Morgunblaðið - 08.06.1984, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. JÚNÍ 1984
Minning:
Hrólfur Ingólfs-
son fv. bæjarstjóri
Fæddur 20. des. 1917
Dáinn 31. maí 1984
Hann Hrólfur er dáinn. Það er
undarlegt hvað manni finnst það
óraunverulegt, þó vitað hafi verið
lengi að við þessu mátti búast
hvenær sem var.
Þegar litið er til baka kemur
margt upp í hugann. Ég kynntist
Hrólfi fyrst er þau Hrefna móð-
ursystir mín komu nýgift heim til
foreldra minna sumarið 1960. Það
kvöld var með þeim hátíðleikablæ
að mér þá 7 ára barninu líður það
ekki úr minni. Uppfrá því var
Hrólfur minn uppáhalds „frændi",
enda gaf hann sér alltaf tíma til
að spjalla við þessa síspyrjandi
stelpu. Ég hef löngum dáð hann
fyrir þolinmæðina og það lag sem
hann hafði á fólki. Arin, sem fjöl-
skyldan bjó í Vestmannaeyjum og
á Seyðisfirði, var þeirra beðið með
eftirvæntingu hvert sinn er leiðin
lá um Reykjavík, þá vissum við í
Gnoðarvoginum að von var á
hressilegum stundum þar sem
margt var skrafað og rætt. Stund-
um var mætt í saltfiskinn og
hrísgrjónagrautinn á laugardög-
um, þá sagði Hrólfur að honum
fyndist vera jól, einkanlega ef rús-
ínur voru til bragðbætis.
Oft var stór hluti fjölskyldunn-
ar samankomin að sumarlagi í
Víkinni, á heimili Sólveigar ömmu
og barna hennar þar. Þaðan eigum
við systkinabörnin margar góðar
minningar.
Eftir að Hrefna, Hrólfur og
strákarnir fluttu í Mosfellssveit-
ina urðu samverustundirnar fleiri,
ferðir foreldra minna og okkar
barnanna þangað urðu margar,
því inn á heimili þeirra var alltaf
jafn gott að koma.
Nú að leiðarlokum viljum við,
fjölskyldan í Gnoðarvoginum,
þakka Hrólfi allar þær ómetan-
legu stundir sem við áttum saman,
og fyrir það hvernig maður hann
reyndist jafnt börnum sem full-
orðnum.
Ég votta Hrefnu frænku minni,
krökkunum, Sólveigu ömmu og
öðrum aðstandenum mína dýpstu
samúð.
Gunna
í dag er til moldar borinn mikill
heiðursmaður, Hrólfur Ingólfsson,
Markholti 5, Mosfellssveit, sem
lést fimmtudaginn 31. maí sl. á
Vífilssstöðum.
Hann var 66 ára gamall, átti sjö
börn og ól upp eina stiúf)dóttur.
Fyrri kona hans, Olöf Andrés-
dóttir, lést árið 1959. Eftirlifandi
kona hans er Hrefna Sveinsdóttir
frá Vík í Mýrdal.
Ég sem línur þessar rita, á því
láni að fagna að hafa fengið að
kynnast Hrólfi allnokkuð eða nóg
til þess að geta sagt að þar fór
einstakur gæðamaður, athugull,
gáfaður og umfram allt traustur
og samviskusamur þar sem hann
var.
Hann var sveitarstjóri hér hjá
okkur í Mosfellssveit í fjögur ár,
frá 1970 til 1974. Áður en hann
kom hafði mikið verið um það
rætt að tími væri til kominn að
fjölga íbúum verulega í hreppnum.
Það lenti því í hans hlut sem sveit-
arstjóra að undirbúa móttöku þess
fólks sem áhuga hafði á að flytja
hingað og það var ekkert smá-
stökk sem tekið var, þrefalda
skyldi íbúafjöldann á jafnmörgum
árum. ég er þess fullviss að fáir
hefðu komist jafnlétt í gegnum
þetta og Hrólfur, þó hann ætti þá
við mikla vanheilsu að stríða. Það
var eins og hann öðlaðist einhvern
æðri kraft við hvern vanda sem
hann varð að leysa. Hvergi á land-
inu var uppbyggingin jafnhröð og
íbúafjölgunin jafnmikil þetta
tímabil og í Mosfellssveit. Það var
í mörg horn að líta og mörg við-
kvæm mál að leysa, en það var
honum leikur einn vegna mikillar
reynslu, og meðfæddra hæfileika
til að umgangast fólk. Hann var
fljótur að drífa af stað íbúðabyggð
fyrir landflótta Vestmanneyinga
er gosið flæmdi í burtu frá Heima-
ey. Það voru nærri 100 lóðir sem
bættust þar ofan á fyrri ákvarðan-
ir í byggingamálum hreppsins, og
munar lítið sveitarfélag um
minna. Þessu til viðbótar stóð
hann að byggingu Gagnfræðaskól-
ans á Varmá, einu glæsilegasta
skólahúsi landsins. Hann dreif
það upp og fullgerði á 16 mánuð-
um.
