Morgunblaðið - 28.10.1995, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ
4 LAUGARDAGUR 28. OKTÓBER 1995
FRÉTTIR
Sóley Eiríksdóttir bjargaðist úr snjóflóðinu á Flateyri eftir níu klukkustundir
á Flateyri stóðu í sömu trá því að hann var
settur á lista yfír týnda. Seinna kom í ljós
að hann hafði verið ræstur út um leið og
flóðið féll og var á kafí í mokstrinum," segir
Ragna.
Þau biðu milli vonar og ótta fram til klukk-
an 13 þegar þær fregnir bárust að Sóley hefði
fundist, níu tímum eftir að flóðið féll. Þremur
tímum seinna var haft samband við þau frá
Rauða kross-húsinu og þeim tilkynnt að Svana
hefði fundist látin. Um klukkan 18 kom síðan
sjúkrahússprestur á þeirra fund.
RAGNA segir atburði sein-
ustu sólarhringa svo.
hræðilega að hún hafi vart
áttað sig á þeim enn. „Það
, gerðist of margt í einu til
að hægt sé að taka því
öllu,“ segir hún.
„Þegar Sóley fannst leið
okkur talsvert betur. Mágkona mín hringdi
í okkur eftir að Sóley fannst og var búin að
sjá að hún væri heil á húfí. Lúther, bróðir
Rögnu, fékk síðan að hringja frá mötuneyt-
inu á milli klukkan 17 og 18 og þá fengum
við loks að tala við hana,“ segir Eirikur.
Móðir Halldórs sagði þeim eftir Þorsteini
Jóhannessyni, yfirlækni á ísafírði, að allt
benti til að steyptur veggur milli herbergja
hefði hrunið yfir Halldór og Svönu. Þau sváfu
í herbergi sem var fjær fjallinu og var her-
bergi Óla Arnar á milli þess herbergis og
herbergis Sóleyjar.
„Við trúðum því alveg fram á síðustu stund
að þær myndu báðar sleppa lifandi og vorum
alveg sannfærð eftir að Sóley kom í leitirn-
ar. Um klukkan 15 var tilkynnt að tólf hefðu
látist og aðeins fímm væri enn saknað og
þar sem ekki var hringt í okkur héldum við
að Svana væri ein þeirra.
Þegar við fréttum hins vegar af Svönu
vildum við fá Sóleyju strax til okkar og héld-
um að þeir ætluðu að senda hana með varnar-
liðsþyrlunni sem kom beint suður, en vegna
einhvers misskilnings var hún í staðinn send
með TF-Lif til ísafjarðar þar sem hún var
yfír nóttina á sjúkrahúsinu. Lúther var samt
hjá henni þannig að það kom kannski ekki
að sök,“ segir Oli Örn.
Eiríkur segir að gamall maður sem átti
heima við Tjamargötu, sem er fyrir ofan
Unnarstíg, hafi sagt honum frá því endur
fyrir löngu að tvívegis hafí snjóflóð fallið að
tröppum hússins. Hann hafí þó ekki talið
minnstu ástæðu til að ætla að spjóflóð gætu
fallið jafn langt inn í byggðina og raun ber
vitni.
Engan hefur nokkurn tímann órað fyrir
að flóð gæti fallið jafn langt og gerðist á
fimmtudagsnóttina. Við byggðum húsið okk-
ar fyrir 20 árum og höfum alltaf talið okkur
vera örugg. Það hvarflaði ekki einu sinni að
okkur eftir að flóðið féll á Súðavík í janúar,
nema hvað við færðum krakkana frá útveggj-
um, en það hefur sýnt sig að það skiptir
ekki máli hvar fólk er í húsinu. Það er helst
að þeir hafi sloppið ögn betur á Flateyri sem
bjuggu í timburhúsum," segir hann.
Aðspurð um framtíðarhorfur Flateyrar
segja Ragna og Eiríkur margt binda þau við
byggðarlagið, meðal annars eignir og ætt-
menni Eiríks. Ákvörðun um áframhaldandi
búsetu eða búferlaflutninga biði hins vegar
seinni tíma. „Tilfínningar mínar í garð áfram-
haldandi búsetu eru mjög blendnar, þótt mér
hafí liðið ágætlega þar, en ég sé ekki að ég
vilji flytja þangað aftur í bráð. Aðstæður
breytast líka þegar bömin flytja suður til að
ganga í framhaldsskóla," segir Ragna.
