Morgunblaðið - 25.04.1992, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. APRÍL 1992
Margslungnir töfrar Malasíu
eftírlngólf
Guðbrandsson
Malasía er ungt ríki með aðeins
30 ára sjálfstæði að baki en langa
sögu nýlendutímabils undir Portúg-
ölum, Hollendingum og síðast Bret-
um, sem fóru með stjórn landsins
fram yfir seinni heimsstyrjöld. Það
er rúmlega 330 þúsund ferkíló-
metrar að stærð_ eða meira en þre-
falt stærra en ísland og er sam-
band 13 smáríkja með 18 milljónir
íbúa af blönduðu þjóðerni og upp-
runa, Malajum, Kinvetjum, Indverj-
um, auk frumbyggja Borneo og
fólks af Evrópukyni. Vegna ólíks
uppruna er þjóðlíf og menning
Malasíu því einkar fjölbreytt og lit-
ríkt, eins og landið sjálft. Umburð-
arlyndi fólksins lýsir sér best í
átrúnaði þess og tilbeiðslu. Þótt
islam sé viðurkennd ríkistrú er hún
iðkuð án ofstækis, sem víða ein-
kennir arabalöndin, og algjört trú-
frelsi ríkir í Malasíu og full virðing
fyrir trú og háttum annarra. Þann-
ig má víða sjá í bland í borgum
Malasíu moskur, Búddamusteri og
kirkjur kristinna manna í friðsömu
nábýli.
Opinbert tungumál landsbúa er
malaj, en enska er útbreidd vegna
fyrri tengsla við Bretland, enda
skyidunám -í skólum. Það veldur
því að enskumælandi ferðamenn
eiga í engum tungumálaerfíðleik-
um í Malasíu eða Singapore, gagn-
stætt því sem gildir um flest ná-
grannalöndin. Önnur útbreidd
tungumál í Malasíu eru kínverska
(mandarín) og tamíl hjá fólki af
indverskum stofni. Viðmót fólks við
gesti í Malasíu er mjög þægilegt
og þjónustan góð, án þess að vera
uppáþrengjandi.
Menningarástand og skipulags-
mál í Malasíu eru í nútímalegra og
betra lagi en í öðrum Asíulöndum,
að Japan undanskildu, og framfar-
ir síðustu áratuga eiga sér fáar
hliðstæður. Að náttúrufari er Mal-
asía ríkt land og náttúran gjöful
svo að líkja má við aldingarð, þar
sem allt vex af gróðri hitabeltisins.
Blómategundir eru fleiri en tölu
verður á komið, og rafflesian,
stærsta blóm heimsins, vex aðeins
á Borneó. Einkennisblóm landsins
er hibiscus, en orkídeutegundir eru
fleiri en í nokkru öðru landi. Hita-
beltisfrumskógar Bomeó sluppu við
ísöldina og eru taldir þeir elstu í
heimi, meira en 100 milljón ára.
Fyrir ferðamanninn er það einstök
upplifun og ólýsanleg tilfínning að
hafa ósnortna náttúru Borneó und-
ir fótum sér. íslenskir blómaunn-
endur geta fundið þar þær tegund-
ir pottablóma, sem þeir basla við
að halda lifandi í stofum sínum en
vaxa villtar á Borneó upp í nokkrar
mannhæðir. Gönguferð á lögðum
og merktum stígum um regnfrum-
skóginn í Sepilok til að virða fyrir
sér fjölbreytni og gróskumagn jarð-
arinnar er með öllu hættúlaus en
ógleymanlegt ævintýri. Auk risa-
vaxinna tijánna sem teygja sig
þráðbein til himins gefur að líta
fjölda litskrúðugra fiðrilda og sjálf-
an „skógarmanninn", órang-
útanapann, sem talinn er líkastur
mönnum. Hinir hreinræktuðu ætt-
bálkar innfæddra á Borneó eru eitt
vinsælasta rannsóknarefni mann-
fræðinga, óvenju hraust fólk og
orðlagt fyrir fegurð og mannlíf,
sem enn er að mestu ómengað af
nútímanum.
