Morgunblaðið - 17.03.1988, Blaðsíða 39

Jónas Egilsson
Samtök sveitarfé
laga á höfuð
borgarsvæðinu:
Nýrfram-
kvæmda-
sljóri
ráðinn
JÓNAS Egilsson sljórnmála-
fræðingur, hefur veið ráðinn
framkvæmdastjóri Samtak
svetarfélaga á höfuðborgar-
svæðinu. Tekur hann við starf-
inu 1. apríl næstkomandi.
Jónas lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum við Sund árið
1980 og lauk B.A.-prófi í stjóm-
málafræði, frá San Jose State
University í Kalifomíu vorið 1985.
Síðastliði haust lauk hann prófi
í alþjóðastjómmálafræði frá Uni-
versity of San Diego í Klaifomíu.
Hann hefur starfað sem gjald-
keri hjá Landsbanka íslands fram
til þessa.
Eddie Skoller.
Gamla Bíó:
Grínistiim
Eddie Skoller
skemmtir
LIONSKLÚBBURINN Njörður
hefur fengið danska grínistann
Eddie Skoller til að skemmta í
Gamla Bíói sunnudaginn 27.
mars og mánudaginn 28. mars
nk. og hefst skemmtunin klukk-
an 20 báða dagana.
Allt starf innan Lionshreyfingar-
innar er unnið f sjálfboðavinnu og
fer afrakstur þess óskertur til
líknarmála, segir m.a. f fréttatil-
kynningu frá Lionsklúbbnum Nirði.
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. MARZ 1988
39
Háskólinn á Akureyri:
Rannsóknastofnun í
sjávarútvegsfræðum
EFRI deild afgreiddi í gær til
neðri deildar frumvarp til laga
um Háskólann á Akureyri. Um-
sagnir um frumvarpið bárust frá
nokkrum aðilum og vildu sumir
umsagnaraðilar fá skýrari skil-
greiningu á þvi hvers konar skóli
þarna ætti að vera. Birgir ísleif-
ur Gunnarsson, menntamálaráð-
herra, sagði að hann teldi að
skólinn ætti eftir að þróast i
rannsóknastofnun í nokkrum
greinum sem ekki væru rannsak-
aðar annars staðar á landinu,
s.s. í sjávarútvegsfræðum.
Halldór Blöndal (S/Ne) mælti
fyrir áliti meirihluta menntamála-
nefndar en nefndin leggur til að
frumvarpið verði samþyRkt með
nokkrum breytingartillögum. Um-
sagnir bárust frá nokkrum aðilum
og má gróflega flokka þær í eftir-
farandi flokka:
1. Akureyrarbær og Fjórðungs-
samband Norðlendinga gera ekki
athugasemdir og mæla með sam-
þykkt frumvarpsins.
2. Bandalag háskólamanna gerir
þá kröfu að tekin verði af öll tvímæli
um að ekki sé verið að stofna til
nýs „universitas" á íslandi heldur
öflugrar kennslu að loknu stúdents-
prófí í nánum tengslum við atvinnu-
vegi þjóðarinnar.
3. Hið íslenska kennarafélag,
Kennaraháskóli fslands og Háskóli
íslands taka ekki beina afstöðu til
þess hvort skólinn eigi að vera rann-
sóknaháskóli eða sérskóli á há-
skólastigi.
í nefndarálitinu segir að um-
sagnaraðilar hafi mismunandi skoð-
anir á þvl hversu ítarleg lögin eigi
að vera og í hve ríkum mæli skuli
setja ákvæði um starfsemi Háskóla
íslands í reglugerð. Kennarasam-
band fslands og Háskóli íslands
gera beinar athugasemdir við ein-
staka kafla og greinar frumvarps-
ins. Auk þess fjallar umsögn Há-
skóla íslands ítarlega um mismun-
andi hlutverk skóla á háskólastigi
og er talið að tvískinnungs gæti í
frumvarpinu hvað það varðar.
í þessu sambandi vill nefndin
taka fram að frumvarpið um Há-
skólann á Akureyri var sniðið eftir
Birgir ísleifur Gunnarsson Halldór Blöndal
lögum um Tækniskóla fslands og
hlýtur því í einstaka greinum að
mótast af því, að hér er um stofnun
að ræða, sem „hlýtur að fá á sig
breytta og nokkuð fyllri mynd innan
þriggja ára". Að því lýtur endur-
skoðunarákvæði 14. greinar og
ákvæði til bráðabirgða sem fellur
úr gildi að þremur árum liðnum.
