Morgunblaðið - 03.02.1999, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 3. FEBRÚAR 1999 C 3
FRÉTTASKÝRING
Kaup Skinney.jar og Þinganess á meirihlutanum í Borgey skapa nýja möguleika í Hornafírði
FREMUR stuttur aðdragandi var
að kaupum Skinneyjai' hf. og Þinga-
ness ehf. á meirihluta hlutafjár í
Borgey hf. á Höfn í Hornafirði.
Vegna rekstrarerfiðleika hjá Borg-
ey hafa stjórnendur félagsins og
stærstu hluthafar haft áhuga á að
sameinast öðrum félögum, einkum
útgerðarfélögum sem styrkt gætu
hráefnisöflun félagsins. Hafa málin
verið athuguð innan og utan héraðs.
Fyrir rúmu ári náðust samningar
um sameiningu fímm útgerða á
Höfn við Borgey en þeir komu ekki
til framkvæmda vegna þess að for-
sendur brustu.
KASK opnar á sölu
Síðan hafa stjórnendur félagsins
athugað aðra möguleika og meðal
annars átt í viðræðum við sjávarút-
vegsfyrirtæki annars staðar á land-
inu án þess að það hafi leitt til já-
kvæðrar niðurstöðu. Borgey er fyr-
irtæki af millistærð í sjávarútvegi
og nýtur ekki margvíslegi'a kosta
stórfyrirtækis. Hefui' verið fai-ið
skipulega yfír það hvers konar sam-
eining hentaði best hagsmunum
þess og reyndist það vera samruni
við fyrh-tæki eins og nú hafa keypt
meirihlutann og hyggjast sameina
þessi þrjú stærstu sjávarútvegsfýr-
irtæki á Höfn.
Viðræðui' eigenda Borgeyjar,
Skinneyjar og Þinganess komust af
stað í þessari umferð þegar Kaupfé-
lag Austur-Skaftfellinga (KASK),
sem átti ráðandi hlut í Borgey eða
42,3%, lýsti því yfír fyrir um það bil
þremur vikum að það væri tilbúið
að selja öll sín hlutabréf. Samningar
tókust í síðustu viku og þá var
einnig gengið frá kaupum Skinneyj-
ar og Þinganess á öllum hlutabréf-
um sveitarfélagsins Hornafjarðar
og Lífeyrissjóðs Austurlands. Hvor
aðili átti um 10% þannig að nú eiga
Skinney og Þinganes um 62% hluta-
bréfa í Borgey hf.
Kaupverð hlutabréfanna er ekki
gefið upp. Nafnverð þeirra er um
300 milljónir og samkvæmt heimild-
um blaðsins var gengið nálægt
tveimur þannig að heildarkaupverð
62% hlutafjár í Borgey hefur verið
einhvers staðar á bilinu 500-700
milljónir kr. Um 250 einstaklingar
og félög eiga þau 38% hlutafjár sem
ekki skiptu um eigendur að þessu
sinni og eru Olíufélagið hf. og Vá-
tryggingafélag Islands þar stærstu
aðilarnir.
Hættir í sjávarútvegi
Með sölu hlutabréfa sinna í Borg-
ey hættir KASK afskiptum af sjáv-
arútvegi en Borgey var stofnuð árið
1992 upp úr sjávarútvegsrekstri
KASK og dótturfélaga þess. Reynd-
ar á kaupfélagið áfram eignarhlut
sinn í Islenskum sjávarafurðum.
„Það er ánægjulegt að fara frá sjáv-
arútveginum við þessar aðstæður.
Tvö sterk fyrirtæki heimamanna
hafa gengið til liðs við okkar félag.
Við hefðum viljað sjá reksturinn
ganga betur síðastliðin tvö ár en við
náðum viðunandi verði fyrir hluta-
bréf okkar og fáum inn duglega
menn sem hafa sterkar rætur hér.
Það er mikilvægt í okkar huga að
efla sem mest þessa starfsemi á
Höfn því kaupfélagið er með sinn
rekstur hér og verður áfram,“ segir
Pálmi Guðmundsson kaupfélags-
stjóri KASK og stjórnarformaður
Borgeyjai' hf.
