Morgunblaðið - 20.02.1988, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. FEBRÚAR 1988
35
Sparisjóðir lækka út-
lánsvextí um allt að 6%
Iðnaðarbankí og Búnaðarbanki lækka vexti
SPARISJÓÐIRNIR lækka útlánsvexti um allt að 6% og innlánsvexti
nm allt að 7% á mánudaginn keniur. Iðnaðarbankinn Imkkar útláns-
vexti um allt að 5% og Búnaðarbankinn allt að 4% en aðrir bankar
lækka vexti minna og Samvinnubankinn gerir engar vaxtabreyting-
ar. Vextir á verðtryggðum út- og innlánum breytast ekki. Þá lækk-
ar Seðlabankinn einnig dráttarvexti. Forsvarsmenn allra bankanna
segja að til greina komi að lækka vexti meira um næstu mánaðamót
haldi verðbólgan áfram að lækka en veruleg óvissa ríki um þá þró-
un vegna óvissra áhrifa af kjarasamningum og fyrirhuguðum efna-
hagsaðgerðum ríkisstj ómarinnar.
Vaxtalækkanir þessar koma í
kjölfar útreiknins Seðlabankans á
lánskjaravísitölu fyrir mars. Sam-
kvæmt þeim verður vísitalan 1965
stig sem þýðir 0,51% hækkun frá
sfðasta mánuði. Þessi hækkun milli
mánaða þýðir 6,3% verðbólgu. Ef
miðað er við síðustu 3 mánuði er
verðbólgan 18,6% og 22,5% ef mið-
að er við síðustu 6 mánuði.
Á mánudaginn lækka vextir á
almennum óverðtryggðum skulda-
bréfum um allt að 6% og verða því
31-37%. Miðað við nýreiknaða láns-
kjaravísitölu er ávöxtun bankanna
talsvert umfram t.d. raunvexti verð-
tryggðra útlána, sem eru nú 9,5%.
Bankastjórar viðurkenndu þetta í
samtali við Morgunblaðið en bentu
á að þeir væru frekar varkárir við
að taka þetta fyrsta skref til nafn-
vaxtalækkunar vegna óvissu með
kjarasamninga og hugsanlegra
efnahagsaðgerða ríkisstjómar.
Einnig var bent á að sú lánslqara-
vísitala sem miðað var við, þegar
vaxtalækkunin var ákveðin, taki
ekki gildi fyrr en um mánaðamótin
og miðað við núgildandi vísitölu séu
þessir vextir mjög Iágir.
Sparisjóðimir munu lækka út-
lánsvexti um 5,5-6%, t.d. lækka
vextir almennra óverðtryggða
skuldabréfa um 6%. Innlánsvextir
lækka um 2-7%, þar af lækka vext-
ir almennra sparisjóðsbóka um 3%.
Verðtryggðir vextir Trompreikn-
ings sparisjóða hækka hinsvegar
og verða nú 4%. Baldvin Tryggva-
JÓN Sigurðsson, viðskiptaráð-
herra, telur að lækkun vaxta
hjá innlánsstofnunum sem tek-
ur gildi á mánudag gæti orðið
vendipunktur í efnahagsmálum
og sé afleiðing af fjölþættum
aðgerðum ríkisstjómarínnar á
undanfömum mánuðum.
f samtali við Morgunblaðið sagði
Jón Sigurðsson að verðbólgan hefði
hjaðnað snöggt en vísitala fram-
færslukostnaðar hefði ekki hækk-
að nema um 0,84 prósent í byijun
þessa mánaðar eða sem svaraði
innan við 11% verðbólgu á ári.
Þetta væri minnsta hækkun fram-
færsluvísitölunnar frá því vorið
1986. Vísitala byggingakostnaðar
hefði lækkað tvo mánuði í röð um
samanlagt rúmlega 1,2 prósent
sem hefði ekki gerst fyrr á þessum
áratug. Þetta þýddi að lánskjara-
vísitalan hækkaði ekki nema um
1,2 prósent á milli febrúar og
mars sem væri minnsta hækkun
síðastliðin tvö ár. „Þetta tel ég
vera staðfestingu á því að ríkis-
stjómin sé búin að uppskera árang-
ur af starfínu og að óbreyttum
forsendum mætti ætla að hækkun
framfærsluvísitölunnar um næstu
mánaðamót yrði ekki meirí en um
þau síðustu. í viðbót eru líka teikn
um það að það verði raunvaxta-
lækkun á fíjálsasta hluta fjár-
magnsmarkaðarins. Mikil og jöfn
son sparisjóðsstjóri sagði við Morg-
unblaðið að með þessu teldu spari-
sjóðimir sig vera að stíga fyrsta
skref og ef verðbólgan haldist svip-
uð og nú er leiddi það til enn frek-
ari vaxtalækkunar.