í Háskólanum á Akureyri eru nú
tvær brautir í hjúkrunaifræði en
ákveðið hefur verið að taka upp
braut I sjávarútvegsfræðum við
skólann auk matvælafræði. Fjórð-
ungssjúkrahúsið hefur látið náms-
braut í hjúkrunarfræðum í té full-
búna kennsluaðstöðu og fullbúinn
lestrarsal fyrir alla nemendur
námsbrautar í hjúkrunarfræðum.
Þá hefur sjúkrahúsið gengið til
samvinnu við Háskólann á Akur-
eyri um bókasafn sjúkrahússins,
fagbókasafnið og ráðningu bóka-
varðar til viðbótar þeim, sem verið
hefur við sjúkrahúsið, auk þess sem
það kaupir inn bækur og tímarit
sem á vantar til þess að þar komi
hið ágætasta fagbókasafn í hjúk-
runarfræðum.
Tveir nefndarmenn, þau Danfríð-
ur Skarphéðinsdóttir (Kvl/Vl) og
Guðmundur Ágústsson (B/Rvk),
skrifuðu undir nefndarálitið með
fyrirvara. Danfríður sagði m.a. að
mikið vantaði upp á til að við gæt-
um státað af heilsteyptri mennta-
stefnu. Svavar Gestsson tók í sama
streng og sagði okkur vanta
íslenska menntastefnu. Guðmundur
Ágústsson sagði vera þörf á þess-
ari stofnun en ekki með því nafni
sem lagt væri til.
Birgir ísleifur Gunnarssson,
menntamálaráðherra, sagði að
sumum fyndist sem heilstæða
menntastefnu vantaði. Háskólastig-
ið hefði þróast ört á síðustu árum
en lengi vel hefði Háskóli íslands
verið eini skólinn á háskólastigi.
Menntamálaráðherra sagði að hann
hefði í vetur skipað samstarfsnefnd
um háskólastigið, þar sem ættu
m.a. sæti fulltrúar allra stofnana á
háskólastigi. Fyrsta verkefnið sem
þessi nefnd hefði fengið hefði verið
að semja rammalöggjöf um há-
skólastigið og vonaði hann að það
myndi liggja fyrir á næsta þingi.
Varðandi þróun Háskólans á
Akureyri sagði Birgir ísleifur, að
hann teldi að skólinn ætti eftir að
þróast í rannsóknastofnun i nokkr-
um greinum sem ekki væru rann-
sakaðar annars staðar á landinu,
s.s. í sjávarútvegsfræðum.
Alþýðubandalagið boðar nýja launastefnu:
Launamimur aldrei
meiri en tvöfaldur
TILLAGA til þingsályktunar um
Iaunajöfnun, lágmarkslaun og
nýja launastefnu var lögð fram
á Alþingi í gær. I tillögunni felst
meðal annars það markmið að
Kvennalistakonur
vilja lögbinda 50 þús.
króna lágmarkslaun
Þórhildur Þorleifsdóttir (Kvl/Rvk) mælti í gær fyrir lagafrum-
varpi frá fjórum kvennalistakonum um að óheimilt verði að greiða
lægri grunnlaun fyrir 40 dagvinnustundir á viku en sem nemur 50
þús. krónum á viku, miðað við framfærsluvísitölu 1. mars 1988.
Þetta er i þriðja sinn sem kvennalistakonur flytja frumvarp svipaðs
efnis.
Þórhildur sagði að ekki væri með
neinu móti verjandi hversu lág
lægstu laun væru nú, en þau lægju
á bilinu 29.000-31.500. Ekkert lát
væri á verðhækkunum og 50.000
væru engin ofrausn heldur raun-
sætt mat á aðstæðum.
Hún taldi einnig að lögbinding
af þessu tagi myndi hafa í för með
sér launajöfnun í verki þar sem
fyrirtæki myndu þurfa að draga úr
yfirbyggingu og halda háum laun-
um niðri til þess að mæta þessum
kostnaði.
Steingrimur J. Sigfússon
(Abl/Ne) sagði einhliða lagasetn-
ingu ekki ná tilgangi sínum nema
t*TKKt væri að svona hækkanir
færu ekki upp allan launastigann.
Þó ástæðan fyrir flutningi þessa
frumvarps væri öllum ljós þá væri
veruleikinn ekki þannig að hægt
væri að leysa vandann á svona ein-
faldan hátt.
