Morgunblaðið - 17.07.1994, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 17. JÚLÍ1994 19
Morgunblaðið/Júlíus
RÚSSNESKI frystitogarinn Bernhard Koenen frá Murmansk er einn fimm togara sem breytt var
hér á landi. Tæki á vinnsludekki voru endurnýjuð og nýjasta tækni sett um borð. Breytingarnar
á togurunum fimm kostuðu um 170 milljónir króna og voru greiddar með þorski úr Barentshafi.
MÓT ÁN
VÍMUGJAFA
FRÍTT
FYRIR BÖRN
YNGRI EN 14 ÁRA
Heilun manns og jarðar
Heiiunarhelgi, haldin af Snæfelisási um
verslunarmannahelgina, 29. júlí - 1. ágúst.
Fjölskyldumót, opið öllu áhugafólki um mannrækt og
heilun. Þarna verða saman komnir nokkrir bestu heilarar
landsins sem kynna mismunandi aðferðir óhefðbundinna
lækninga og heilunar. Öllum gefst kostur á
heilunarmeðferð.
Verð aðeins kr. 3.500. Verð í forsölu kr. 3.200.
Forsala aðgöngumiða og upplýsingar í
versluninni Betra lífi, Borgarkringlunni
frá 18. júlí nk.
ÚTSALA - UTSALA
Útsalan hefst mánudaginn 18. júlí kl. 10.
40-70% verðlækkun
VSN býður upp á
stutt og hagnýtt viðskiptanám
á þremur námsbrautum;
Almennt skrifstofunám
Fjármála- og rekstrarnám
Markaðs- og sölunám
Upplýsingar og innritun að
Ánanaustum 15 og í síma 62 10 66
VEFTA,
Louholum 2-6, Holagarði, s. 72010.

vinnu frá fólki í
landi. En það verð-
ur ekki bæði sleppt
og haldið. Það
verður sífellt erfið-
ara að útskýra það
fyrir Rússunum að
við viljum hráefni
frá þeim, en þeir
geti ekki fengið hjá
okkur síld og loðnu
sem þeir nota til
manneldis en við
setjum í bræðslu.“
Jón segir Rússa
hafa áhuga á að fá
að veiða úr norsk-
íslenska síldarstofninum og um það
verði að semja.
Ýmislegt hefur spillt fyrir
Jón segir að ýmislegt hafi spillt
fyrir viðskiptum við Rússa. Umfjöll-
un um rússafiskinn var til að byija
með mjög neikvæð og Rússarnir
fengu óblíðar móttökur. „Um tíma
fannst mér að Rússar væru með-
höndlaðir sem annars flokks fólk
hér á landi og það er vítavert. í
þessu fyrirtæki höfum við hins veg-
ar reynt að umgangast þá með
þeirri virðingu sem viðskiptavinir
eiga skilið," segir Jón. Hann minnir
á uppsláttarfréttir af rottugangi og
segir að kerfið hafi verið óviðbúið
því að taka á vanda af þessu tagi.
Skipum var jafnvel vísað á brott
af litlum eða engum ástæðum.
„Þetta hefur spillt þeim velvilja sem
Islendingar nutu í Murmansk. Þeg-
ar ég kom þangað fyrst var mér
tekið eins og riddara á hvítum hesti.
Menn buðu íslendinga velkomna og
sögðust bera mikla virðingu fyrir
þeim sakir afreka á sviði sjávarút-
vegs. Þeir sögðust vilja eiga við-
skipti við fleiri en Norðmenn og
fögnuðu samstarfi við okkur.“
Annar steinn í götu þessara við-
skipta hefur verið hátt olíuverð hér
á landi. Jón segir að það fari um
tonn af olíu í að framleiða tonn af
heilfrystum bolfiski. Olíutonnið hafi
verið 60 til 70 dollurum dýrara hér
á landi heldur en í nágrannalöndun-
um. Þessi verðmunur lendi á fisk-
vinnslunni hér því hún verði að
borga hærra hráefnisverð fyrir vik-
ið. Þetta dragi úr samkeppnishæfni
hennar við fiskvinnslu í nágranna-
löndunum og vafasamt sé að það
gangi til lengdar. „Það er hag-
kvæmara fyrir Rússana að sigla til
Danmerkur, Noregs eða Kanada
vegna ódýrari olíu í þeim löndum."
