Morgunblaðið - 20.01.1980, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 20.01.1980, Blaðsíða 6
38 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. JANÚAR 1980 Úr Gísla sögu Súrssonar Fagnað Gíslabana I ÞESSUM kafla Gísla sogu Súrssonar er þar komið sögu, að Gísli hefur fallið fyrir Eyjólfi hinum gráa og hans mönnum eftir frækilega vörn en þeir gátu komið að honum óvörum. Eyjólfur OJheldur síðan til fundar við Börk hinn digra, sem átti Þórdísi, systur Gísla. Nú fer Eyjólfur heiman við horfði upp og nam við borðið. hinn tólfta mann suður til fund- Hún lagði neðar en hún hafði (jr IMÍ ar v>ð Börk hinn digra og sagði ætlað, og kom í lærið, og var það f honum þessi tíðindi og allan mikið sár. Börkur tekur Þórdísi ■—atburð, og varð Börkur kátur við og snarar af henni sverðið. Þeir þetta og biður Þórdísi taka vel hlaupa upp allir og hrinda fram —■>. ,—■-----_ ■ yw>)s. honum Eyjólfi, — „og mun þú borðunum og matnum. Börkur ást þá hina miklu, er þú unnir bauð Eyjólfi sjálfdæmi fyrir Þorgrími, bróður mínum, og ger þetta, og gerði hann full ’ /'“^r // ///Æ^lí//I/K vel við Eyjólf." manngjöld og kveðst gert hafa vVyfíWgjfcf „Gráta mun ég Gísla, bróður mundu meira, ef Berki hefði verr //jP^^t**** // / /SttjfflMtfJji minn“, segir Þórdís. „En mun í farið. eigi vel fagnað Gíslabana, ef /////MWbBBBP grautur er ger og gefinn?" Þórdís nefnir sér þá votta og Og um kveldið, er hún bar mat segir skilið við Börk og kveðst fram, fellir hún niður spónatrog- eigi skyldu koma síðan í sömu p~, // ið. Eyjólfur hafði lagt sverð það sæng hjá honum, og það efndi í milli stokks og fóta sér, er Gísli hún. Fór hún þá að búa á . — ^ II#* hafði átt. Þórdís kennir sverðið, Þórdísarstöðum út á Eyri. En A 1 ._ 1. - — __ r\ 111 -V% 1 og er *^tur nlður ett‘r Börkur er eftir að Helgafelli, til L\ |* || I | || III |* ÍJ Li lll || I spónunum, þreif hún meðalkafl- þess er Snorri goði kom honum á 1 JL X X X X | V vA X W Vy X X X X X X ann á sverðinu og leggur til brott, og fór Börkur þá að búa í t/ C—J Eyjólfs og vildi leggja á honum Glerárskógum. En Eyjólfur fer Frá Arnljóti gellina segir í Heimskringlu, í Ólafs miðjum. Gáði hún eigi, að hjaltið heim og unir illa við sína ferð. sögu helga. Hann hafði það orð á sér, að hann væri hinn mesti stigamaður en var í raun góður drengur og merkilegur maður. Hann var skíðamaður mikill. Fornsögurnar urðu Grími Thomsen oft að yrkisefni og hér má sjá hvernig hann fer höndum um Arnljót gellina: Lausa mjöll á skógi skefur, Sjálfs hans ævi er álík skyggnist tunglið yfir hlíð. varga, Eru áferli úlfur og refur, einn sér verður hann að örn í furu toppi sefur. bjarga, Nístir kuldi um nœturtíð. hefur safnað ei né sáð. Fer í gegnum skóg á skíðum mmmmrmwm-Æ /2 skörulegur halur einn, ^eb rám og vigum tauna skarlatskyrtli sveiptur hnútmn síðum reið hann sér og auðnutjón. ______ ________________________ sára gyrður þorni fríðum. Á holtum og á heiðum úti .' ■ Geislinn hans er gamban- hýsa hann eikaistofn og teinn. skúti. mmGjÆMm ’ WmL 4». Hvergi