Matargerð i Malasíu er óvenju
fjölbreytt. Kemur þar til hinn ólíki
uppruni og hefðir fólksins og
gnægð hins besta hráefnis. Græn-
meti og ávextir er ríkulegra en víð-
„En það eru ekki aðeins
töfrar náttúrunnar í
Malasíu, sem höfða til
ferðamannsins. Líf
fólksins er engu síður
áhugavert, viðmót þess
fágað og alúðlegt í
senn...“
ast annars staðar á jörðinni og
tegundir ávaxta svo margar að
jafnvel hinir víðreistustu hafa ekki
séð marga þeirra. Jackfruit,
stjörnuávöxtur, cempedak, ciku og
durian, sem verða margir á stærð
við fótbolta, auk hinna þekkari eins
og guava, mango, ananas, kókos,
melóna og bananar, og er þá fátt
eitt talið af því sem skreytir hlað-
borð Malasíu f öll mál.
En það eru ekki aðeins töfrar
náttúrunnar í Malasíu, sem höfðar
til ferðamannsins. Líf fólksins er
engu síður áhugavert, viðmót þess
fágað og alúðlegt í senn, handbragð
þess listilegt, þjónustan stendur
engu að baki í Austurlöndum, og
Ingólfur Guðbrandsson
verður ekki lengra til jafnað. Eitt
af því sem setur svip á mannlíf í
borgunum eru hinir litríku markað-
ir, svo og fjölbreyttur byggingar-
stíllinn þar sem svo margra áhrifa
gætir og menpingarstrauma úr
Bullið í Steingrími
eftír Jón Sæmund
Sigutjónsson
Sú var tíðin að Steingrímur Her-
mannsson og Ólafur Ragnar Gríms-
son réðu mestu um gang landsmála
í ríkisstjórn. Það var árið 1983 þeg-
ar verðbólgan fór undir þeirra efna-
hagsstjórn í 130%. Samt sem áður
fannst Ólafí Ragnari Grímssyni
ástæða til að benda á annað og
stærra vandamál en þessa ógnvæn-
legu efnahagsþróun, sem þeir félag-
ar buðu íslenskri þjóð upp á. Þetta
stærsta vandamál þeirrar ríkis-
stjórnar sagði Ólafur Ragnar vera
„bullið í Steingrími". Að minnsta
kosti síðan þá hefur íslensk þjóð
tekið mátulega alvarlega það sem
veltur upp úr Steingrími Hermanns-
syni og fyrirgefið honum hveija
amböguna á fætur annarri.
Dómgreindarleysi
Einhvem tímann kemur þó að
því að bullið keyrir um þverbak.
Hér á dögunum hefur þessum fyrr-
verandi forsætisráðherra verið mik-
ið í mun að gera Evrópubandalagið
tortryggilegt á allan hátt, það hefur
varla skipt hann máli hvaða brögð-
um skal beitt í þeim efnum. Eitt
af því, sem Steingrími hefur þótt
fínt að bjóða upp á, er að nú sé
þannig komið fyrir Evrópubanda-
laginu að Þýskaland sé að taka þar
öll völd og reyndar séu þjóðveijar
þar með að ná settu marki Hitlers.
Á þessu hefur Steingrímur japlað
frá fundi til fundar og aumlegt yf-
irklór hans í sjónvarpsþætti hjá
Ingimar Ingimarssyni bætti varla
um betur.
Það er með ólíkindum hvað mað-
ur í ábyrgðarstöðu og fyrrverandi
forsætisráðherra getur sýnt af sér
mikið dómgreindarleysi. Það eitt að
jafna saman lýðræðislegu Þýska-
landi nútímans og kolsvörtu einræð-
isríki Hitlers sýnir algjört virðingar-
leysi gagnvart upplýstum íslenskum
almenningi.
Allt frá stríðslokum hafa farið
fram gagngerar lýðræðislegar
„Þróunin í Þýskalandi
frá stríðslokum er stór-
merkileg og hefur fest
varanlega djúpa lýð-
ræðislega vitund þýsku
þjóðarinnar. Bullið í
Steingrími er aðeins
hjákátlegt þar við hlið.
