Morgunblaðið - 05.07.1984, Blaðsíða 13

wæi tJttl £ HUOAQUTMMI'í .QIQAJaVíUOflOM
£1
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 1984
13
Hver hefur árangurinn orðið af
skyldunotkun bflbelta í Bretlandi
— eftir Óla H.
Þórðarson
í lok janúar sl. var liðið eitt ár
frá því að ökumenn og farþegar í
framsætum bifreiða í Bretlandi
voru skyldaðir til að nota bílbelti.
Þykir lagasetning þessi hafa
reynst einstaklega vel til aukins
öryggis í umferðinni. U.þ.b. 90—95
af hverjum 100 ökumönnum þar í
landi nota nú bílbelti samkvæmt
upplýsingum frá breska sam-
gönguráðuneytinu. Á þessu ári
fækkaði banaslysum á farþegum í
framsætum fólksbíla og sendibíla
um 700, úr rúmlega 2.200 niður í
um 1.500, eða um þriðjung. Þetta
er svlpað og gerst hefur í öðrum
löndum, þar sem tekist hefur að
auka notkun bílbelta.
Álag á spítala minnkaði
Á ársfundi Sambands breskra
slysalækna í Edinborg í apríl sl.
var lögð fram áfangaskýrsla um
athugun á 15 sjúkrahúsum á
meiðslum þeirra sem lent höfðu í
bifreiðaslysum á áðurnefndu
tímabili. Skýrsla þessi er talin
staðfesta það sem áður hefur kom-
ið fram við svipaðar athuganir
víða um heim að veruleg fækkun
hefur orðið á meiriháttar slysum,
einkum slysum á höfði og brjósti,
eftir að skyldunotkun bílbelta hef-
ur verið lögleidd.
Auk þeirra mannslífa, sem bíl-
beltin eru talin hafa bjargað, er
álitið að þau hafi komið í veg fyrir
alvarleg meiðsli fimm til sjö þús-
und manna. í sumum sjúkrahús-
um hefur þeim fækkað um allt að
70 prósent, sem meiðast í andliti
við að kastast á framrúður bíla.
Höfuðmeiðslum hefur fækkað
verulega, og augnmeiðsli vegna
bílslysa hafa nær horfið af mörg-
um sjúkrahúsum.
Þeir sem mæia fyrir frekari lag-
asetningu um bílbeltanotkun gera
það ekki aðeins af mannkærleika,
til þess að bjarga mannslífum eða
vernda fólk gegn alvarlegum
meiðslum. Fækkun á slysum
minnkar álagið á sjúkrahúsunum
Óli H. Þórðarson
„TaliÖ er að í Bretlandi
hafi á þessu fyrsta ári
skyldunotkunar bflbelta
sparast um 5 milljarðar
ísl. króna vegna færri
slysa á fólki í umferð-
inni. Miðað við mann-
fjölda má ætla að sam-
svarandi sparnaður hér
á landi hefði numið
20—25 milljónum
króna...“
og þá er unnt að sinna fyrr en ella
hinum löngu biðlistum fólks sem
þarfnast ýmiss konar aðgerða, svo
sem vegna kviðslits eða til að fá
nýjan mjaðmarlið. Nú er mikið af
slösuðu fólki á skurðdeildum og
bæklunarlækningadeildum í
Bretlandi. Og slasað fólk þarfnast
oft langrar sjúkrahússvistar og
endurhæfingar.
Aðalfundur Neytendafélags Borgarfjarðar:
Hvetur til aukins sam-
starfs á milli bændasam-
taka og neytendasamtaka
Á AÐALFUNDI Ncytendafélags Borgarfjaröar, sem haldinn var 25. júní sl.
var eftirfarandi ályktun samþykkt samhljóöa: „Aðalfundur Neytendafélags
Borgarfjarðar haldinn 25. júní 1984 minnir á mikilvægi landbúnaðarins fyrir
atvinnulíf þjóðarinnar og byggðaþróunina í landinu.
Fundurinn telur að á mörgum
sviðum fari hagsmunir bænda og
neytenda samam í verðlagsmálum
landbúnaðarafurða og hvetur því
til aukins samstarfs á milli
bændasamtaka og neytendasam-
taka.“
A aðalfundinum voru eftirtaldir
kjörnir í stjórn félagsins: Bjarni
Skarphéðinsson, formaður, og
meðstjórnendur Jón Finnsson,
Ragnheiður Jóhannsdóttir, Guð-
rún Helga Andrésdóttir og Ágúst
Guðmundsson.
Stórt rán í Noregi
(Mó, 29. júní. Frá frétUriUn Mbl., Jan Erik
FJORIR menn vopnaðir hagla-
byssum og hnífum réðust inn í
banka í Osló og komust undan
með 600.000 n.kr. Er þetta næst
stærsta rán sem framið hefur
verið í Noregi.
Um 30 manns voru í bankan-
um er mennirnir réðust inn og
skipuðu þeir öllum að leggjast
á gólfið og ógnuðu þeim með
Lauré.
vopnum sínum. Ræningjarnir
komust undan í bíl og hefur
lögreglunni ekki enn tekist að
hafa upp á þeim.
Ránið var tekið upp á
myndband og var það sýnt í
norska sjónvarpinu á föstu-
dagskvöld. Ræningjarnir voru
allir dulbúnir með svartar
hettur á höfðinu og reyndist
ógerlegt að þekkja þá.