Smugustrik í reikninginn
„Um tíma fannst mér
að Rússar væru með-
höndlaóir sem annars
flokksfólk hérúlandi
og það er vítavert. í
þessu fyrirtæki höfum
við hins vegar reynt
að umgangast þó með
þeirri virðingu sem við-
skiptavinir eigo skilið."
voru fyrstu við-
brögð Rússa vegna
þessara veiða. „Ég
er ósáttur við þessa
ákvörðun rússn-
eska fiskveiðiráðs-
ins og tel að þeir
hafi blandað saman
óskyldum málum.
Veiðarnar gengu
mjög vel og ég
vona að við getum
sem fyrst aftur far-
ið í að hjálpa þeim
að nýta sína grunn-
slóð. En það verður
ekki fyrr en íslensk
og rússnesk yfírvöld hafa tryggt
okkur vinnufrið."
Jón telur að Norðmenn hafi notað
Smugudeiluna til að koma ár sinni
betur fyrir borð í Rússlandi. Þeir
hafi hag af því að fá sem mest af
rússaþorskinum til vinnslu því í
Noregi standa mörg vannýtt frysti-
hús.
Um daginn kom fram hótun á
fundi í Murmansk um að fisksala
til íslendinga yrði stöðvuð vegna
Smuguveiðanna. „Þetta voru
ákveðin tilmæli og þetta liggur í
loftinu," segir Jón. Hann segir ljóst
að útgerðaraðilar hyggist ekki fara
að þessum tilmælum meðan þau eru
ekki formlega fram sett. „Ég óttast
. að ef frekari harka hleypur í málið
þá kunni þeir að gera alvöru úr
þessari hótun með formlegum
hætti.“
Brýnt að semja við Rússa
Jón segir brýnt að hafnar verði
samningaviðræður við Rússa, þar
sem öll ágreiningsmál verði lögð á
borðið. Þessar viðræður eigi að hafa
það markmið að auka viðskipti
landanna og efla samvinnu. Hann
óttast ekki að aukin samvinna við
aðrar þjóðir á sviði sjávarútvegs
komi okkur í koll vegna aukinnar
samkeppni. „Það er orðið þröngt
um menn innan okkar eigin land-
helgi. Þess vegna verðum við að
leita nýrra möguleika annars stað-
ar. Við eigum að nota þekkingu
okkar og markaðssambönd sem
aðgöngumiða að veiðum og vinnslu
í öðrum löndum. Það er miklu væn-
legra en að fara í hálfgert stríð við
menn vegna veiða á úthafinu.“

Smugudeilan hefur einnig hleypt
snurðu á þráðinn. „Það hafa sumir
þarna fyrir austan komist í varnar-
stöðu gagnvart íslendingum," segir
Jón. „Yfirvöld hafa ekki viljað
greiða fyrir viðskiptum við Island
meðan deilan er óleyst."
Fyrir ári fékkst leyfi fyrir skip í
eigu Kola hf. til tilraunaveiða með
snurvoð í Barentshafi. Jón er stjórn-
arformaður Kola hf. og segir að
þessi tilraun hafi orðið endaslepp
því leyfið var afturkallað vegna
veiða Islendinga í Smugunni. Það
Miðskiptaskóli
StJÓRNUNARFÉLAGSINS OG ItÝHERJA
kr. 690,- metrinn
kr. 250.- metrinn
kr. 1.900,-
kr. 2.500,-
Buxur, pils, bolir, peysur, fataefni o.m.fl.,
á frábæru verði.
VOAL gardínuefni, 3 m. breitt
Gardínuefni frá _________
Fleese peysur________________
Blússur