Morgunblaðið - 27.06.1992, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B/LESBOK
STOFNAÐ 1913
143. tbl. 80. árg.
LAUGARDAGUR 27. JÚNÍ 1992
Prentsmiðja Morgnnblaðsins
Shamirvildi
tefja friðar-
viðræðurn-
ar í tíu ár "
Jerúsalem. Reuter.
YITZHAK Shamir, forsætisráð-
herra ísraels, sem beið ósigur í
þingkosningum á þriðjudag,
sagði í viðtali við dagblaðið Haar-
iv í gær að ef flokkur hans hefði
ekki tapað kosningunum hefði
hann dregið viðræður um sjálf-
stjórn Palestínumanna á her-
numdu svæðunum á langinn í tíu
ár til viðbótar.
Shamir sagði að á þeim tíma
hefði svo mátt fjölga ísraelskum
landnemum á hernumdu svæðunum
í hálfa milljón. „Mér finnst mjög
súrt í brotið að á næstu fjórum
árum mun okkur ekki takast að
§ölga landnemum í Júdeu, Samaríu
og á Gaza-svæðinu [herteknu svæð-
unum],“ sagði hann í viðtalinu.
Landnemar eru nú um hundrað
þúsund.
Þegar friðarviðræður ísraela og
araba hófust síðasta haust hélt
Shamir því fram opinberlega að
hann hygðist ná árangri í viðræðun-
um um sjálfstjórn Palestínumanna
á innan við ári. Yitzhak Rabin, for-
maður Verkamannaflokksins og
verðandi forsætisráðherra, sakaði
hins vegar Shamir í kosningabar-
áttunni um að draga málið á lang-
inn.
Sú mikla áhersla sem Shamir
lagði á landnám gyðinga á her-
numdu svæðunum sætti einnig
harðri gagnrýni bandarískra stjórn-
valda sem töldu landnámið vera
helsta þröskuldinn í vegi friðarsam-
komulags.
Sjá nánar frétt á bls. 22.
Reuter
Glæsilegur árangur Dana
Danir kórónuðu glæsilegan árangur sinn í Evrópukeppni landsliða í knatt-
spyrnu í Gautaborg í gærkvöldi með því að leggja heimsmeistara Þýska-
lands að velli í úrslitaleik í Gautaborg, 2:0. Eru Danir Evrópumeistarar
í knattspymu fyrstir Norðurlandaþjóða. Árangur Dana er stórkostlegur
þegar að því er gáð að Danmörk fékk sæti í EM aðeins tíu dögum fyrir
keppnina. Lið Júgóslavíu missti keppnisrétt er Sameinuðu þjóðimar settu
samskiptabann á Serbíu og Svartfjallaland. Danir byijuðu á því að senda
Frakka, sem taldir voru sigurstranglegastir fyrir keppnina, heim. Þá slógu
þeir Evrópumeistara Hollands út og í gærkvöldi lögðu þeir sjálfa heims-
meistarana að velli. Á myndinni hampar John Jensen, sem skoraði fyrra
mark Dana, Evrópubikamum sem fyrst var keppt um 1960.
Sjá nánai' um leikinn á bls. 47.
100 börn svelta
í hel daglega
70 flóttamenn myrtir á skipi á Rauðahafi
Aden, Nairobi. Reuter.
70 sómalskir flóttamenn, aðallega konur og börn, voru myrtir um borð
í skipi á Rauðahafi, sem flutti hátt á fjórða þúsund Sómala til Jem-
ens. Þúsundir Sómala voru á öðrum skipum á leið til landsins í gær og
í einu þeirra hryiy'a börn niður af völdum sjúkdóma. Fólkið er að flýja
hungursneyð í Sómalíu, þar sem 1,5 miHjónir manna eiga á hættu að
verða hungurmorða verði þeim ekki komið til hjálpar tafarlaust. Að
meðaltali deyja nú þegar hundrað börn á dag úr hungri i höfuðborg-
inni, Mogadishu.
Skipið, sem fjöldamorðið var fram-
ið á, hafði verið á siglingu í 16 daga
við strönd landsins þegar flóttamenn-
irnir, sem voru án matar og vatns,
gerðu uppreisn og sigldu því til lands.
Áður höfðu um 150 þeirra dáið, flest-
ir úr hungri og þorsta en aðrir
drukknuðu eftir að hafa gert örvænt-
ingarfulla tilraun til að synda í land.
Yfirvöld í Jemen höfðu meinað skip-
inu að leggja í höfn.
Þegar skipið kom að landi réðust
sómalskir glæpamenn á flóttafólkið,
nauðguðu konum og drápu þær síðan
ásamt bömum þeirra, að sögn yfir-
valda í Jemen. Þeir vom handteknir
og eru í haldi í hafnarborginni Aden.
Að minnsta kosti 3.300 manns
vom flutt úr skipinu í flóttamanna-
búðir í Jemen. Margir þeirra em með
kóleru.
Fleiri skip em á leiðinni til Aden.
Eitt bíður þegar utan við höfnina
með um sjö hundmð flóttamenn, sem
þjást af ýmsum sjúkdómum. „Þetta
er hörmuleg sjón, börnin hrynja nið-
ur í örmum okkar,“ sagði starfsmað-
ur Flóttamannahjálpar Sameinuðu
þjóðanna, sem fékk að kanna ástand-
ið um borð í skipinu.