KASK undirbýr byggingu nýs
verslunarhúss í miðbæ Hafnar og
munu peningarnir sem það fær fyr-
ir Borgey meðal annars verða not-
aðir til þeirrar fjárfestingar.
Tryggvi Þórhallsson, staðgenginn
bæjarstjórans í Homafirði, segir að
hlutur sveitarfélagsins sé búinn að
vera lengi til sölu. Borist hefði við-
unandi tilboð og bæjarstjórn ákveð-
ið að taka því. Einnig hefði verið lit-
ið tii þess við ákvörðunina að kaup
Skinneyjar og Þinganess á Borgey
myndu efla atvinnulífíð á staðnum
og verða öllum fyi'irtækjunum til
framdráttar.
Vaxandi fyrirtæki
Fyrirtækin sem keypt hafa meiri-
hlutann í Borgey hafa vaxið veru-
Mikil samlegðaráhrif
við sameininguna
Hornfirðingar binda
vonir við að kaup
tveggja útgerðarfélaga
á meirihlutanum í
Borgey hf. og samein-
ing þriggja stærstu
sj ávarútvegsfyrirtækj a
staðarins treysti
atvinnulífið. I grein
Helga Bjarnasonar
kemur jafnframt fram
að með sölu á ráðandi
hlut í útgerðarfélaginu
Borgey er lokið langri
sögu Kaupfélags
Austur-Skaftfellinga í
rekstri sjávarútvegs.
Morgunblaðið/Sigurður Hannesson
VERÐANDI framkvæmdastjóri og stjórnarformaður sameinaðs sjávar-
útvegsfyrirtækis á Höfn, Aðalsteinn Ingólfsson og Gunnar Ásgeirsson.
Sameining sjávarútvegsfyrirtækja á Höfn í Hornafirði
Borgey hf. Skinney hff. Þinganes ehf.
Húnaröst SF 550
nótarskip
Akurey SF 41,
dragnótarbátur
Hvanney SF 51,
dragnótarbátur
>SS»3I*.

Fiskvinnsla á Höfn ■
(frysting og söltun)
KVÓTI (í upphafi fiskveiðiárs):
3.916 þorskígildistonn

Jóna Eðvalds SF 20,
nótarskip m. sjókælitönkum
Skinney SF 30,
neta- og dragnótarbátur'
Steinunn SF 10, . .
.... .
neta- og togveiðibatur
Fiskvinnsla á Höfn
Fiskvinnsla á Reyðarfirði
20% hlutur í Óslandi hf.
(fiskimjölsverksmiðju)
Þinganes SF 25,
togveiðibátur
Þórir SF 77,
neta- og togveiðibátur
KVÓTI (í upphafi fiskveiðiárs):
2.274 þorskígildistonn

O Reyðar-
fjörður
KVÓTI (í upphafi fiskveiðiárs):
3.648 þorskígildistonn
ú*Höfn
lega á undanförnum árum og verið
rekin með hagnaði flest árin. Þeim
er stjórnað af duglegum mönnum.
Helstu eigendur Skinneyjar hf. eru
Ingólfur Ásgi'ímsson skipstjóri,
Guðrún Ingólfsdóttir, ekkja As-
gríms Halldórssonar, sem stofnaði
íyrirtækið, en þau eru foreldrar
Ingólfs, og Birgir Sigui'ðsson skip-
stjóri. Framkvæmdastjóri er Aðal-
steinn Ingólfsson, sonur Ingólfs, og
verður hann framkvæmdastjóri
hins sameinaða félags. Skinney á
þrjú fiskiskip, er með fjölbreytta
fískverkun á Höfn og rekur frysti-
hús á Reyðarfirði eftir að Kambfell
hf. sameinaðist félaginu. Það á auk
þess 20% hluti í fískimjölsverk-
smiðjunni Óslandi hf. á Höfn á móti
hluthöfum Borgeyjar hf. Skinney
hf. velti um það bil einum milljarði
kr. á síðasta ári.
