Morgunblaðið - 23.06.1985, Blaðsíða 27

„stjörnustríða“-áætlunina á hill-
una — og mörgum Bandaríkja-
mönnum finnst að það ætti ríkis-
stjórn þeirra að gera.
Starf Abrahamsons er erfiðara
en ella vegna þess að hann verður
ekki aðeins að berjast gegn stefnu
frjálslyndra þingmanna. Hann
verður einnig að berjast gegn
þeim sem með völdin fara í Pent-
agon og styðja þá hefðbundnu
skoðun í heraflanum að það sé lág-
kúrulegt að „spila varnarspil".
„Við erum að tala um að rífa
niður þá grundvallarstefnu (svo-
kallaða „fælingarstefnu"), sem við
höfum fylgt í um 20 ár,“ segir
Maxwell Hunter, sérfræðingur
Lockheed-fyrirtækisins, í viðtali
við Newsweek. „Frami margra
manna tengist þeim hugsunar-
hætti. Það er engin furða, þótt
margir séu í uppnámi."
Sjálfur hefur Abrahamson sagt
að ýmsir séu ósammála skoðunum
hans vegna þess „þeir hafi alla ævi
verið trúir annarri hugmynd og
séu ekki fúsir að sætta sig við nýj-
an hugsunarhátt".
18.ÆVIÁGRIP
1933: Fæddur í Willston,
Norður-Dakóta.
Próf frá MIT; skipaður
liðsforingi.
1961—’64: Starfaði við
„Vela-kjarnorkuáætlun-
ina í Kaliforníu.
1964—’65: Herflugmað-
ur í Suðaustur-Asíu; fór
49 árásarferðir.
1966: Útskrifaðist frá
herstjórnarskóla flug-
hersins í Maxwell-flug-
stöðinni, Alabama.
1967—’69: Fékk þjálfun
geimfara. Átti að taka
þátt í geimstöðvaráætl-
un flughersins. Hætti.
1969—71: Starfaði í
Hvíta húsinu á vegum
Geimferða- og loftferða-
ráðsins.
1971—73: Yfirmaður
Maverick-eldflauga-
áætlunarinnar.
1974—76: Eftirlitsmað-
ur vopnakerfa flughers-
.ins.
1976—’81: Yfirmaður
áætlunar um smíði
orrustuflugvélarinnar
F-16.
1981—’84: Yfirmaður
geimferjuáætlunarinn-
ar.
1984: Yfirmaður geim-
varnaáætlunarinnar
(SID).
„Það sem í raun og veru er að
gerast," segir hann, „er að mikill
fjöldi áhugasamra hæfileika-
manna vinnur að þessari áætlun í
stjórnkerfinu og iðnaðinum. Og
þar sem þeir hafa allir markmið
að keppa að, markmið sem forset-
inn setti okkur, er ekki hægt að
stöðva framfarirnar, sem þeir
vinna að, og þessar framfarir eru
það sem er að gerast."
Malcolm Wallop, öldungadeild-
armaður úr flokki repúblikana,
sem hefur lengi stutt eldflauga-
varnir, er haldinn þeim grun að sú
áherzla, sem lögð sé á framandi
vopn, sem enginn kunni að smíða,
þjóni fyrst og fremst þeim til-
gangi að tryggja að „stjörnu-
stríða-áætlunin" verði rannsókn-
aráætlun „um aldur og ævi“.
Abrahamson segir að Wallop
taki of djúpt í árinni með því að
segja „um aldur og ævi“, en viður-
kennir að „tímatakmörk áætlun-
arinnar séu svo rúm að við, sem
vinnum við áætlunina, verðum
flestir neðar moldu áður en þeim
verður náð“.
Newsweek bendir á að hugsun-
arháttur hermanna sé slíkur að
MQRGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUJt 23. JÚNÍ 1985
27
svo langur tími sé þeim framandi,
því að starf þeirra miðist við að ná
árangri fljótt.
Fær talsmaður
Abrahamson hershöfðingi hefur
reynzt fær talsmaður geimvarna,
ekki sízt fyrir þá sök að hann trúir
því statt og stöðugt að þær séu
eina leiðin til að brjótast út úr
kj ar norku vígbú naðarkapph laup-
inu, sem hann segir að byggist á
hreinni sjálfsmorðskenningu, er
heitir „gagnkvæm gereyðing“ á
máli herfræðinga (skammstafað
„MAD“ á ensku).
