Morgunblaðið - 16.12.1982, Blaðsíða 1
64 SÍÐUR
282. tbl. 69. árg.
FIMMTUDAGUR 16. DESEMBER 1982
Prentsmidja Morgunblaðsins
Lech Walesa hunsaði kvaöningu:
Mætti ekki hjá
saksóknaranum
Járnhliöið að Gíbraltar opnað á ný eftir 13 ár við formlega athöfn í fyrrakvöld.
(aíbraltar, 15. desembcr. AI*.
RÚMLEGA 800 manns fóru í
gegnum hliðið, sem skilur Spán og
Gíbraltar aö, á fyrstu 90 mínútun-
um eftir að það var formlega
opnað kl. 23 í gærkvöldi. Tæplega
500 umræddra fóru yfir til Spánar,
en öllu færri í hina áttina. Hliðið
hefur veriö lokað í 13 ár.
Yfirmaður spænsku tollgæsl-
unnar, Carlos Pozas, opnaði
járnhliðið formlega í gærkvöld.
Því var lokað af Franco árið 1969
í viðleitni hans til að þrýsta á
Hliðið að
Gíbraltar
opnaðá ný
Breta til að láta Gíbraltar af
hendi.
Um 5.000 manns voru saman
komin í gærkvöld til að fylgjast
með athöfninni. Spánverjar hafa
ákveðið, að fyrst um sinn fái að-
eins spænskir vegabréfshafar að
fara inn í Gíbraltar og einungis
breskir vegabréfshafar með sér-
stakri yfirstimplun frá Gíbralt-
ar að fara.inn á spænskt land-
svæði.
Um 30.000 manns búa á Gíbr-
altar, sem er í raun ekki annað
en klettasnös, sem skagar út í
Miðjarðarhafið. Þá starfa um
3.000 dagverkamenn frá Mar-
okkó í nýlendunni. Þeir koma að
morgni vinnudags og fara heim
að kvöldi.
Yarsjá, 15. desember. Al*.
LECH WALESA virti í dag
að vettugi kvaðningu er hann
fékk frá saksóknaranum í
Gdansk, þar sem honum var
gert að mæta á skrifstofu
saksóknara. Kvaðning þessi
kom aðeins degi áður en
Walesa ætlar að ávarpa al-
menning í Gdansk í tilefni
ársafmælis herlaga í landinu.
Talið að
skjálftinn
hafi banað
um 2000
Manama, Kahrain, 15. desember. Al*.
TALA ÞEIRRA, sem létust í jarð-
skjálftanum í Norður-Yemen er nú að
sögn björgunarsveitamanna ekki talin
vera undir 2.000. Fyrri tölur hermdu
að rúmlega 1.000 manns hefðu látiö
lífið í skjálftanum, sem gekk yfir land-
ið á mánudag og stóð í heilar 40 sek-
Sjálfur bar Wal-
esa fyrir sig
tæknilega örð-
ugleika við að
mæta á skrif-
stofu saksóknara
í dag, að sögn
heimildarmanna
í Gdansk. Aðrar
heimildir herma, að Walesa hafi
talið kvaðninguna hafa borist sér
of seint og hún hafi verið óljós-
lega orðuð.
Ekki var með öllu ljóst hvers
vegna Walesa var stefnt fyrir
saksóknara, en líkur voru taldar
á, að yfirheyra hafi átt verka-
lýðsleiðtogann um hlutdeild hans
í minningarathöfninni, sem
fyrirhuguð er í Gdansk á morg-
un.
Athöfn þessi fer fram við
minnismerki fallinna verka-
manna við Lenín-skipasmíða-
stöðvarnar. Merkið var reist
fyrir tveimur árum í kjölfar
samkomulags á'milli verkalýðs-
forystunnar og stjórnvalda, sem
síðar leiddi til stofnunar Sam-
stöðu.
Fjárveitinganefnd öldungadeildarinnar í atkvæðagreiðslu um MX-flaugarnar:
Tillaga frá harðasta and-
stæðingi forsetans samþykkt
úndur.
Tölum um fjölda látinna ber þó
alls ekki saman. T.d. sagði upplýs-
ingamálaráðherra landsins um kl.
19 í kvöld, að 1.340 lík hefðu fundist
og.tala slasaðra væri svipuð.
Fjölþjóðlegar gæslusveitir hófu
björgunarstörf í dag. Nágrannaríkið
Saudi-Arabía sendi 36 flugvélar
með hjálpargögn til landsins og
Fahd konungur landsins hefur gefið
Yemen andvirði 30 milljóna Banda-
ríkjadala.
Þá er talið, að ýmis önnur ríki en
arabaríki muni fljótlega senda
hjálpargögn til landsins eftir að
sendiherrum þeirra í landinu var
kynnt ástandið. T.d. skýrði ríkisút-
varpið í Yemen frá því, að von væri
á 40 manna liði frá V-Þýskalandi
með sérþjálfaða hunda til leitar í
rústum.
Að sögn Sanaa-útvarpsins voru 19
þorp jöfnuð við jörðu og 101 þorp
eyðilagðist að stórum hluta. Þá urðu
verulegar skemmdir í 40 þorpum til
viðbótar. Ljóst er því að tala heimil-
islausra skiptir tugum ef ekki
hundruðum þúsunda.
Washington, 15. desember. Al*.
