Morgunblaðið - 09.04.1988, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B OG LESBOK
STOFNAÐ 1913
80. tbl. 76. árg.
LAUGARDAGUR 9. APRÍL 1988
Prentsmiðja Morgunblaðaíns
Farþegaþotan frá Kuwait enn á valdi arabískra öfgamanna:
Vlð vinnum si
dexjum píslar
- sagði einn flugræningjanna skömmu eftir lendingu á Kýpur
Ijimaka, Beirút, Reuter.
FARÞEGAÞOTA frá Kuwait sem verið hefur á valdi flugræningja
frá því á þriðjudag lenti i gær á Larnaka-flugvelli á Kýpur. Þangað
sneru ræningjarnir þotunni eftir að sýrlensk yfirvöld höfðu neitað
þeim um lendingarleyfi í Beirút i Libanon. Yfirvöld á Kýpur veittu
lendingarleyfi og buðust í gærkvöldi til þess að láta setja eldsneyti á
þotuna. Ræningjarnir hafa um 50 manns á valdi sinu og eru flestir
þeirra frá Kuwait. Einn ræningjanna sagði í gær að farþegarnir og
flugvélin væru í mikilli hættu gengju stjórnvöld í Kuwait ekki að
kröfum þeirra og slepptu 17 mönnum sem dæmdir hafa verið til fang-
elsisvistar þar i iandi. „Við höldum áfram þar til sigur vinnst eða við
komumst i tölu píslarvotta," sagði einn ræninginn er hann ræddi við
starfsmenn flugturnsins á Larnaka-flugvelli.
Farþegaþotan í lágflugi yf ir
flugvellinum í Beirút í gær.
Ræningjamir miðuðu byssu
að höfði flugstjórans sem
grátbað flugyfirvöld um
lendingarleyfi en því var
hafnað. Loks sneru
ræningjamir þotunni til
Kýpur þar sem hún lenti á
Lamaka-flugvelli.Neðri
myndin sýnir nokkra
farþeganna, sem
ræningjarnir slepptu í
Mashad í íran, er þeir komu
til Kuwait í gær.
Starfsmenn flugtumsins livöttu
ræningjana til að sleppa gfslunum
af mannúðarástæðum og sögðu það
sanngjamt þar eð. þeim hefði verið
veitt lendingarleyfi á Kýpur. Einn
ræningjanna sagði í yfírlýsingu, sem
hann las á ensku, að þeir væm þakk-
látir Kýpurbúum en bætti við að
hánn vildi minna yfírvöld í Kuwait á
að þeim væri full alvara með hótun-
um sfnum. Niðurlag yfírlýsingarinn-
ar heyrðist illa en þó gátu menn
greint kveðjur til „byltingarmanna í
Palestínu, félaga f íran og allra bar-
áttusamtaka í alheiminum".
Heimildarmenn Reuters-frétta-.
stofunnar sögðu yfírvöld á Kýpur
hafa boðið ræningjunum um 40.000
lítra af eldsneyti á þotuna en meira
væri ekki að fá. Eldsneyti þetta mun
duga til nokkurra klukkstunda flugs.
Þotunni hafði verið lagt utan flug-
brautarinnar er Morgunblaðið fór í
prentun í gærkvöldi. Tjöld höfðu
verið dregin fyrir glugga farþega-
rýmisins og flugstjómarklefinn var
myrkvaður. Blátt ljós logaði á stéli
flugvélarinnar þar sem hún stóð um
200 metra frá aðalflugstöðvarbygg-
ingunni.
Um borð í þotunni em þijú ætt-
menni emfrsins af Kuwait. Samn-
ingamenn frá Kuwait héldu í gær-
kvöldi flugleiðis til Larnaka á Kýpur
en yfírvöld þvertaka fyrir að gengið
verði að kröfum ræningjanna og
fangamir í Kuwait leystir úr haldi.
