Morgunblaðið - 24.08.1995, Blaðsíða 6
6 B FIMMTUDAGUR 24. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
________________________________VIÐSKIPTI_______________________________
Softis í samningaviðræðum við tvö erlend fyrirtæki um dreifingu á LOUIS hugbúnaðinum
Grýtt leið LOUIS
á markaðinn
Softis hf. hefur unnið að þróun LOUIS hugbúnaðarins í fimm ár
og er nú að setja fullan kraft í markaðssetningu. Kjartan Magnús-
son rífjar upp bakgrunninn og kynnir sér áform fyrirtækisins.
Gengi hlutabréta
í Softis frá árs-
bypjun 1993
Miðað er við skráð viðskipti á Opna til-
boðsmarkaðnum en síðustu viðskipti með
hlutabrét í Softis hf. áttu sér þar stað 11.
ágúst 1994. A aðaltundi félagsins f fyrra-
dag var stjórn veitt heimild til hlutafjár-
aukningar. Nú þegar hefur verið ákveðið að
nýta hluta hennar til að selja Aflvaka hf. og
Eignarhaldsfélaginu Alþýðubankanum hf.
hlutabréf og hafa þau verið boðin á
genginu 4.
okr
Dæmi um hvernig Louis túlkar
tilmæli frá forriti í grafísk
notendaskil.
^*^M»8ÍlÍlMfilliÍMliS»ggg»Í»ilgll
Softis var stofnað árið 1990
og frá stofnun hefur mark-
mið fyrirtækisins verið að
þróa og markaðssetja
LOUIS hugbúnaðinn sem á að ein-
falda tölvuforritun. LOUIS (LOUIS
Open User Interface System) bygg-
ist á hugmyndinni um aðskilnað
og síðan tengingu á vinnslu og
notendaviðmóti í tölvukerfum.
Stefna Softis er að fullþróa LOUIS
tæknina á sem flestum sviðum
tölvumarkaðarins og koma henni á
markað sem víðast.
Fyrir tveimur árum sögðu for-
svarsmenn Softis að LOUIS boðaði
byltingu í skipulagi heildarhugbún-
aðarkerfis fyrir tölvur og önnur
tæki sem þarfnist stýringar, eins
og fjarstýringar fyrir sjónvarp. Erf-
iðlega gekk þó að selja hugmyndina
á erlendum markaði og ákvað fyrir-
tækið því að fullþróa vöruna og
koma henni fullbúinni á markað.
Miklar væntingar
Á síðustu árum hefur Softis ver-
ið eitt umtalaðasta tölvufyrirtæki
á íslandi og ekki óverðskuldað þar
sem trú markaðarins á því hefur
sveiflast ótrúlega. Fyrir nokkrum
árum spáðu sumir því að LOUIS
hugbúnaðurinn myndi valda bylt-
ingu í tölvuheiminum og skila Soft-
is milljarða króna veltu. Þessar
væntingar fengu byr undir báða
vængi í apríl 1993 en þá var greint
frá því í fréttum að Softis stæði í
umfangsmiklum viðræðum við
tölvurisana IBM, Apple og Novell,
en hið síðastnefnda er með stærstu
fyrirtækjum á sviði nettenginga í
heiminum. í kjölfarið hækkuðu
hlutabréf Softis með ótrúlegum
hraða. Hæst komust þau um mán-
aðamótin apríl-maí 1993 en þá
seldist lítið magn af þeim á allt að
þrítugföldu nafnverði.
Hinn 6. maí 1993 sögðu stjórn-
endur Softis í viðtali við Morgun-
blaðið að markmiðið með viðræðum
við erlendu fyrirtækin væri að gera
notendasamning við þau þannig að
LOUIS gæti orðið viðurkennd sam-
skiptaáðferð um allan heim. Þeir
sögðu enn fremur að þeim hefði
orðið vel ágengt í viðræðunum og
sögðust nærri útiloka annað en ein-
hverjir samningar yrðu gerðir. Ein-
ungis væri óljóst hve stórir þeir
yrðu. Auk viðræðna við umrædd
fyrirtæki sögðust þeir einnig vera
í viðræðum við Microsoft. Ekkert
varð þó af þessum samningum og
vonir forsvarsmanna Softis um að
LOUIS yrði staðlaður hluti af tölvu-
stýrikerfum hafa ekki ræst enn.
Hlutabréfin lækka
Trú markaðarins á hlutabréfum
í Softis beið nokkum hnekki í maí
1994 þegar vangaveltur birtust um
það í fjölmiðlum að LOUIS hugbún-
aðurinn væri eða yrði óþarfur. I
Tölvumálum,_ tímariti Skýrslu-
tæknifélags íslands, var þá fjallað
um nýjustu tækni í tölvuheiminum
og bent á að hægt væri að keyra
UNIX, Windows og Macintosh hug-
búnað á einni og sömu tölvunni.