er honum fritt um mík- Eftir honum úlfar þjóta frón. ilbleikir með strengdan kvið. Gríðar stóðið gráa ogfljóta Ýmsar sögur annarlegar greitt má taka og hart til Arnljóts fara lífs um skeið. fóta, En — fátœkum hann þyrmir ef að hafa á það við. þegar, v*i og þeim, sem fara villir ™ msim,- < Hefur hann á mörkum vegar, marga vísar hann á rétta leið. munntama þeim gefið bráð. Grímur Thomsen ----------------------------------------------- — ¥ : iWS' '1 ’ Sólar-og eyktamerki Áður en klukkur fluttust og fjósakonurnar. Stjörnurn- ■ JtljL:‘ 1 til landsins, munu á flestum ar voru miðaðar við eykta- » M/jföELÆí hjk 'm - eða öllum bæjum hafa verið merkin, sbr.: „Ég vakti -SA JLÆM sólarmerki, sem tíminn var sjöstjörnuna í nónstað." tekinn eftir, þegar sá til Menn vissu því furðuvel, sólar. Var sólarhringnum hvað tímanum leið, þegar skipt í eyktir, og voru þrír stjörnubjart var. . -'Úrl1$ J tímar í hverri eykt eða átta (Úr Skaftfellskum þjóósögum). „Úr bókinni Þá riðu hetjur um héruð.' eyktir í sólarhringnum, og hver eykt bar ákveðið nafn. Hádegi ..........kl. 12 Uppvíst verður um Björn í Öxl Miður morgiin '.'.'.'.'.'. '.kl'. 6 l'.h. -| r T°f Á?" Þá’ * "T V°rU’ Þegf 5“n m>'rtiL aðra ti! Dagmál kl 9 f h I manndrap Bjorns í Oxl vestur. La fjárins, en þegar honum varð aflskortur, þá veitti nokkra stund sá orðrómur á honum, kona hans honum lið. Hún hafði brugðið snæri um Evktinni milli hádems ov en enginn vogaði að koma upp með soddan ódæði’ en háls Þeim rotað Þá með sleggju, stundum kyrkt nóns var skint tvennt / fólkið hvarf oft snögglega og spurðist ekki til. þá með hálsklæði sínu. Þessa dauða hafði hann ! .7 T 1 ivenni. og Eitt sinn kom þar að til hans förukona með grafið í heygarði og fjósi, og fundust þó að sönnu net miðmunda klukkan 1 /2 þremur börnum, nokkuð til ára komm. Hún beiddi fleiri manna bein, en hann meðkenndi að drepið eftir hádegi. hús og fékk þau, en sem hún var um kyrrt setzt, hefði, en hann sagðist hafa fundið þá dauða og ekki Eru mörg örnefni frá þeim lokkaði þessi skálkur frá henni börnin, sitt í hvert nennt þá til kirkju að flytja. Hefur um það tíma, er sólin var miðuð frá sinn, og fyrirfór þeim, en sem hann ætlaði að sækja margrætt verið, hvað marga hann myrt hafði. einhverjum ákveðnurn stað, hana, var hún komin þar í skot eður afkima einn, er Sumir hafa sagt þeir hafi 18 verið með ungum og til dæmis bæiardvrum við í þeim kofa var, er hann leyfði henni, og duldist þar, gömlum, sumir segja 14, en þá hann var aðspurður, eitthvprt ákveðið kpnnilpiti því hana grunaðl> hverJu ^na mundl- en sem Björn hvað gamall hann hefði verið, þá hann tók fyrst til eittn e t a eoio Kennueiti sá hana ekki> varð honum ,nt Við það mjög og rak þessa, hafði hann sagt sig þá 14 vetra, er hann drap eða annan akveðinn stað og upp hijoð) gekk síðan. Kona þessi komst svo í pilt einn í fjárhúsi og hann þar grafið hefði. þar af akveðið, hve arla var brunnhús, er þar var nærri, og sat þar, meðan Björn Björn var dæmdur á Laugarbrekkuþingi. Var eða áliðið