Morgunblaðið - 03.06.1993, Blaðsíða 39

Morgunblaðið - 03.06.1993, Blaðsíða 39
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 1993 39 Minning Grímur Eiríksson í Ljótshólum Við lát þessa nafna míns og ná- frænda riflast upp hlýjar minningar frá langri samleið, sem hófst er við vorum smástrákar. Faðir Gríms, Ei- ríkur Grímsson, frá Syðri-Reykjum í Biskupstungum, og móðir mín Katr- ín voru alsystkin, en þau ólust upp í stórum systkinahópi, sem síðar dreifðist víða. Fjögur fluttust til Norðurlands, eða þær Ágústína á Haukagili og Herdís í Vatnshlíð, auk þeirra Eiríks og Katrínar. Er af þessu ljós saga hvemig þessi grein Bol- holtsættarinnar fluttist norður yfir Kjöl, en Grímur afi okkar Gríms í Ljótshóium var fjórði liður frá þeim Bolholtshjónum Eiríki Jónssyni og Kristínu Þorsteinsdóttur, sem bjuggu í Bolholti á Rangárvöllum á árunum 1760 til 1783. Móðir Gríms í Ljótshólum var Ing- iríður Jónsdóttir, frá Ljótshólum, en móðir hennar var Guðrún Eysteins- dóttir, systir Björns er eitt sinn bjó á Réttarhóli í Forsæludalskvíslum. Með ýmsu móti bar Grímur Eiríks- son svipmót feðra sinna er blandað- ist þannig í persónuleika hans að geðfellt var. Hann hafði glaða fram- komu og kunni vel að halda á spaugs- yrðum um menn og málefni, án þess að sárindum ylli. Hann kunni mjög skil á málefnum samfélagsins, en krafðist, þar um, lítillar forustu þótt nokkuð væri þar til kvaddur. Var m.a. í skattanefnd Svínavatnshrepps Sigurjón Sigtryggs- son - Minning Um páskana í vor frétti ég að Siguijón Sigtryggsson fræðimaður og rithöfundur á Siglufirði væri kominn á sjúkrahúsið á Akureyri. Mánuði seinna barst mér til útlanda fregnin um andlát hans. Liðið er hátt í hálfa öld síðan við Siguijón hittumst fyrst, á matsölu á Siglufirði. Fljótlega þróaðist með okkur kunningsskapur og síðan vin- átta sem varð því traustari sem lengra leið. Síðustu árin stóð ég svo í þakkarskuld við þennan gáfaða og stórfróða mann fyrir ráð og leiðbein- ingar sem hann gaf mér þegar ég byijaði sjálfur að fást við grúsk. Síðastliðna hálfa öld hafa orðið aldahvörf hér á landi í mörgum efn- um, ekki síst menntunarmöguleikum ungs fólks. Það er freistandi að velta fyrir sér hver hefði orðið ævibraut Siguijóns Sigtryggssonar ef hann hefði í æsku átt kost á að feta þá beinu og breiðu braut til æðstu mennta sem nú má heita opin hveij- um unglingi, í stað þess að flytjast milli þrettán heimila fyrstu fimmtán æviárin og heíja síðan hina eiginlegu lífsbaráttu í þrengingunum og at- vinnuleysi heimskreppunnar miklu. Lærdómur er raunar ekki einhlít- ur til að vinna merkileg afrek, til dæmis að rita merkar bækur. Til þess þarf fyrst og fremst merkilega menn, sem hafa metnað, greind og eljusemi til að skila góðu verki. Þetta hefur þó ýmsum greindum og gegn- um mönnum tekist í hjáverkum frá erfiðisvinnu og þrátt fyrir kröpp æskukjör. Einn þeirra var Siguijón Sigtryggsson. Prentaðar bækur Siguijóns eru í sex bindum, Sjóferðaminningar Sig- urpáls Steinþórssonar, Frá Hvannadölum til Úlfsdala í þrem bindum og Hreiðarsstaðakotsætt í tveim. Greinar hans í Súlum, Sögu og Siglfirðingabók, Skagfirskum æviskrám og víðar nema eflaust vænu bindi. Otalið er þá stærsta og merkasta verk hans, sem ekki var að fullu lokið þegar hann lést, en það eru æviskrár Siglfirðinga og Ólafsfirðinga allt aftur til 1835. Það verk var þó svo langt komið, að horfur eru á að það verði gefið út innan skamms og mun þá væntan- lega fylla nokkur bindi. Hér verður ekki rakið lífshlaup Siguijóns í einstökum atriðum. Það var gert í ágætri minningargrein Þorsteins Jónssonar ættfræðings, sem birtist á útfarardaginn, og ástæðulaust er að endurtaka. Til- gangurinn með þessum orðum er einungis að votta minningu góðs vinar og ágæts fræðimanns skyld- uga virðingu og ástvinum hans sam- úð. Benedikt Sigurðsson. Ávarp frá landsfundi um óháð Island, 22. maí 1993 Samningurinn um Evrópskt efna- hagssvæði hefur nú verið lögfestur án þess að leitað hafi verið eftir áliti þjóðarinnar á þessu afdrifaríka máli. Við afgreiðslu málsins var horft framhjá gildum álitsgerðum sér- fræðinga um að samningurinn gangi gegn íslensku stjómarskránni og undirskriftum nær 35 þúsund kjós- enda undir kröfuna um