Morgunblaðið - 09.05.1984, Side 10

58
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. MAl 1984
FJÖLVAR
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
í litla snotra sýningarsalnum
við Skólavörðustíg er hlotið hef-
ur nafnið Gallerí Grjót getur að
líta nokkur verk Magnúsar Tóm-
assonar myndlistarmanns og
stendur sýningin til 1. maí.
Myndverk sín nefnir listamaður-
inn „Fjölva", sem er samheiti á
þrívíddarmyndum, er hann vinn-
ur að mestu í karton og pappa.
Magnús hefur sökkt sér niður í
þessa myndgerð síðustu árin og
tók hún við af myndljóða-tíma-
bili hans (Visual Poetry) og er að
mörgu leyti beint framhald þar
á.
Myndgerð þessi hefur vakið
mikla athygli listunnenda og
hefur sitt sýnst hverjum, sumir
hafa hafið hana til skýjanna en
aðrir nefnt léttvægt föndur.
Vafalítið má til sanns vegar
færa, að báðir hóparnir hafi sitt-
hvað til síns máls. Fyrir hið
fyrsta þá eru margar myndirnar
bráðvel gerðar og af ríkri Iistr-
ænni kennd en svo er tæknin
einnig þannig í útfærslu allri að
ósjaldan minnir hún sterklega á
föndur. Þær fjórar myndir á
sýningunni á Kjarvalsstöðum,
„Borealis", sem nú er nýafstaðin,
er báru nafnið „Untitled" voru
t.d. að mínum dómi í sérflokki
myndverka hans um sterka listr-
æna útfærslu. Á sama hátt ber
mynd nr. 8 á sýningunni í Gall-
erí Grjót af flestum öðrum sem
gull af eiri. Á sýningunni eru og
myndir er hafa meiri svip af
föndri en fram hefur komið áður
í þessari myndgerð hjá Magnúsi.
Vaknar þá sú spurning, hvort
listamaðurinn hafi þurrausið
myndefnið eða hvort hann sé að
marka sér nýjar leiðir. Því er
erfitt að svara, en víst er að
þessi ágæti listamaður hefur oft
mætt sterkari til leiks en í þetta
skipti.
Sýning MHÍ á Kjarvalsstöðum
Myndlíst
Bragi Ásgeirsson,
Myndlista- og handíðaskóli ís-
lands hefur tekið upp þá ný-
breytni að efna til sýningar á
vinnu nemenda á lokaári, þeirra
er útskrifast úr sérdeildum. Á
undanförnum árum hefur skól-
inn verið í örum vexti og sprengt
af sér allt húsnæði þannig að al-
menn nemendasýning er orðið að
viðamiklu fyrirtæki og illviðráð-
anlegu. Þetta þótti því eðlileg
lausn og hagkvæm að þessu
sinni auk þess sem hún ætti að
vera ágæt kynning á starfsemi
skólans og þeim árangri er nem-
endur ná í vinnu sinni á fjórum
árum.
Skólinn er orðinn að það viða-
miklu bákni að jafnvel kennarar
fylgjast orðið ekki með öllu sem
skeður innan hans og þannig sjá
þeir fjölmargt á sýningunni f
fyrsta skipti. Svo kemur einnig
annað til og það er, að starfsemi
skólans fer ekki öll fram undir
sama þaki enda skólinn f leigu-
húsnæði og óhentugu fyrir
margar sakir. Á tfmum, þegar
gerviþarfir eru ræktaðar af
ofurkappi, hefur vægi listaskóla
aukist til allra muna, aðsókn að
þannig að aðeins brot þeirra er
sækja um inngöngu kemst að.
Hér er það skemmtilegt til af-
spurnar að hið svonefnda for-
skólakerfi er MHÍ tók upp fyrir
meira en tveim áratugum hefur
rutt sér rúms erlendis m.a. við
Listaháskólann f Kaupmanna-
höfn. En um leið er það afleitt til
afspurnar að á sama tíma er
stefnt að því að leggja forskóla-
námið niður hér í framtíðinni
sem þó er öldungis óraunhæft
enda er það sniðið fyrir sérþarfir
okkar íslendinga. Það er mikil-
vægt að skólakerfið skilji sér-
stöðu þessarar stofnunar og að
það sem hann hefur byggt upp af
miklum dugnaði í gegnum árin,
og hefur algjöra sérstöðu hér-
lendis, má alls ekki rífa niður
fyrir einhverjar tímabundnar
kenningar misviturra fræðinga.
Það hlýtur að vera nýtur til-
gangur í því að þroska skapandi
kenndir og tilfinningar ungs
fólks, kenna þvf að uppgötva og
upplifa umhverfi sitt á lífrænan
hátt.