Mikil samlegðaráhrif
Þinganes ehf. er hreint útgerðar-
félag sem gerir út tvo báta. Það er í
eigu bræðranna Gunnars og Ing-
valds Ásgeii'ssona sem sjálfir eru
skipstjórar á bátunum. Velta Þinga-
ness er um það bil 300 milljónir kr.
á ári. Samanlögð velta Skinneyjar
og Þinganess var á síðasta ári svip-
uð og áætluð velta Borgeyjar hf.
það ár sem reyndar var lélegt ár hjá
fyrirtækinu. Gunnar verður stjórn-
arformaður hins sameinaða sjávar-
útvegsfyrirtækis. „Við erum alltaf
að leita að sóknarmöguleikum og
sáum ákveðna möguieika þarna,“
segir Gunnar aðspurður um tilgang-
inn með kaupunum.
Nýir meirihlutaeigendur Borg-
Veðjað á uppsjávarfíska
BORGEY hf. tók til starfa í nú-
verandi mynd á niiðju ári 1992,
eftir endurskipulagningu sjávar-
útvegsstarfsemi Kaupfélags
Austur-Skaftfellinga. Félag með
þessu nafni var eitt af útgerðar-
félögum KASK og undir nafni
Borgeyjar var allur rekstur
kaupfélagsins í sjávarútvegi sam-
einaður. Bæjarfélagið á Höfn
lagði fram viðbótarhlutafé og
ýmsir fjárfestar.
Hið nýja sjálfstæða útgerðarfé-
lag lenti í mikluni byrjunarörð-
ugleikum og mátti litlu muna að
það stöðvaðist á fyrsta starfsári.
Ráðast þurfti í róttæka endur-
skipulagningu og enduríjár-
mögnun, meðal annars með
greiðslustöðvun og nauðasamn-
ingum á árinu 1993 þar sem
seinni togari félagsins var seldur
ásamt kvóta. Frystingu bolflsks
var hætt. Margir misstu trúna á
félaginu við þessar ráðstafanir
en stjórnendur þess sáu fyrir sér
nýja framtíð í vinnslu uppsjávar-
físka og veðjuðu á sfld og loðnu.
Virtist þeim hafa tekist að rífa
félagið upp með þessum ráðstöf-
unum og rekstur Borgeyjar skil-
aði hagnaði.
Eftir sölu togarans voru afla-
heimildir Borgeyjar komnar nið-
ur í 1.850 tonn en höfðu verið um
6.000 þorskígildistonn í upphafi.
Borgey keypti loðnuskipið Húna-
röst í tveimur áföngum og eign-
aðist við það verulegan kvóta í
uppsjávartegundum. Félagið tdk
þátt í kaupum á fiskimjölsverk-
smiðjunni Oslandi, fjárfesti í kola-
vinnslu og fullkominni en dýrri
frystilínu fyrir sfld og loðnu.
Eftir tvö ágæt rekstrarár fór
aftur að halla undan fæti í
rekstri Borgeyjar á árinu 1996.
Fyrirtækið var rekið með 209
milljóna kr. halla á árinu 1997
þegar það varð fyrir áföllum í
nær öllum þeim greinum sem
það stundar. Og vertíðirnar
héldu áfram að bregðast þannig
að tap varð af reglulegri starf-
semi fyrri hluta síðasta árs. Hlut-
hafar félagsins leystu til sín fiski-
nijölsverksmiðjuna Ósiand og
vinna að endurbyggingu hennar.
Ekki hafa verið birtar tölur um
reksturinn á síðasta ári í heild.
Áætlanir gerðu ráð fyrir hagnaði
en síðan hefur sfldarvertíð
brugðist í annað sinn.
eyjar lýsa því yflr að þeir stefni að
því að reka starfsemina í einu fyr-
irtæki en Gunnar Ásgeirsson segir
enn ekki ljóst hvaða félag hentug-
ast verði að nota í þeim tilgangi.
Vonast þeir til að unnt verði að
sameina reksturinn fyrir mitt ár.
Aðalsteinn Ingólfsson segir að
framundan sé mikilvægt tímabil
hjá Borgey. Ákveðið hafi verið að
framfylgja þeim áætlunum sem
gerðar hafi verið fyrir vertíðina og
láta eigendaskiptin trufla starf-
semina sem minnst á þessum tíma.
