Morgunblaðið - 17.07.1983, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. JÚLÍ 1983
„Ég heföi aldrei trúað því að
rigning gæti verið svona blaut
íí
í heimsókn hjá kínverskum
nálastungulækni á Taiwan
— eftir Aðalheiði Karlsdóttur
Loksins var tilkynnt í há-
talarann að flugvélin
væri að nálgast áfanga-
stað. Ég hafði nú setið í
einni af Boeing 747-
flugvélum Cargolux í um átján
klukkustundir samfleytt og þrátt
fyrir góðan aðbúnað um borð var
það tilhlökkunarefni að komast
undir beran himin á ný. Ferðin
hafði reyndar tekið mig heilan sól-
arhring vegna tímamismunarins,
því frá Luxemborgarflugvelli
hafði flugvélin hafið sig á loft
klukkan 22.00 þann 2. júní, en nú
var klukkan 22.00 þann 3. júní, að
staðartíma í Taiwan.
Það var úrhellisrigning í Chiang
Kai-shek-flugvellinum, sem stað-
settur er skammt frá höfuðborg-
inni Taipei, og þrátt fyrir að vera
vön votviðrum heima á íslandi
hefði ég aldrei trúað því að rign-
ing gæti verið svona blaut. Með
aðstoð góðra manna og ótal
regnhlífa tókst þó að koma far-
þegum, sem ekki voru nema ellefu
talsins, inn í flugstöðv-
arbygginguna. Þar tók ekki betra
við, því þar var allt á floti. Ekki
var það þó af völdum rigningar-
innar, heldur var verið að skúra
þar gólf og voru notaðar við það
mjög undarlegar aðfarir. Heilu
vatnsfötunum var skvett yfir gólf-
in, þannig að við máttum vaða
vatnið í ökla, en síðan virtust
skúringakonurnar eiga margra
tíma verk fyrir höndum við að
þurrka vatnið upp aftur.
Eftir að hafa lokið við nauðsyn-
legar pappírsútfyllingar, sem út-
heimtu mikil hlaup fram og aftur
um flugstöðvarbygginguna, tókst
mér að komast klakklaust í gegn-
um tollskoðunina og ekki leið á
löngu þar til ég var sest í aftur-
sætið á bílnum hjá Morrison Li-
ang og Alice Chen, sem komin
voru að taka á móti mér. Þetta var
upphafið að mikilli ævintýraferð,
sem skipulögð var af JC-hreyfing-
unni á Íslandi í samvinnu við
JC-hreyfingarnar í Taiwan og
Japan og ég hafði verið valin til að
taka þátt í sem fulltrúi JC-hreyf-
ingarinnar á íslandi.
Dr. Chen ásamt dætnim sínum við morgunverðarborðið. Það var um að gera að láta heyrast nógu
hátt þcgar sötrað var úr skálinni.
Frú Chen við störf í lyfjaversluninni á fyrstu hæðinni.
Jurtalyf af ýmsu tagi voru vigtuð upp úr krukkunum á
bak við.
Fyrir um það bil þrem áratug-
um hafði íbúafjöldi Taiwan ekki
náð átta milljónum. Iðnaður var
stutt á veg kominn, en landbún-
aður og fiskveiðar voru aðalat-
vinnugreinarnar. f dag eru íbúar
Taiwan um átján milljónir og búa
um tvær milljónir í höfuðborginni
Taipei. Landið er nú með þéttbýl-
ustu löndum í heimi því þar eru
tæplega 500 íbúar á hvern ferkíló-
metra, eða um 1.900 íbár á hvern
ferkílómetra af ræktanlegu landi.
Til samanburðar má geta þess að
á íslandi eru um tveir íbúar á
hvern ferkílómetra.
Með samstilltu átaki þjóðarinn-
ar allrar hefur á tiltölulega
skömmum tíma tekist að gjör-
breyta atvinnuháttum og um leið
lífskjörum fólksins í Taiwan.
Taiwanska efnahagsundrið er nú
löngu orðið heimsþekkt og vörur
með áletruninni „Made in Taiwan"
eru algeng sjón hvar sem er í
heiminum. Meðal Asíuþjóða eru
lífskjör fólksins þar talin koma
næst á eftir lífskjörum í Japan.
Eitt af því sem íbúar Taiwan
Helgidómur Chen fjölskyldunnar.
Eins og tóbas-
lauf í laginu
Taiwan er eyja, skammt frá
meginlandi Kína. Hún er álíka
stór og Holland og er ekki ósvipuð
tóbakslaufi að lögun. Taiwan
heillaði svo portúgalska sjómenn
er þar komu á 16. öld að þeir gáfu
eyjunni nafnið „Ilha Formosa",
sem þýðir fallega eyja. Síðar
breyttist nafnið í Taiwan, en eldra
nafnið, þ.e. Formósa, er þó víða
notað ennþá.
Taiwan á að baki mjög við-
burðaríka sögu. Eyjan varð
verndarríki kínverska keisara-
dæmisins snemma á 13. öld, en
hefur í aldanna rás mátt þola inn-
rásir og hersetu ýmissa þjóða, t.d.
Hollendinga, Spánverja og Jap-
ana, þar til kínversk yfirráð náðu
þar fótfestu á ný eftir seinni
heimsstyrjöldina.
