Morgunblaðið - 16.06.1992, Blaðsíða 1

Morgunblaðið - 16.06.1992, Blaðsíða 1
56 SIÐUR B 134. tbl. 80. árg. ÞRIÐJUDAGUR 16. JUNI 1992 Prentsmiðja Morgunblaðsins Varaforsætisráðherra Króatíu: Bosnía og Króatía stofnavamarbanda- lag gegn Serbum Zagreb, Belgrad, Sameinuðu þjóðunum. Reuter. KROATÍA og Bosnía-Herzegovína hyggjast mynda varnarbahdalag og berjast sameiginlega gegn sveitum Serba, að því að varaforsætis- ráðherra Króatíu sagði í gær. Utanríkisráðherra Bosníu bað Öryggis- ráð Sameinuðu þjóðanna í gær um heimild til að beita loftárásum til að opna flugvöllinn í Sarajevo og sagði að Atlantshafsbandalagið væri best til verksins fallið. Nokkur átök voru í Sarajevo og nágrenni í gær þrátt fyrir yfirlýst vopnahlé. Zoravko Tomac, varaforsætis- ráðherra Króatíu, sagði að forsetar ríkjanna tveggja væru að reka smiðshöggið á yfirlýsingu um varn- arbandalag þeirra. Hann sagðist myndu fagna því ef stjórn Bosníu- Herzegóvínu biði Króatíu um hern- aðaraðstoð og sagði að sveitir ríkj- anna ættu að beijast sameiginlega Kommúnistar og rússneskir þjóðernissinnar efndu i gær til mótmæla fyrir utan höfuðstöðvar rússneska sjónvarpsins um það leyti sem Borís Jeltsín var að leggja af stað til Bandaríkjanna. Fólkið mótmælti umbótum Jeltsíns og því sem það sagði vera yfirráð gyðinga yfir útvarpi og sjónvarpi. Jeltsín boðar frekari efnahagsumbætur fyrir Bandaríkjaför: Einkavæðingn flýtt og Gajdar gerður að forsætisráðherra Solzhenítsyn boðið að flytjast aftur til Rússlands eftir 18 ára útlegð Moskvu, Washington. Reuter. BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands, gaf fyrirskipanir um hröðun einka- væðingar áður en hann hélt til fundar við George Bush Bandaríkja- forseta í gær. Hann sagði að þúsundum óarðbærra ríkisfyrirtælqa yrði gert að greiða skuldir sínar innan þriggja mánaða, ellegar yrðu þau gerð gjaldþrota og starfsemi þeirra einkavædd. Einnig skipaði hann Jegor Gajdar, helsta talsmann róttækra efnahagsumbóta, starf- andi forsætisráðherra Rússlands. Jeltsín kom til Washington í gærkvöldi að íslenskum tíma. Talið Líbýa uppiýsir Breta um IRA London, Reuter. LÍBÝUMENN hafa gefið bresk- um stjórnvöldum upplýsingar um tengsl sín við írska Iýðveldisher- inn, IRA, sem kunna að reynast nýög verðmætar í baráttunni við hryðjuverkasamtökin, að sögn breskra embættismanna. Þetta þykir merkja aukinn sáttavilja Gaddafis Líbýuleiðtoga við vest- ræn ríki. Breska utanríkisráðuneytið sagði að upplýsingarnar væru þó aðeins eitt af skilyrðum vestrænna ríkja sem Líbýumenn yrðu að fullnægja til að koma sambúð þeirra í eðlilegt horf. Áður en viðskiptabanni Sam- einuðu þjóðanna yrði aflétt þyrftu líbýsk stjórnvöld að framselja tvo menn sem sakaðir eru um að bera ábyrgð-4 því þegar bandarísk far- þegaþota var sprengd í loft upp yfir Lockerbie í Skotlandi með þeim afleiðingum að 270 manns forust. Yfirvöld í Líbýu studdu IRA árum saman, sem sannaðist árið 1987, þegar frönsk lögregla tók yfir skip á leið til írlands með líbýsk vopn. Vopnasendingarnar urðu til þess að írski lýðveldisherinn varð að langö- flugasta hryðjuverkahópi í Evrópu, að sögn breskra sérfræðinga. er að hann hafi tímasett fyrirskip- anir sínar með það fýrir augum að sýna gestgjöfum sínum að hann sé fastur fyrir í ásetning sínum að koma á markaðskerfi í Rússlandi, en ýmis nýleg ummæli Jeltsíns og skipanir harðlínumanna í embætti hafa þótt benda til hins gagnstæða. James Baker, utanríkisráðherra Bandaríkjanna fagnaði í gær skipan Gajdars í embætti. Jeltsín og Bush munu einkum ræða um mikinn niðurskurð á kjarnorkuherafla. Baker sagði í gær að enn væru fjögur eða fimm vandamál óleyst, þar af hefðu tvö reynst samningamönnum erfið í skauti. Bush hefur sagst vilja meira en helmings fækkun kjarnorku- vopna, sem leyfði hvoru ríkinu fýr- ir sig að halda 4.700 kjamaoddum, en Jeltsín hefur sagst vilja skera niður enn meira. Nú ráða Banda- ríkjamenn yfir um 12.000 kjama- oddum, en Rússar 10.000. Frétta- skýrendur telja að Bush kunni að samþykkja lægra þak á heildar- fjölda kjarnaodda, ef Rússar sam- þykki að eyðileggja allar 154 SS-18 flaugar sínar, sem hver um sig