Morgunblaðið - 22.07.1999, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 22. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Bretar bólusetja gegn heilahimnubólgu
Aformum flýtt
um eitt ár
London. The Daily Telegraph.
BRESK stjómvöld hafa ákveðið að
hefja bólusetningu við heilahimnu-
bólgu í haust. Þetta er ári fyrr en
ætlað var en þar sem tilraunir með
bólusetninguna bæði í Bretlandi og
annars staðar hafa gengið framar
vonum var ákveðið að flýta áætlun-
inni. Böm og unglingar verða í for-
gangshópi í upphafi og er gert ráð
fyrir að fimmtán milljónir bama
verði bólusettar þegar í haust.
Þetta verður fyrsta læknismeðferð-
in af slíkri stærðargráðu sem
greidd er af ríkissjóði, og mun
kostnaðurinn velta á tugum milljón-
um punda. Raunar standa viðræður
við framleiðanda bólusetningarlyfs-
ins enn yfir og því er ekki vitað ná-
kvæmlega hver kostnaðurinn kem-
ur til með að verða.
Um þrjú hundmð manns deyja að
jafnaði af völdum heilahimnubólgu í
Bretlandi á ári hverju. I fyrra smit-
uðust 1.092 af heilahimnubólgu C,
sem hér um ræðir, og eitt hundrað
og fimmtíu létust. Þessi bráðhættu-
lega tegund heilahimnubólgu er
sögð borist til Bretlands frá Kanada
fyrir innan við tíu ámm síðan, en
þar var hún einnig mikill skaðvald-
ur.
Orsökin er ekki fullkomlega ljós,
en svo virðist sem táningar smitist í
ríkari mæli en áður af þessari teg-
und heilahimnubólgu og hafa m.a.
komið upp tilfelli þar sem hún hefur
farið sem eldur í sinu meðal náms-
manna. Ein skýringanna, sem sögð
er líkleg, er sú að kynni fólks séu
nánari en áður: þ.e. að menn kyssi
fólk sem ekki er hluti kjarnafjöl-
skyldu þeirra.
Nýja bóluefnið er mun öflugara
en það gamla, sem ekki mátti gefa
bömum yngri en átján mánaða og
dugði aðeins þrjá daga í senn.
Mitchell
reynir að
blása lífi í
glæðurnar
Belfast. Reuters.
GEORGE Mitchell, bandaríski öld-
ungadeildarþingmaðurinn fyrrver-
andi, kom til Belfast í gær og ræddi
þar við leiðtoga stríðandi fylkinga en
Mitchell samþykkti á þriðjudag að
gerast sérlegur aðstoðarmaður
breskra og írskra stjórnvalda við
endurskoðun á friðarsamkomulag-
inu á Norður-írlandi, sem hann átti
svo mikinn þátt í að náðist á föstu-
daginn langa í fyrra.
Flestir flokkanna á N-írlandi tóku
skipun Mitchells vel en Sir Reg
Empey, þingmaður Sambandsflokks
Ulsters (UUP), varaði þó við að
Bandaríkjamanninum myndi ekki
reynast auðvelt að höggva á hnútinn,
en sambandssinnar neita að setjast í
stjóm með Sinn Féin, stjómmála-
armi írska lýðveldishersins (IRA),
fyrr en IRA hefur byrjað afvopnun.
Lýðveldissinnar sögðu fyrir sitt
AP
EFTIR 24 ára bið gafst fjöl-
skyldu Eamons Molloys loks
tækifæri í gær til að bera lík
hans til grafar í Belfast, en IRA
rændi honum árið 1975. Nýlega
visuðu samtökin á lík hans.
leyti að endurskoðun á þeim þáttum
samkomulagsins sem varða afvopn-
un og myndun heimastjómar yrði að
taka skamman tíma og að ekki ætti
að leyfa sambandssinnum að tefja
framgang mála frekar, en það vom
þeir sem komu í veg fyrir myndun
stjórnarinnar í síðustu viku.
Mitchell eyddi á sínum tíma fjór-
um áram sem aðalsamningamaður í
friðarviðræðum á N-írlandi. I ný-
legri bók Making Peace lýsti hann
tíma sínum í héraðinu sem „erfiðasta
verkefni sem ég hef að mér tekið“.
