Morgunblaðið - 03.01.1989, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B
l.tbl. 77. árg._____________________________________ÞRIÐJUDAGUR 3. JANÚAR 1989________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
SASHOTAÐ
Reuter
Vopnaður liðsmaður úr víkingasveit grísku lögregl-
unnar stendur vörð við afgreiðslu SAS-flugfélags-
ins flugvellinum í Aþenu. Óryggisgæsla hefur ver-
ið efld til muna á afgreiðslustöðum SAS í kjölfar
ítrekaðra sprengjuhótana, sem félaginu hefur
borizt undanfarría daga.
Sjá „SAS-flugfélaginu berast sprengjuhótan-
ir“ á bls. 22.
Niðurfærsiuhugmyndir í Danmörku:
>>
Askorun pólskra menntamanna:
Vilja frjálsar
þingkosningar
Varsjá. Reuter.
UM EITT hundrað menntamenn og stjórnarandstæðingfar í Pól-
landi hafa hvatt til þess að þingkosningar í landinu í október
næstkomandi verði frjálsar. Áskorun þess efiiis var afhent umboðs-
manni pólska þingsins 30. desember sl. og birt fréttamönnum í
gær. Hermt er að hún sé undanfari meiriháttar baráttu fyrir
kosningaumbótum.
í áskorunarskjalinu er hvatt til
þess að hverjum sem er verði
fijálst að bjóða sig fram hljóti
hann stuðning tilskilins fjölda
kjósenda í viðkomandi kjördæmi.
Samkvæmt núverandi fyrir-
komulagi velur sérstök nefnd, sem
pólska stjórnin útnefnir, frambjóð-
endur til þings.
Meðal þeirra, sem skrifuðu und-
ir áskorunarskjalið, voru kvik-
myndaleikstjórinn Andrzej Wajda,
rithöfundarnir Stanislaw Lem og
Tadeusz Konwicki, lagaprófessor-
inn Andrzej Stelmachowski og
Jerzy Turowicz, ritstjóri hins ein-
arða vikurits kaþólskra, Tygodn-
iks Powszechny. Alls rituðu 54
háskólaprófessorar undir áskorun-
ina og á 21 þeirra sæti í pólsku
vísindaakademíunni.
Pólsk yfirvöld hafa lofað umbót-
um á kosningalöggjöfínni. Jaruz-
elski sagði í nýársávarpi til þjóðar-
innar að fulltrúar á þingi þyrftu
að endurspegla betur ólíkar skoð-
anir og sjónarmið þjóðarinnar.
Schluter leggur til lækkun
á kaupgjaldi og tekjuskatti
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jergen Bruun, fréttaritara Morgunblaðsins. Reuter.
POUL SCHLÚTER, forsætisráðherra Danmerkur, sagði í ávarpi sínu
til þjóðarinnar á nýársdag að semja bæri um lækkun launa en jafii-
framt myndi ríkisstjómin sjá um að skattar lækkuðu. Þetta myndi
hafa góð áhrif á framleiðslu og minnka atvinnuleysi. Einnig hefði
þetta þau áhrif að verðlag lækkaði.
landsins eru um 45 milljarðar Banda-
ríkjadala og atvinnuleysi um nfu af
hundraði. í fjárlögum stjómar
Schliiters, er samþykkt voru um
miðjan desember, er gert ráð fyrir
miklum niðurskurði á ríkisútgjöldum;
allt að tíu milljörðum danskra króna
(67 milljörðum ísl.kr.).
Sjá „Velferðarkerfið hefúr far-
ið úr böndunum" á bls. 24.
Leiðtogar pólska kommúnista-
flokksins hafa hins vegar ótvírætt
gefið til kynna að flokkurinn sé
ekki reiðubúinn að gefa eftir for-
ystuhlutverk sitt.
Reuter
FRAKKAR
MINNAST
BYLTINGAR
Hátíðahöld, sem standa munu allt
þetta ár, hófust í París á nýársdag
í tilefni þess að 14. júlí næstkom-
andi verða 200 ár liðin frá frönsku
byltingunni. Vegna afmælisins hófu
á annað hundrað belgför sig á loft
frá Concorde-torginu í Parísar á
fyrsta degi hátíðahaldanna. Að lög-
un minntu þau á belgför til forna,
en Montgolfier-bræðurnir frönsku
sigmðust fyrstir manna á þyngdar-
lögmálinu er fyrsta belgflugstilraun
þeirra 5. júní 1783 heppnaðist.