Var þeirri spurningu varpað fram
hvort þessar nýjungar gerðu það
að verkum að LOUIS væri orðið
úrelt. Forsvarsmenn Softis sögðu
að þetta breytti engu um markaðs-
möguleika LOUIS hugbúnaðarins
enda gerði hann vinnslu á einni vél
kleift að hafa samskipti við not-
endaviðmót, sem staðsett
væru á öðrum vélum. Ef
eitthvað væri hefði hin
nýja tækni í för með sér
að notkunarmöguleikum
LOUIS fjölgaði.
Hlutabréf I Softis héldu þó áfram
að lækka í verði. Viðskipti með slík
bréf voru síðast skráð á Opna til-
boðsmarkaðnum í ágúst í fyrra og
þá á genginu 6. Á aðalfundi félags-
ins í september sama ár lét þáver-
andi framkvæmdastjóri þess,
Jónatan Svavarsson, af störfum og
markaðsstjóri og fjármálastjóri
sögðu upp. Sigurður Björnsson tók
við starfi framkvæmdastjóra í apríl
síðastliðnum og segir hann að frá
því í fyrra hafi stóraukin áhersla
verið lögð á markaðsstarf, sem sé
nú að öllum líkindum að skila sér.
Aðalfundurinn í fyrradag veitti
stjórninni heimild til hlutafjáraukn-
ingar. Einungis hluti af heimildinni
hefur verið nýttur og hefur hann
verið boðinn á genginu 4.
Áhersla á COBOL
Á síðasta ári var lokið þróun á
fyrstu fullbúnu vörunni, sem byggð
er á LOUIS tækninni. í skýrslu
stjórnar Softis, sem lögð
var fram á aðalfundi fyr-
irtækisins í fyrradag,
segir að um sé að ræða
viðmótshugbúnað og
samskiptahugbúnað, sem
geri COBOL forritum á UNIX og
Windows kleift að nota myndrænt
viðmót. Nú þegar sé tilbúinn við-
mótshugbúnaður fyrir nokkrar
gerðir af COBOL þýðendum. Þá
hafi félagið einnig unnið að því að
breikka tæknigrundvöll sinn með
því að þróa LOUIS samskiptahug-
búnað, sem gefí kost á fleiri við-
mótsþróunartólum eins og Visual
Basic, Power Builder og Delphi.
Þriggja laga skipulag
Á aðalfundinum í fyrradag var
tilkynnt að tvö fyrirtæki með al-
þjóðlega dreifíngu til COBOL þró-
unaraðila hefðu lýst ásetningi um
að semja við Softis um notkunar-
rétt á LOUIS tækninni. Þar væri
um svokallaða OEM (Original Equ-
ipment Manufactory) samninga að
ræða, þar sem keyptur er afnota-
réttur á tækninni og hún síðan felld
inn í annað vöruframboð fyrirtækj-
anna. Ekki fæst uppgefið að svo
stöddu um hvaða fyrirtæki er að
ræða.
Snorri Agnarsson, doktor í tölv-
unarfræði, hefur unnið við þróun
LOUIS hugbúnaðarins frá upphafi.
Hann segir að samstarf við hina
erlendu aðila sé nú þegar í gangi
og óhætt sé að fullyrða að það
haldi áfram hvort sem OEM samn-
ingar takist eða ekki. Áhugi fyrir-
tækjanna sé mikill og afar uppör-
vandi fyrir Softis. „Á síðustu mán-
uðum hafa æ fleiri tæknimenn og
stjórnendur á hinum alþjóðlega
tölvumarkaði gert sér grein fyrir
að sá aðskilnaður á vinnslu og við-
móti, sem LOUIS tæknin felur í
sér, er besta hugbúnaðarskipulag-
ið. Skipulagið er almennt þekkt
sem þriggja laga skipulag eða
„three-tier architecture.“ í því felst
að hugbúnaðarkerfið er byggt upp
sem þrjú aðskilin kerfi með gagna-
grunni, vinnslu og viðmóti hvert í
sínu lagi. Það er almennt viður-
kennt af sérfræðingum að þessi
skipan gefi mestan sveigjanleika
og aðlögunarhæfni hugbúnaðar-
kerfa.“
Ótrúlegur vöxtur Alnetsins
vinnslu og viðmóti fyrir netkerfi.
Enginn annar viðmótsbúnaður
bjóði vinnsluforritum á mörgum
mismunandi vélargerðum að hafa
samskipti við notendur á bæði
MS-Windows og Macintosh við-
mótstölvum fyrir nettengingu.
„Talið er að Alnetsnot hafi u.þ.b.
tvöfaldast á hverju ári undanfarin
sex ár. í október 1994 var áætlað
að 13,5 milljónir notenda og 3,5
milljónir tölva væru í Alnetinu.