Reuters
LIÐSMENN lögreglunnar í borginni San Sebastian á Spáni horfa á þegar fyrrverandi leiðtogum Herri Batas-
una er fagnað innilega af ættingjum og stuðningsmönnum, eftir að þeim var sleppt úr fangelsi í gær.
Fyrrverandi leiðtognm Herri Batasuna sleppt ur fangelsi á Spáni
Styrkir stoðir
vopnahlés ETA
rs.
TALIÐ er hugsanlegt að ETA, að-
skilnaðarhreyfing Baska, muni út-
víkka skilmála vopnahlés samtak-
anna eftir að tuttugu og tveimur
fyrrverandi leiðtogum Herri Batas-
una, stjórnmálaarms ETA, var
sleppt úr haldi í gær.
Stjórnlagadómstóll Spánar felldi
á þriðjudag úr gildi fangelsisdóma
yfir fyrrverandi leiðtogum Herri
Batasuna fyrir að hafa veitt ETA
liðsinni við gerð kosningamynd-
bands þar sem m.a. gat að líta vopn-
aða skæraliða ETA. Hafði öll fram-
línusveit Herri Batasuna árið 1997
verið dæmd til sjö ára fangelsisvist-
ar og hafði afplánað tuttugu mánuði
af dómnum er þeim var sleppt úr
fangelsi í gær.
Heimildarmenn í röðum þjóðem-
issinna í Baskalandi sögðust gera
ráð fyrir að ETA, sem lýsti yfir
vopnahléi í september á síðasta ári,
myndi í kjölfarið senda frá sér yfir-
lýsingu þar sem tilkynnt væri fram-
lenging núverandi vopnahlés eða
jafnvel varanlegt vopnahlé.
Ein helsta krafa ETA, sem barist
hefur fyrir sjálfstæði Baskalands
undanfarin þrjátíu ár, í viðræðum
um frið við spænsk stjórnvöld hefur
verið sú að fyrrverandi leiðtogum
Herri Batasuna yrði veitt frelsi.
Stjórnvöld hafa á móti krafist
þess að ETA lýsi því yfir vopnahlé
samtakanna væri „varanlegt" og
þau snera baki við ofbeldi að fullu
og öllu og virtu leikreglur lýðræðis-
ins hér eftir í viðleitni til að ná fram
baráttumálum sínum.
Akvörðun stjórnlagadómstólsins í
fyrradag kom eftir að hann hafði
setið á rökstólum í nokkra daga.
Komust átta af tólf dómuram að
þeirri niðurstöðu að þau ákvæði í
spænskum refsilögum, sem kveða á
um að menn séu dæmdir sjálfkrafa í
minnst sex ára fangelsi sannist að
þeir hafi átt samstarf við vopnaða
skæruliða, væra brot á stjómarskrá
Spánar.
Liðsmaður Verkamannaflokks Kúrda handsamaður
Talið vera mikið
áfall fyrir
i ra f'hiLiín'iii Þniönro
PKK
Ankara, Chisinau. Reuters.
BULENT Ecevit, forsætisráðherra
Tyrklands, sagði í gær að háttsettur
liðsmaður skæruliðahreyfingar
Verkamannaflokks Kúrda (PKK)
hefði verið tekinn höndum í ótil-
greindu Evrópuríki og færður til
Tyrklands. Hafa talsmenn PKK
haldið því fram að maðurinn, Cevat
Soysal, hafi verið handtekinn í fyrr-
um Sovétlýðveldinu Moldóvu fyrir
um viku og færður í hendur tyrk-
neskum fulltrúum þar í landi. Er
talið að handtaka Soysals, sem liðs-
menn PKK neita að hafi verið hátt-
settur innan hreyfingarinnar, sé
mikið áfall fyrir Kúrda en Abdullah
Öcalan, leiðtogi PKK var fyrir
skömmu dæmdur til dauða fyrir
hryðjuverk gegn tyrkneska ríkinu.