Iðnaðabankinn lækkar útláns-
vexti um 4% á óverðtryggðum
skuldabréfum, og forvextir víxla
lækka um 5%. Innlánsvextir lækka
um 1-3%, þar af lækka óverð-
tryggðir vextir á Bónusreikningum
„Það er ljóst að efnahagsstefna
stjómarinnar er að skila árangri.
Það sýna þær verðbólgutölur sem
birtar hafa verið að undanfömu og
það kemur á daginn, sem við höfum
sala á spariskírteinum ríkissjóðs
og ríkisvíxla er líka vísbending um
batnandi jafnvægi á lánamarkaði.
Vaxtalækkanir hjá viðskiptabönk-
unum em minni en ella vegna
þeirrar óvissu sem er um fram-
haldið ekki síst hvað varðar niður-
stöðu kjarasamninga. Samt er
þetta ótvíræð staðfesting á því að
nú geta menn farið að gera ráð
fyrir minni verðbólgu en í fram-
haldi af þessu mun Seðlabankinn
lækka dráttarvexti strax á mánu-
dag og sína eigin vexti um 3-4
prósent. Ríkisstjómin og Seðla-
bankinn em staðráðin í því að gera
sitt til þess að þetta verði vendi-
punktur til réttrar áttar og ég vona
að þetta verði samningamönnun-
um sem núna sitja á fundum hvatn-
ing, til að taka ákvarðanir sem
tryggja hag þeirra launamanna
sem ekki fengu launahækkun til
samræmis við 'það sem almennt
gerðist í fyrra, þ.e. þeirra sem
hafa lægsta kaupið svo og til að
tryggja að yfír okkur ríði ekki ný
alda verkfalla."
Jón benti á að af tölum um verð-
lagsþróun undanfarið mætti sjá að
verðbólga væri ekkert náttúmlög-
mál eða álög á efnahag þjóðarinn-
ar. Það væri hins vegar ekki ein-
göngu komið undir kjarasamning-
um hvemig færi því ríkið yrði að
taka á honum stóra sínum og
um 1% og vextir af almennum spari-
sjóðsbókum um 3%. Valur Valsson
bankastjóri sagði við Morgunblaðið
að Iðnaðarbankinn myndi fylgjast
mjög vel með þróun verðlags á
næstu vikum og breyta voxtum
frekar ef ástæða þætti til. Fram-
haldið réðist af kjarasamningum
sem nú stæðu fyrir dymm og hvort
ríkisstjómin gripi til efnahagsað-
gerða.
Búnaðarbankinn lækkar útláns-
vexti um 3-4% og innlánsvexti um
2,5-4%. Þar lækka vextir af al-
mennum sparisjóðsbókum um 2,5%
og af skuldabréfum um 3%. Jón
Adolf Guðjónsson bankastjóri sagð-
ist gera ráð fyrir frekari vaxtalækk-
un um mánaðamótin og í rauninni
væri þetta fyrsta skref varfæmis-
legt. Framhaldið réðist þó af þróun
efnahagsmála.
haldið fram, að fjármagnsmarkað-
urinn bregst við þeim breyttu að-
stæðum og vextir lækka,“ sagði
Þorsteinn Pálsson í samtali við
Morgunblaðið. „Þetta er þó auðvit-
fresta þeim framkvæmdum sem
hægt væri að fresta í samráði við
sveitarfélögin.
Útvegsbankinn lækkar útláns-
vexti um 2-3% en innlánsvexti um
1,5-3%. Guðmundur Hauksson
bankastjóri sagði við Morgunblaðið
að þetta væri fyrsta skrefið í vaxta-
lækkun en benti á að á undanföm-
um mánuðum hefði verðbólgusveifl-
an verðið gífurleg, allt frá yfír 30%
niður í 6-10% nú og þetta gerði
bankana varkárari en ella í vaxta-
breytingum. Veruleg óvissa ríkti
um varanleika þessarar þróunar í
ljósi ógerðra kjarasamninga en
Guðmundur sagðist hafa látið
reikna út áhrif nýgerðra kjara-
samninga á Vestfjörðum, ef þeir
giltu fyrir allan vinnumarkaðinn,
og þá hefði komið í ljós að verð-
bólgan myndi fyrst í stað hækka
verulega en síðan lækka aftur niður
í svipað horf og nú er.