Það var alveg furðulegt hvað
þessi maður gat komið miklu í
verk, þó svo að heilsa hans væri á
bláþræði. Hann bar mikið traust
til okkar starfsmanna hreppsins
og lét okkur óspart heyra og finna
það og skal honum þakkað það nú.
Þetta voru ekki einu kynni mín af
þessum heiðursmanni. Við höfum
búið nærri hvor öðrum í þrettán
ár. Þær eru margar ógleymanlegu
stundirnar sem ég átti heima hjá
Hrólfi og Hrefnu þegar frásagn-
argleðin hans naut sín sem best.
Hann var sérstaklega fróður um
ættir manna og minnugur með af-
brigðum.
Ekki státaði hann af langri
skólagöngu, en sagði stundum að
skóli lífsins væri sá skóli sem
hann hefði stundað um ævina.
Ég held ég tali fyrir munn allra
starfsmanna Mosfellshrepps og
annarra sem þekktu Hrólf Ing-
ólfsson, að þar sé fallinn frá
svipmikill heiðursmaður sem öll-
um vildi hjálpa. Hann lagði sitt af
mörkum til að gera sveitina okkar
eftirsótta sem heimkynni, ekki
sem sviplausan svefnbæ, því það
orð þekkti Hrólfur ekki, heldur
sem búskapar- og iðnaðarbæjarfé-
lag.
Ég get ekki lokið þessum fá-
tæklegu orðum án þess að minnast
þess hve lánsamur Hrólfur var að
eignast þessa dásamlegu konu sem
Hrefna er. Hún hefur staðið við
hlið hans sem hetja allt þetta
veikindatímabil sem orðið er æði
langt, enda vildi hann vera heima
hjá henni og ætlaði að koma og
vera þar yfir hvítasunnuna.
Við hjónin í Markholti 6 vottum
þér, Hrefna mín, börnunum öllum,
barnabörnum og öðrum sem um
sárt eiga að binda innilega samúð
og megi Guð á hæstu hæðum gefa
ykkur styrk og gæfu um alla fram-
tíð.
Blessuð sé minning Hrólfs Ing-
ólfssonar.
Hreinn Þorvaldsson
Hrólfur Ingólfsson, fyrrverandi
bæjar- og sveitarstjóri, lést sl.
fimmtudag á sextugasta og
sjöunda aldursári.
Hrólfur var fæddur að Vak-
ursstöðum í Vopnafirði þann 20.
desember 1917, en foreldrar hans
fluttu í Seyðisfjörð 1924 og þar
ólst hann upp í mannvænlegum
systkinahópi.
Móðurætt hans má rekja í
Suður-Þingeyjarsýslu og Austur-
Skaftafellssýslu, en föðurætt hans
var úr Eyjafirði. Mig brestur
kunnáttu til þess að rekja ættir
hans nánar en hitt er víst að dugn-
aður og góð greind einkenndi
ættmenni hans.
Hrólfur lauk fullnaðarprófi úr
barnaskóla, eins og þetta var
nefnt á þeim tímum, um ferming-
araldur og hélt þá beint út í at-
vinnulífið. Fyrst var það Útvegs-
bankinn til ársins 1945, en síðan lá
leiðin til Vestmannaeyja. Starfaði
hann fyrst sem bæjargjaldkeri, en
síðan hjá öðrum fyrirtækjum þar
og framkvæmdastjóri Fiskness
var hann þar til hann réðist aftur
á heimaslóð og varð hann þá bæj-
arstjóri í Seyðisfirði til ársins
1970. Þetta sama ár ræðst hann
svo suður og er sveitarstjóri í
Mosfellssveit, en þar lágu leiðir
okkar saman, vorum þó ekki alveg
ókunnir, því Hrólfur var þá all-
þekktur maður fyrir afskipti sin
að pólitík og ýmisskonar félags-
málum og bræður hans, einkum
Brynjólf, þekkti ég vel.