Schliiter sagði að hækkun launa
hefði í för með sér aukið atvinnu-
leysi. Hann sagði laun hafa hækkað
of mikið undanfama áratugi og auka
þyrfti sparifjármyndun í landinu.
Armenía:
17 fundust
í húsarúst
Paris. Reuter.
FRÖNSK útvarpsstöð, Europe 1,
sagði í gær, að 17 menn hefðu
fúndizt á lífi eftir 24 daga vist í
rústum kornverksmiðju, sem
hrundi í jarðskjálfta í borginni
Spítak í Armeníu.
Stöðin bar franska hjúkmnar-
konu, sem starfar í Spítak á vegum
samtakanna Medecins du Monde,
fyrir fréttinni. Hún fékkst hvorki
staðfest hjá talsmanni samtakanna
í París né yfirmönnum hjálparstarfs
í Armeníu.
Ráðherrann sagði einnig að leggja
bæri hugmyndir um styttingu vinnut-
ímans á hilluna að sinni. Búist er við
því að ríkisstjómin muni bera fram
tillögur af sama toga og Schlviter
nefndi í ávarpi sínu í viðræðunum á
föstudag.
Finn Thorgrimsson, formaður
danska Alþýðusambandsins, sagði í
gær að það væri engin lausn á vanda-
málum ríkisins að reyna að snúa öll-
um hjólum öfugt. Hann taldi að ef
launafólk sætti sig við launalækkan-
ir myndu aðrir hópar þjóðfélagsins
neyta aðstöðu sinnar og tryggja sér
bætt kjör. Þetta myndi hafa í för
með sér aukinn lífskjaramun í
landinu, að áliti formannsins.
Formaður sambands atvinnurek-
enda, Poul Hedegaard, sagði nauð-
synlegt að lækka kostnað fyrirtækj-
anna til frambúðar, ekki síst launa-
kostnaðinn.
Skattaálögur á almenning er
þyngri í Danmörku en í nokkru öðru
ríki Evrópubandalagsins, hlutfall
tekjuskatts er að jafnaði á bilinu 50
til 68 af hundraði. Erlendar skuldir
Fátækt jókst í AMku
þrátt fyrir hagvöxt
Addis Ababa. Reuter.
HAGVÖXTUR í Afríku varð tvöfalt meiri árið 1988 en 1987 en
lífskjör íbúa álfúnnar versnuðu samt og þeir urðu fátækari. Allt
bendir til þess að sú þróun haldi áfram á þessu ári, að sögn Efiia-
hagsstofiiunar Afríku (ECA), sem fylgist með þróun efnahagsmála
í Afríku fyrir Sameinuðu þjóðirnar.
Að sögn ECA nam aukning
landsframleiðslu í Afríku að meðal-
tali um 2,5% árið 1988, miðað við
1,3% aukningu 1987. Þrátt fyrir
þetta versnuðu lífskjör í álfunni
því fólksfjölgunin var meiri en sem
nemur aukningu landsframleiðsl-
unnar, sem er mælikvarði á verð-
mæti allrar vöru og þjónustu, sem
verður til í viðkomandi landi.
Að sögn fulltrúa ECA er við því
búist að sama þróun haldi áfram
í ár, þ.e. að hagvöxtur aukist en
fátækt líka. Spáð er allt að 2,5%
auknum hagvexti á nýbyijuðu ári,
en að það muni í engu bæta lífskjör
því fólkinu muni fjölga hlutfalls-
lega meira.
Láta mun nærri að tekjur hvers
Afríkubúa séu um 80% af því sem
þær voru fyrir átta árum. Erlendar
skuldir Afríkuríkja jukust í fyrra
úr 218 milljörðum Bandaríkjadoll-
ara í 230 milljarða, eða jafnvirði
10.350 milljarða íslenzkra króna.
Útflutningstekjur lækkuðu um
2% árið 1988 og voru um 10 millj-
örðum dollara lægri en kostnaður
vegna innflutnings. Þegar greitt
hafði verið af lánum og borgað
fyrir innflutning var því lftið sem
ekkert eftir til nýrra fjárfestinga
sem nauðsynlegar töldust til þess
að auka hagvöxt.