Landsbankinn lækkar vexti um
allt að 2% eftir helgina eins og sagt
var frá í Morgunblaðinu í gær. Þá
að aðeins fyrsta skrefið. Það er
mikil óvissa framundan vegna
lausra kjarasamninga og þessvegna
ekki einsýnt hver þróunin verður í
verðlagsmálum, og kannski er það
ekki síst fyrir þá sök að það skiptir
nú mjög miklu máli að allar ákvarð-
anir, sem teknar verða í efnahags-
og kjaramálum, miði að því fyrst
og fremst að lækka verðbólgu svo
þessi þróun geti haldið áfram. Ég
lít aðeins á þetta sem fyrsta skrefíð
í þá átt að ná betra jaftivægi í efn-
hagagsmálum og þar með á fjár-
magnsmarkaðnum með lækkandi
vöxtum."
-Getur þessi vaxtalækkun nú
haft áhrif á kjarasamninga?
„Þær verðbólgutölur sem birst
hafa að undanfömum, og hafa þetta
í för með sér, hljóta að auka mönn-
um bjartsýni á að við getum náð
þessum árangri og það sé óhætt
að treysta því.“
-í samtölum við bankamen hefur
komið fram mikil óvissa vegna
kjarasamninga og einnig hugsan-
legra efnahagsrástafana ríkis-
stjómarinnar. Hvemig standa þau
sagði Jónas H. Haralz gera ráð
fyrir að vextir lækkuðu meira um
mánaðamótin verði horfur á að
verðbólgan héldist í skeflum.
Verzlunarbankinn lækkar inn-
og útlánsvexti um 2% af öllum
helstu lánsformum. Höskuldur Ól-
afsson bankastjóri sagði að bankiíin
myndi taka vexti til frekari endur-
skoðunar í ljósi verðlagsþróunar.
Þar væm hinsvegar miklir óvissu-
þættir og fyrr en þeir skýrðust
væri ekki hægt að segja til um frek-
ari lækkanir.
Alþýðubankinn lækkar útláns-
vexti um 2% eftir helgina en inn-
lánsvextir breytast ekki. Guðmund-
ur Ágústsson bankastjóri sagði við
Morgunblaðið að frekari breytingar
yrðu látnar bfða mánaðamótanna.
Hann benti einnig á að aðalfundur
bankans væri í dag og eðlilegt að
nýtt bankaráð fyalli um vaxtabreyt-
ingamar.
Samvinnubankinn breytir ekki
vöxtum eftir helgi og verður það
látið bíða mánaámóta. Heiðar Hall-
dórsson forstöðumaður hagdeildar
bankans sagði að ástæðumar væm
fyrst og fremst tæknilegar. Til-
kynna þyrfti reiknistofu bankanna
slíkar breytingar með góðum fyrir-
vara og Samvinnuhankinn vildi
heldur breyta öllu kerfínu í einu en
breyta sumum vöxtum en ekki öðr-
mál innan ríkisstjómarinnar, m.a.
í ljósi ummæla Steingríms Her-
mannssonar um að aðgerðir þurfí
nú þegar?
„Það fer ekkert á milli mála að
þetta er allt óvissu undirorpið og
þess vegna verða menn að gæta sín
í ákvörðunum. Varðandi efnahagsr-
áðstafanir hefur Steingrímur Her-
mannsson talað um slfkt á fundum
en engar tillögur flutt innan ríkis-
stjómar um aðra meðferð mála en
sem þar hefur orðið fullt samkomu-
lag um. Auðvitað er ég orðinn lang-
þreyttur á því hversu það dregst
að ljúka samningum og ábyrgð
samningsaðila er orðin mjög mikil.
Þetta ástand skapar mikla óvissu í
efnahagsmálum og óvissu fyrir at-
vinnufyrirtækin. Launafólk bíður
eftir eðlilegum leiðréttingum þann-
ig að þetta hefur dregist mjög alvar-
lega á langinn og það er ærin
ástæða til að brýna það fyrir samn-
ingamönnum að þeir geta ekki var-
ið tfmanum endalaust f snakk; þeir
verða að komast að skynsamlegri
niðurstöðu;" sagði Þorsteinn Páls-
son.
Fiskverð á uppboðsmörkuðum 19. febrúar.
FISKMARKAÐUR hf. í Hafnarfirði
Harata Lasgsta Meðal- Magn Heildar-
verð verð verð (lestir) verð (kr.)