Að frátöldum um 260.000 frum-
byggjum eru íbúar Taiwan kín-
verskir og eiga rætur sínar að
rekja til meginlands Kína. Þaðan
hafa þeir flutt með sér kínverska
siði og venjur og eru lífsvenjur
þeirra kínverskar í eðli sínu. fbúar
Taiwan líta á sig sem Kínverja og
virðast stoltir af uppruna sínum.
eru sérlega stoltir af er jöfn tekju-
dreifing og virðist sem bil milli
ríkra og fátækra minnki stöðugt.
Þannig hefur verið bent á það að
árið 1952 voru tekjur 20% tekju-
hæstu einstaklinganna 15 sinnum
það sem 20% af tekjulægstu ein-
staklingunum höfðu. Árið 1979
var hlutfallið orðið 4 á móti 1.
„Þegar lítið var
að gera fékk kaup-
maöurinn sér blund“
Ökuferðin frá flugvellinum tók
um það bil 45 mínútur, en þegar
beygja átti niður í Ta Ton-götu,
sem þýðir friðargata, kom í ljós að
bíllinn komst alls ekki að húsinu
sem samferðakona mín, Alice
Chen, bjó í og átti að verða dval-
arstaður minn í Taiwan. Þrátt
fyrir að komið væri fram undir
miðnætti og úti væri úrhellisrign-
ing, voru þar svo mörg söluborð að
ekki var hægt að komast eftir göt-
unni á bílnum. Það var því ekki
annað að gera en að ganga það
sem eftir var leiðarinnar. Þegar ég
ætlaði að fara að fást við ferða-
töskurnar var eins og heilt lið af
burðarkörlum sprytti upp úr jórð-
inni, og fannst mér leiöinlegast að
ég hafði ekki nægan farangur
handa þeim öllum.
Ta Ton-gata er ein af aðalmark-
aðsgötum San Chun-borgar, sem
er skammt frá Taipei. Þar er aðal-
lega verslað með matvörur og
daglegar nauðsynjavörur og virt-
ist þar allt vera hvað innan um
annað og enginn ákveðinn opnun-
artími, því margir höfðu opið all-
an sólarhringinn. Viðskiptavinur-
inn þurfti jafnvel að vekja kaup-
manninn til þess að geta verslað
við hann, því þegar lítið var að
gera fékk kaupmaðurinn sér blund
á bak við söluborðið.
Það var heilt ævintýri að ganga
eftir Ta Ton-götu í myrkrinu og
rigningunni og fylgjast með
mannlífinu þar. Þegar loks var
staðnæmst fyrir framan eitt sölu-
borðið þar sem mikið úrval virtist
vera af alls konar ávöxtum og
ferskum fiski, og mér sagt að
þarna byggi Chen-fjölskyldan,
leist mér satt að segja ekki á blik-
una. Þegar betur var að gætt kom
þó í ljós að hús Chen-fjölskyld-
unnar var á bak við söluborðið og
þegar inn var komið létti mér
stórum því þar inni var mun
snyrtilegra umhorfs en á götunni
fyrir utan. Á fy-rstu hæðinni var
lyfjaverslun, sem seld! kínversk
lyf unnin úr jurtum. Mér var strax
boðið upp á loft og þar beið hús-
móðirin með dýrindis veitingar.
Dr. Chen, húsbóndinn á heimilinu,
opnaði flösku af hrísgrjónavíni og
bragðaðist það ágætlega með
baunasúpunni og möndlueggja-
kökunum, sem húsmóðirin bar
fram.
Nálastungulæknir
og lyfsali
Heimili Chen-fjölskyldunnar
bar þess vott að hér væri um
fremur efnað fólk að ræða. Dr.
Chen er þekktur nálastungulækn-
ir í Taiwan og rekur þar eigið
sjúkrahús, en sjúklingar hans
koma margir langt að. Að sögn dr.
Chen gefur hann sér ávallt góðan
tíma með sérhverjum sjúklingi til
að kynna sér fyrra líferni hans
þannig að hann geti sem best
fundið út orsakir sjúkdómsins.
Með því að horfa í augu sjúklings-
ins og fylgjast með hinum ýmsu
viðbrögðum hans kemst hann að
því hvers eðlis sjúkdómurinn er og
þá fyrst getur hin eiginlega nála-
stungumeðferð hafist. Sú meðferð
getur tekið mislangan tfma eftir
því hver sjúkdómurinn er og á eft-
ir gefur dr. Chen sjúklingum sín-
um ströng fyrirmæli um það
hvernig þeir skuli haga lífi sínu í
framtíðinni til þess að halda fullri
heilsu.
Dr. Chen á einnig lyfjaverslun-
ina á fyrstu hæðinni, en kona hans
og dætur sjá um daglegan rekstur
hennar. Yngri dóttirin er lyfja-
fræðingur að mennt. Hún hefur
lært vestræna lyfjafræði, eins og
hún kallaði það, en leggur nú
áherslu á að kynna sér gömul
kínversk lyf unnin úr jurtum, og
hvernig þau skuli notuð. Sagðist
hún telja að jurtalyfin gætu í
mörgum tilvikum komið að gagni
þegar hin vestrænu lyf bregðast
og að mikilvægt væri fyrir ungt
fólk að kynna sér hin gömlu kín-
versku lyf, þannig að mikilvægur
fróðleikur um lækningamátt
hinna ýmsu jurta tapaðist ekki.
í lyfjaversluninni niðri virtust
lyfin seld eftir vigt og oft blönduð
eftir óskum viðskiptavinarins.
Ekki virtist þurfa neina lyfseðla,
og í einu tilvikinu fékk viðskipta-
vinurinn að smakka á nokkrum
tegundum til að geta á sem bestan
hátt fundið út hvað hentaði sér.