Morgunblaðið - 14.06.1996, Blaðsíða 36

36 FÖSTUDAGUR 14. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Fyrirspum
til Alþingis-
forseta
GÓÐI vinur
Ólafur.
Ég leita til þín í
stökustu vandræð-
um. Þannig er mál
með vexti að í Rík-
isútvarpinu á
mánudaginn var,
þann 10., upplýsti
þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins,
Pétur Blöndal, sem
á búmerkið D, að
Alþingi hefði af-
greitt 1 milljarð -
eitt þúsund milljón-
ir króna - í styrk
til Landsbanka ís-
lands. Var svo á
þingmanninum að skilja að þessi
styrkur ætti að koma til útborg-
unar á 4 - fjórum - árum, 250
milljónir á ári. Hann sagði einn-
ig að styrk þennan ætlaði undir-
ritaður að nota til að greiða nið-
ur nýlögfestan skatt á sparifjár-
eigendur og hafði á orði að slíkt
myndi hann kæra fyrir Sam-
keppnisstofnun, sem vonlegt er.
Eg á allar þessar yfírlýsingar
D-mannsins á bandi, en veigra
mér við að leggja á þig að hlusta
Sverrir
Hermannsson
á talið, þótt heilsu-
góður sért, sem
góðar heillir gefi
framvegis.
Nú kemur erind-
ið:
Við hér í Lands-
bankanum erum
búin að leita með
logandi ljósi í lög-
um frá Alþingi að
umræddri eittþús-
undmilljónkróna
styrkveitingu, en
finnum ekki. Eins
og ég veit að þú
skilur er okkur hið
mesta í mun að fá
staðfestingu á
styrkveitingunni. Þess vegna
gerir þú svo vel og greiðir fyrir
gömlum vini og flettir uþp á
þessum lögum og sendir mér við
fyrstu þóknanlega hentugleika.
Ps. Ég er viss um að Morgun-
blaðið gefur þér rúm fyrir svar
svo landslýðurinn megi verða
vitni að rausnarskap Péturs D.
Þinn einlægur,
Sverrir
Hermannsson.
AÐSENDAR GREINAR
Þrígreining valds í ís-
lensku þjóðfélagi í hættu
80-90% af löggjöf ís-
lendinga eru verk emb-
ættismanna stjórnkerf-
isins, segir Jóhanna
Sigurðardóttir, en ekki
þeirra sem kosnir eru
til að setja landinu lög.
- kjarni málsins!
FYRSTA starfsár
ríkisstjórnar Davíðs
Oddssonar sýnir okkur
að það eru skýrari skil
í stjórnmálum en oft
áður. Við höfum séð
hvernig þeir hafa í
skjóli yfirburðameiri-
hluta á Alþingi nýtt sér
veikleika löggjafar-
valdsins gagnvart
framkvæmdavaldinu, -
sem er orðið alvarlegt
umhugsunarefni gagn-
vart lýðræðinu. Ríkis-
stjórnin hefur ekki ein-
asta nýtt sér vel veik-
leika löggjafarvaldsins
gagnvart fram-
kvæmdavaldinu heldur höfum við
séð hvernig ríkisstjórnin notar hinn
mikla meirihluta á Alþingi til að
keyra í gegnum þingið mál sem
fela í sér afturhvarf til fortíðar,
bæði í vinnubrögðum og málefnum.
Embættismenn ráða ferðinni
Hinir lýðræðislega kjörnu fulltrú-
ar á löggjafarsamkomunni, jafnvel
þó þeir séu þingmenn í stjórnarlið-
inu, ráða orðið litlu um gang mála
eða þá löggjöf sem sett er á Al-
þingi. Því sterkari sem þingmeiri-
hlutinn er því minna ráða hinir
óbreyttu þingmenn stjórnarliðsins.
Þingræðið er í hættu vegna þess
að ár frá ári fer vaxandi að þingið
er í reynd framkvæmdavaldsþing,
einskonar stimpilstofnun fyrir ríkis-
stjórnina, og veikleiki þess gagn-
vart framkvæmdavaldinu verður
meira áberandi. Stjórnarfrumvörpin
eru samin af embættismönnum
ráðuneytanna sem oft sveigja veik-
lundaða ráðherra til fylgis við sín
sjónarmið.