Þorskur 47,00 44,00 46,32 3,3 151.911
Þorskur(ósl-) 45,00 43,00 44,22 20,3 899.878
Ýsa 65,00 49,00 58,02 7,1 411.486
Ýsalósl.) 57,00 35,00 55,42 4,7 261.875
Ufsi 26,00 24,00 25,63 1,2 30.137
Keila(ósl.) 18,00 17,00 17,65 2,0 35.478
Annað 34,53 2.7 91.716
Samtals 45,59 41,3 1.882.481
Selt var aöallega úr Slgurjóni Arnljótssyni og Stakkavík. Nk.
mánudag verður selt úr Óskarí Halldórssyni og línubátum.
FISKMARKAÐUR SUÐURNESJA
Þorekurfósl.)
Þorekur 51,50 37,00 44,68 39,8 1.778.200
Ýsa 55,50 27,00 52,35 6.8 336.000
Ufsi 25,00 15,00 22,99 8.8 202.300
Karfi 19,50 12,00 18,18 25,9 470.900
Annað 27,16 5.0 135.800
Samtals 34,09 86,3 2.923.200
Selt var aðallega úr Unu í Garði og Eldeyjarboða. f dag verður
selt úr Skarfi.
FISKMARKAÐUR VESTMANNAEYJA hf.
Þorskur 43,50 42,50 43,41 10,7 468.000
Þorskur(ósl.) 37,50 35,00 36',36 ' 2,2 80.000
Ý88 50,00 46,00 46,53 3,8 181.000
Karfi 27,60 22,20 24,24 7,1 173.000
Ufsifósl.) 21,60 21,50 21,50 68,5 1.473.000
Langa(ósl.) 21,00 19,00 20,82 1,1 23.000
Steinbítur 22,50 20,00 22,39 7,5 170.000
Annað 57,67 1.0 63.000
Samtals 25,74 102,1 2.630.000
Selt var úr Suðurey, Álsey, Gandl, Andvara og Glófaxa. i dag
verður selt úr netabátum og hefst uppboðið klukkan 14.
QENQI8SKRÁNINQ
Nr. 34. 19.febrúar 1988
Kr. Kr. Toð-
Bn. KL 09.16 Kaup Smkm gsogt
Dollari 37,45000 37,57000 36,89000
Steríp. 65,18000 65,38900 65,71000
Kan. dollari 29.46600 29,56100 28,87600
Dönsk kr. 5.72170 5,74000 5.77620
Norsk kr. 5,80130 5,81980 5,80990
Sœnsk kr. 6,14940 6,16910 6,16040
Fi. mark 9,02630 9,05520 9,09970
Fr. franki 6,46800 6.48880 6,56810
Belg. franki 1,04450 1,0478 1,05930
Sv. franki 26,56410 26,64920 27,20500
Holl. gyilini 19,46210 19,52450 19,71090
V-þ. mark 21.84950 21,91950 22,14150
ít. líra 0.02968 0,02977 0,03004
Austurr. sch. 3,11240 3,12240 3,14960
Port. escudo 0.26740 0,26830 0,27060
Sp. peseti 0,32500 0,32610 0,32650
Jap. yen 0,28669 0,28761 0,29020
Irskt pund 68,17700 68,36300 58,83000
SDR (Sérst.) 50.43540 60,59700 50,60310
ECU, evr. m. 45,13660 45,28120 45,73440
Tollgengi fyrir janúar er sölugengi 28.jan.
Sjálfvirkur 62 32 70. símsvari gengisskráningar er
Gæti verið vendipimktur
í efnahagsmálum okkar
- segir Jón Sigurðsson, viðskiptaráðherra, um vaxtalækkunina
um.
Lækkun vaxta í kjölfar minnkandi verðbólgu:
Fyrsta skrefið í átt að betra
jafnvægi í efnahagsmálunum
-segir Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra
ÞORSTEINN Pálsson forsætisráðherra segir síðustu verðbólgutölur
sýna að efnahagsstefna rfkisstjórnarinnar sé að skila árangrí og
lækkun vaxta sýni að fjármagnsmarkaðurinn bregðist við þeim
breyttu aðstæðum. Þorsteinn bendir þó á að mikil óvissa sé framund-
an vegna lausra kjarasamninga og miklu máli skipti þvi að ákvarðan-
ir f efnahags- og kjaramálum miði að þvi að lækka verðbólgu. Það
sem nú hafí gerst sé aðeins fyrsta skrefíð.