Morgunblaðið - 13.12.1981, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1981
Rætt við Davíð
Oddsson um sjónvarpsleikrit hans
Kusk á hvítflibbann
Þegar Ragnar Axelsson Ijós-
myndari Morgunblaðsins var að
munda myndavél sína á heimili
Davíðs aö Lynghaga 5 kom kött-
urinn Snotra á fullri ferð og hljóp
í fang Davíös.
Ljósm. Sjónvarpið.
Úr Kuski á hvítflibbann: Frá vinstri: Árni Ibsen, Guðrún Lilja Þorvaldsdóttir, Ragnheiður Arnardóttir og
Siguröur Sigurjónsson.
Jólaleikrit Sjónvarpsins að þessu sinni á annan dag jóla verður nýtt
leikrit Davíðs Oddssonar og ber það nafnið Kusk á hvítflibbann. Upptaka
fór fram í júní og var lokið við sjónvarpsleikritið í ágúst, og strax að því
loknu var það sýnt á sameiginlegum fundi sjónvarpsmanna frá Norður
löndunum og keyptu allir aðilar sýningarrétt á þessu leikriti Davíðs, en
sömu sögu er að segja af fyrra sjónvarpsleikriti hans, Róbert Elíasson
kemur heim frá útlöndum. Eru sjónvarpsleikrit hans bæði í hópi fárra
leikrita sem íslenzka sjónvarpið hefur selt til allra Norðurlandanna af
tugum leikrita alls. Andrés Indriðason leikstýri Kuski á hvítflibbann og
stjórnaði jafnframt upptöku, Gunnar Baldursson sá um leikmynd, kvik-
myndun annaðist Ómar Magnússon, hljóðupptöku sá Baldur Már Arn-
grímsson um, lýsingu annaðist Ingvi Hjörleifsson. Sýningartími er um það
bil ein klukkustund.
Grein: Árni Johnsen Mynd: Ragnar Axelsson
„Jú, auk þessara sjónvarpsleik-
rita hef ég unnið að öðrum leikrit-
um,“ svaraði Davíð, „við skrifuð-
um þrír saman Ég vil auðga mitt
land, en það sýnt í Þjóðleikhúsinu
árið 1974 á um 40 sýningum. Við
skrifuðum leikritið saman Þórar-
inn Eldjárn og Hrafn Gunnlaugs-
son. Við Hrafn skrifuðum síðan
sama revíuna íslendingaspjöll
sem var sýnd hjá Leikfélagi
Reykjavíkur 1975—1976 á fjöl-
mörgum sýningum og síðan var
það flutt í Austurbæjarbíói."
„Hvað er upphafið að Kuski á
hvítflibbann?"
„Upphafið að þessu leikriti má
rekja til þess að ég sótti um að fá
að taka þátt í námskeiði sem sjón-
varpið hélt fyrir leikritahöfunda
ádeiluleikritum, að ég tali nu ekki
um þegar þau eru orðin lítið annað
en skýrsla sem félagsfræðingar
gætu rétt eins verið að skrifa hver
fyrir annan. Þetta er miklu frem-
ur lítil saga, ein vika í lífi næsta
venjulegs borgara, sem lendir í
óvenjulegum aðstæðum. Ég býzt
við að þetta verk teljist ekki eins
létt verk og Róbert Elíasson, en ef
til vill er það einhvers staðar mitt
á milli gamans og alvöru, ber
kannski keim af hvoru tveggja."
„Hvenær sinnir stjórnmálamað-
urinn og forstjóri Sjúkrasamlags
Reykjavíkur ritstörfum?"
„Það má segja að skriftir séu
eitt aðal tómstundagamanið sem
ég hef áhuga á og leikhúsjð hefur
lengi blundað með mér. Ég fór í
leiklistarskóla fyrir 20 árum og
starfaði sem eini leikhúsritarinn
hjá LR í tvö ár í tíð Sveins Ein-
arssonar árin 1970—1972. Á þess-
um árum og þeim næstu á eftir
vorum við með mikið af þáttum í
útvarpinu, ekki aðeins venjulega
viðtals- og umræðuþætti heldur
vorum við félagarnir Þórarinn og
Hrafn með þætti sem skrifaðir
voru frá orði til orðs, rétt eins og
leikrit, svo sem Útvarp Matthildi,
sem kom reyndar síðar að hluta út
á samnefndri hljómplötu.
Mér finnst ákaflega mikil hvíld
í því að skrifa sig út úr öðrum
verkefnum. Þá býr maður sér á
meðan til dálitla nýja veröld og
getur dvalið þar um stund án þess
að daglegt amstur ónáði mann á
meðan. Hins vegar geri ég mér
grein fyrir því að á næstu mánuð-
um og ef til vill árum mun minni
til þess að kenna þeim sjónvarps-
tækni og skynsamleg vinnubrögð
við upj)byggingu á sjónvarshand-
riti. I lok námskeiðsins lögðu
bátttakendur fram hugmynd að
leikriti og úr þeim hugmyndum
voru valin sex leikrit til frekari
úrvinnslu og jafnframt ákveðinn
upptöku- og leikstjóri til að vinna
með höfundinum.