Hrólfur naut ekki annarrar
skólagöngu, en áður er getið en
vann sig upp á eigin rammleik,
öðlaðist reynslu og menntaði sig í
önn dagsins og sá fyrir vaxandi
fjölskyldu. Þá starfaði hann af
áhuga í ýmsum félögum á yngri
árum og stundaði íþróttir, en
hann var talinn með bestu sprett-
hlaupurum landsins um tvftugs-
aldurinn. Hrólfur var mjög virkur
í pólitík heimabæja sinna og auk
setu í ýmsum nefndum átti hann
sæti í bæjarstjórn bæði á Seyðis-
firði og í Vestmannaeyjum um
hríð.
Hrólfur kvænist ólöfu Andrés-
dóttur, sem ættuð var af Austur-
landi, þann 3. október 1942, en
þeim var 5 barna auðið, eitt dó í
frumbernsku en hin eru uppkom-
in, vel menntað og duglegft fólk.
ólöf féll frá árið 1959 og var
Hrólfi þá mikill vandi á höndum
enda börnin á viðkvæmum aldri.
Árið 1960 kvænist Hrólfur,
Hrefnu Sveinsdóttur ættaðri úr
Vík í Mýrdal, en þau eignuðust
þrjá drengi, og settist fjölskyldan
að í Mosfellssveit er hann var
kjörinn sveitarstjóri árið 1970, og
hefir unað hag sínum vel æ síðan.
Hrólfur kom hér til starfa flest-
um ókunnur, en vann sér brátt
vinsældir sem hæfur og reyndur
sveitarstjórnarmaður en starfið
og umhverfi var í ýmsu ólíkt því
sem hann hafði vanist í sjávar-
plássum fyrr á ævinni.
Samstarfið við Hrólf var mér
mjög lærdómsríkt, enda var mað-
urinn margfróður og þrautreynd-
ur úr ströngum skóla langrar
reynslu á sviði félags- og sveitar-
stjórnarmála. í samstarfi okkar
auðnaðist að koma upp hinum
glæsilega gagnfræðaskóla að
Varmá og fleira mætti telja, en þó
held ég að mest hafi reynt á er
gosið hófst í Vestmannaeyjum.
Fátt gladdi Hrólf meira en að fá
tækifæri til þess að taka vel á
móti sínum gömlu vinum úr Eyj-
um, enda var snarlega skipulagt
íbúðarhverfi fyrir 33 hús af
finnskri gerð og um 50 einbýlis-
húsalóðum var úthlutað til Vest-
mannaeyinga. Mikið komst í verk
á skömmum tíma, en á þessum ár-
um gekk Hrólfur ekki heill til
skógar og mátti rekja þetta til
þess er hann lenti í slysi á Fjarð-
arheiði nokkrum árum áður. Hann
hlífði sér hvergi en kvartaði aldrei
þótt þjáður væri á stundum og
lagði metnað sinn í að skila ávallt
góðu dagsverki.
Það má gjarnan segja það nú að
við höfðum um margt ólíkar skoð-
anir, en samstarfið gekk ei að síð-
ur vel og ágreiningsmálin voru
leyst án afskipta annarra. Hrólfur
var geðríkur og fastur fyrir ef því
var að skipta og sótti mál sín af
kappi, en meðfædd greind og
þroskuð dómgreind réði ferðinni.
Hann var í raun sáttfús og velvilj-
aður og hafði gott vald á geði sínu,
þegar á reyndi. Hann sagði mein-
ingu sína umbúðalaust og á því
tungumáli, sem vel mátti skilja,
en undir ólgaði mikið skap, gott
hjarta og eindreginn vilji til þess
að láta gott af sér leiða.
Hrólfi, vini mínum, var lítið
gefið um lofræður, en samt sem
áður læt ég álit mitt í ljós við
þetta tækifæri þótt sannleikurinn
sýnist ærið lof. Þannig verður það
að vera.
Árið 1974 lét Hrólfur af starfi
sveitarstjóra og vann um skeið í
menntamálaráðuneytinu, en
stundaði einnig bókhald fyrir
ýmsa og sá um skattframtöl. Frá
árinu 1979 kom til framkvæmda
eitt af áhugamálum hans, er emb-
ætti sýslumannsins i Kjósarsýslu
stofnaði til umboðsskrifstofu hér
að Varmá er þjóna skyldi efri
hreppum sýslunnar, og var hann
sjálfkjörinn að veita þeirri starf-
semi forstöðu.
Að leiðarlokum vil ég og við
fleiri sveitungar hans þakka sam-
starf og samveru við hann og fjöl-
skyldu hans. Við minnumst hans
fyrir störf hans, sem unnin voru
af áhuga og velvild. Hann gat verð
hvass og fljótur til svars ef því var
að skipta, en ávallt var fyrir hendi
lét kímni fléttuð ívafi velvildar og
vilja til að finna lausn á hinum
ýmsu málum.