Halldór Árnason, framkvæmda-
stjóri Borgeyjar, stýrir rekstrinum
til 1. apríl en lætur þá af störfum
hjá félaginu.
Sameinað fyrirtæki virðist eiga
alla möguleika á að spara í rekstri.
Aðalsteinn og Gunnar segja að
vinna við undirbúning samrekstrar
hefjist á næstunni og segjast ekki
þekkja rekstur Borgeyjar nægi-
lega vel til þess að fjölyrða um
samlegðaráhrif. Halldór Árnason,
fráfarandi framkvæmdastjóri, seg-
ir að gríðarlega miklir hagræðing-
armöguleikar felist í sameining-
unni. Bendir hann á að Borgey og
Skinney séu með nánast samskon-
ar vinnslu, þannig séu bæði fyrir-
tækin með frystilínur fyrir síld og
loðnu, saltfisklínur og humarlínur.
Við sameiningu sjávarútvegsfyrir-
tækja verður yfirleitt til mikið hús-
næði sem ekki komi að notum við
reksturinn. Halldór telur það ekki
vandamál við þessa sameiningu.
Allt húsnæði muni nýtast og ekki
þurfi að fjárfesta í viðbótarhúsnæði
eins og Borgey hefði annars þurft
að gera. Lóðirnar við höfnina þar ;
sem fyrirtækin eru með aðalstarf-
semi sína liggja saman.
Augljósir hagræðingarmöguleik-
ar eru einnig í útgerðinni. Sameig-
inlega ráða fyrirtækin yfir kvóta
sem nemur tæplega 10 þúsund
þorskígildistonnum og er þá miðað
við úthlutaðan kvóta í upphafi fisk-
veiðiárs. Úthlutunin byggist á
bráðabirgðakvóta til loðnuveiða og
eykst kvóti fyrirtækjanna verulega
ef endanlegur kvóti verður meiri.
Kvóti fyrirtækjanna nemur um það
bil tveir þriðju hlutum af aflaheim-
ildum skipa í Hornafirði. Búast má
við að unnt verði að færa heimild-
irnar saman, veiða upp í kvótann
með minni kostnaði á færri skipum,
en Aðalsteinn Ingólfsson tekur
fram að útgerðin verði óbreytt
fyrst í stað og öll skipin gerð út.
Halldór Árnason segir að vöntun á
öflugu skipi til að veiða síldina á
haustin eins og nú háttar til hafi
verið erfiðasta mál Borgeyjar. Það
leysist ekki með sameiningu en
Halldór telur að sameinað félag
verði miklu öflugra til að leysa mál-
ið en Borgey var ein.
Stefnt á markað
Ljóst er að verulegar breytingar
verða á starfsemi íyrirtækjanna
þriggja þegar þau renna saman í
eitt. Það verða einnig viðbrigði fyrir
stjórnendur minni fyrirtækjanna
tveggja að taka við stjórnun hins
sameinaða stórfyrirtækis. „Vissu-
lega er þetta mikil breyting en
starfsemin er á sama sviði og við
höfum unnið á. Til samans teljum
við okkur hafa þekkingu á allri
þeirri starfsemi sem Borgey er
með,“ segir Gunnar. Aðalsteinn sér
ástæðu til að taka fram að þeir séu
ekki neinir kraftaverkamenn þegai-
hann er spurður að því hvað þeir
telji sig geta gert betur í Borgey.
„Við höfum trú á að þetta geti geng-
ið, annars værum við ekki að kaupa
fyrirtækið," segir hann. Gunnar
segir nokkuð ljóst að ef Borgey
hefði verið í góðum rekstri, þá hefðu
þeir aldrei átt þess kost að koma að
málinu með þeim hætti sem varð.
Aðalsteinn sér það fyrir sér að
sameinaða sjávarútvegsfyrirtækið
fari á almennan hlutafjármarkað í
framtíðinni en tekur fram að það
hafi ekki verið ákveðið. „Ég tel að
fyrirtækið hafí alla burði til þess.
Fyrst verðum við þó að sýna ár-
angur og sanna að fyrirtækið eigi
þangað erindi," segir hann.