Morgunblaðið - 26.06.1992, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B/C/D
142. tbl. 80. árg.
FÖSTUDAGUR 26. JÚNÍ 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
OECD um samveldisríkin:
Framleiðsla
gætimimik-
að um 20%
París. Reuter.
Efnahags- og framfarastofnun-
in spáir því að minnkandi við-
skipti leiði til þess að framleiðslan
í Samveldi sjálfstæðra ríkja
minnki um 15-20% á árinu, en hún
minnkaði um 18% í fyrra. Þetta
kemur fram í misserisskýrslu
stofnunarinnar, sem birt var i
gær, og þar segir einnig að búast
megi við efnahagsbata í Banda-
ríkjunum, þótt hann verði hægur.
OECD segir að í flestum samveld-
isríkjanna kunni framleiðslan að
minnka um 20-30%. Jafnvel í Rúss-
landi, sem er bettur sett en önnur
fyrrverandi sovétlýðveldi vegna
stærðar og náttúruauðlinda, gæti
samdrátturinn orðið meiri en 10%.
í skýrslunni segir að mikil hætta
sé á að upplausn Sovétríkjanna fyrr-
verandi ieiði til þess að viðskiptin
milli þeirra minnki um helming á
árinu. Það eina sem geti afstýrt því
séu verulegar lánveitingar til þeirra
ríkja sem koma illa út úr hækkandi
verði á olíu og öðrum hráefnum, sem
þau hafa aðallega keypt frá Rúss-
landi. OECD telur ólíklegt að Rúss-
um takist að draga úr fjárlagahall-
anum í ár vegna ört minnkandi
skatttekna og vaxandi útgjalda til
velferðarmála.
Stofnunin telur einnig líkur á að
framleiðslan minnki verulega í fyrr-
verandi fylgisríkjum Sovétríkjanna í
Austur-Evrópu.
í skýrslunni er því spáð að hag-
vöxturinn í Bandaríkjunum verði
2,1% í ár og 3,6% á næsta ári, en
hann var 0,7% í fyrra.
Poul Schluter fyrir leiðtogafund EB:
Danir greiða ekki
atkvæði aftur um
óbreytt samkomulag
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jorgen Bruun, fréttaritara Morgunblaðsins.
POUL Schliiter, forsætisráðherra Danmerkur, og Uffe Ellemann-Jens-
en utanríkisráðherra héldu til leiðtogafundar Evrópubandalagsins í
Lissabon í gær með þau skilaboð frá danska þinginu að ekki kæmi til
greina að halda aðra þjóðaratkvæðagreiðslu um Maastricht-samkomu-
lagið. Að minnsta kosti ekki samskonar samkomulag og Danir höfnuðu
í þjóðaratkvæðagreiðslu 2. júní sl.
Keuter.
Sprenging í Lundúnum
Öflug sprengja, sem komið hafði verið fyrir í skjalatösku, sprakk í miðju
fjármálahverfi Lundúna um kvöldmatarleytið í gær. Ekkert manntjón
varð en bifreið gjöreyðilagðist. Sprengjan sprakk í Coleman-stræti fyrir
utan skrifstofur bandaríska Chase Manhattan bankans. Talsmaður lög-
reglu sagði í gær að maður, sem kvaðst vera á vegum írska lýðveldis-
hersins (IRA), hefði hringt í breska útvarpið, BBC} og gefið viðvörun
um sprengjuna um svipað leyti og hún sprakk. A myndinni má sjá
slökkviliðsmann ganga að flaki bifreiðarinnar.
Því hefur verið varpað fram af
mörgum öðrum bandalagsríkjum að
hugsanlega væri hægt að bjarga
Maastricht með því að Danir greiddu/
atkvæði um samkomulagið á ný.
Forsætisráðherrann sagði hins vegar
að afloknum fundi í markaðsnefnd
danska þingsins í gær: „Innihaldið
verður að vera annað ef við eigum
að geta rætt það“. Schlúter bætti
því við að Danir hefðu ekki hug á
að falast eftir sérsamningum um
tengsl sín við endurnýjað Evrópu-
bandalag, að minnsta kosti ekki fyrr
en stóru ríkin á borð við Bretland
og Frakkland hefðu staðfest sam-
komulagið.
Afstaða Dana til Maastricht verð-
ur ekki á dagskrá í Lissabon. Fundur-
inn á að fjalla um efnahagsmál og
undirbúning vegna fjölgunar aðildar-
ríkja, s.s. Svíþjóðar og Finnlands, en
allir ganga út frá því sem vísu að
staða Dana verði rædd óformlega.
Jacques Delors, forseti fram-
kvæmdastjórnar Evrópubandalags-
ins, hefur beðið Dani afsökunar á
ummælum sínum í frönsku sjónvarpi
á sunnudag en þá hélt hann því fram
að Danir ættu á hættu að missa
stuðning við landbúnað sinn vegna
afdrifa Maastricht í þjóðaratkvæða-
Arangurslaus samningafundur um Júgóslavíu:
Milosevic neitar tilmælum
um að viðurkenna Bosníu
Strassborg, Sarajevo. Reuter.
FUNDUR með leiðtogum fyrr-
um lýðvelda Júgóslavíu í Strass-
borg í gær um leiðir til að koma
á friði „olli vonbrigðum“, að
sögn Carringtons lávarðar,
sáttasemjara Evrópubandalags-
ins (EB). Hann sagði að Slobod-
an Milosevic, forseti Serbíu,
hefði neitað tilmælum hans um
að viðurkenna sjálfstæði Bos-
níu-Herzegovínu. Serbar sem
sitja um Sarajevo samþykktu í
gær að hætta árásum á óbreytta
borgara, að sögn gæsluliða
Sameinuðu þjóðanna.