Sýningin á Kjarvalsstöðum
sýnir ótvfrætt að ungt fólk sækir
fast og einarðlega fram í list-
sköpun á landi hér og staðfestir
að ný kynslóð listamanna og list-
hönnuða er óðum að taka við af
hinum eldri. Þá sýnir hún einnig
að sjálfstæði hefur aukist þrátt
fyrir að hið unga fólk sé opið
fyrir áhrifum eins og vera ber.
Framtíðin er í ekta og handföst-
um hlutum og i þeim eru ekki
einungis falin hrein menningar-
leg verðmæti heldur og einnig
burðarstoðir sérhvers sjálfstæðs
þjóðfélags.
Tveir velþekktir erlendir lista-
menn heiðra sýninguna með
þátttöku sinni, japanski grafík-
listamaðurinn Kunito Nagaoka
og skrautskrifarinn enski Arthur
Baker. Þess má geta að Nagaoka
var með námskeið f sérstakri
tækni í málmgrafík er hann hef-
ur fullkomnað, en hann er kenn-
ari við Listaháskólann í Berlín.
Mikil prýði er að myndum þeirra
á sýningunni.
Almenningur athugi að sýn-
ingunni lýkur á sunnudag.
Borealis
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Sýningin nefnist Borealis (latína
og þýðir norðlægur) og hefur und-
anfarna mánuði gert víðreist um
Norðurlönd. Hún er til komin að
frumkvæði Norrænu listamið-
stöðvarinnar í Huomenlinna, Svea-
borg, fyrir utan Helsingfors.
Starfsmaður stofnunarinnar, Tage
Martin Hörling, tók að sér að taka
sýninguna saman og valdi þátttak-
endur samkvæmt ábendingum
sambandsdeilda í hverju landi
fyrir sig, að mér skilst.
Hörling segir í stuttri greinar-
gerð í veglegri sýningarskrá, að
hann hafi valið að ganga út frá
fígúratívri línu og segir, að í
fyrstu könnun virtist sýningin
vera samkvæmari stefnuskránni
en seinna varð, — hann segir
ennfremur, að nokkrir lista-
mannanna hafi breytt um mynd-
mál í millitíðinni. Hér virðist því
miður, að því er ég best veit, um
rangan framslátt að ræða, sem
getur þó byggst á vanþekkingu
einvaldsins, þvf að óhlutlægt
myndmál hefur um langt skeið
verið flestum þeim tamt, er hann
vísar hér til.
Ágrip yfir list hinna sextán
myndlistarmanna ásamt al-
mennum hugleiðingum um list
og mennt á Norðurlöndum hefur
tekið saman listrýnirinn Sune
Nordgren, meðlimur AICA.
Ferst honum það ágætlega úr
hendi, þótt mér og fleirum sé
spurn, hver tilgangurinn sé með
því að blanda þjóðháttafræð-
ingnum Olaus Magnus og sögu
hans um norrænar þjóðir, er út
var gefin árið 1555, saman við
þessa sýningu. Skemmtileg lesn-
ing, sem hefði átt skilið að fylgja
miklu viðameiri norrænni sýn-
ingu úr hlaði.
I sýningarskrá sakna ég ein-
arðlegrar skilgreiningar á sam-
setningu sýningarinnar og for-
sendum hennar, enda líkist for-
máli Hörlings vandræðalegri,
snubbóttri, afsökunarbeiðni. Þá
fann ég engar upplýsingar þess
efnis, af hverju Hörling var
gerður að einvaldi né hver þessi
maður er.
Að þessum agnúum slepptum
er sýningarskráin hin vandað-
asta og mjög eigulegur gripur.
— Þrátt fyrir mótuð stefnu-
mörk í upphafi eiga sýnendurnir
fátt sameiginlegt, en þó má
greina að sumir hafi orðið fyrir
áhrifum af nýja málverkinu og
meðtekið þau áhrif á mismun-
andi hátt. Mest kom það á óvart,
sé tekið mið af uppsetningunni
að Kjarvalsstöðum, að aldurs-
Franco Leidi „Stóri munnurinn" (1977).
forsetar sýningarinnar eiga
ótvírætt einna sterkasta og
ferskasta framlagið. Á ég hér við
þau Ásgerdi Búadóttur og Færey-
inginn Ingálv av Reyni, en mynd-
ir þeirra falla hvergi þrátt fyrir
endurteknar heimsóknir. Sýn-
ingin virkar að öðru leyti fersk-
ust og forvitnilegust við fyrstu
kynni, en við nánari skoðun rís
hún ekki upp yfir almennar sýn-
ingar af svipuðu tagi, en svo er
almenn skoðun gagnrýnenda,
þar sem sýningin hefur verið á
ferð. Það er nefnilega svo margt
á þessari sýningu sem sést hefur
áður og í svipuðu formi á sam-
sýningum á Norðurlöndum.
Sýning sem þessi á fyrst og
fremst að hafa nægilegt vaxt-