Þessir sömu embættismenn eru
síðan iðulega ráðgjafar þingnefnd-
Jóhanna
Sigurðardóttir
Opið um helgin:
Laugardag kl. 10 - 16
Sunnudag kl. 13-16
ÆGIR
Eyjaslóð 7 Reykjavík S. 51 I 2200
anna sem fjalla um
málið sem þeir hafa
samið og sitja gjarnan
mestan ef ekki allan
feril málsins yfír þing-
nefndinni. í vinnu við
málið taka stjórnarlið-
ar í þingnefndinni síð-
an iðulega engar
breytingar gildar
nema þær hafi verið
blessaðar af viðkom-
andi ráðherra, sem
oftar. en ekki hlítir þar
ráðgjöf ’ embættis-
manna sem sömdu
frumvarpið.
Þingmannafrum-
vörp eru síðan sjaldan
eða aldrei afgreidd nema ráðherra
og framkvæmdavaldið hafi sam-
þykkt framgang þeirra.
Þrígreining valdsins í lög-
gjafar-, framkvæmda-
og dómsvald að verða
stafurinn einn
Þannig er 80-90% af löggjöf ís-
lendinga verk embættismanna
stjórnkerfisins, bæði frumvarps-
smíðin sjálf og breytingar sem gerð-
ar eru í meðförum Alþingis, en
ekki þeirra sem kosnir eru til að
setja landinu lög. Eftir þvi sem rík-
isstjórnin hefur fleiri þingmenn á
bak við sig virðist þingið verða
meira framkvæmdavaldsþing þar
sem ríkisstjórnin ræður öllu sem
þar er samþykkt. Stjórnarskrá lýð-
veldisins um þrígreiningu valdsins
í löggjafar-, framkvæmda- og
dómsvald færist æ meira í þá átt
að verða stafurinn einn.
Þessi þróun sem gengur gegn
þrígreiningu valdsins í íslensku
þjóðfélagi er orðin hættuleg lýðræð-
inu. Það er hlutverk jafnaðarmanna
sem vilja nýsköpun og breytingar
í stjórnmálum að breyta þessu og
treysta þar með lýðræðið í landinu.
Stjórnlagaþing - skýrari skil
milli löggjafar- og
framkvæmdavalds
í því sambandi er rétt að velta
alvarlega fyrir sér hugmynd Vil-
mundar Gylfasonar um að kjósa
framkvæmdavaldið beinni kosn-
ingu til að fá skýrari skil milli fram-
kvæmdavalds og löggjafai-valds.
Á landsfundi Þjóðvaka sem hald-
inn var 8. júní sl. var áréttuð stefna
flokksins um að gera þurfi grund-
vallarbreytingar á stjórnskipun
landsins með auknum rétti til þjóð-
aratkvæðis, jöfnun atkvæða og
raunverulegum aðskilnaði löggjafar-
og framkvæmdavalds, t.d. að ráð-
herra víki af þingi eða komið verði
á beinni kosningu til framkvæmda-
valdsins. Einnig tel ég rétt að skoða
aftur frumvarp til stjórnskipunar-
laga sem ég flutti fyrir tveimur árum
á Alþingi um að efna skuli til stjórn-
lagaþings, sem skipað yrði þjóð-
kjörnum fulltrúum, öðrum en alþing-
ismönnum. Með slíku þingi yrði kom-
ið í veg fyrir að alþingismenn fjöll-
uðu um mál sem vörðuðu þá sjálfa,
t.d. um jöfnun atkvæðisréttar, ráð-
herraábyrgð og skráðar og óskráðar
reglur sem ríkja um embættisfærsl-
ur í opinberri stjórnsýslu.
Stjórnlagaþing hefði einnig það
hlutverk að éndurskoða stjórnar-
skrána í heild sinni, s.s. kosninga-
löggjöfina, aukinn rétt til þjóðarat-
kvæðis, skýrari skil milli fram-
kvæmda- og löggjafarvalds, um
þingrofsréttinn og um setningu
bráðabirgðalaga svo dæmi sé tekið.
Tillögur stjórnlagaþings verði síðar
bornar undir bindandi þjóðarat-
kvæðagreiðslu.
Itjóðvaki hvetur til þess að skoð-
að verði af fullri alvöru og ábyrgð
grundvallarbreytingar sem nauð-
synlegt er að gera á stjórnskipan
landsins. Ella er lýðræðinu og þrí-
greiningu valds í íslensku þjóðfélagi
veruleg hætta búin.
Höfuadur er alþingismaður.
Óskalisti
brúðhjónanna
Gjafaþjönusta fyrir
brúökaupiö
SILFURBUÐIN
Kringlunni 8-12 • Sími 568 9066
- Þar fœröu gjöfina -
unttimioitii
t v r o i d $rírf*$
• Tölvutengt tímaskráningar- og
aðgangskerfi.
• Þægilegt og einfalt í meðförum
• Fjárfesting sem borgar sig
m
J. HSTVHIDSSON HF.
Skipholti 33,105 Reykjavík. simi 533 3535
G0NGUM