Milosevic sagði á fundinum með
Carrington að Serbía veitti serbnesk-
um sveitum í Bosníu engan hernað-
arlegan stuðning, en sendi aðeins
hjálpargögn til bágstaddra. Hann
neitaði tilmælum Carringtons um að
viðræður yrðu hafnar um framtíð
Kosovo-héraðs í Serbíu, þar sem alb-
anski meirihlutinn vill sjálfstæði, en
EB hefur lýst áhyggjum yfir því að
Kosovo kunni að verða næsti vett-
vangur stórátaka í Júgóslavíu. Haris
Silajdzic, utanríkisráðherra Bosníu-
Herzegovinu, sagðist svartsýnni eft-
ir fundinn á að friður kæmist á.
Þá sagði Milosevic í sjónvarpsvið-
tali í gær að hann hefði lagt til að
Serbía og Grikkland mynduðu sam-
veldi, sem meðal annars fæli í sér
sameiginlega herstjórn. Aðspurður
um viðbrögð Konstantíns Mitsotakis,
forsætisráðherra Grikklands, sagði
Milosevic að ekki væri ágreiningur
um markmið á milli leiðtoganna, en
ef til vill um tímasetningu á sam-
starfi ríkjanna.
Lewis MacKenzie, hinn kanadíski
yfirmaður friðargæsluliðs Samein-
uðu þjóðanna í Sarajevo, sagði í gær
að leiðtogar Serha í borginni hefðu
samþykkt að beina ekki skotum sín-
um og sprengjum á svæði þar sem
óbreyttir borgarar hefðust einkum
við. Þeir myndu staðsetja stórskota-
lið sitt í hæðunum umhverfis borgina
á þann hátt að auðvelt væri fyrir
eftirlitsmenn SÞ að sjá hvort staðið
væri við samkomulagið.
Hitabylgja í borginni hefur aukið
líkurnar á farsóttum, þar sem
300.000 manns eru innikróaðir. Fólk
leggur sér nú rotnað kjöt til munns
í matarskortinum, enginn þorir að
hreyfa við likum sem liggja á götum
úti og skolpleiðslur borgarinnar eru
stíflaðar. Grunur er um að tauga-
veiki, sem berst með lúsum, hafi
orðið vart á nokkrum stöðum.
greiðslunni. Á blaðamannafundi í
Brussel sagði Delors að sér hefðú
orðið á mistök sem ekki hefðu átt
að eiga sér stað. „Ég var að reyna
að sýna löndum mínum fram á mikil-
vægi stefnunnar fyrir franskan land-
búnað,“ sagði Delors.
Sjá nánar frétt á bls. 22-23
Iran-kontra;
Aðild æðstu
manna í
rannsókn
LAWRENCE Walsh, sérlegur sak-
sóknari í Iran-kontra-málinu í
Bandaríkjunum, lýsti því yfir í
gær að hann væri nú að reyna að
komast að því hvort menn í „æðstu
stöðum ríkisins" hefðu gerst brot-
legir við lög með því að reyna að
hindra rannsókn málsins.
Walsh sagði rannsókn sína vera á
lokastigi og að henni yrði lokið nú í
sumar. íran-kontra-málið snerist um
leynilega vopnasölu háttsettra
bandarískra embættismanna á árun-
um 1985-86. Fóru vopnin til írans
en hagnaðurinn af söluni til skæru-
liða í Nicaragua. Tilgangurinn var
m.a. sá að kaupa frelsi bandarískra
gísla í Líbanon.
Bandaríkjaþingi var í gær afhent
sjö blaðsíðna skýrsla frá Walsh þar
sem kemur fram að hann telur að
rannsókn á málinu hafi verið hindr-
uð. Hann nefnir ekki Ronald Reag-
an, þáverandi Bandaríkjaforseta, á
nafn en saksóknari í máli Caspars
Weinbergers, fyrrum varnarmálaráð-
herra, segir starfsmenn Walsh hafa
farið fram á öll gögn sem kunni að
varpa ljósi á aðild Reagans.
Samið um friðsam-
lega lausn í Moldovu
Istanbúl. Reutcr.
FORSETAR Rússlands, Úkraínu, Moldovu og Rúmeníu
náðu í gær samkomulagi um aðgerðir til að reyna að
stuðla að friði milli sveita rússneskra aðskilnaðarsinna
og stjórnarhermanna í Dnéstr-héraði í Moldovu.
1 yfírlýsingu sem gefin var út að loknum tveggja klukku-
stunda fundi forsetanna segir að vopnahlé eigi að taka
gildi þegar í stað í Moldovu og að deiluaðilar eigi að draga
sveitir sínar til baka innan sólarhrings.
Samkomulagið kveður einnig á um að Rússar dragi sveit-
ir sínar til baka frá Moldovu, líkt og stjórnvöld þar hafa
farið fram á en á móti féllst Mircea Snegur, forseti Moldovu,
á að þing Moldovu taki til athugunar stöðu Dnéstr-héraðs-
ins þar sem Rússar hafa lýst yfir stofnun eigin lýðveldis.
Á myndinni má sjá Jeltsín og Snegur á fundi leiðtoga 11
Svartahafsríkja sem hófst í Istanbul í gær.
Reúter.