Um 50 farþegar em enn um borð
í þotunni en ræningjamir slepptu 57
manns f borginni Mashad í íran það-
an sem hún hélt í gærmorgun áleið-
is til Beirút. Sýrlensk flugmálayfir-
völd í borginni neituðu flugstjóranum
um lendingarleyfí og var tveimur
aðvömnarskotum skotið að henni er
hún hringsólaði yfír flugvellinum í
lágflugi. Flugstjórinn grátbað um
lendingarleyfí, sagði ræningjana
miða byssu að höfði sér, og fullyrti
að eldsneytið væri senn á þrotum.
Sýrlendingar endurtóku fyrri svör
og tók þá flugstjórinn að steypa þot-
unni yfir flugvellinum og áttu menn
á jörðu niðri fótum fjör að launa.
Tveir farþeganna töluðu í talstöðina
og báðu um lendingarleyfi ella
myndu allir um borð í þotunni far-
ast. Loks tilkynnti flugstjórinn að
hann myndi brotlenda þotunni á flug-
vellinum en Sýrlendingar höfðu látið
koma fyrir hmdmnum á öllum braut-
um hans. Áður en til þess kom snem
ræningjamir þotunni til Kýpur þar
sem hún lenti í Lamaka skömmu
eftir klukkan 18 í gærkvöldi.
Ekki er ljóst hversu margir ræn-
ingjamir em en flugfreyja sem sleppt
var f Mashad kvaðst álfta að þeir
væm um tíu að tölu. Ónefndur heim-
ildarmaður, sem Reuters-fréttastof-
an kveður áreiðanlegan, sagði í gær
að mennimir væm félagar í samtök-
um sem nefnast „Hizbollah" (Flokk-
ur Guðs). Leiðtogar samtaka þessara
halda til í suðurhluta Beirút-borgar
og kvað heimildarmaðurinn félaga
samtakanna einnig nota nafnið „Jih-
ad“ (Heilagt stríð). Sagði hann
nokkra ræningjanna vera ættingja
arabanna sem silja f fangelsi í Kuwa-
it.
Sjá einnig fréttir af flugráninu
á bls. 26 og 27.
Reuter
Samið um brottflutning sovéska innrásarliðsins frá Afganistan:
Undirskrift fyrir 14. apríl
Hondúras:
Lýðréttindi
takmörkuð
Tegucigalpa, Reuter.
STJÓRNVOLD f Hondúras
lýstu f gær yfir neyðarástandi
í 15 daga í tveimur stærstu
borgum landsins vegna óeirða
sem brutust út f kjölfar fjöl-
mennra mótmæla sem beint
var gegn Bandaríkjastjóm.
Tilefni mótmælanna við banda-
ríska sendiráðið f Tegucigalpa
vom fréttir um að Juan Matta,
sem gmnaður er um stórfellda
eiturlyfiasölu, hefði verið fram-
seldur og fluttur úr landi til
Bandaríkjanna.
Sjá einnig „Mótmæli
vegna ... á bls. 24.
Genf, Moskvu, Santa Barbara, Reuter.
HÁTTSETTUR bandariskur embættismaður sagði f gær að fulltrúar
Sovétstjómarinnar hefðu gefið til kynna að brottflutningi sovéska
innrásarliðsins frá Afganistan yrði lokið á þessu ári. Diego Cordovez,
sendimaður Sameinuðu þjóðanna, sem undanfarin sex ár hefur reynt
að miðla málum f deilunni um Afganistan, tilkynnti í gær að samning-
ur miffi stjómvalda f Pakistan og Afganistan um fyrirkomulag brott-
flutningsins væri tilbúinn til undirskriftar og færi hún fram fyrir
þann 14. þessa mánaðar. Háttsettur bandarfskur embættismaður sagði
að málamiðlunartillaga Bandaríkjaatjómar um jafna og gagnkvæma
hemaðaraðstoð risaveldanna við strfðandi fylkingar í Afganistan hefði
orðið til þess að höggva á þann hnút sem viðræðumar vom komnar
í. Fulltrúar skæruliða lýstu yfir þvf f gærkvöldi að þeir hygðust
hundsa samkomulagið og halda áfram baráttunni gegn leppstjóminni
í Kabúl. Vændu þeir stjórnvöld f Pakistan um að hafa brugðist frelsis-
sveitunum.