Hrefnu konu hans, börnum,
fósturdóttur og öðru venslafólki
votta ég samúð við fráfall hans og
þakka góðar samverustundir.
Jón M. Guðmundsson
Það var austur á Seyðisfirði í
logni og sólskini sumarið 1937 að
ég var staddur í kaupstaðnum og
fór inn á íþróttavöll. Þar var mað-
ur að vinna við undirbúning
íþróttamóts. Þetta var formaður
íþróttafélagsins Hugins, Hrólfur
Ingólfsson, þá þegar frægur
íþróttamaður. Þetta var í fyrsta
sinn, sem við töluðum saman,
enda var ég nýfermdur. Síðan fór-
um við margar íþróttaferðir um
Austurland, Norðurland og víðar.
Þessar yndislegu ferðir eru
ógleymanlegar og e.t.v. ein mestu
ævintýri lífsins. Hrólfur var jafn-
an hrókur alls fagnaðar. Hann var
harður keppnismaður og hefði án
efa, með réttri þjálfun, orðið mik-
ill afreksmaður i íþróttum, en var
þó meðal bestu frjálsíþrótta-
manna landsins á sinni tíð.
Okkur varð vel til vina og entist
sú vinátta til hinstu stundar.
Hrólfur var meðalmaður á hæð,
samsvaraði sér vel, fríður sýnum
og festulegur í fasi. Hann var mik-
ill skapmaður, skarpgreindur, fé-
lagslyndur og vinur vina sinna.
Hrólfur var orðinn fullorðinn
þegar styrjöldin skall á. Hann
kynntist því kreppuárunum af eig-
in reynd og þeirri fátækt, sem al-
menningur átti við að stríða.
Hann var virkur félagsmálamaður
og tók jafnan svari þess minni
máttar í þjóðfélaginu.
Hrólfur Ingólfsson fæddist 20.
des. 1917 að Vakursstöðum í
Vopnafirði. Sonur hjónanna Ing-
ólfs Hrólfssonar bónda og síðar
verkamanns á Seyðisfirði og konu
hans, Guðrúnar Eiríksdóttur.
Ungur að árum réðst Hrólfur til
starfa í Útvegsbankanum á Seyð-
isfirði og starfaði þar til stríðs-
loka eða samtals full 13 ár.
Árið 1946 flyst Hrólfur til Vest-
mannaeyja og verður þar bæjar-
gjaldkeri og gegnir því starfi til
ársins 1954. Síðan verður hann
gjaldkeri hjá ísfélagi Vestmanna-
eyja til 1960 og framkvæmdastjóri
Fiskivers Vestmannaeyja til 1963.
Þá flytur hann aftur til Seyðis-
fjarðar og verður bæjarstjóri á
Seyðisfirði árin 1963—1970. Og
enn flytur Hrólfur á nýjar slóðir
og nú suður í Mosfellssveit þar
sem hann átti heimili til æviloka.
Hann varð sveitarstjóri Mos-
fellssveitar árin 1970—1974. Síðan
starfaði hann f byggingardeild
menntamálaráðuneytisins til loka
ársins 1974 en lét þá af störfum
vegna heilsuleysis. Hrólfur vann
síðan við bókhaldsstörf og frá
1979 á umboðsskrifstofu fyrir
sýslumann Kjósarsýslu.
Frá unga aldri starfaði Hrólfur
mikið að félagsmálum og stjórn-
málum. Hann var ungur kosinn
bæjarfulltrúi á Seyðisfirði og sat í
bæjarstjórn fyrir Alþýðuflokkinn
árin 1942 til 1946, en það ár hafði
hann verið endurkosinn, en flutti
þá til Vestmannaeyja. Sfðan verð-
ur hann bæjarfulltrúi Alþýðu-
flokksins í Vestmannaeyjum
1950—1954 og síðan fyrir Fram-
sóknarflokkinn árin 1954—1958.
Hann er svo aftur í framboði 1962
og munar Vfc úr atkvæði að hann
næði kosningu.
Hrólfur starfaði samanlagt yfir
30 ár að sveitarstjórnarmálum,
ýmist sem bæjar- eða sveitar-
stjóri, bæjargjaldkeri og bæjar-
fulltrúi. Hann var því þaulkunn-
ugur sveitarstjórnarmálum og
mikill sveitarstjórnarmaður.