Um 800.000 manns hafa flúið
Sómalíu undanfama mánuði, aðal-
lega til nágrannaríkjanna Kenýu og
Boutros-Ghali krefst vopnahlés eftir hörð átök í Sarajevo:
Serbar fá tveggja sólarhringa
frest til að hætta sókn sinni
Eþíópíu. Um 900.000 til viðbótar
hafa flúið heimili sín vegna þurrka
og blóðugra átaka milli stríðandi
glæpahópa, sem ráða nú lögum og
lofum í landinu. Allt að 30.000
manns hafa beðið bana eða særst í
átökunum.
Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna
skýrði frá því í gær að 1,5 milljónir
Sómala gætu soltið í hel ef umheim-
urinn brygðist ekki tafarlaust við og
sendi matvæli og önnur hjálpargögn
til landsins. Alls gætu um 4,5 milljón-
ir Sómala hugsanlega orðið hungrinu
að bráð á næstu mánuðum.
Eystrasaltsríkin:
Hóta að lama
fund RÖSE
Tallinn, Helsinki, Reuter.
LEIÐTOGAR Eistlands, Lettlands
og Litháens kröfðust þess á fundi
sinum í Tallinn í Eistlandi í gær
að Rússar leggi fram áætlun um
brottflutning 130.000 hermanna í
sovéthernum fyrrverandi úr Eyst-
rasaltsríkjunum.
Verði það ekki gert á fundi leið-
toga Ráðstefnunnar um öryggi og
samvinnu í Evrópu (RÖSE) í Helsinki
í næsta mánuði muni þeir neita að
skrifa undir allar ályktanir RÖSE,
en með því gætu þeir lamað fundinn,
því hvert land hefur neitunarvald.
Rússar segjast ekki geta flutt her-
mennina á brott fyrr en þeir hafi séð
þeim fyrir húsnaeði í Rússlandi.
Júrí Deijabín, sendiherra Rúss-
lands í Finnlandi, viðurkenndi í gær
að mikill fjöldi rússneskra hermanna
hefði verið fluttur til að landamærum
Israel:
Skelfileg hungursneyð í Sómalíu:
Uffesýnirlit
Reuter
Danir slógu á létta strengi við setn-
ingu leiðtogafundar Evrópubanda-
lagsins í Lissabon í gær, þó að þeir
séu í erfiðri stöðu innan EB eftir að
danskir kjósendur felldu Maastricht-
samkomulagið. Uffe Ellemann-Jen-
sen, utanríkisráðherra Danmerkur,
mætti með rauðan og hvítan trefií
um hálsinn til að sýna stuðning sinn
við danska landsliðið áður en það
lagði Þjóðveija að velli í úrslitaleik
Evrópukeppninnar í knattspymu.
Það er forsætisráðherra Portúgals,
Anibal Cavaco Silva, sem þarna
skoðar trefil utanríkisráðherrans, en
lengst til hægri er Poul Schliiter,
forsætisráðherra Dana.
ríkjanna. Finnskir stjórnmálamenn
segjast vissir um að þetta sé bráða-
birgðaráðstöfun vegna skorts á hús-
næði fyrir rússneska hermenn sem
hafa verið fluttir frá kommúnistaríkj-
unum fyrrverandi í Austur-Evrópu.
Samcinuðu bjóðunum, Lissabon, Washington, Bclgrad. Reutcr.
BOUTROS Boutros-Ghali, fram-
kvjemdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna, sagði í gærkvöldi að ef
Serbar hættu ekki nýrri sókn
sinni í Sar^jevo innan tveggja
sólarhringa félli samkomulag SÞ
og Serba úr gildi og öryggisráð
SÞ gæti Ieitað nýrra leiða til að
koma mat og hjálpargögnum til
borgarinnar. Sendiherra Frakka
hjá SÞ sagði að „ekkert yrði úti-
lokað“ í því tilviki, sem er túlkað
þannig að ráðið muni e.t.v. veita
heimild til valdbeitingar í nafni
SÞ í Sarajevo.
Mjög harðir bardagar blossuðu
upp í gær í Dobrinja-hverfinu í
Sarajevo, sem byggt var í nágrenni
flugvallarins fyrir vetrarólympíuleik-
ana 1984, og beittu Serbar skrið-
drekum gegn sveitum múslima og
Króata. Talsmenn SÞ í Sarajevo
sögðu að félli hverfið í hendur Serb-
um yrði nánast útilokað að opna flug-
völlinn eins og samið var um við leið-
toga Serba þann 5. júní.
Bretar lögðu til á leiðtogafundi
Evrópubandalagsins í Lissabon í gær
að Serbar fengju frest til 3. júlí til
að opna flugvöllinn í Sarajevo fyrir
flutningum með hjálpargögn. Utan-
ríkisráðherra Ítalíu sagðist myndu
leggja það til að ríki EB tækju af
skarið á næstu dögum um opnun
flugvallarins, jafnvel þó að beita
þyrfti hervaldi til þess.
George Bush Bandaríkjaforseti
hélt í gær fund með helstu ráðgjöfum
sínum um hugsanlega hemaðaríhlut-
un í Bosníu. Að honum loknum sagði
Brent Scowcroft, öryggismálaráð-
gjafí forsetans, að íhlutunar í
Sarajevo væri ekki að vænta á næstu
dögum og að hún yrði aðeins gerð í
samráði við Sameinuðu þjóðirnar.
Bandarískar hersveitir í Evrópu hafa
fengið fyrirmæli um að undirbúa
flutninga á . lijálpargögnum til
Sarajevo, en James Baker, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, sagði að I áður en Boutros-Ghali sagði að ráðið
samþykktir öryggisráðsins leyfðu kynni að endurmeta afstöðu sína í
ekki beitingu hervalds við flutning- málinu.
ana. Þessar yfirlýsingar voru gefnar I