getur borið 10 kjarnaodda. Jeltsín sagði í gær að hann myndi hringja í rithöfundinn Alexander Solzhenitsyn á meðan á tveggja daga dvöl sinni í Bandaríkjunum stæði og bjóða honum að flytjast aftur til Rússlands. Solzhenitsyn, sem er nú 74 ára að aldri, var gerð- ur útlægur frá Sovétríkjunum árið 1974. Rússneskir embættismenn sögðu í gær að þeir væru að rannsaka orðróm um að bandarískur flug- maður sem skotinn var niður yfir Sovétríkjunum á sjötta áratugnum væri enn á lífi í rússnesku fang- elsi. Jeltsín sagði nýlega að hann myndi opna leyniskjöl um afdrif tólf bandarískra flugmanna sem skotnir vom niður í sovéskri loft- helgi í kalda stríðinu. Fundur Jeltsíns og Bush er talinn pólitískt mikilvægur fýrir báða leið- togana. Jeltsín vill fá aukin fjár- framlög frá vestrænum ríkjum við umbætur sínar til að sýna árangur af þeim og hrinda gagnrýni íhalds- manna og kommúnista. Bush von- ast eftir að samningur um róttækan niðurskurð á kjarnorkuvopnum auki fylgi hans í skoðanakönnun- um, en hann nýtur nú samkvæmt þeim minna fylgis en auðjöfurinn Ross Perot. gegn Serbum í norðurhluta Bosníu. Atökin í Sarajevo kostuðu að minnsta kosti tvo menn lífíð, en voru að sögn heldur minni en áður en leiðtogar Serba í Bosníu- Herzegóvínu lýstu yfír einhliða vopnahléi á föstudaginn síðastlið- inn. íbúar komu margir upp úr kjöll- umm sínum og reyndu að afla sér matar, sem er nánast á þrotum. Ef ekki verða stórfelld brot á vopna- hléinu mun Öryggisráð SÞ væntan- lega samþykkja að senda þúsund manna friðargæslulið til Sarajevo til að opna flugvöllinn og koma vist- um til 300.000 íbúa borgarinnar, sem hafa verið einangraðir í herkví Serba í tvo mánuði. Utanríkisráðherra Bosníu- Herzegóvínu, Haris Silajdzic, sagði á blaðamannafundi í SÞ í gær að Serbar væru að nota vopnahlé og samningaviðræður til að draga umsátur sitt um Sarajevo á langinn og svelta íbúana til uppgjafar. Serb- ar ráða nú yfír tveimur þriðju hlut- um Bosníu. í Serbíu sjálfri eykst andspyma gegn stjóm Slobodans Milosevics og í gær gengu 10.000 stúdentar og kennarar um götur Bélgrad til að krefjast afsagnar hans. Ráða- menn í Evrópubandalaginu og Alb- aníu sögðu í gær að héraðið Kosovo í Serbíu, þar sem fólk af albönsku þjóðemi er í miklum meirihluta, gæti fljótlega orðið næsti vettvang- ur stórátaka í fyrrum lýðveldum Júgóslavíu. Tveir Þjóðveijar leystir úr haldi í Líbanon; Síðustu gíslamir frjálsir eftir 1.127 daora prísund Beirút. Reuter. TVEIR Þjóðverjar voru látnir lausir í Beirút í Líbanon í gær eftir að mannræningjar höfðu haft þá í gíslingu í 1.127 daga. Þeir voru síðustu vestrænu gíslarnir í haldi í Líbanon, en mannræningjar tóku 80 vestræna ríkisborgara í gíslingu í landinu á síðustu tíu árum. Mennirnir tveir, Heinrich Striibig og Thomas Kempter, vom afhentir líbönskum og sýrlenskum yfirvöld- um í gær, að sögn embættismanna í löndunum og írönsku fréttastof- unnar IRNA. Aður höfðu mannræn- ingjarnir gefíð út yfirlýsingu um að þeir yrðu látnir lausir innan 48 stunda og létu fylgja ljósmynd af þeim, þar sem þeir virtust vel á sig komnir. Búist var við að þeir yrðu fljótlega afhentir þýskum yfirvöld- um, sem sendu sérlegan fulltrúa til Damaskus og Beirút til að taka á móti þeim. Embættismenn í Líbanon sögðu í gær að Striibig og Kempter hefðu verið látnir lausir eftir að stjómin í Bonn hefði samið um lausn á máli tveggja líbanskra bræðra, sem sitja af sér dóm fyrir hryðjuverk í þýsku fangelsi. Ekki var frá því skýrt í hveiju sú lausn væri fólgin. í yfirlýsingu mannræningjanna sagði að þó að síðustu „njósnararn- ir“ hefðu nú verið leystir úr haldi gæti sagan endurtekið sig ef Ham- adi-bræðrunum yrði ekki sleppt. Þjóðveijunum tveimur, sem störfuðu fyrir samtök til hjálpar palestínskum flóttamönnum, var rænt í maí 1989 af fylgismönnum Flokks Guðs, öfgasamtaka sem fylgja írönum að málum. George Reuter Heinrich Strubig (til vinstri) og Thomas Kempter á mynd sem mannræningjamir sendu fjöl- miðlum. Bush Bandaríkjaforseti sagði í gær að endanleg lausn gíslamálsins í Líbanon kynni að bæta samskiptin við íran.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.