ALLAN síðasta vetur var
ekki byggilegt þarna
vegna snjóþyngsla og mig
langaði burt,“ segir Óli
Örn, sem kveðst engan
veginn tilbúinn til að búa
áfram á Flateyri. „Þeir
rýmdu raðhúsin fyrir ofan
okkur í fyrra og ég hugsaði með mér; fyrst
þeir sjá ástæðu til að rýma þessi hús, erum
við þá ekki líka í hættu?“ segir hann. Sóley
tekur í svipaðan streng og segist að minnsta
kosti ekki vilja búa á sama stað og áður, en
hún sé tilbúin til að endurskoða þá ákvörðun
ef finnist lóð á öruggu svæði.
Eiríkur og Ragna segja ljóst að tilgangslít-
ið sé í þeirra augum að byggja dýrar snjó-
flóðavarnir, því að þær tryggi engum nauð-
synlegt öryggi á heimili sínu. „Flóðið á Flat-
eyri ruddist yfir garð með keilum til varnar
snjóflóðum fyrir ofan byggðina sem virðist
ógurlegt mannvirki yfir hásumarið. Að vetr-
arlagi skefur hins vegar snjó upp að þessum
garði, sem er fyrir vikið ekki einu sinni fyrir-
staða fyrir skíðamann, hvað þá snjóflóð."
FANN
JÖRÐINA
HRISTAST
„Sprungur voru komnar í veggína og naglar stóðu út
úr þeim. Þegar ég reyndi að beygja höfuðið niður fann
ég eins og rifíð í hárið á mér. Háríð á mér var frosið
fast við snjóinn,“ segír Sóley Eiríksdóttir, 11 ára. f
húsinu á Unnarstíg 2 voru einnig Svana, 19 ára göm-
ul systir hennar, og Halldór Olafsson, 24 ára vinur
Svönu. Þau létust bæði. Sóley, foreldrar hennar og
bróðir, ræddu við Sindra Freysson um lífsreynslu sína.
EG VAR sofandi í rúminu
mínu þegar ég fann jörðina
hristast og heyrði skruðn-
inga allt í einu. Þá vaknaði
ég og snjórinn kom inn,
þó ekki mjög mikill. Ég
held að ég hafí sofnað eða
misst meðvitund, en þegar
ég vaknaði aftur lá stór rauður kassi þétt
upp við þannig að ég gat ekki hreyft mig.
Fyrir framan herbergið mitt var kofí sem
skall örugglega á húsinu eða að kassinn kom
úr öðru húsi fyrir ofan. Ég var föst liggjandi
á maganum með aðra höndina undir mér og
hina teygða aftur fyrir mig. Það voru komn-
ar sprungur í veggina og naglar stóðu út
úr þeim. Þegar ég reyndi að beygja höfuðið
niður fann ég eins og rifíð í hárið á mér.
Hárið á mér var frosið fast við snjóinn í
kassanum."
Sóley segir að um leið og hún hrökk upp
við hávaðann, sem hugsanlega hafí stafað
af því að flóðið hreif kofann í garðinum með
sér og eyðilagði, hafí hún óttast að hann
væri fyrirboði snjóflóðs. Þegar snjórinn
þrengdi sér inn var hún ekki í minnsta vafa.
„Eftir að ég vaknaði aftur hugsaði ég strax
um hvort að systir mín væri lifandi og reyndi
að kalla á hana, en fékk ekkert svar og skildi
að enginn heyrði neitt í mér. Þá sofnaði ég
að nýju, en vaknaði við að einhver kom og
fór að grafa í vegginn og reyndi að rífa hann
niður. Hann gerði smágat á vegginn við rúm-
ið svo að það kom meiri snjór inn, en heyrði
samt ekkert í mér og fór í burtu. Ég varð
því að bíða dálítið lengi í viðbót. Tíminn leið
annars ekki mjög hægt, kannski af því að
ég sofnaði."
