Morgunblaðið - 23.05.1991, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
113. tbl. 79. árg.
FIMMTUDAGUR 23. MAI 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Líbanonsstjórn markar stefnuna:
Náið samstarf
við Sýrlendinga
ísraelar telja öryggi sínu ógnað og
kristnir Líbanir fordæma ákvörðunina
Beirut. Reuter.
ELIAS Hrawi forseti Líbanons og Hafez al-Assad Sýrlandsforseti
undirrituðu í gær samning um náið samstarf ríkjanna í efna-
hags-, öryggis- og utanríkismálum. Samkvæmt skilmálunum má
stefna Líbana framvegis ekki ganga í berhögg við stefnu Sýrlend-
inga en þeir mega þó að búa við frjálst markaðskerfi og lýðræði.
ísraelar fordæma samninginn og segja hann ógna öryggi sínu.
Leiðtogi krist-
inna Líbana, Nasr-
allah Butros Sfeir,
fordæmdi einnig I
samninginn. Hann
sagði stjóm Hraw-
is, þar sem stuðn-
ingsmenn Sýr-
lendinga eru í |
miklum meiri-
hluta, ekki hafa Hafez al-Assad
neinn rétt til að
undirrita slíkan samning og færa
landið þannig í reynd undir yfirráð
Sýrlands. Sfeir sagði að svo hlyti
að fara þegar ekkert jafnræði væri
með samningsaðilum.
Sýrlendingar sendu her til Líban-
ons árið 1976 er stjórnvöld í Beirut
báðu um aðstoð við að bijóta á bak
aftur vopnaða herflokka múslima
og kristinna. Um 40.000 manna
sýrlenskt lið hefur nú töglin og
hagldirnar í tveim þriðju hlutum
landsins. Er Frakkar réðu löndun-
um báðum var litið á þau sem eitt
stjórnsvæði.
ísraelar hafa hernumið um 15
km breitt líbanskt land við mörk
ríkjanna um árabil til þess að geta
haft hemil á palestínskum skærulið-
um er notfærðu sér upplausnina í
borgarastríðinu í Líbanon, settu þar
upp eigin herbúðir og gerðu árásir
inn í ísrael. ísraelsstjórn segir nýja
samninginn ógna öryggi landsins
og herliðið á landræmunni verði
ekki dregið á brott.
Assad hélt því fram í gær að
óbilgjörn afstaða ísraela kæmi í veg
fyrir að samningar tækjust um frið-
arráðstefnu í Mið-Austurlöndum.
„Tii hvers að halda ráðstefnu þegar
Israelar neita að slaka til?“ sagði
forsetinn. James Baker, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, sem gert
hefur ítrekaðar tilraunir til að koma
á ráðstefnu deiluðaðila kvaðst í gær
orðinn vondaufur um að þær bæru
árangur.
Lík Rajivs Gandhis á viðhafnarbörum á heimilj hans í Nýju-Delhí í
gær, við höfðalagið er mynd af leiðtoganum. Á innfelldu myndinni
er Sonia Gandhi, ekkja forsætisráðherrans fyrrverandi.
Sljórn indverska Kongressflokksins:
Ekkju Gandhis boðið að
taka við leiðtogastöðimni
Nýju-Delhí, Colombo, Hong Kong. Reuter, Daily Telegraph.
LÖGREGLA í Nýju-Delhí varð að beita táragasi til að halda aftur
af æstum syrgjendum sem reyndu að komast að kistu Rajivs Gand-
his, leiðtoga Kongressflokksins indverska og fyrrverandi forsætis-
ráðherra landsins, er hún var borin inn í hús leiðtogans í borginni
í gær. Stjórn Kongressflokksins kaus í gær Soniu Gandhi, ekkju
leiðtogans myrta, í embætti flokksleiðtoga en ekki er ljóst hvort hún
samþykkir að taka við því. Talsmaður flokksins vék sér undan því
að svara er spurt var hvort Sonia yrði forsætisráðherraefni flokksins.
Ákvörðun flokksforystunnár I samið sig að siðum Indveija eftir
þykir miklum tíðindum sæta. Sonia að hún giftist Gandhi árið 1968.
Gandhi, sem er 42 ára gömul, er Hún hefur ekkert haft sig í frammi
ítölsk að þjóðerni en hefur mjög | í stjórnmálum en er þó talin hafa
Skæruliðar í Eþíópíu nálg-
ast óðum höfuðborgina
Addis Ababa. Reuter. J
SKÆRULIÐAR í Eþíópíu sækja hratt fram til höfuðborgarinnar,
Addis Ababa, og er óttast, að til mikilla blóðsúthellinga geti komið
verði barist um hana. í gær höfnuðu þeir vopnahléstilboði stjóraarinn-
ar en fulltrúar tveggja helstu fylkinganna kváðust þó mundu taka þátt
í friðarviðræðum í London í næstu viku. Mengistu Haile Mariam, fyrr-
um einvaldur í Eþíópíu, sem flúði land á þriðjudag, er kominn til
Zimbabwe þar, sem hann á búgarð.