Það eru yfir 30 hlutverk í Kuski
á hvítflibbann, en í hópi leikara
eru Árni Ibsen, Guðrún Gísladótt-
ir, Þóra Kristjánsdóttir, Jón Sig-
urbjörnsson, Borgar Garðarsson,
Steindór Hjörleifsson, Róbert
Arnfinnsson, Jóhannes Norðfjörð
og Sigurður Sigurjónsson.
Kusk á hvítflibbann var ein af
þeim hugmyndum sem var valin
og ég fékk Andrés Indriðason sem
leikstjóra og upptökustjóra og átti
við hann mjög gagnlega og
ánægjulega samvinnu, ekki sízt
við myndræna úrvinnslu verksins.
Leikritið er þannig, að það er
ekki skynsamlegt að segja fyrir
fram mjög mikið frá efnisþræðin-
um. Það fjallar um ungan mann
sem Iendir í nokkrum atburðum
sem í raun og veru eru æði hvers-
dagslegir og flestir okkar gætu
hæglega lent í og hafa jafnvel oft
lent t svipuðu, en þessum unga
manni verða atvikin æði skeinu-
hætt og menn sjá hvernig um-
hverfið bregst við honum og jafn-
vel dæmir hann á litlum forsend-
um. Efnið á rót í nokkrum raun-
verulegum atburðum, reyndar
óskyldum, sem er hrært saman og
blandað í einn og bætt inn í eftir
þörfum.
Jú, það má segja að leikritið sé
með ádeilubroddi, en það er ekki
þrungið af þeirri fyrirætlað höf-
undarins að leysa allan þann
vanda sem aðrir hafa kunnað að
láta hjá líða að leysa. Ég er ekki
mjög spenntur fyrir svokölluðum
tími gefast til þessara tómstunda-
iðkana en áður. Stjórnmálin ræna
æ fleiri stundum, sem betur fer vil
ég segja, fyrst ég er að þvælast í
þessu á annað borð. Það eru þó
ekki aðeins stundirnar við að
skrifa sem eru jákvæði þátturinn.
Um leið og unnið er við skriftir,
bæði fyrir sjónvarp og leikhús,
kemst ég í tæri við nýtt fólk, sem
hugsar kannski ekki eftir sömu
brautum og það fólk sem ég um-
gengst að staðaldri. Hins vegar er
það dálítið merkilegt að það getur
verið hættulegt fyrir mann sem er
að vasast í stjórnmálum, að vera
þekktur fyrir að vera að föndra
við leikhús eða aðrar listir. Ég tek
eftir því að mínir ágætu vinir en
jafnframt andstæðingar í stjórn-
málum leggja mjög út af þessu í
skrifum sínum og baráttu og þykj-
ast sjá í þessu að maður sé léttúð-
arfullur og ábyrgðarlaus. Til að
mynda hefur Þjóðviljinn haft
ákaflega miklar áhyggjur af því
að ég sé að fást við grínaktuga
hluti, en húmor er eins og kunngt
er mjög illa séður á þeim bæ enda
ekki algengur. Þar verða menn
flokksformenn á unga aldri og eru
ekki fyrr komnir í þann stól en
þeir nötra af reiði og þótta eld-
guðsins í hvert skipti sem þeir
koma fram í útvarpi eða sjón-
varpi. Ef til vill eru þeir að reyna
að tryggja sér með þessu að and-
stæðingarnir fari ekki að gefa í
skyn að þeir séu mannlegir og
skemmtilegir."
„Hefur þú þurft að sitja á strák
þínum vegna þátttöku í pólitík-
inni?“
„Ég hef aldrei fundið til þess.
Satt bezt að segja hefur mér alltaf
fundist sjálfum að ég sé heldur
alvörugefinn og harla ólíkur þess-
um snillingum sem sífellt eru með
gamanmál á vör. Hins vegar áskil
ég mér rétt til þess að loka ekki
alveg augunum fyrir því spaugi-
lega í tilverunni. Það kemur auð-
vitað ýmislegt spaugilegt upp á
vettvangi stjórnmálanna, enda
væri óbúandi í þeim ella, alvaran
situr þó jafnan í fyrirrúmi.
Það sem kannski er mest lýj-
andi fyrir þá sem fást við stjórn-
mál er það að smámál sem litlu
skipta virðast bezt ná athygli
fólks, en það sem stærra er í snið-
um virðist oft fara fyrir ofan garð
og neðan."
„Og hvað er svo stjórnmálamað-
urinn Davíð Oddsson með á
skrifborðinu sínu í nafni rithöf-
undarins?"
„Ég hef mikið að snúast í öðrum
hlutum um þessar mundir og svo
verður næstu mánuði, en þó er
maður aðeins byrjaður að stelast í
að punkta niður, svo það er ekki
alveg loku fyrir það skotið að úr
verði barn í brók.“
Úr Kuski á hvítflibbann, frá vinstri, Borgar Garðarsson, Guðjón Sverr isson og Gunnar Rafn Guðmundsson.
„Þá býr maöur sér
tíl dálítla nýja veröld“