Morgunblaðið - 22.11.1984, Blaðsíða 31

30
MORGUNBLAÐID, FIMMTUDAGUR 22. NÓVEMBER 1984
Niðurstöður könnunarínnar
eru eign allrar þ jóðarinnar
Rætt við Ólaf Örn Haraldsson,
framkvæmdastjóra Hagvangs
Ólafur Örn Haraldsson framkvæmdastjóri Hagvangs var spurður að því
hvernig það atvikaðist að ísland tók þátt í þessari alþjóðlegu könnun um
gildismat og mannleg viðhorf. „Norman Webb, framkvæmdastjóri Gallup Int-
ernational, kom hingað til lands í aprfl 1983, tií þess að hjálpa okkur ad vinna
pólitíska könnun. Meðan hann dvaldi hér á landi hittum við forseta íslands,
Vigdísi Finnbogadóttur. Þá kynnti hann okkur þessa alþjóðlegu könnun og
sýndi forsetinn mikinn áhuga. Nánari kynni mín af Gallup og þessari könnun
urðu til þess að síðsumars 1983 var ég ákveðinn að hrinda þessu í framkvæmd,
ef nokkur tök væru á. Vendipunkturinn var að fínna þann raunverulega áhuga,
sem kom fram hjá 10 manna yfírstjórninni, sem stýrt hefur þessari könnun,
undir forsæti Jóhannesar Nordal.“
Hvaða gildi hefur svona
könnun fyrir okkur ís-
lendinga?
„Grundvallaratriðið í gerð
könnunarinnar hér á landi er að
hér er um könnun á íslendingum
að ræða. Hún er gerð til þess að
upplýsa alla landsmenn um gild-
ismat og mannleg viðhorf þjóð-
arinnar. Niðurstöðum hennar
verður miðlað til fólks i gegnum
fjölmiðla, greinar og bókaút-
gáfu. Með þessum hætti er hægt
að gera samanburð á íslending-
um og öðrum þjóðum. Þetta er
ekki viðskiptaleg könnun. Þeir
aðilar, sem hafa stutt könnunina
með vinnu eða framlögum, hafa
gert það, því þeir líta svo á að
hún komi þjóðinni allri til góðs,
en ekki einstökum aðilum.
Niðurstöðurnar eru eign allrar
þjóðarinnar og mun Háskóli ís-
lands geyma þær. Könnunin er
sem sagt aðgengileg, undir
stjórn og varðveislu Háskólans í
samvinnu við Hagvang, en þó
ekki skilyrðislaust. Eins og kem-
ur fram í könnuninni, er komið
inn á marga viðkvæma og pers-
ónulega þætti og verður farið
varlega í að láta slíkar upplýs-
ingar frá okkur. Það verður met-
ið í samvinnu við Háskólann og
reynt að þjóna þeirri hugsjón,
sem að baki könnuninni liggur."
Hver er kostnaðurinn við
könnunina?
„Kostnaðurinn er 2,3 milljón-
ir. Þá er ekki reiknað með álagn-
ingu, vinnu eða efni frá Hag-
vangi. Þetta eru hreinar kostn-
aðartölur. Aðilarnir sem fjár-
mögnuðu könnunina lögðu til fé
á bilinu 5.000—200.000 krónur.
Enn eigum við svolítið í land
með að ná endum saman, en við
gerum okkur vonir um að það
takist á næstunni. Margir hjálp-
uðu til á ýmsan hátt, t.d. flugu
spyrlar með Flugleiðum, Arnar-
Ólafur örn Haraldsson, framkvæmdastjóri Hagvangs.
Morgunblaðið/ Bjarni
flugi og Flugfélagi
Norðurlands án
endurgjalds. Einn-
ig gaf Bílaleiga Ak-
ureyrar verulegan
afslátt. Um leið og
fólk gerði sér grein
fyrir því starfi sem
var verið að vinna
skorti ekki
hjálparhendur."
Hver var aðdragandi þessarar
könnunar erlendis?
„Árið 1978 hófu fræðimenn að
starfa að henni. Prófessor Kerk-
hof frá Hollandi fékk þá hug-
mynd að fróðlegt væri að draga
upp heimsmynd af íbúum jarð-
arinnar með tilliti til gildismats
manna og mannlegra viðhorfa.
Gallup-fyrirtækið, undir stjórn
Gordon Heald, tók síðan upp
samstarf við hann og sá um
framkvæmdaþáttinn."
Hvernig hefur samstarfi við
erlenda aðila verið háttað?
„Tvö mikilvægustu atriðin í
því sambandi eru í fyrsta lagi að
fá alþjóðlega spurningalistann
og geta nýtt hann. Þessi spurn-
ingalisti er mjög vandlega undir-
búinn og samræmdur, en er svo
að sjálfsögðu lagaður eftir því
sem nauðsyn þykir í hverju
landi. í öðru lagi nutum við góðs
af því að unnið var úr niðurstöð-
unum í London, þar sem hægt
var að fá faglegar ráðleggingar
frá Gallup-stofnunum í Eng-
landi, Bandaríkjunum og á
Norðurlöndunum.“
Má búast við meiri samvinnu
Hagvangs og Gallup í framtíð-
inni?
„Við erum orðnir aðilar að
Gallup International og getum
framkvæmt hér kannanir undir
þeirra nafni. Okkar aðferðir
hafa verið viðurkenndar á þann
hátt að þær eru fyllilega í sam-
ræmi við þær kröfur sem Gall-
up-fyrirtækin gera. Við höfum
áður haft samstarf við Gallup,
en þetta veitir okkur aðgang að
faglegu og viðskiptalegu sam-
starfi."
LAGT AF STAÐ
Samtals unnu 29 spyrlar að könnuninni. Hér eru tveir starfsmenn Hagvangs að leggja
þeim lífsreglurnar áður en könnunin hófst í vor.
Morgunbla&ið/ Július