dags. leitaði hennar með ljósi um bæinn, því þetta var á hann fyrst limamarinn með sleggju, sundur stykkj- Dagmálahóll, Hádegissker, kvöldtíma. Komst þessi fátæka kona svo þaðan um aður og síðan afhöfðaður og festur upp á stengur. Miðmundahraun, Nóntindur nóttina og til sama bæjar og hún áður hafði næstu Jón Jónsson lögmaður var yfirdómari og þessi Og fleira eru allt Örnefni frá nðtt á verlð- Sagði hún þá frá, að hún hefði misst frá morðingi skal hafa dáið iðrunarlaust. Kona hans bessum tíma sor ðörn sin öii' var ^á með harnl> °S þv> var hún ekki réttuð, en sem 1 : , ,, Síðan var eftir þessu gengið, og var svo Bj rn hún var léttari orðin, var hún höfð á alþing og A vetrarKvoiaum var tekinn og settur fastur, en sem á har„, , • v •• >'\ dæmd þrjú húðlát og þar gengið næst lífi hennar og timinn miðaður við stjorn- meðkenndist hann, að 9 menn lííláti* Hafði s;ðan sleppt. Er þetta því skrifað, að menn biðji Guð urnar, einkum sjöstjörnuna hann suma drepið til fjár, en hina aði„ fátæka drap að varðveita sig frá vondum dæmum. Sjrorknmj / 6íí«ff < Goufirmaatiw #o"fl n- 3on/ þcrlnfut <?nwre«' / Úr Setbergsannál: (öunar ©pfla©oa/ í^alltot Vmxtfcv/ ©n* fctem $>all0orefcn / S5íem porldfefon / Jcn Olof ífon/íörantur (?tnörefon/poríut (BubtmtnWfcn/ ©nfíf ©wínefon / ÍJflHut Dtofffcn/ port'ottur ft5i#mífon/porfr ©wuiefor/porflcirn Obbofcröut munbur 3onefon/(?tnflr ©pfl a ©on/(?ntat pmíifcn/ 3on ©tgurWfon/ ílRagnul kctHtofctt/ ptíar pcdrife fon/ ttagn\œ'$on$fcn/%m SonefCn/SRagmtf Jpne fOn/ Obður X^untflOfon. etum ftvbflf / txim frm þ«ua fijwf ^irfiff / ufa rtw l'fff/ 5* um rp<« ®mt> ®t. D. UE. IIII. *«rff<ri fntt SÐi< jKnr.o cm«.# / po* / 4 a«*P*n fiteb nmof« / tmgwMU / Srrffj t* fjitw K c«. img ffor3o»«*e aw?taátedtm#/ fffo#. m tU CmraKrrin t» / »or* aiw jfitnoffa ofl n*n “■ ll I “' ■ Upphaf Stóradóms (prentað á Hólum 1743) s- „A hefur þér legið núna, Bjarni minn u Á alþingi 1564 var samin dómssamþykkt sú, sem hét langidómur eða stóri- dómur, er lagði óhemju- lega harðar refsingar við hverja eina holdlega yfir- sjón (lauslæti). Það er sagt, að allir þeir, sem samþykkt þessa sömdu, hafi orðið sekir á heim- leiðinni af þingi í þetta sinn fyrir nokkurt laus- lætisbrot svo að þeir hafi orðið hinir fyrstu sem hegnt var eftir þeirra eig- in samþykkt. Einn þeirra, sem átti mjög langt heim, er sagt að hafi lagzt með vinnu- konu sinni undireins og hann var heim kominn; hafi þá kona hans komið að honum og sajgt við hann góðlátlega: „A hefur þér legið núna, Bjarni minn.“ Stóri- dómur eða Langi- dómur STÓRIDÓMUR (Langi- dómur) var samþykktur á alþingi 1564 að tilhlutan Páls Stígssonar hirðstjóra og fjallaði um brot á siðferðismálum, þar sem miklu þyngri refsingar voru settar við slíkum brotum og fleiri atriði talin tilbrotaen áður var. Við hinum alvarlegustu brotum var tekin upp dauðarefsing, þar sem karlar voru hálshöggnir en konum drekkt í Drekk- ingarhyl á Þingvöllum. Stóridómur var ekki af- numinn fyrr en 1838.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.