Samlíking hans um
Þýskaland nútímans og
Hitler getur aðeins tal-
ist ómerkileg.“
breytingar á þýsku þjóðfélagi. Oftar
en ekki geta þjóðveijar státað af
lýðræðislegri innréttingum síns
þjóðfélags en margar hefðbundnar
lýðræðislegar nágrannaþjóðir, þar
á meðal ísland. Mörg félagsleg rétt-
indi eru þar á þann veg að bæði
íslendingar og aðrar gamlar lýð-
ræðisþjóðir geta aðeins látið sig
„Áætlunarflug
tíl Nordfjarðar1*
eftírLeif Magnússon
í Morgunblaðinu 23. þ.m. sendir
Gunnar Þorvaldsson, framkvæmda-
stjóri íslandsflugs hf., flugráði tón-
inn. Tilefnið er umsögn ráðsins til
samgönguráðuneytis um veitingu
leyfís til áætlunarflugs milli Reykja-
víkur og Norðfjarðar. Tveir flugrek-
endur sóttu um, Helgi Jónsson
(Odain Air) og íslandsflug, og ósk-
aði samgönguráðuneytið eftir um-
sögnum flugráðs og bæjarstjómar
Neskaupstaðar.
Um málið var fjallað á tveim
fundum flugráðs, 25. mars og 8.
apríl. Á fyrri fundinum var ákveðið
að óska eftir nánari umsögn loft-
ferðaeftirlits flugmálastjómar um
núverandi rekstur hinna tveggja
umsækjenda. Á síðari fundinn
mætti því framkvæmdastjóri loft-
ferðaeftirlits, og veitti umbeðnar
upplýsingar. Fram kom að báðir
umsækjendur hefðu flugrekstrar-
leyfí til áætlunar- og þjónustuflugs,
og gildistími þeirra væri til ársloka
1994. Helgi Jónsson bauð fram til
flugsins þijár 18-sæta Handley
Page 137 skrúfuþotur meðjafnþrý-
stiklefa, en vélar þessar em jafn-
framt notaðar í áætlunarflugi hans
milli Reykjavíkur^ og Kulusuk í
Grænlandi. I bréfí íslandsflugs kom
fram, að félagið byði til þessa áætl-
unarflugs þijár 15-sæta Beech 99
skrúfuþotur, sem félagið notar í
öðru áætlunar- og leiguflugi. Þær
em ekki búnar jafnþrýstiklefa.
Niðurstaða umfjöllunar í flugráði
varð sú, að þrír flugráðsmenn
studdu umsókn Helga Jónssonar,
einkum með tilvísun í fyrri umræð-
ur í flugráði um skipulag innan-
landsflugsins, þar sem áhersla hafi
verið lögð á að lengri áætlunarleið-
um verði fyrst og fremst þjónað af
flugvélum með jafnþrýstiklefa, og
sem geti því að öðm jöfnu flogið
hærra. Reykjavík-Norðfjörður er
lengsta innlenda áætlunarleiðin -
um 410 km. Einn flugráðsmaður
veitti íslandsflugi stuðning sinn, og
vitnaði til frammistöðu félagsins í
öðru innanlandsflugi. Einn flug-
ráðsmaður kaus að sitja hjá við
afgreiðslu málsins. Þessi niðurstaða
Leifur Magnússon
„Ég get fullvissað hann
um, að flugráð hafði í
máli þessu fengið nægj-
anlegar upplýsingar
um báða umsækjendur
til að geta veitt mark-
tæka umsögn til sam-
gönguráðuneytisins. “
var kynnt samgönguráðuneytinu
me_ð bréfí, dags. 9. þ.m.
í viðtali sínu við Morgunblaðið
gagnrýnir Gunnar „að flugráð skuli
leyfa sér að veita faglegt álit á hlut-
um sem það hefði ekki kynnt sér“.
Engar röksemdir er að fínna í við-
talinu fyrir þessari furðulegu full-
yrðingu. Eg get fullvissað hann um,
að flugráð hafði í máli þessu fengið
nægjanlegar upplýsingar um báða
umsækjendur til að geta veitt mark-
tæka umsögn til samgönguráðu-
neytisins. - Þá fæ ég sem formað-
ur flugráðs enn á ný kveðjur Gunn-
ars, og í þeim sama stíl og þá er
hann var í forsvari fyrir Amarflugi
hf. á árum áður. Megin kenning
hans virðist enn sú, að ef stjóm-
völd samþykki ekki hikstalaust til-
lögur hans eða umsóknir, þá hljóti
þar alfarið um að kenna áhrifum
Flugleiða á menn og málefni. Eftir
margra ára endurtekningar slíks
marklauss áróðurs er ekki laust við
að þetta séu orðnár næsta þreytu-
legar röksemdir.