Samkvæmt The Internet Index
nam vöxtur Veraldarvefsins 440%
árið 1993 en 1700% í fyrra. Alnet-
ið felst í svokölluðum TCP/IP
(Transport Control Program/Inter-
net Protocol) samskiptum en Ver-
aldarvefurinn og LOUIS notast ein-
mitt við sama kerfi. Vöxtur Alnets-
ins og Veraldarvefsins ætti því að
gera LOUIS hugbúnað að eftirsótt-
um valkosti tölvunotenda um allan
heim.“
Fleiri viðmótsmöguleikar
Snorri segir að vaxtarbroddurinn
í tölvuheiminum liggi tvímælalaust
í fjölgun viðmótsmöguleika og mik-
illi spurn eftir þeim. „Þróun hand-
tölva, pennaviðmóts, raddviðmóts
og sýndarveruleika fleygir fram.
Samskiptamöguleikum mun einnig
fjölga og ekki er langt þangað til
að stór hluti fjarskipta verður með
þráðlausum hætti og sími, tölva og
sjónvarp renna saman. Við hjá Soft-
is teljum að þriggja laga skipulag
eigi eftir að hraða þessari þróun.“
í skýrslu stjórnar Softis, sem
kynnt var í fyrradag, er viðurkennt
að sá tími sem tekið hefði að þróa
LOUIS í markaðshæfa vöru hefði
verið vanmetinn í upphafi. Þó væri
fimm ár í þróun á slíkum hugbún-
aði ekki langur tími og vonast
væri eftir að á næstunni verði gerð-
ir sölusamningar sem skili fyrir-
tækinu hagnaði á næsta ári.
Of gráðugir?
Nokkrir þeirra sérfræðinga á
verðbréfamarkaði og úr tölvuiðn-
aði, sem Morgunblaðið ræddi við
um Softis, sögðu að eigendur fyrir-
tækisins hefðu alla tíð verið of
gráðugir. Hugmyndin að LOUIS
hugbúnaðinum væri tvímælalaust
góð en aðstandendur fyrirtækisins
hefðu betur gert sér mat úr henni
sem fyrst í stað þess að þróa hana
sjálfir í svo litlu fyrirtæki og sóa
þannig dýrmætum tíma, tíma sem
margfalt stærri og öflugri keppi-
nautar notuðu til að vinna upp for-
skotið. A.m.k. tveir skynsamlegri
kostir hefðu verið í stöðunni.
I fyrsta lagi hefði Softis getað
selt hugmyndina til stórfyrirtækis
fyrr á þróunarferlinum en það hefði
þeim eflaust staðið til boða enda
um góða hugmynd að ræða. Þeir
hafi hins vegar ekki viljað selja
hugmyndina heldur gera prósentu-
samninga við tölvurisana en fáir
smair aðilar gætu leyft sér slíkt.
í öðru lagi hefði Softis átt að
efna til hlutabréfaútboðs þegar
gengi bréfanna var sem hæst til
þess að fá verulegt viðbótarfjár-
magn inn í fyrirtækið, fjármagn
sem hefði síðan verið notað til að
fullþróa vöruna á skömmum tíma
og koma henni á markað. Með
þessu hefði eignarhlutdeild fyrri
hluthafa minnkað en í staðinn hefði
Louis komist á almennan markað
mun fyrr.
Metnaður í fyrirrúmi
Sigurður Björnsson er ekki viss
um að hlutabréfaútboð hefði skilað
fyrirtækinu raunverulegum ár-
angri. „í kjölfar hins háa gengis á
hlutabréfum okkar vorið 1993 var
efnt til hlutabréfaútboðs og ítrekað
reýnt að selja bréfin þegar gengið
var sem hæst. Það tókst hins vegar
ekki. Okkar reynsla er sú að það
er mjög erfitt að selja
hlutabréf í Softis og
hingað til hafa fyrri hlut-
hafar yfirleitt þurft að
auka sinn hlut til að
halda rekstrinum gang-
andi. Auðvitað hefðum við getað
reynt að selja hugmyndina í einu
lagi og leyst upp fyrirtækið. Þetta
er þó mjög metnaðarlítið sjónarmið
og ég hygg að flestir ef ekki allir
eigendur hafi haft metnað til að
þróa hugmyndina áfram. Við höf-
um enn þá trú að Softis verði að
öflugu og traustu fyrirtæki og verði
lyftistöng íslensks hugbúnaðariðn-
aðar við upphaf nýrrar aldar.“
Ótrúleg
sveifla hluta-
bréfa í Softis
Snorri bendir á gifurlega út-
þenslu Alnetsins á síð- ___________
ustu misserum og segir -|700%VÖXtur
Alnetsins í
fyrra
að styrkur LOUIS hug-
búnaðarins felist ekki
síst í því að með honum
náist aðskilnaður á