Sóley segist hafa verið viss um allan tím-
ann að henni yrði bjargað. Henni hafí þó
brugðið þegar leitarmaðurinn sem kom fyrst-
ur á_ vettvang hélt aftur á braut.
„Ég var orðin svolítið hrædd en síðan
heyrði ég einhver læti í herberginu við hlið-
ina á mínu og gerði mér grein fyrir að marg-
ir menn væru komnir þangað inn. Ég róaðist
mikið þegar ég vissi að þeir voru nálægt.
Þeir ætluðu að brjóta vegginn á milli her-
bergjanna en byrjuðu of ofarlega, þannig að
ég varð að lyfta höfðinu upp til að sjá þá.
Þá hrundi snjór ofan á mig. Hann er kallað-
ur Stebbi Dan [Stefán Daníelsson] sem fann
mig og spurði hvað ég héti og hvað ég væri
gömul. Ég svaraði og sagði að mér liði ágæt-
lega. Vinstri höndin var þó orðin rsköld og
máttlaus þannig að ég gat ekki hreyft hana.
Ég var líka öll skorin, sennilega eftir glerbrot-
in úr rúðunni, en ég fann ekki fyrir rispunum
og skrámunum þá og brosti bara þegar þeir
komu. Þá var ég viss um að allt væri í lagi.
Síðan skriðu þeir inn um gatið og grófu
sér leið gegnum gluggann. Húsið var komið
í algjörar tætlur, en ég lá þannig að þeir
þurftu að saga í sundur kassann sem skorð-
aði mig fasta. <
Kassinn var fullur af snjó svo að þeir gátu
ekki hreyft hann og urðu að toga mig upp
á höndunum. Það var mjög óþægilegt, en ég
gat hjálpað þeim aðeins með því að sparka
með fótunum. Það var voðalega gott að losna.
Ég gat ekki hreyft mig mikið vegna kuldans
enda beið ég allan tímann bara í nærbuxum
og bol og lá ofan á sænginni og snjónum.“
Sóley segir að henni hafi sýnst herbergið
sitt furðu heillegt, t.d. hafi skrifborðið henn-
ar verið óbrotið. Hún var flutt í mötuneyti
Kambs þar sem læknar tóku við og hlúðu
að henni. „Þegar ég var komin í mötuneytið
spurði ég hvort að þeir hefðu fundið Svönu,
en þeir vissu ekkert um hana. Ég lýsti her-
berginu hennar og þeir fóru fljótlega af stað
til að athuga það,“ segir Sóley en Svana
fannst um kl. 14.
Foreldrar Sóleyjar, Eiríkur Guðmundsson
og Ragna Óladóttir, voru hjá foreldrum
Rögnu í Kópavogi þegar þeim bárust fréttir
af flóðinu um klukkan hálfátta á fimmtudags-
morgun. Það var með þeim hætti að Óli Órn
sonur þeirra heyrði útvarpsfréttir á meðan
hann var að tygja sig í skólann.
„Við byijuðum á að hringja heim til okkar
og síðan til bróður Eiríks, en það svaraði á
hvorugum staðnum. í seinna skiptið fékk ég
einhverra hluta vegna samband við annað
hús og konan sem svaraði sagði mér að
hringja í stjórnstöð leitarinnar og gaf mér
símanúmerið þar. Þeir sögðu okkur þá að
báðar dætur okkar væru týndar, frænka
þeirra væri dáin en bræður Eiríks, Gunnar
og Guðjón, hefðu báðir bjargast. Þeir bjuggu
í húsunum við hliðina á okkur og gegnt, og
náfrændi þeirra bræðra þar hjá, þannig að
þetta var mikil fjölskyldugata.
Lúther bróðir minn á heima annars staðar
á Flateyri, en við héldum kannski að hann
hefði gist hjá stelpunum þessa nótt og menn
Morgunblaðið/Þorkell
SÓLEY Eiríksdóttir fékk að vonum hlýjar móttökur frá foreldrum sínum og bróður þegar hún kom til Reykjavíkur í gær, en
sú mikla gleði var harmi blandin sökum láts Svönu systur hennar og nítján annarra Flateyringa.