Staðreyndin er einfaldlega sú,
að í flugráð em menn kosnir af
Alþingi (þrír) og skipaðir af sam-
gönguráðherra (tveir) sem einstakl-
ingar en ekki sem fulltrúar neinna
samtaka, félaga, fyrirtækja eða
kjördæma. Þeir taka þar afstöðu
til mála samkvæmt eigin sannfær-
ingu og reynslu. Hvorki í ofan-
greindu máli, né öðrum fyrr á árum,
hafa Flugleiðir haft í frammi við-
leitni til að hafa áhrif á umfjöllun
mála.
Höfundur er formaður fiugráðs.
austri og vestri. Bæði Kuala Lump-
ur og Singapore era heimsborgir
með ákveðin séreinkenni, ótrúlegt
úrval af fallegum varningi, glæsi-
leg hótel og sælkerastaði, en vegna
fjölþjóðamenningar er matargerð
margbreyttari en víðast annars
staðar, malaj, indverskt, kínverskt,
japanskt og evrópskt í endalausri
fjölbreytni. Hreinlætið í þessum
stórborgum fellur ferðamönnum
vel í geð, enda fyrirfinnast ekki
hreinlegri borgir á byggðu bóli, og
liggur sekt við að fleygja rasli á
almannafæri og allt að dauðrefsing
við meðferð fíkniefna.
Fyrir bragðið era þessar borgir
að mestu lausar við mörg þau vand-
amál, sem hijá nágrannaþjóðirnar
og mörg vestræn lönd.
Heimsklúbbur Ingólfs efnir í
fyrsta sinn til ferðar á þessar slóð-
ir í nóvember næstkomandi. Ferðin
verður kynnt öðra sinni vegna
margra áskorana í Ársal Hótel
Sögu þriðjudagskvöldið kl. 21.
Kynningin er þáttur í fræðslustarfi
Heimsklúbbs Ingólfs um fjarlæg
lönd og framandi þjóðir og er öllum
opin meðan húsrúm leyfir. Helm-
ingur sæta í ferðina seldist strax
að lokinni fyrri kynningu 29. mars
og er nú aðeins fáum sætum óráð-
stafað.
Höfundur er ferðamálafrömuður.
Jón Sæmundur Sigurjónsson
dreyma um að þær verði að raun-
veraleika í þeirra löndum.
Evrópubandalagið bindur aðild-
arþjóðir sínar föstum samningum
um réttindi og skyldur. Ekki síður
þjóðveija en aðra. í Þýskalandi rík-
ir djúp virðing hjá yfírgnæfandi
meirihluta þjóðarinnar fyrir stofn-
unum EB og þeim skyldum sem þær
leggja á Þjóðveija líkt og aðrar
aðildarþjóðir. Þar kemst enginn upp
með yfirgang og ribbaldaskap, þótt
synd væri að segja að menn væra
þar ætíð sammála. En það er auð-
vitað eitt einkenni lýðræðis og við-
urkennd aðferð til að finna lausn á
málum og ekki síst stunduð af ís-
lendingum sjálfum.
Afstaða Þjóðveija
Þróunin í Þýskalandi frá stríðs-
lokum er stórmerkileg og hefur fest
varanlega djúpa lýðræðislega vit-
und þýsku þjóðarinnar. Bullið í
Steingrími er aðeins hjákátlegt þar
við hlið. Samlíking hans um Þýska-
land nútímans og Hitler getur að-
eins talist ómerkileg.
Aðspurður kvað talsmaður þýska
sendiráðsins ekki ástæðu til að
melda þessi ummæli til yfirmanna
sinna í Bonn. Hvemig í ósköpunum
á líka að vera hægt að útskýra fyr-
ir mönnum þar, að þama hafi að
vísu foringi íslensku stjómarand-
stöðunnar og fyrrverandi forsætis-
ráðherra farið með gróflega móðg-
andi ummæli um lýðræðislega vina-
þjóð íslendinga, en hins vegar sé
venjulega aldrei neitt að marka það
sem hann segir. Það þætti sennilega
heldur haldlítil skýring og því best
að láta sem ekkert sé. Þetta var
iíka bara bull í ætt við venjulegan
hrútahúmor þeirra framsóknar-
manna, ætlað til heiinaslátrunar.
Höfundur er hagfræðingur í
heilbrigðisráðuneytinu.