Þingmenn hressast
Þessi góði árangur hefur orðið
til þess að sex breskir þingmenn
hafa flutt tillögu til þingsályktun-
ar þar sem lagt er til að framvegis
verði allir nýir bílar búnir bflbelt-
um, einnig fyrir aftursætisfar-
þega. Þegar hafa aðrir þingmenn
lagt fram breytingartillögu þess
efnis að skyldunotkun bílbelta í
aftursætum verði einnig lögleidd
strax. En formaður umferðar-
öryggisnefndar þingsins vill ekki
fara of geyst í sakirnar í þessum
efnum. Bæði þingmenn og al-
menningur vilji fá tíma til þess að
móta endanlega stefnu í málinu,
sem er að sjálfsögðu að öryggi
ökumanna og farþega verði sem
allra best tryggt.
Bflbelti í aftursæti
í Lundúnablaðinu The Times er
haft eftir Murray Mackay, for-
manni slysarannsóknadeildar
Birmingham-háskóla, að notuðu
aftursætisfarþegar almennt bíl-
belti myndi dauðsföllum meðal
þeirra fækka um 70 prósent.
Lagasetning um skyldunotkun
bílbelta f aftursæti bifreiða er
skynsamleg af þremur ástæðum: í
fyrsta lagi yrði hún til að bjarga
lífi 135 manna á ári f Bretlandi. í
öðru lagi kæmi almenn beltanotk-
un í aftursæti f veg fyrir að aft-
ursætisfarþegar verði að stór-
hættulegum „flugskeytum" sem
geta valdið framsætisfarþegum
meiriháttar meiðslum eða dauða.
Líklega væri unnt að bjarga lffi
sex af hverjum hundrað framsæt-
isfarþegum sem farast á ári
hverju með þessu móti. í þriðja
lagi yrðu bílbelti í aftursætum,
þegar þau eru notuð ásamt bílpúð-
um, auðveldasta og ódýrasta að-
ferðin til þess að vernda börn í
bílum. Margir foreldrar hirða ekki
um að afla sérstaks öryggisbúnað-
ar fyrir börn sín vegna þess að því
fylgir nokkur kostnaður og fyrir-
höfn að koma honum fyrir. Sann-
leikurinn er sá að öryggisbúnaður
fyrir börn á öllum aldri hefur
lengi verið til og verður sífellt
betri og öruggari. Börn eiga rétt á
því að öryggi þeirra sé tryggt í
bílum eftir þvf sem tök eru á.
Nú er fáanlegur hér á landi öryggisbúnaður i bfla fyrir fólk á öllura aldri
Notkun bflbelta
sparar fé
Talið er að f Bretlandi hafi á
þessu fyrsta ári skyldunotkunar
bílbelta sparast um 5 milljarðar
íslenskra króna vegna færri slysa
á fólki í umferðinni. Miðað við
mannfjölda má ætla að samsvar-
andi sparnaður hér á landi hefði
numið um 20—25 milljónum króna
eða sexföldu framlagi ríkissjóðs
til Umferðarráðs í ár.
Við verðum hins vegar alltaf að
hafa það í huga að enda þótt við
fáum alla þá sem ferðast í bílum
til að spenna bilbeltin, þá hindra
bilbeltin aðeins slys á mönnum
eftir að umferðaróhappið hefur
orðið. Auðvitað þarf að leggja enn
meiri áherslu á að bæta hegðun
ökumanna í umferðinni, einkum
að sannfæra þá um að ölvun við
akstur er hreinasta glapræði.
Margir áhrifamiklir aðilar í Bret-
landi lögðust gegn lagasetningu
um notkun bílbelta á sínum tima,
þeirra á meðal Félag breskra bil-
eigenda, sem mælti með notkun
beltanna án lögþvingunar. Nú hef-
ur félagið snúið við blaðinu og
styður bílbeltalögin f ljósi þeirrar
reynslu sem fengist hefur af þeim.
Bresku læknasamtökin studdu
hins vegar lagasetninguna um
skyldunotkun bílbelta í framsæt-
um. Þau hafa ekki enn tekið af-
stöðu til frekari lagasetningar í
þessu sambandi.
í Bretlandi liggur um 2.500
króna sekt við því að nota ekki
bílbelti, og eru sektarákvæðin
byggð á þeirri reynslu Evrópu-
þjóða að án þeirra náist ekki til-
ætlaður árangur. Sem kunnugt er,
hafa Islendingar enn ekki talið
ástæðu til þess að taka mark á
reynslu annarra þjóða í þessum
efnum. Litil notkun bflbelta hér á
landi skipar okkur þvi i sérflokk
meðal þjóða í þessum heimshluta.
Islendingar vilja gjarnan vera í
sérflokki. En má ég biðja um að
það verði á þeim sviðum er auðga
þjóðarhag og heill landsmanna.
Þetta sérsvið er ekki til þess fallið
né þjóð vorri til sóma.
(Meginheimild: British Medical
Journal, nr. 288, 3. mars 1984.)
Óli H. Þórðarson er íramkræmda-
stjóri Umíerdarráðs.
Bikarslagur
á Hlíðarenda
Valur
KA
á Valsvelli í kvöld kl. 20.
í hálfleik fer fram Bráðabani: England — Valur
FyrirVal leika
landsliðs-
mennirnir:
Hermann
Gunnarsson
og Ingi Björn
Albertsson.
Fyrir England
leika lands-
liðsmennirnir:
Phil Thomp-
son Liverpool
og Brian
Talbot
Arsenal.
Markvöröur veröur Siguröur Dagsson.
Mætiö á knattspyrnuhátíö
KA — Valur