Skæruliðar Eþíópsku byltingar-
hreyfingarinnar, EPRDF, voru í 55
km fjarlægð frá Addis Ababa í gær
og sóttu hratt fram. Mættu þeir
engri mótspyrnu af hálfu stjórnar-
hersins en leifar hans hafa verið að
safnast saman í höfuðborginni.
Lýstu leiðtogar EPRDF yfir, að ekk-
ert lát yrði á sókninni fyrr en friðar-
samningar hefðu verið undirritaðir
eða stjórnin farin frá.
Búist hafði verið við, að flótti
Mengistus yrði til, að skæruliðar
hægðu á sókninni en svo virðist sem
foringjar þeirra ráði ekki lengur
ferðinni, nú þegar lokasigurinn er í
augsýn. Fulltrúar EPRDF og EPLF,
Frelsisfylkingar Eritreu, ætía þó að
taka þátt í friðarviðræðum, sem
hefjast í London á mánudag, en
kváðust ekki gera sér neinar gylli-
vonir um árangurinn vegna þess, að
þótt Mengistu væri flúinn til eigna
sinna í Zimbabwe væri sama stjórn-
in við völd í Addis Ababa.
Mikil spenna er sögð ríkja í höfuð-
borginni og eru hermenn hvarvetna
á verði við stjórnarstofnanir og aðr-
ar opinberar byggingar. Hefur

Erítrea . w...
Asmara® ^H||r
! Tigray
,Pondar wotlo m
r' G°Jam^Shoa V '
iWoliega S Addis Ababa--...
EÞÍÓPÍA
... og sækja í átt /
aö höfuöborginni.,,/
Héruö á valdi
skólahald lagst niður og fólk keppist
um að taka allt sparifé úr bönkum.
haft veruleg áhrif á stefnu eigin-
manns síns. Hann var á sínum tíma
gagmýndur harkalega fyrir að gift-
ast útlendingi en ekki indverskri
stúlku af hástétt brahmína eins og
hefðir buðu honum. Sonia nýtur
einkum stuðnings ungra manna í
flokksstjórninni en ljóst er að marg-
ir álíta að með hana í fararbroddi
geti Kongressflokkurinn hlotið stór-
aukið fylgi vegna samúðar almenn-
ings í garð ekkjunnar. Fyrsta um-
ferð þingkosninganna í Indlandi
hefur þegar farið fram en ákveðið
var í fyrradag að fresta hinum
tveim, er áttu að verða síðar í vik-
unni, til 12. og 15. næsta mánaðar.
Ellefu manns, þ. á m. tvö börn,
hafa týnt lífi og tugir hafa særst í
mótmælum vegna sprengjutilræðis-
ins sem varð Gandhi og 16 öðrum
að bana á þriðjudag. Hann var þá
á kosningaferðalagi í borginni Sri-
perumpudur á Suður-Indlandi. Út-
göngubann hefur verið fyrirskipað
í nokkrum borgum. Enn er margt
óljóst um aðdraganda tilræðisins.
Að sögn breska útvarpsins BBC
kannar lögregla þá tilgátu að um
sjálfsmorðsárás hafi verið að ræða.
Kona, er rétti leiðtoganum blóm er
hann var á leið að ræðupúlti, hafi
ef til vill borið á sér sprengju innan-
klæða. Leiðtogar tamíla í Sri Lanka,
sem voru mjög andvígir Ieiðtogan-
um, vísa því á bug að skæruliðar
úr þeirra röðum hafi komið við
sögu. Þarlend stjórnvöld hafa aukið
gæslu til að hindra að tilræðismenn
geti komist frá Indlandi yfir sundið
til eyríkisins.
Bálför Gandhis verður á morgun,
föstudag, og mun 17 ára gamall
sonur hans, Rahul, tendra bálköst-
inn að sið hindúa. Sjálfur var Rajiv
Gandhi þó ekki skráður hindúi; fað-
ir hans, Feroze Gandhi, var af trú-
flokki parsa. Forseti Indlands lagði
blómsveig að kistu leiðtogans í gær
og leiðtogar um allan heim hafa
lýst hryggð sinni vegna morðsins.
Sjá fréttir á bls. 26.
Efnahagsstefna
Póllandsstj órnar:
Samstaða
mótmælir
Varsjá. Reuter.
FÉLÁGAR í pólsku verkalýðs-
samtökunum Samstöðu efndu í
gær til mótmæla um allt Pólland
gegn ríkisstjórn landsins sem að
mestu er skipuð Samstöðufólki.
10.000 manns komu saman í
miðborg Varsjár til að mótmæla
ströngum aðhaldsaðgerðum stjórn-
valda og verkamenn í iðnaðarhéruð-
um í suðurhluta landsins lögðu nið-
ur vinnu í námum, verksmiðjum og
stáliðjum allt frá einni klukkustund
upp í heilan dag.
„Þátttaka í mótmælunum var
eins og við höfðum gert okkur von-
ir um. Við gerum ráð fyrir að stjórn-
völd taki kröfur okkar til greina.
Ríkisstjórnin sér að Samstaða getur
enn virkjað félaga sína tii að-
gerða,“ sagði talsmaður Samstöðu,
Andrzej Adamczyk.