Cordovez tjáði blaðamönnum að
samningurinn væri fullbúinn og til-
búinn til undirritunar. Hins vegar
hefði enn ekki náðst samkomulag
hvenær undirritunin færi fram en
þó væri ljóst að það yrði fyrir 14.
apríl. Gert væri ráð fyrir að brott-
flutningurinn hæfíst 15. maí og sagði
Diego Cordovez að svo kynni að fara
að honum yrði lokið á þessu ári þó
svo að kveðið væri á um að hann
færi fram á níu mánuðum. í sam-
komulaginu er ekki kveðið á um
vopnahlé í stríðinu í Afganistan, sem
talið er að hafí kostað eina milljón
Afgana lífið. Sovétmenn gerðu inn-
rás í Iandið árið 1979 og hefur her-
lið þeirra, sem telur um 115.000
menn, stutt herafla kommúnista-
stjómarinnar f Kabúl f bardögum við
frelsissveitir skæruliða.
Embættismenn f Washington
fögnuðu þessum tfðindum og sögðu
„góðar líkur á því“ að Bandaríkja-
sljóm myndi ábyrgjast samkomulag
Afgana og Pakistana. Howard Bak-
er, starfsmannastjóri Hvíta hússins,
sagði að stjóm Reagans Bandaríkja-
forseta hygðist bfða þess að Sovét-
menn skýrðu frá því hvemig brott-
flutningnum yrði háttað áður en tek-
in'yrði formleg afstaða til sáttmál-
ans.
Háttsettur bandarfskur embættis-
maður, sem ekki vildi láta nafns sfns
getið, sagði á fundi með fréttamönn-
um í Moskvu í gær að Sovétmenn
hefðu fallist á afstöðu Bandaríkja-
manna varðandi hemaðaraðstoð við
hinar stríðandi fylkingar í Afganist-
an eftir að sovéska innrásarliðið hefði
haft sig á brott. Þar með hefði
sfðustu hindruninni verið mtt úr vegi.
Bandaríkjastjóm krafðist þess f
fyrstu að Sovétmenn hættu hemað-
araðstoð við kommúnistastjómina í
Kabúl. Gegn þessu vom Bandaríkja-
menn reiðubúnir til að láta af stuðn-
ingi við freisissveitir afganskra
skæmliða. Þessu hafnaði Sovét-
stjómin en ráðamenn eystra hafa nú,
að sögn embættismannsins, fallist á
málamiðlunartillögu Bandaríkja-
manna sem kveður á um jafna og
gagnkvæma hemaðaraðstoð við
skæmliða og stjómvöld f Kabúl.
„Afstaða okkar er eftir sem áður
sú að betra sé að bæði ríkin skuld-
bindi sig til að láta af öllum vopna-
sendingum," sagði embættismaður-
inn en vildi að öðm leyti ekki fjá sig
um samkomulag risaveldanna varð-
andi þetta atriði.
í sameiginlegri yfírlýsingu
Míkhaíls Gorbatsjovs Sovétleiðtoga
og Najibuliah, forseta og leiðtoga
afganska kommúnistaflokksins, - á
fimmtudag sagði að ríkin tvö fögn-
uðu því að bæði risaveldin væra
reiðubúin til að ábyrgjast samning
um brottflutning herliðsins. Hins
vegar lýsti Eduard Shevardnadze,
utanríkisráðherra Sovétríkjanna, því
yfír nýlega að Bandarfkjamenn gætu
ekki gegnt því hlutverki á meðan
þeir styddu afganskar frelsissveitir.
Sjá ennfremur fréttir og frétta-
skýringu á miðopnu blaðsins og
á bls. 26.