„Ég er sannfærður um að „Al-
heimskrafturinn" sé með okkur,“
segir hann i spaugi og notar þar
með hugtak úr kvikmyndinni
„Stjörnustríð" til að rökstyðja þá
skoðun sina að almenningsálitið
sé að snúast á sveif með geim-
varnaáætluninni.
Rök hans til stuðnings „stjörnu-
stríðum" eru í aðalatriðum sið-
ferðileg. Kerfi, sem byggist á
hæfni eins risaveldis til að
sprengja annað i loft upp, sé sið-
ferðilega rangt. Hins vegar gæti
varnarkerfi í geimnum, sem getur
eytt eldflaugum áður en þær hæfa
skotmörk sín, e.t.v. gert langdræg-
ar eldflaugar úreltar. Það yrði
risastórt skref fram á við fyrir al-
mennt siðgæði.
„Það sem við erum að tala um er
endurskoðuð „fælingarstefna",
sem er í meira samræmi við gild-
ismat hins vestræna heims,“ segir
Abrahamson hershöfðingi.
„Margir óttast kjarnorkuöldina.
Við tökum eftir því þegar börn
segja: „Kannski verðum við aldrei
fullorðin." Við sjáum það á því
hvernig andstæðingar kjarnorku-
vopna lýsa því að þeir vilji ekki
lifa upp á þau býti að kjarnorku-
byssu sé miðað á höfuð þeirra. Við
verðum því að finna kerfi, sem
þjónar þeim tilgangi fyrst og
fremst að verja."
Varnarkerfi
Þótt raunhæft geimvarnarkerfi
eigi ennþá langt í land er Abra-
hamson hershöfðingi sannfærður
um að Bandaríkjamenn og Rússar
geti hætt að nota fælingarkerfi
byggt á árásarvopnum og tekið
upp annað kerfi, sem byggist á
varnarvopnum, ef báðar þjóðirnar
vilji vinna saman. En Rússar
verða að sanna einlægni sína með
því að sýna að þeir vilji ekki
drottna yfir heiminum, bætir
hann við.
„Ef Rússar hafa í raun og veru
aðeins áhuga á því að verja þjóð-
félag sitt og líf þjóðarinnar, ef
þeir eru fúsir til að hætta að beita
kjarnorkukúgun, ættum við að
geta hafizt handa um tiltölulega
einfalda breytingu og tekið upp
varnarkerfi.
En margt verður að gera áður
en að því kemur. Prófa verður
leysa, öreindageisla og hreyfiorku-
vopn til að ganga úr skugga um
hvað af þessu sé raunhæfast að
nota í geimhernaði. Finna verður
leiðir til að skjóta þungum og
fyrirferðarmiklum orrustupöllum,
sem vega 50 lestir eða meira, út í
geiminn. Fullkomna verður leysi-
miðunarspegla, svo hægt verði að
beina geislum að skotmörkum í
þúsunda mílna fjarlægð í geimn-
um.“
Jafnvel eins mikill áhugamaður
um „stjörnustríð" og Abrahamson
játar að engin von sé til þess að
hægt verði að smíða „undravopn",
sem tryggi öryggi Bandaríkjanna.
„Það er ekkert til sem heitir
fuílkomnar varnir. Það sem við
verðum að gera er að finna upp
eins öruggt kerfi og hægt er til
þess að verjast langhættulegasta
vopninu, sem maðurinn hefur
framleitt, kjarnorkueldflauginni."
Ef Abrahamson hershöfðingi
getur það þá mun hann stiga stórt
skref í þá átt að gera heiminn ör-
uggari og þá mun „hið góða“ sigra
„hið illa“ eins og í kvikmyndinni
„Stjörnustríð".
(The Times. Kinnig Newsweek
og IH Tribune. GH.)
EF ÞÉR ER ANNT UM HÚÐ ÞÍNA -
NOTAÐU
ÞÁ
IPIZ
BUIN
Sól, vatn og vindar
þurrka húðina mikið —
sólkrem eru því nauð-
synleg.