Einar Kr. Guðfinnsson (S/Vf)
sagði að í frumvarpinu væri horft
fram þjá þeim tæknilegu göllum
sem væru á því að hrinda þessu í
framkvæmd, hvorki kæmi til dæmis
í ljós við hvað þessi 50 þús. kr. laun
ættu að miðast. Væri það 40 stunda
vinnuvika án allra aukagreiðslna?
Eitt af því sem menn óttuðust
væri líka að ekki tækist að halda
hækkun af þessu tagi við lægstu
launin. Það hefði ekki komið fram
hvemig ætti að tryggja að hækkan-
imar fæm ekki upp allan launastig-
ann. Sú spuming vaknaði hversu
stóran hluta launakerfísins myndi
þurfa að lögbinda.
Arni Johnsen (S/Sl) varaði við
því að menr kæmu eins og töfra-
læknar og segðu „hókus - pókus,
hér kemur lausnin". Hann sagði
meðal annars að veröbólgan gerði
það að verkum að við þyrftum að
hugsa öll mál til enda og gætum
ekki farið hókus-pókus leiðina.
launamunur i framtiðinni verði
aldrei meiri en tvöfaldur. Flutn-
ingsmenn eru þingmenn Alþýðu-
bandalagsins. ólafur Ragnar
Grímsson, formaður flokksins,
sagði á fundi með f réttamönnum,
þar sem hin nýja launastefna var
kynnt, að hún væri fram komin
í ljósi vaxandi misréttis, mis-
skiptingar og ranglætis i launa-
málum í landinu. Á sama tima
og verðmætasköpun væri meiri,
þjóðartekjur hærri en nokkru
sinni fyrr og laun þeirra hæst-
launuðu næmu 15 til 20 földum
lágmarkslaunum, þyrfti marg-
föld dagvinnulaun verkamanns
til að framfleyta meðalfjöl-
skyldu. Þvi væri brýn nauðsyn á
að skapa víðtæka þjóðfélagslega
samstöðu um nýja launastefnu,
er miði að þvi að draga úr hinum
óhóflega launamun sem ríkti i
landinu og tryggi að lægstu laun
dugi fyrir nauðsynlegum fram-
færslukostnaði.
Samkvæmt tillögu Alþýðubanda-
lagsins er gert ráð fyrir að launa-
munur í landinu taki mið af því að
hæstu laun nemi á næstu árum
ekki hærri upphæð en nemur íjór-
földum lágmarkslaunum og á hveij-
um vinnustað verði lægstu laun
aldrei lægri en einn þriðji hluti af
hæstu launum sem þar eru greidd.
Stefnt verði að enn frekari launa-
jöfnuði þannig að launamunur verði
MMACI
í framtíðinni aldrei meiri en tvöfald-
ur.
Þá er gert ráð fyrir að reiknuð
verði út sérstök lágmarkslaunavísi-
tala sem miðist við nauðsynleg út-
gjöld venjulegs launafólks til heim-
ilisreksturs. Þessi nýja lágmarks-
launavisitala verði reiknuð út fjór-
um sinnum á ári. Takist ekki með
kjarasamningum að. tryggja að
lægstu laun séu f samræmi við þann
framfærslukostnað, sem hin nýja
lágmarkslaunavísitala mælir, verði
sett lög um lágmarkslaun fyrir dag-
vinnu sem tryggi nauðsynlegar
framfærslutekjur. Þar til útreikn-
ingur á nýrri lágmarkslaunavísitölu
hefur farið fram verði, ef til laga-
setningar kemur, varði tekið mið
af 45 þúsund til 55 þúsund króna
dagvinnutekjum á mánuði.
Gerðar verði sérstakar ráðstaf-
anir, lögbundnar ef með þarf, til
þess að stuðla að fullum jöfnuði í
launum karla og kvenna. Unnið
verði að þvl að fellla yfirborganir
og aðrar umframgreiðslur inn í
launataxta þannig að umsamdir
launataxtar endurspegli hin raun-
verulegu laun. Jafnframt verði í
tengslum við hina nýju launastefnu
gert að forgangsverkefnum að
stytta vinnutímann, úrbætur í dag-
vistar- og húsnæðismálum, aukið
öryggi og bættur aðbúnaður á
vinnustað og aðstaða til starfs-
menntunar.
Loks er í tillögum Alþýðubanda-
lagsins gert ráð fyrir að kosin verði
þingmannanefnd sem f samráði við
aðila vinnumarkaðarins hafí for-
göngu um að afla nauðsynlegra
gagna og upplýsinga um þessi
mál. Nefndin vinni einnig að því
að skapa samstöðu um nýja launa-
stefnu á grundvelli ofnagreindra
stefnuatriða.