ég var þá rétt
nýbyrjaður að sækja málverka-
sýningar að staðaldri. Mér er
það minnisstætt hve mér þótti
þessi sýningaropnun virðuleg.
Þarna var mættur fjöldinn allur
af þekktum borgurum sem gust-
aði af og ég átti eftir að sjá á
Sýningayfirlit
Ásgeir
Bjarnþórsson
1 tilefni áttræðisafmælis Ás-
geirs Bjarnþórssonar stendur
nú yfir heilmikil yfirlitssýning á
verkum hans að Kjarvalsstöðum
(vestri sal). Á sýningunni eru
hvorki meira né minna en 147
myndir og hefði Asgeir hæg-
lega getað lagt húsið allt undir
sýninguna. Listamaðurinn mun
standa sjálfur að þessu fram-
taki og hefur viljað hafa sem
flest verk á sýningunni og fyrir
það geldur hún því að þetta er
ofhlaðnasta sýning sem ég hefi
lengi séð í Reykjavík og minnir
frekast á málverkamarkað. Fyr-
ir vikið er erfitt að átta sig á
sýningunni í þessum frumskógi
mynda og ekki bætir úr skák að
Ásgeir Bjarnþórsson
ekki er um skipulagða uppheng-
ingu að ræða heldur ægir öllu
saman. Maður verður þó fljót-
lega var við að eldri myndir á
sýningunni eru málaðar á allt
annan veg en flestar þær mynd-
ir sem hann hefur gert eftir
seinni heimsstyrjöldina. Er það
merkilegt rannsóknarefni hve
mikil áhrif umrót heims-
styrjaldarinnar hafði á marga
íslenska málara og þá ekki að
jafnaði til betri vegar. Myndir
eins og „Sigrún" (42), sem er frá
1927 og af frú Önnu Guðmunds-
dóttur (141) skera sig hreinlega
úr hvað málunarmáta áhrærir,
einnig myndirnar af Friðrik
Brekkan (21), Ingveldi Kjart-
ansdóttur, Benedikt Waage og
Friðrik Jónssyni kaupmanni.
Þessum eldri töktum bregður
fyrir í nýrri myndum svo sem af
mörgum sýningum, enda þar
fastagestir. Nú eru þeir flestir
horfnir til feðra sinna eða hætt-
ir að sjást á sýningum og er að
þeim sjónarsviptir. Púrtari var
á dúkklæddu borði fyrir miðju
skálans og það gerði stemmn-
inguna ennþá magnaðri. Það má
segja, að ég hafi þá vígst inn í
þann heim er ég er gagntekinn
af ennþá, — heim myndlistar-
sýninga og safnferða og því er
sú sýning mér minnisstæðari en
margar aðrar á þeim árum.
Fyrir þá vígslu þakka ég með
virktum.
Teikningar í
Heimskringlu
I gangi fyrir framan
Kjarvalsstaði getur að líta
TOYOTA
STARLET
Sigurvegarinn í hinni erfiðu “Tourde Europe” aksturskeppni
gegnum 10 Evrópulönd, — er fyrirliggjandi.
Toyota Starlet er ótrúlega neyslugrannur á bensín.
Toyota Starlet er traustur sem aðrir Toyota bílar.
Það er ekki aðeins í Bandaríkjunum sem Toyota er kjörinn einn besti bíllinn.
Félag danskra bifreiðaeigenda hefur birt niðurstöður könnunar sinnar
þar sem Toyota er valinn bíllinn sem minnst bilar og er hagkvæmastur í rekstri.
Smástyrnið neyslugranna
VERÐ UMKR.
3.400.000
V

TOYOTA
UMBOÐIÐ
NÝBÝLAVEGI8
SÍMI 44144
KÓPAVOGI