FJÁRVEITINGANEFND öldunga-
deildar Bandaríkjaþings samþykkti í
kvöld málamiðlunartillögu vegna
fyrirhugaðra kaupa á MX-flaugunum
margumræddu, en lét þess jafnframt
getið í yfirlýsingu í kjölfar sam-
þykktarinnar, að við fjármununum
yrði ekki hreyft fyrr en þingið sam-
þykkir tillögur um staðsetningu
þessara nýju langdrægu flauga.
Atkvæði fóru á þann veg, að 16
öldungadeildarþingmenn sam-
þykktu tillögu frá Ernest Holl-
ings, harðasta andstæðingi
MX-flauganna, en 12 voru henni
andvígir. Gengið var til atkvæða
eftir stuttar umræður.
Málamiðlunartillaga Hollings
um „frysta" fjárveitingu felur í
sér 988 milljónir Bandaríkjadala,
sem nægir til kaupa á fyrstu 5
flaugunum af 100 fyrirhuguðum.
Tillaga Hollings er ótímabundin
og felur aðeins í sér fjárveitingu
eftir að staðsetning flauganna
hefur hlotið samþykki þingsins.
Reagan lagði í gær til að fjár-
munir yrðu hafðir í bakhöndinni
vegna fyrirhugaðra kaupa flaug-
anna, en þeir ekki „frystir" nema
til næsta vors er þingið myndi
greiða atkvæði um nýja staðsetn-
ingartillögu.
Hollings var himinlifandi að at-
kvæðagreiðslunni lokinni í gær-
Lundúnum, 15. desember. AI*. ..
ATTA mánaða löngu verk-
falli starfsfólks við sjúkrahús
lauk í dag er fulltrúar laun-
þega samþykktu kauphækk-
kvöld og sagði að þessi atkvæða-
greiðsla sýndi svo ekki væri um
villst, að hvorki fulltrúa- né öld-
ungadeild Bandaríkjaþings væri
hlynnt staðsetningartillögu Reag-
ans.
unartilboð stjórnarinnar,
sem var langt undir kröfum
þeirra.
Verkfall þetta, sem er eitt hið
lengsta í sögu Bretlands, hefur
skapað stórfelld vandamál á
sjúkrahúsum landsins, en neyðar-
tilfellum hefur þó verið sinnt. Ein
milljón manns er nú á biðlista
hinna 2.500 sjúkrahúsa í kjölfar
verkfallsins.
Vendipunkturinn í deilunni var
í gær er meðlimir næststærstu
samtakanna, sem i hlut áttu, sam-
taka heilsugæslustarfsfólks, neit-
uðu að fara að fyrirmælum yfir-
manna sinna og grípa til allsherj-
arverkfalls til að knýja á kröfur
um 12% launahækkun.
í kjölfarið fylgdi samþykkt
hjúkrunarnema með yfirgnæfandi
hluta greiddra atkvæða á tilboði
stjórnarinnar, sem hljóðaði upp á
7,5% kauphækkun á þessu ári og
4,5% á næsta ári. Þá samþykktu
samtök verkafólks, sem hlut áttu
að máli, kauphækkun upp á 6% í
ár og 4,5% á næsta ári til handa
sínu fólki.
Afganskur leyniþjónustumaður leysir frá skjóðunni:
Segir Brezhnev hafa ætlað
sér að innlima Afganistan
Lundúnum, 15. desember. Al*.
BRESKA útvarpiö hefur eftir mjög
háttsettum manni innan afgönsku
leyniþjónustunnar, Gulam Sidiq Mir-
aki, sem flúði til Pakistan, að Leonid
I. Brezhnev hafi haft í hyggju að inn-
lima Afganistan.
Breska útvarpið hafði eftir Mir-
aki, að hann hafi haft aðgang að
skjölum þar sem var að finna
fyrirskipanir frá Brezhnev varð-
andi Afganistan. Sagðist Miraki
hafa séð skjöl, þar sem Brezhnev
lagði á ráðin og beindi því til Babr-
ak Karmal, forsætisráðherra, að
hann kallaði saman þing og fengi
sig kjörinn forseta.
Samkvæmt fyrirmælum Brezhn-
evs átti Karmal síðan að tilkynna,
að Afganistan væri ógnað af heim-
svaldastefnu og kalla til hermenn
til að verja landamærin. Næsta
skrefið átti svo að vera það að til-
kynna, að Afganir hefðu ákveðið
að gerast hluti af Sovétríkjunum.
Að sögn Miraki komst þessi
áætlun ekki í framkvæmd vegna
andstöðu innan flokks Karmal.
Miraki sagði BBC, að Brezhnev
hefði haft aðra áætlun til taks uppi
í erminni og hún hafi verið í undir-
búningi er hann gaf upp öndina.
Hún var í því fólgin, að Sovétmenn
ætluðu að yfirtaka 9 nyrstu héruð
landsins en eftirláta innfæddum
hinn hluta landsins.
Þá greindi Miraki einnig frá því
og staðfesti fyrri fregnir þess efn-
is, að Sovétmönnum gengi illa að
ráða við frelsissveitir Afgana, sem
gæfu hvergi eftir í baráttunni
þrátt fyrir pyndingar, fjöldaaftök-
ur, eiturefnahernað og síðast en
ekki síst að við ofurefli væri við að
et.ia.
Maraþonverkfalli lokið