Árið 1942 giftist Hrólfur, skóla-
systur minni frá Eiðum, ólöfu
Andrésdóttur frá Litlu-Breiðuvík f
Helgustaðahreppi, glæsilegri og
ágætri konu. Þau eignuðust fjögur
börn, Andra Val, stöðvarstjóra
hjá Flugleiðum, Ingólf, hitaveitu-
stjóra á Akranesi, Gunnhildi,
gjaldkera Mosfellshrepps, og
Bryndísi, húsfrú. Árið 1959 verður
fjölskyldan fyrir þeirri sáru sorg
að ólöf fellur frá á besta aldri.
Var það Hrólfi þung raun.
En hamingjan hafði ekki snúið
baki við honum því árið 1961
kvænist hann öðru sinni hinni
ágætustu konu, Hrefnu Sveins-
dóttur frá Vík í Mýrdal, sem lifir
mann sinn. Þau eignuðust þrjú
börn, Svein, trésmið, Daða, skrif-
stofumann hjá SÍS, og Arnar Þór,
nemanda. Auk þess ólst dóttir
Hrefnu af fyrra hjónabandi, Elsa
Þorsteinsdóttir, upp hjá þeim
hjónum. Þegar á allt er litið var
Hrólfur hamingjusamur f einka-
lífi. Hann kvæntist miklum ágæt-
iskonum, sem stóðu við hlið hans á
æði stormasamri ævi á köflum.
Hann eignaðist óvenju myndarleg
börn, sem ásamt Hrefnu studdu
hann og styrktu eftir bestu getu í
langvinnum og mjög erfiðum veik-
indum, sem Hrólfur bar með hinni
mestu karlmennsku.
Nú þegar Hrólfur er genginn
fyrir aldur fram, þá leita minn-
ingarnar á, margar góðar minn-
ingar, sem gleðja hugann. Ég
minnist ekki síst símtala við Hrólf
á mínum ráðherraárum, en þá
vildi hann gefa mér góð ráð og
verða að liði. Vinarhugur fylgdi
máli.
Er ég renni augum yfir störf
hans og líf þá dylst ekki að geng-
inn er atorkumaður, sem vann vel
landi sínu og þjóð.
Um leið og ég minnist Hrólfs
vinar míns með þessum fátæklegu
orðum þá sendi ég Hrefnu, börn-
unum og öðrum ástvinum innileg-
ar samúðarkveðjur.
Tómas Árnason
Andlát Hrólfs heitins Ingólfs-
sonar kom vandamönnum hans og
vinum ekki á óvart.
1 rúman áratug hafði hann háð
hetjulega baráttu við erfiðan
sjúkdóm. Henni lauk á Vífils-
stöðum 31. fyrra mánaðar, en þar
hafði hann verið bundinn við
sjúkrarúm á annað ár.
Hrólfur heitinn var fæddur að
Vakursstöðum í Vopnafirði 20.
des. 1917, sonur hjónanna Ingólfs
Hrólfssonar bónda þar og síðar
verkamanns á Seyðisfirði, og konu
hans, Guðrúnar Eiríksdóttur.
Hugur Hrólfs stóð til mennta,
en stóð ekki til boða, eins og títt
var þá um marga unga hæfileika-
menn, og hygg ég að hann hafi
ævinlega saknað þess. Fljótlega að
loknu skyldunámi á Seyðisfirði
hóf hann störf hjá útibúi Útvegs-
bankans þar, en árið 1946 tók
hann við starfi bæjargjaldkera í
Vestmannaeyjum. Því starfi og
fleirum gegndi hann í Eyjum til
ársins 1963, er hann réðst sem
bæjarstjóri á Seyðisfirði.
Árið 1970 fluttist hann síðan
suður og var ráðinn sveitarstjóri
Mosfellshrepps um mitt það ár.
Því starfi gegndi hann til 1974, er
hann réðst til byggingadeildar
menntamálaráðuneytisins, en
varð að láta af störfum þar í árs-
lok sama ár sökum heilsubrests.
Vann hann síðan að mestu við
bókhald heima hjá sér næstu árin,
eins og þrek og kraftar leyfðu.
Þetta er I stórum dráttum
starfssaga Hrólfs heitins Ingólfs-
sonar. Hann hafði alla tíð brenn-
andi áhuga á félags- og þjóðmál-
um og gegndi fjölmörgum trúnað-
arstörfum fyrir samferðamenn
sína, auk þeirra er áður voru talin,
enda vel til forystu fallinn. Nokk-
urra þeirra verður getið hér. Hann
átti m.a. sæti í bæjarstjórnum á
Seyðisfirði og í Vestmannaeyjum í
tvo áratugi og starfaði auk þess í