Leyniþjónusta Tyrklands (MIT)
sendi ljósmynd frá sér í gær sem
sýnir mann með bundið fyrir augu
vera leiddan út úr lítilli flugvél af
hettuklæddum mönnum sem talið er
að séu fulltrúar MIT. Er myndin
svipuð þeirri sem birtist af Öcalan,
stofnanda og leiðtoga PKK, eftir að
hann hafði verið handtekinn í Kenýa
fyrr á árinu.
Soysal bar þýskt vegbréf er hann
var handtekinn sem sýnir að hann
fæddist árið 1962 og hefur lögheimili
í borginni Mönchengladbach. Hefur
þetta ýtt undir gransemdir um að
þýsk stjórnvöld hafi verið með í ráð-
um er handtakan fór fram en Ecevit
neitaði því hins vegar algerlega á
blaðamannafundi í gær og sagði að
handtakan hefði ekki farið fram í
Þýskalandi.
Komu í veg fyrir
„útbreitt ofbeldi"
Öcalan var dæmdur til dauða af
sérstökum herrétti á Imrali-fangels-
iseyju í júní sl. og hafa tyrknesk
stjórnvöld haft mikinn viðbúnað
vegna hugsanlegra hefndaraðgerða
liðsmanna PKK. Segja þau nú að
handtaka Soysals sé liður í þeim að-
gerðum og að komið hafi verið í veg
fyrir að Soysal hafi náð að hrinda
áætlunum sínum um
„útbreitt ofbeldi" í
framkvæmd. Segja
Tyrkir ennfremur að
síðan Öcalan var hand-
tekinn hafi mikilvægi
Soyals innan PKK auk-
ist að sama skapi.
Talsmaður stjóm-
málaarms PKK sagði í
gær að sérsveitir hefðu
handtekið Soysal í
Moldóvu og að hann
hefði verið framseldur
til Tyrklands þar á eftir.
Sagði talsmaðurinn að
tyrkneska ríkið hefði
hvergi komið nærri
handtökunni sjálfri. Þá
neitaði hann því að
Soyal væri háttsettur innan PKK.
Stjórnvöld í Moldóvu lýstu því yfir
í gær að þau hefðu ekki neina vit-
neskju um handtöku Soysals. „Við
vitum ekkert um atvikið," sagði upp-
lýsingafulltrúi innanríkisráðuneytis
Reuters
TYRKNESKIR leyniþjónustumenn leiða
hettuklæddan mann, sem tyrknesk sljórn-
völd segja vera Ceval Soysal, háttsettan PKK
liðsmann, út úr flugvél.
Moldóvu í samtali við Reuters í gær.
Þá sögðust upplýsingafulltrúar ör-
yggismálaráðuneytisins, sem stjóm-
ar aðgerðum landamæravarða, ekki
vita neitt um málið. Sömu svör bárast
frá sendiherra Tyrklands í Moldóvu.
Verka-
manna-
flokkurinn
sigurviss
Winsford. Reuters.
TONY Blair, forsætisráðherra Bret-
lands og leiðtogi Verkamannaflokks-
ins, sagðist í gær vonast til að flokk-
ur sinn myndi næla sér í sæti íhalds-
manna í Eddisbury í aukakosningum
í dag. Kosningaspár segja að mjótt
verði á mununum og gaf spá sem
gerð var sl. fóstudag til kynna að
báðir flokkar hlytu um 40% atkvæða.
Sir Alistair Goodland, fulltrúi
íhaldsflokksins í Eddisbury, vann í
síðustu kosningum í kjördæminu en
talsmenn Verkamannaflokksins
segjast sannfærðir um að Margaret
Hanson muni hljóta fleiri atkvæði.
Ef niðurstaðan verður á þá leið, þyk-
ir víst að gæfuhjól íhaldsmanna, sem
tekið hafði að snúast í kjölfar kosn-
ingasigurs þeirra í Evrópuþings-
kosningunum fyrir skömmu, muni
hægja á sér. „Við komum fast á hæla
þeirra,“ sagði háttsettur flokksmað-
ur Verkamannaflokksins í gær. „Þeir
eru dauðskelfdir".
Ef Verkamannaflokkurinn sigrar í
Eddisbury í dag er ljóst að hann hef-
ur snúið við þeirri bresku stjórn-
málahefð að sitjandi stjórnarflokkur
tapi fylgi í aukakosningum.