Piz Buin sólkrem eru
vatnsþolin og veita vörn
gegn UVB og UVA geisl-
um. Hindra sólbruna og
öldrun húðarinnar.
Piz Buin -r- eftir sól —
aprés balsam og krem
mýkja húðina og bæta
upp raka- og fitutap sem
húðin verðurfyrir.
Aprés lotion kaelir sól-
brunna húð og dregur úr
sviða.
HEILDSALA:
ÚTILÍF H/F
Pöntunarsími:
30350.
Námslán
Hverjir eiga
réttá
aöstoö?
Nám á háskólastigi
Háskóli islands.
Kennaraháskóli islands.
Tækniskóll islands, tæknifræði og meinatækni.
Bændaskólinn á Hvanneyri, búvísindadeild.
Tónlistarskólinn í Reykjavík, nám á háskólastigi.
Annaö nám
Samkvæmt reglugerð sem menntamálaráðherra
setur:
Fiskvinnsluskólinn 2. og 3. ár.
Fósturskóli ísiands.
Hjúkrunarskóli íslands.
lönskólar, framhaldsdeildir 2. og 3. ár.
iþróttakennaraskóli íslands.
Leiklistarskóli íslands.
Myndlista- og handíðaskóli íslands.
Nýi hjúkrunarskólinn.
Stýrimannaskólar.
Tónskólar, kennaradeildir Tónlistarskólans í
Reykjavík. Auk þess geta tónlistarnemar á 7. og
8. námsstigi skv. námsstigakerfi Tónlistarskólans
í Reykjavík fengið lán.
Tækniskóli islands, raungreinadeildir og iön-
brautir.
Vélskólar.
Þroskaþjálfaskóli íslands.
20 ára reglan
Lánasjóöi er heimiit aö veita lán til sérnáms þeirra
námsmanna sem náö hafa 20 ára aldri á því alm-
anaksári sem lán eru veitt. Um 20 ára regluna
gilda ákvæöi laga (gr. 2) og reglugeröar (gr. 3).
Nám viö eftirtalda skóla á islandi er lánshæft skv.
þessari reglu:
Bændaskóla, bændadeildir.
Fiskvinnsluskólann 1. ár.
Garöyrkjuskóla ríkisins.
Hótel- og veitingaskóla islands.
lönskóla: grunnnám, samningsbundiö nám og
tækniteiknun.
Ljósmæöraskóla íslands.
Lyfjatækniskóla íslands.
Meistaraskóla iönaðarins.
Röntgentæknaskóla islands.
Sjúkraliöaskólann.
Tækniskóla islands; undirbúningsd.
Erlendis
Lánaö er til náms á háskólastigi erlendis. Auk
þess er sjóönum heimilt aö lána til sérnáms á
grundvelli 20 ára reglu. Sjóönum er heimilt aö
veita lán til náms sem ekki er hægt að stunda á
íslandi enda sé um nægilega veigamikiö nám aö
ræöa aö því er varðar eöli þess og uppbyggingu,
námslengd og starfsréttindi.
Þeim námsmönnum er hyggja á nám erlendis viö
skóla sem ekki eru á háskólastigi er sérstaklega
bent á aö gera skriflega fyrirspurn til Lánasjóös-
ins um lánshæfni námsins.
Umsóknarfrestir og afgreiöslutími
Afgreiðsla námsaðstoðar
Sótt er um námslán á sérstökum eyöublööum sjóösins. Umsókn um námsaðstoö skal aö ööru jöfnu
skila tveimur mánuöum áöur en nám hefst. Aðstoö er afgreidd 15. dag fyrsta heila mánaöar eftir aö
nám er hafiö. Fyrsti umsóknarfrestur er 1. júlí 1985.
Umsóknareyðublöd
Umsókn um námslán og/eða feröastyrk er gerö á sérstöku eyðublaði sem sjóöurinn lætur i té.
Um^Knareyöublöö fást alla jafna í skólum og sendiráöum íslands erlendis.
Gildistími umsóknar
Hver umsókn gildir fyrir eitt námsár eða þaö sem eftir er af námsárinu þegar umsókn er lögö fram.
Eigi er veitt aöstoö til framfæris á tíma sem liöinn er þegar útfytltri umsókn er skilað nema sérstakar
aðstæöur valdi seinkun umsóknar og sjóösstjórn taki þær gildar.