þjóðarat- kvæði. Þótt samningurinn sé enn ekki genginn í gildi er þegar komið í ljós að ákvæði hans binda hendur Al- þingis. Samstaða um óháð ísland hafði ítrekað uppi vamaðarorð um þetta efni, en nú fyrst em augu margra að opnast fyrir alvöru máls- ins. Ennfremur hefur komið í ljós að fullyrðingar talsmanna samnings- ins um fjárhagslegan ávinning af honum standast engan veginn. Það kerfi sem innleika á með EES er andlýðræðislegt, leiðir til langtum minni áhrifa kjörinna fulltrúa, auk- ins valds embættismanna og minni möguleika almennings til áhrifa. Þetta kerfí mun jafnframt verða afar kostnaðarsamt. Enn hafa ekki verið lögfest frum- vörp sem að sögn stjómvalda áttu að koma í stað undanþáguákvæða, m.a. um kaup á landi, auðlindir í jörðu og virkjunarrétt fallvatna. Komið hefur í ljós að ekki er eins auðvelt og haldið var fram að setja slík ákvæði í lög, nema þá skerða vemlega rétt íslendinga sjálfra. Yfir- ráð þjóðarinnar yfir auðlindum til lands og sjávar eru því í hættu. Með samþykkt samningsins hafa þau öfl orðið ofan á sem vilja feta slóðina inn í Evrópubandalagið. Hins vegar vex nú andstaða almennings í öðmm EFTA-ríkjum gegn inn- göngu í Evrópubandalagið og gæti það orðið til að snúa þessari þróun við. Samstaða hefur mikilvægu hlut- verki að gegna. Samtökin munu upplýsa um skaðleg áhrif EES- samningsins og leita lags til að koma í, veg fyrir að hann festist í sessi. Ákvæði samningsins eru þannig að möguleikar einstakra þjóðríkja til að hafa áhrif á framvindu mála em afar takmarkaðir. Evrópubandalagið ræður ferðinni um mótun og út- færslu nýrrar löggjafar á samnings- sviðinu og nær daglega bætast við nýjar samþykktir sem EFTA-ríkin em nauðbeygð til að fallast á. Samstaða mun áfram vinna gegn öllum tilraunum til að innlima ísland í Evrópubandalagið. í því efni eiga samtökin samleið með öflugum fjöldahreyfingum á öðmm Norður- löndum. Samstaða um óháð ísland heitir á íslendinga að halda vöku sinni til vamar sjálfstæði þjóðarinn- ar og endurheimta það sem tapast hefur. um árabil. Grímur var bóndi í Ljóts- hólum á ámnum 1946 til 1970, er hann hætti búskapnum vegna heilsu- brests. Dvaldi hann þó, allmörg ár, hér nyrðra, eftir búskaparlokin, og var þá á tímabili gjaldkeri og reikn- ingshaldari Húnavallaskóla. Eftir að hann flutti til Reykjavíkur gerðist hann vaktmaður í stjómarráðshúsinu meðan heilsan leyfði. Samviskusemi hans og drengskapur í störfum var óbrigðul og á gleðistundum var hann heill og léttur. Hann var söngvinn og spilaði nokkuð á orgel, eins og faðir hans hafði gert, meðan hans naut við. Heimilið í Ljótshólum ein- kenndist af snyrtimennsku og hlý- Ieika er orsakaði vellíðan þeirra er þar komu eða dvöldu. Árið 1947 gekk Grímur að eiga Ástríði Siguijónsdóttur frá Rútsstöð- um í Svínadal og var því skammt að sækja brúðina, aðeins yfir Svína- dalsána að fara, sem ekki gat talist farartálmi. Ásta, eins og hún er jafn- an nefnd, hefir reynst manni sínum frábær förunautur, og síðustu árin þurfti nafni minn mjög á ástriki og umhyggju konu sinnar að halda, er heilsa hans þvarr. Börn þeirra Ástu og Gríms eru þau Eiríkur og Anna, bæði vel gefin og hið glæsilegasta fólk. Bera þau bæði mjög merki uppruna síns. Nú þegar nafni minn frá Ljótshól- um er allur er mér efst í huga hvað það var gott að eiga hann að frænda og vini. Hvað það var gott að blanda við hann geði og ég sakna þess að hafa ekki getað notið þess sem skyldi eftir að langvegir aðskildu okkur. Ég er þakklátur fyrir allar stundimar sem ég dvaldi á heimili þeirra hjóna og ég og kona mín biðjum Ástu, bömunum, bamabömum og vensla- mönnum blessunar. Grímur Gíslason frá Saurbæ. Tómsfundaskólinn kynnir grillnómskeið sumarið '93 Lærðu rétfu hcmdtökin við grillið • Grilluppskriftir fylgja • Leiðbeinf um val ó hróefni • Umhirða grilltækja • Grilloð ó Thermos-grilli Tími: 10. og 14. júní kl. 19.30 Leiðbeinandi: Egill Hólm Skróning stendur yfir 1ÓMSTUNDA SKOLINN Grensásvegi 16a Sími 67 72 22 Weetabix $ Alpen morgunmatur er hollur og orkuríkur matur fyrir þá sem skila löngu dagsverki. Trefjarnar fyrir meltinguna og vítamínin bæta heilsuna. ALPEN ER KRÖFTUGT OG GOTT MORGUNKORN.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.